Qazaqta Serälıdei serke de ötken (Video)

6030
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2020/05/624972.jpg
Osydan 124 jyl būryn, 1896 jyly akter, ūlttyq käsıbi teatr önerınıŋ negızın qalauşylardyŋ bırı, Qazaqstannyŋ Halyq ärtısı, KSRO jäne Qazaq KSR Memlekettık syilyǧynyŋ laureaty, Sosialistık Eŋbek Erı Serälı (Serke) QOJAMQŪLOV düniege keldı. Qostanai oblysynyŋ Qarabalyq audanynda ömır esıgın aşqan. Troiskıdegı Uazifa mektebınde, Orynbor qalasyndaǧy Tatar halyq aǧartu institutynda oqyǧan. Osy jyldary «Mūsylmandar klubynda» B.Mailinnıŋ «Qalamqas», «Betım-au, qūdaǧi ǧoi», «Qasqyrbai», «Neke qiiar» t.b. şaǧyn pesalarda rölderdı oinaǧan. 1925 jyly Qyzylorda qalasynda tūŋǧyş ūiymdastyrylǧan Qazaq drama teatryna İ.Baizaqov, Ä.Qaşaubaev, E.Ömırzaqov, Q.Quanyşbaev, J.Şanindermen bırge Qojamqūlovtyŋ şaqyryluy onyŋ akterlık ömırıne daŋǧyl jol salǧan eleulı oqiǧa boldy. Osy tūsta sahna ömırınen täjıribesı mol Qojamqūlov teatrdyŋ alǧaşqy rejisserı retınde qyzmet ettı. Teatr 1926 jyly qaŋtardyŋ 13-de resmi türde aşylyp, bırneşe spektakldı sahnaǧa şyǧardy. Ol 30-şy jyldardan bastap «Raihan», «Amangeldı», «Ana turaly aŋyz», «Tynyştyq», «Bızdıŋ süiıktı därıger», «Aldar köse», t.b. filmderge tüsıp, Qazaqstannyŋ kino önerınıŋ damuyna öz ülesın qosty.

Oinaǧan rolder

1922 jylynda M. Äuezovtıŋ «Eŋlık — Kebek» tragediiasyida Espembet rolın oinaidy. 1925 jylynda Qyzylorda qalasynda tūŋǧyş käsıbi Qazaq memlekettık drama teatry ūiymdastyrylǧanda Qojamqūlov arnaiy şaqyrylady. Teatrda ol akter ärı rejisser qyzmetın atqaryp, 1926 -1932 jyldarynda Äuezovtıŋ «Bäibışe — toqal», Mailinnıŋ «Şanşar molda», «El mektebı», «Qalpe», Ö. Ospanovtyŋ «Seŋseŋ börık», N. V. Gogoldın «Üilenu» pe-salaryn qoidy. Qojamqūlov — ärbır roldıŋ bolmys-bıtımıne sai özındık mı-nezı men dauys yrǧaǧyn, sahnalyq qimyl-äreketı men söz mänerın däl tauyp, qūlpyrta oinatatyn akter edı. Äsırese, Q-tyŋ akterlık şeberı gı komediialyq rolderde aiqyn körındı. Q-tyŋ taŋdauly rolderı qatarynda Taltaŋbai (Mailinnıŋ «Taltaŋbaidyŋ tärtıbınde», Iаichnisa, Zemlianika (Gogoldıŋ «Üilenuı» men «Revizorynda»), Tymaqbai, Qarabai, Qoŋqai (Müsırepovtıŋ «Amangeldısınde», «Qozy Körpeş -Baian sūluy» men «Aqan serı — Aqtoqtysynda»), Şahter Taiman (Ä. Äbışevtıŋ «Dostyqpen mahabbatynda»), Espembet, Köbıktı han (Äuezovtıŋ «Eŋlık — Kebegı» men «Qara qypşaq Qobylandysynda»), t. b. bar. Qojamqūlov 1930 jyldan kinoǧa tüsken. «Dala änınde» Batyraqtyn (1930), «Amangeldıde» Beket ūstanyŋ (1938), «Aq gülde» qart Jastardyŋ (1942), «Abai änınde» Baimaǧambettıŋ (1945), «Altyn müiızde» şopan Ädılbek-tıŋ (1948), «Aldar kösede» Bidıŋ (1964), t. b. rolın oryndy. 1936 jäne 1958 jyldary Mäskeu qalasynda ötken Qazak ädebietı men önerınıŋ onkündıkterıne qatysty. 1973 jylynda «Seraga» atty telefilm (rejisser Q. Äbuseiıtov) jaryq kördı. Gastroldık saparmen İrannyŋ Şiraz qalasynda öner körsettı. Qojamqūlov atynda Jezqazǧan muzykalyq-drama teatry, Almaty qalasynda köşe bar. Almaty qalasynda ol tūrǧan üige (Furmanov köş., 117-üi) memorialdyq taqta ornatyldy. 5-sail. Qazaqstan Joǧary Keŋesınıŋ deputaty boldy. Qojamqūlov turaly rejisser Q.Äbuseiıtov «Seraǧa» atty derektı film tüsırse, kompozitor Ä.Beiseuov «Seraǧa turaly änın» şyǧarǧan. Jezqazǧan qalasyndaǧy muzykalyq drama teatry men Almatydaǧy bır köşege esımı berılgen. Üş märte Lenin ordenımen, Qazan revoliusiiasy, 2-şı därejelı Otan soǧysy, Eŋbek Qyzyl Tu, «Qūrmet belgısı» ordenderımen, medaldarmen marapattalǧan. 1979 jyly Almaty qalasynda qaitys boldy.   https://youtu.be/Jh6pEIPFCKs  
Pıkırler