Ońtústik Koreıada memlekettik karantın kezinde polıııa men ásker kúshi qoldanylǵan joq. Nege bulaı bolǵanyn bilesiz be?
Ońtústik Koreıa memlekette tutas karantın jasap, koronavırýsty jeńip shyqqan eń birinshi el bolyp tur. Biraq elde áli mektepter men ýnıversıtetterde oqý bastalǵan joq. Ádettegideı qashyqtyqpen oqytý jalǵasyp jatyr. Munyń barlyǵy saqtyq sharalary úshin qolǵa alynǵan.
Ońtúsitik Koreıa 2020 jyldyń 18-19 qańtary kúni koronavırýstyń alǵashqy juqtyrǵandar belgili bolǵan sátten bastap eldiń bıligi birden karantın jarııalaǵan. Eń bir qyzyǵy, memleketti karantınge alǵan kezde polıııa men ásker kúshi qoldanylmaǵan. Tek qana joǵarǵy bılik joǵarǵy trıbýnada eskertken, halyq qulaq asyp, kóshege shyqpaı úılerinde otyrǵan.
Ne úshin eldiń áskeri men polıııasy blokposttardy jasap, jol joldardy bekitip tastaǵan joq?
Sebebi, bul elde halyqtyń saıası mádenıeti men qoǵamdyq ortadaǵy mádenıeti óte joǵary deńgeıde damyǵan. Memlekette jemqorlyq degen dert ataýymen de joq. Koreıalyqtar jemqorlyq jaǵdaıyna kez bolǵanda «Sen meniń jáne memlekettiń ar-namysyn taptap tursyń ba?» dep ózińe bas salady eken.
Osydan biraz ýaqyt buryn áýe kompanııasynyń prezıdentiniń qyzy bir áýe reısin toqtatqany úshin memleket halqynyń aldynda aıyptalyp, keshirim surap, jazasyn alǵan bolatyn. Mine, tazalyq pen ıdeologııa, memleketshildik degen osy.
Memlekettiń bıligi halyqqa senedi, halyq memlekettiń bıligine senedi. Bılik pen halyqtyń arasynda kelisim men ymyra jaqsy deńgeıde júredi. Koronavırýspen kúreste bul eldiń medıınalyq áleýeti óte joǵary deńgeıde ekeni álemge pash etildi. Maskalardy halyqqa tegin taratty. Munyń bárine memleket kepildik berip otyrdy. Tipti, AQSh-tyń mamandary koreıalyq medıınalyq quraldarǵa suranysyn kúsheıtti.
Bir qyzyǵy, Ońtústik Koreıanyń jurtshylyǵy elindegi qytaılyq stýdentterdiń óz otandaryna qaıtarylmaǵanyna narazylyq jasap, júz myńdap mıtıngige shyǵyp, ashyq talap etti. Biraq bılik belsendi azamattardy tutqyndaǵan joq. Elge áleýmettik kómek memleket tarapynan jetkilikti jasalyp otyr. Eldiń narazylyǵy oryndy ekenin túsinip, bıligi jaǵdaıdyń bárin rettep otyrdy. Memlekettiń halqy «Biz bir adamdaı jumys jasaımyz!» degen uranmen álem aldynda epıdemııany jeńip shyǵyp otyr. Ońtústik Koreıa sııaqty biz de saıası mádenıetimiz ben qoǵamdyq ortadaǵy mádenıetimizdi qalyptastyryp, qashan birtutas bolyp jumys jasaı alamyz? Olardan esh jerimiz kem emes qoı...
Al, bizde jaǵdaı qalaı?
Bizdiń saıası mádenıetimiz ben qoǵamdyq ortadaǵy mádenıetimiz qandaı?
Bizdiń bıliktiń saıası ári mádenı deńgeıi qandaı?
Ózińiz oılap qarańyz, polıııa men ásker de halyqtyń balasy emes pe? Qarapaıym halyq sııaqty olardyń da ómirine qaýip tónbeı me? Polıııa men áskerdi blokposttarǵa qoımasa bizdiń halyq saqtandyrý talaptaryn oryndaı alar ma edi?
Halyq pen bıliktiń arasynda senim bolsa, nege bizde blokposttar qoıylyp jatyr?
Bul suraqtarǵa siz ne deısiz?
Bekbolat QARJAN,
«Adyrna» ulttyq portaly
