Qazaqstan Respublikasynyŋ Jer kodeksı

Qazaqstan Respublikasynyŋ 2003 jylǧy 20 mausymdaǧy N 442 Kodeksı. Mazmūny

      Eskertu. Kodekstıŋ orys tılındegı mätınıne özgerıster engızıldı, qazaq tılındegı mätın özgermeidı - QR 2007.07.06 № 276 Zaŋymen. Eskertu. Bükıl mätın boiynşa "memlekettık qajettıkter" degen sözder "memleket mūqtajy" degen sözdermen, "şarua (fermer) qojalyǧyn", "Şarua (fermer) qojalyǧyn", "şarua (fermer) qojalyǧy", "şarua (fermer) qojalyǧynyŋ" degen sözder tiısınşe "şarua nemese fermer qojalyǧyn", "Şarua nemese fermer qojalyǧyn", "şarua nemese fermer qojalyǧy", "şarua nemese fermer qojalyǧynyŋ" degen sözdermen auystyryldy - QR 2007.07.06 № 279 Zaŋymen. Eskertu. Bükıl mätın boiynşa "qūqyqty kuälandyratyn qūjattardy", "qūqyqty kuälandyratyn qūjattar", "qūqyqty kuälandyratyn qūjat", "qūqyqty kuälandyratyn qūjatqa", "qūqyqty kuälandyratyn qūjatta", "qūqyqty kuälandyratyn qūjattaǧy" degen sözder tiısınşe "säikestendıru qūjattaryn", "säikestendıru qūjattary", "säikestendıru qūjaty", "säikestendıru qūjatyna", "säikestendıru qūjatynda", "säikestendıru qūjatyndaǧy" degen sözdermen auystyryldy - QR 2007.07.26 № 311 Zaŋymen. Eskertu. Bükıl mätın boiynşa "(respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ), audandardyŋ (oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ)", "(respublikalyq maŋyzy bar qala, astana), audandar (oblystyq maŋyzy bar qalalar)", "(respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ), audannyŋ (oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ)", "oblystyŋ (respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ)", "oblys (respublikalyq maŋyzy bar qala, astana)", "Oblystyŋ (respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ)", "oblystardyŋ (respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ)", "Oblystar (respublikalyq maŋyzy bar qala, astana)", "oblystardyŋ (respublikalyq maŋyzy bar qala, astana)", "Oblystardyŋ (respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ)", "(oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ)", "(oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ)" degen sözder tiısınşe ",respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ", ",respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ", "oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ", "Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ", "oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ", "Oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ", ",oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ", ",oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ" degen sözdermen auystyryldy - QR 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen. Eskertu. Bükıl mätın boiynşa "auyl (selo)", "auyldyq (selolyq)", "auyldar (selolar)", "auyldardyŋ (selolardyŋ)", "auyldyŋ (selonyŋ)", "auylda (seloda)"," "Selodaǧy", "auyldardy, selolar", "selo", "selolyq" degen sözder tiısınşe "auyl", "auyldyq", "auyldar", "auyldardyŋ", "auyldyŋ", "auylda", "Auyldaǧy", "auyldar", "auyl", "auyldyq" degen sözdermen auystyryldy - QR 03.07.2013 № 121-V Konstitusiialyq zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı). Eskertu. Bükıl mätın boiynşa: "tauarly auyl şaruaşylyǧy öndirisin", "Tauarly auyl şaruaşylyǧy öndirisin", "tauarly auyl şaruaşylyǧy öndirisinıŋ" degen sözder tiısınşe "auyl şaruaşylyǧy öndirisin", "Auyl şaruaşylyǧy öndırısın", "auyl şaruaşylyǧy öndirisinıŋ" degen sözdermen auystyryldy; "komissiiaǧa", "Komissiianyŋ", "Komissiia", "komissiianyŋ" degen sözder tiısınşe "jer komissiiasyna", "Jer komissiiasynyŋ", "Jer komissiiasynyŋ", "jer komissiiasynyŋ" degen sözdermen auystyryldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

I bölim. Negızgı erejeler

1-tarau. Jalpy erejeler

1-bap. Qazaqstan Respublikasynyŋ jer qory

1. Qazaqstan Respublikasynyŋ jer qory nysanaly maqsatyna säikes mynadai sanattarǧa bölinedi:

      1) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer;

      2) eldi mekenderdiŋ (qalalardyŋ, kentter men auyldyq eldi mekenderdiŋ) jeri;

      3) önerkäsip, kölik, bailanys, ǧaryş qyzmetı, qorǧanys, ūlttyq qauıpsızdık mūqtajyna arnalǧan jer jäne auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan özge de jer;

      4) erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jeri, sauyqtyru maqsatyndaǧy, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy jer;

      5) orman qorynyŋ jeri;

      6) su qorynyŋ jeri;

      7) bosalqy jer.

      2. Osy baptyŋ 1-tarmaǧynda atalǧan jer belgilengen nysanaly maqsatyna säikes paidalanylady. Jerdiŋ qūqyqtyq rejimi onyŋ qai sanatqa tiesililigine jäne jerdi (aumaqty) aimaqtarǧa böluge säikes rūqsatty paidalanyluyna negizdelip aiqyndalady.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda tabiǧi jaǧdailary boiynşa mynadai aimaqtar erekşelenedi:

      1) ormandy dala;

      2) dala;

      3) quaŋ dala;

      4) şöleitti;

      5) şöldi;

      6) tau etegi-şöldi-dalalyq;

      7) subtropikalyq şöldi;

      8) subtropikalyq-tau etegi-şöldi;

      9) orta aziialyq tauly;

      10) oŋtüstik-sibir tauly aimaqtar.

      Eskertu. 1-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2012.01.06 N 529-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

2-bap. Jerdi sanattarǧa jatqyzu, olardy bir sanattan basqasyna auystyru

Jerdi osy Kodekstiŋ 1-babynda atalǧan sanattarǧa jatqyzudy, sondai-aq jerdi onyŋ nysanaly maqsatynyŋ özgeruine bailanysty bir sanattan basqasyna auystyrudy Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı, oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde belgilengen, jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu, sonyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu jönindegi öz qūzyreti şeginde jürgizedi.       Eskertu. 2-bapqa özgertu engızıldı - QR 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 № 279, 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

3-bap. Jerge menşik

Qazaqstan Respublikasynda jer memlekettik menşikte bolady. Jer uchaskeleri osy Kodekste belgilengen negizderde, şarttar men şekterde jeke menşikte de boluy mümkin.

4-bap. Jer zaŋdarynyŋ prinsipteri

Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdary:

      1) Qazaqstan Respublikasy aumaǧynyŋ tūtastyǧy, qol sūǧylmauşylyǧy jäne bölinbeitindigi;

      2) jerdi tabiǧi resurs, Qazaqstan Respublikasy halqynyŋ ömiri men qyzmetiniŋ negizi retinde saqtau;

      3) jerdi qorǧau jäne ūtymdy paidalanu;

      4) ekologiialyq qauipsizdikti qamtamasyz etu;

      5) jerdi nysanaly paidalanu;

      6) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdiŋ basymdyǧy;

      7) jerdiŋ jai-küii jäne oǧan qoljetimdilik turaly aqparatpen qamtamasyz etu;

      8) jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi is-şaralardy memlekettik qoldau;

      9) jerge zalal keluin boldyrmau nemese onyŋ zardaptaryn joiu;

      10) jerdi aqyly paidalanu prinsipterine negizdeledi.

5-bap. Jer zaŋdarynyŋ mindetteri

Qazaqstan Respublikasy jer zaŋdarynyŋ mindetteri: jer uchaskesine menşik qūqyǧy men jer paidalanu qūqyǧy tuyndauynyŋ, özgertilui men toqtatyluynyŋ negizderin, şarttary men şekterin; jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ qūqyqtary men mindetterin jüzege asyru tärtibin belgileu; jerdi ūtymdy paidalanu men qorǧaudy, topyraq qūnarlylyǧyn ūdaiy qalpyna keltirip otyrudy, tabiǧi ortany saqtau men jaqsartudy qamtamasyz etu maqsatynda jer qatynastaryn retteu; şaruaşylyq jürgizudiŋ barlyq nysandaryn teŋ qūqyqpen damytu üşin jaǧdailar jasau; jeke jäne zaŋdy tūlǧalar men memlekettiŋ jerge qūqyqtaryn qorǧau; jyljymaityn mülik rynogyn jasau men damytu; jer qatynastary salasynda zaŋdylyqty nyǧaitu bolyp tabylady.

6-bap. Jer zaŋdary

      1. Qazaqstan Respublikasyndaǧy jer zaŋdary Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasyna negizdeledi jäne osy Kodeks pen Qazaqstan Respublikasynyŋ osyǧan säikes qabyldanatyn normativtik qūqyqtyq aktılerınen tūrady. Qazaqstan Respublikasy jer qory jerlerınıŋ jekelegen sanattaryn qūqyqtyq retteu erekşelıkterı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarymen belgılenedı.

      2. Jer qoinauyn, sudy, atmosferalyq auany, orman-toǧaidy jäne özge de ösimdikterdi, januarlar düniesin, ekologiialyq, ǧylymi jäne mädeni jaǧynan erekşe qūndylyǧy bar qorşaǧan orta obektilerin, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy paidalanu men qorǧau jönindegi qatynastar Qazaqstan Respublikasynyŋ arnauly zaŋdarymen retteledi.

      3. Jer qatynastary subektileriniŋ özderine tiesili qūqyqtardy jüzege asyruy tabiǧi pecupc retindegi jerge jäne qorşaǧan ortanyŋ özge de obektilerine, sondai-aq basqa tūlǧalardyŋ qūqyqtary men zaŋdy müddelerine ziian keltirmeuge tiis.

      4. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ jer, ekologiia, orman, su zaŋdarynda jer qoinauy, ösimdikter men januarlar düniesi, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar turaly zaŋdarynda özgeşe közdelmese, jer uchaskelerin ielenu, paidalanu jäne olarǧa bilik etu, sondai-aq olarmen mämile jasasu boiynşa müliktik qatynastar Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋdarymen retteledi.

      5. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda tıkelei közdelgen jaǧdailardan basqa, jeke jäne zaŋdy tūlǧalardyŋ jer qatynastary salasyndaǧy qūqyqtaryn şekteuge bolmaidy.

      6. Eger osy Kodekste nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ basqa da zaŋ aktilerinde özgeşe közdelmese, şeteldikter, azamattyǧy joq adamdar, sondai-aq şeteldik zaŋdy tūlǧalar jer qūqyǧy qatynastarynda Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattarymen jäne zaŋdy tūlǧalarymen teŋ qūqyqtardy paidalanady jäne sondai mindetter atqarady.

      7. Basqa memleketterdiŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda jer paidalanu qūqyǧy Qazaqstan Respublikasy bekitken halyqaralyq şarttarǧa säikes tuyndaidy.

      Eskertu. 6-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.01.09 N 213; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

7-bap. Halyqaralyq şarttar

Eger Qazaqstan Respublikasy bekitken halyqaralyq şartta osy Kodekstegiden özgeşe erejeler belgilense, atalǧan şarttyŋ erejeleri qoldanylady. Halyqaralyq şarttan ony qoldanu üşin zaŋ aktisin şyǧaru talap etiletin jaǧdailardy qospaǧanda, Qazaqstan Respublikasy bekitken halyqaralyq şarttar jer qatynastaryna tikelei qoldanylady.

8-bap. Jerdi aimaqtarǧa bölu

      1. Aimaqtarǧa bölu - jer aumaǧyn onyŋ nysanaly maqsaty men paidalanylu rejimin belgilei otyryp aiqyndau.

      1-1. Eldı mekenderde jerdı aimaqtarǧa bölu baǧalau aimaqtarynyŋ şekaralaryn jäne jer uchaskelerıne tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryna tüzetu koeffisientterın aiqyndau maqsatynda jürgızıledı.

      2. Jerdı aimaqtarǧa böludı oblystar, respublikalyq maŋyzy bar qala, astana, audandar, oblystyq maŋyzy bar qalalar deŋgeiınde ūiymdastyrudy oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ tiıstı uäkılettı organdary jüzege asyrady. Jerdı aimaqtarǧa bölu jobasyn (shemasyn) oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ tiıstı ökıldı organdary bekıtedı.

      3. Alyp tastaldy - QR 2006.01.10. N 116 Zaŋymen.

      4. Jerdi aimaqtarǧa bölu kezinde belgilengen, aumaqty paidalanudyŋ nysanaly rejimi jer qūqyǧy qatynastarynyŋ subektileri üşin mindetti bolyp tabylady.

      5. Jerdi aimaqtarǧa bölu jergilikti atqaruşy organdardyŋ şeşimi boiynşa jürgiziledi jäne biudjet qarajaty esebinen jüzege asyrylady.

      Eskertu. 8-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

9-bap. Jer üşin tölenetin tölemder

      1. Menşiktegi, tūraqty jer paidalanudaǧy nemese bastapqy uaqytşa öteusiz jer paidalanudaǧy jer uchaskelerine Qazaqstan Respublikasynyŋ salyq zaŋdaryna säikes jer salyǧy salynady.

      2. Memleket uaqytşa öteuli paidalanuǧa (jalǧa) bergen jer uchaskeleri üşin jer uchaskelerin paidalanu tölemaqysy alynady.

      Jer uchaskelerin paidalanu tölemaqysyn esepteu jäne biudjettiŋ kirisine töleu tärtibi Qazaqstan Respublikasynyŋ salyq zaŋdaryna säikes aiqyndalady. Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda basqa memleketterge jer uchaskesi jalǧa berilgen kezde jer uchaskelerin paidalanu tölemaqysynyŋ mölşeri Qazaqstan Respublikasy bekitken halyqaralyq şarttarda aiqyndalady.

      3. Jer uchaskelerin memlekettik menşikten jeke menşikke öteulı negızde satu, özınıŋ jer uchaskelerın beru jönındegı qūzyretı şegınde oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ şeşimi boiynşa aqysy birden tölenip ne töleu merzımı ūzartylyp jüzege asyrylady, būǧan:

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna - päterlerdıŋ menşik ielerine kondominium obektilerindegi minsiz ülesi retinde;

      2) Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna osy Kodekstıŋ 50-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes özindik qosalqy şaruaşylyǧyn jürgizu, baǧbandyq, jeke tūrǧyn üi jäne saiajai qūrylystary üşin;

      2-1) Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı belgılegen tärtıppen aiqyndalatyn halyqaralyq qatysuy bar ǧylymi ortalyqtarǧa;

      2-2) tızbesın jäne tızbege engızu üşın taŋdau kriteriilerın Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı aiqyndaityn otandyq önerkäsıp oryndaryna;

      2-3) Qazaqstan Respublikasy Käsıpkerlık kodeksınıŋ 234-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes özderıne berılgen obektıler üşın şaǧyn käsıpkerlık subektılerıne;

      3) osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen özge de jaǧdailarda, jer uchaskesi menşikke öteusiz negizde beriletin jaǧdailar qosylmaidy.

      Jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧyn öteuli türde beru (satu) (būdan äri - jer uchaskeleri üşin tölemaqy) nemese uaqytşa öteuli jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn öteuli türde bepu (satu) tölemaqysy (būdan äri - jaldau qūqyǧyn satu tölemaqysy) jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryna tüzetu koeffisientterin qoldanu arqyly şyǧarylatyn kadastrlyq (baǧalau) qūny negizinde esepteledi.

      4. Memlekettiŋ auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerin jeke menşikke satqannan tüsetin qarajat Ūlttyq qorǧa audarylady jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen tärtippen paidalanylady.

      5. Özindik qosalqy şaruaşylyq, baǧbandyq jürgızu, jeke tūrǧyn üi jäne saiajai qūrylysy üşin, osy Kodekste jer uchaskelerın aqyly türde beru közdelgen özge de maqsattar üşın öteusiz berilgen jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsaty özgergen jaǧdaida, osy Kodekstıŋ 44-babynyŋ 6-tarmaǧynda belgılengen şartpen eldı mekennıŋ bas josparynda közdelgen obektılerdı salu üşın berılgen jer uchaskesın qospaǧanda, jer uchaskesiniŋ menşik iesi jer uchaskesiniŋ özgergen nysanaly maqsaty üşin Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋynda közdelgen kadastrlyq (baǧalau) qūnyna teŋ bolatyn somany biudjettiŋ kirisine töleuge mindetti.

      Jergılıktı atqaruşy organ osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınde közdelgen erekşe jaǧdaida jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty özgergende jer uchaskesınıŋ biudjetke töleuge jatpaityn kadastrlyq (baǧalau) qūnynyŋ somasyn jer uchaskesınıŋ ornalasqan jerı boiynşa jergılıktı ökıldı organmen kelısedı. Eldı mekennıŋ aumaǧy şegındegı auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy, sondai-aq auyl şaruaşylyǧynda paidalanylatyn jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty, memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarylǧan jerlerdı qospaǧanda, auyl jäne orman şaruaşylyǧyn jürgızumen bailanysty emes maqsattarda paidalanu üşın özgertılgen jaǧdaida, atalǧan jer uchaskesınıŋ menşık iesı jer uchaskesınıŋ özgergen nysanaly maqsaty üşın Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda közdelgen kadastrlyq (baǧalau) qūny men osy uchaskenıŋ būryn memleketten satyp alynǧan baǧasy arasyndaǧy aiyrmaǧa teŋ somany biudjetke töleuge mındettı.

      6. Memlekettik zattai granttar türindegi jer uchaskeleri men jer paidalanu qūqyǧy investisiialyq jobanyŋ ıske asyryluyn jüzege asyratyn Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdy tūlǧasyna osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ investisiialar salasyndaǧy zaŋnamasyna säikes beriledi.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ jer uchaskesın zattai grant retınde beru turaly şeşımı onyŋ jer uchaskelerın beru jönındegı qūzyretı şegınde investisiialar jönındegı uäkılettı organnyŋ şeşımı negızınde qabyldanady.

      7. Menşik iesi jer uchaskesin satqan nemese jalǧa bergen kezde, memlekettik emes jer paidalanuşy özine tiesili jer paidalanu qūqyǧyn basqa tūlǧalarǧa satqan kezde, sondai-aq ol jer uchaskesin keiingi jer paidalanuşylarǧa jalǧa bergen kezde, jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ mölşeri, merzimderi men nysany Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋdaryna säikes satyp alu-satu nemese mülik jaldau şarttarymen aiqyndalady.

      8. Jer uchaskesı äleumettık-käsıpkerlık korporasiialardyŋ jarǧylyq kapitalynyŋ (menşıgınıŋ) tölemıne jer uchaskesınıŋ kadastrlyq (baǧalau) qūny boiynşa esepteletın baǧamen berıluı mümkın.

      Būl rette jer uchaskesın äleumettık-käsıpkerlık korporasiialardyŋ menşıgıne resımdeu jariialanǧan aksiialar şyǧarylymy memlekettık tırkelgennen keiın jüzege asyrylady.       Eskertu. 9-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2005.05.04 N 48, 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2006.07.05 N 162, 2007.07.06 N 279, 2009.02.13 N 135-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 3-baptan qaraŋyz), 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.07.10 N 36-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 21.01.2019 № 217-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 26.12.2019 № 284-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

10-bap. Jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalary jäne jer uchaskesiniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūny

      1. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerı jeke menşıkke berılgen, olardy memleket nemese memlekettik jer paidalanuşylar jalǧa bergen kezde jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryn, jaldau qūqyǧyn satu tölemaqysynyŋ mölşerin jäne memlekettık menşıktegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jer uchaskelerıne jekeşe servitut belgıleu üşın tölemaqynyŋ mölşerın Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti belgileidi.

      Jer uchaskeleri jeke menşikke berilgen kezde olar üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalary oblys ortalyqtarynda, respublikalyq maŋyzy bar qalalarda, astanada, oblystyq jäne audandyq maŋyzy bar qalalarda, kentter men auyldyq eldı mekenderde jergılıktı jaǧdailar men erekşelıkterge qarai oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ ökıldı jäne atqaruşy organdarynyŋ bırlesken şeşımderımen belgilenedi. Būl rette jer uchaskelerin paidalanu tölemaqysynyŋ stavkalary jer salyǧy stavkalarynyŋ mölşerinen tömen bolyp belgilenbeidi. Jaldau qūqyǧyn satu tölemaqysy naqty jer uchaskesiniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyna qarai saralanyp belgilenedi.

      2. Naqty jer uchaskesınıŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn memlekettık jer kadastryn jürgızetın "Azamattarǧa arnalǧan ükımet" memlekettık korporasiiasy memlekettıŋ jeke menşıkke nemese jalǧa öteulı negızde beretın jer uchaskelerı üşın tölemaqynyŋ bazalyq mölşerlemelerıne säikes, oǧan tüzetu (arttyratyn nemese kemıtetın) koeffisientterın qoldana otyryp aiqyndaidy jäne jer uchaskesınıŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn aiqyndau aktısımen resımdeidı.

      Astananyŋ jäne respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, oblys ortalyqtarynyŋ maŋyndaǧy aimaqta jäne kurortty aimaqta ornalasqan eldi mekenderde (kentter men auyldyq eldi mekenderde) jeke menşikke beriletin jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalary eki ese arttyrylady.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna jeke menşikke özindik qosalqy şaruaşylyq jürgizu, baǧbandyq jäne saiajai qūrylysy üşin tegin berudiŋ belgilengen normalarynan artyq beriletin qosymşa jer uchaskeleriniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūny baǧalanatyn uchaskelerge neǧūrlym jaqyn ornalasqan auyldyq eldi mekenderdiŋ jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryna negizdele otyryp aiqyndalady.

      4. Eldi mekenderdiŋ şeginen tys ornalasqan, azamattarǧa jäne memlekettik emes zaŋdy tūlǧalarǧa qūrylys jürgizu üşin berilgen (beriletin) nemese üiler (qūrylystar, ǧimarattar) men olardyŋ keşenderi salynǧan jer uchaskeleri boiynşa, osy baptyŋ 4-1-tarmaǧynda körsetılgen jerlerdı qospaǧanda, üilerdiŋ (qūrylystardyŋ, ǧimarattardyŋ) paidalanylu maqsatyna säikes qyzmet körsetuge arnalǧan jerdi qosa alǧanda, kadastrlyq (baǧalau) qūny baǧalanatyn jer uchaskelerıne neǧūrlym jaqyn ornalasqan, oblystyq maŋyzy bar qalalarda atalǧan maqsattar üşin berilgen (beriletin) jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalarynyŋ on prosenti mölşerine negizdele otyryp aiqyndalady.

      4-1. Eldı mekenderdıŋ şegınen tys ornalasqan, osy Kodekstıŋ 97-babyna säikes auyl şaruaşylyǧynyŋ jūmys ısteuı üşın qajettı üiler (qūrylystar, ǧimarattar) salynǧan, şarua nemese fermer qojalyǧyn jäne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen (berıletın) jer uchaskelerı boiynşa, olarǧa qyzmet körsetuge arnalǧan jerlerdı qosa alǧanda, kadastrlyq (baǧalau) qūny jer uchaskelerın auyl şaruaşylyǧy maqsaty üşın jeke menşıkke bergen kezde olarǧa tölemaqynyŋ bazalyq stavkalarynyŋ mölşerine negizdele otyryp aiqyndalady.

      5. Osy baptyŋ 3 jäne 4-tarmaqtarynda atalǧan jer uchaskeleriniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn aiqyndau kezinde, osy Kodekstiŋ 11-babynyŋ 4-tarmaǧynyŋ 3) tarmaqşasyna säikes osy uchaskelerdiŋ qyzmet körsetu salasy ortalyqtarynan qaşyqtyǧyna bailanysty tüzetu koeffisientteri qoldanylady

      Eskertu. 10-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.15 N 461-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 25.11.2019 № 272-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2019 № 291-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

11-bap. Jer uchaskeleri üşin tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryna tüzetu koeffisientteri

      1. Audandyq maŋyzy bar qalalardaǧy, kentter men auyldyq eldi mekenderdegi baǧalau aimaqtarynyŋ şekaralary jäne jer uchaskelerı üşın tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryna tüzetu koeffisientteri audannyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ūsynysy boiynşa audandyq ökıldı organnyŋ, al oblystyq maŋyzy bar qalalarda, respublikalyq maŋyzy bar qalalarda, astanada - oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ūsynysy boiynşa oblystyq (respublikalyq maŋyzy bar qala, astana) ökıldı organnyŋ şeşımımen bekıtıledı.

      Būl rette arttyratyn nemese kemitetin koeffisientterdiŋ şekti (eŋ joǧary) mölşeri eki eseden aspauǧa tiis.

      2. Memleket auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin beretin jer uchaskeleriniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn aiqyndau kezinde jer uchaskesiniŋ sapalyq jai-küiine, ornalasuyna, sumen qamtamasyz etiluine, qyzmet körsetu ortalyqtarynan qaşyqtyǧyna bailanysty tüzetu (arttyratyn nemese kemitetin) koeffisientteri qoldanylady.

      3. Alqaptardyŋ türi men topyraqtardyŋ ülgisi boiynşa jer uchaskesiniŋ sapalyq jai-küii jer-kadastr kartalary, topyraq, geobotanikalyq, topyraq-meliorasiia jäne basqa zertteu materialdary negizinde anyqtalady:

      1) egistik qūramynda paidalanylatyn jer uchaskesiniŋ qūnyn belgileu üşin onyŋ meliorasiialyq jai-küii men jer betiniŋ eŋistigine qarai mynadai tüzetu koeffisientteri qoldanylady:

      jerdiŋ meliorasiialyq jai-küii: jaqsy (topyraǧy tūzdy emes jäne sortaŋ emes, tassyz, eroziiaǧa ūşyramaǧan; jer asty sularynyŋ tereŋdigi: tūşy su - 3 metrden astam, mineraldy su - 6 metrden astam) - 1,2; qanaǧattanarlyq (topyraǧy azdap tūzdy, sortaŋdau, tasy az, azdap eroziiaǧa ūşyraǧan; mineraldanuy tömen jer asty sularynyŋ tereŋdigı 3-6 m) - 0,9; qanaǧattanǧysyz (topyraǧy ortaşa jäne asa tūzdanǧan, ortaşa jäne asa sortaŋ, tastaq, ortaşa jäne küşti eroziiaǧa ūşyraǧan; 1 g/l astam mineraldanǧan jer asty sularynyŋ tereŋdigi 3 metrden kem) - 0,6; jer betiniŋ eŋistigi: 1 gradusqa deiin - 1; 1-den 3 gradusqa deiin - 0,98; 3-ten 5 gradusqa deiin - 0,96; 5-ten 7 gradusqa deiin - 0,93; 7 gradustan astam - 0,86;

      2) tabiǧi jem-şöp alqaptary (şabyndyq, jaiylym) qūramynda paidalanylatyn jer uchaskeleriniŋ qūnyn aiqyndau üşin uchaskeniŋ sapalyq jai-küii men jer betiniŋ eŋistigine qarai mynadai tüzetu koeffisientteri qoldanylady:

      jaqsartylǧan şabyndyqtar men jaiylymdar: köp jyldyq şöp egilip, tübegeili jaqsartylǧan - 1,2; ösimdik jamylǧysynyŋ tür-qūramyn özgertpei, betki qabaty jaqsartylǧan - 1,1; şabyndyq jerdiŋ jai-küii: jaqsy (lastanbaǧan, būta-şilik baspaǧan, aǧaş öspegen, tassyz, aimaqtyq ösimdikterdiŋ belgileri jaqsy baiqalatyn jer uchaskesi) - 1,2; qanaǧattanarlyq (lastanǧan, būta-şilik basyp ketken, aǧaş ösken, tastaq, ösimdik jamylǧysynyŋ aimaqtyq qūrylymy būzylǧan jer uchaskesi. Atalǧan belgiler aumaqtyŋ 40 prosentine deiingi alaŋynan körinedi) - 0,9; qanaǧattanǧysyz (lastanǧan, būta-şilik basyp ketken, aǧaş ösken, tastaq, ösimdik jamylǧysynyŋ aimaqtyq qūrylymy būzylǧan jer uchaskesi. Atalǧan belgiler aumaqtyŋ 40 prosentinen astam alaŋynan baiqalady) - 0,7; jer qabatynyŋ eŋistigi: 3 gradusqa deiin - 1; 3,1-den - 6 gradusqa deiin - 0,95; 6,1-den - 10 gradusqa deiin - 0,9; 10,1-den - 20 gradusqa deiin - 0,85; 20 gradustan astam - 0,5; jaiylymdyq jerdiŋ jai-küii: jaqsy (lastanbaǧan, būta-şilik (azyqqa jaramaityn būtalar) baspaǧan, aǧaş öspegen, tassyz, aimaqtyq ösimdikterdiŋ belgileri jaqsy baiqalatyn jer uchaskesi) - 1,2; qanaǧattanarlyq (lastanǧan, būta-şilik (azyqqa jaramaityn būtalar) basqan, aǧaş ösken, tastaq, ösimdik jamylǧysynyŋ aimaqtyq qūrylymy būzylǧan, qatty taptalǧan jaiylymdary, jalaŋaş sorlary bar, sortaŋ topyraqty, taqyr jer uchaskesi. Atalǧan belgiler aumaqtyŋ 40 prosentine deiingi alaŋynan körinedi) - 0,9; qanaǧattanǧysyz (lastanǧan, būta-şilik (azyqqa jaramaityn būtalar) basqan, aǧaş ösken, tastaq, ösimdik jamylǧysynyŋ aimaqtyq qūrylymy būzylǧan, qatty taptalǧan jaiylymdary, jalaŋaş sorlary bar, sortaŋ topyraqty, taqyr jer uchaskesi. Atalǧan belgiler aumaqtyŋ 40 prosentinen astam alaŋynan baiqalady) - 0,6; jer qabatynyŋ eŋistigi: 12 gradusqa deiin - 1; 13-ten - 20 gradusqa deiin - 0,8; 20 gradustan joǧary - 0,6.

      4. Jer uchaskeleriniŋ qūnyn anyqtau üşin jer uchaskesiniŋ sulandyryluyna, onyŋ şaruaşylyq ortalyǧyna qaraǧanda ornalasqan jerine, qyzmet körsetu salasynyŋ ortalyqtarynan qaşyqtyǧyna bailanysty mynadai tüzetu koeffisientteri qoldanylady:

      1) jer uchaskesiniŋ sulandyryluy (sumen qamtamasyz etilui):

      sulandyrylǧan - 1,2; sulandyrylmaǧan - 0,8;

      2) jer uchaskesiniŋ şaruaşylyq ortalyǧyna qatysty ornalasuy, kilometrmen:

      beske deiin - 1,2; 5-ten 10-ǧa deiin - 1; 10-nan 20-ǧa deiin - 0,9; 20-dan 30-ǧa deiin - 0,8; 30-dan astam - 0,7;

      3) jer uchaskesiniŋ qyzmet körsetu ortalyqtarynan qaşyqtyǧy, joldardyŋ sapasyna bailanysty:

      ___________________________________________________________________ Qaşyqtyǧy, | Tas | Qiyrşyq tas | Jai joldar km | joldar | töselgen joldar | ___________________________________________________________________ 20-ǧa deiin 1,4 1,1 0,7 21 - 40 1,2 0,9 0,6 41 - 60 1,0 0,7 0,5 61 - 80 0,8 0,5 81 - 100 0,6 100-den astam 0,5 ___________________________________________________________________

      5. Jer uchaskesiniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn arttyratyn nemese kemitetin birneşe faktorlar bolǧan kezde koeffisientter köbeitiledi.

      Auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizuge arnalǧan jer uchaskesiniŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn arttyrudyŋ nemese kemitudiŋ jalpy mölşeri osy Kodekstiŋ 10-babynyŋ 1-tarmaǧyna säikes belgilengen tölemaqynyŋ bazalyq stavkalarynyŋ elu prosentinen aspauǧa tiis.       Eskertu. 11-bapqa özgertu engızıldı - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

12-bap. Osy Kodekste paidalanylatyn negizgi ūǧymdar

Osy Kodekste mynadai negızgı ūǧymdar paidalanylady:

      1) "Azamattarǧa arnalǧan ükımet" memlekettık korporasiiasy (būdan ärı – Memlekettık korporasiia) – Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes memlekettık qyzmetterdı, tabiǧi monopoliialar subektılerınıŋ jelılerıne qosuǧa arnalǧan tehnikalyq şarttardy beru jönındegı qyzmetterdı jäne kvazimemlekettık sektor subektılerınıŋ qyzmetterın körsetu, "bır tereze" qaǧidaty boiynşa memlekettık qyzmetterdı, tabiǧi monopoliialar subektılerınıŋ jelılerıne qosuǧa arnalǧan tehnikalyq şarttardy beru jönındegı qyzmetterdı, kvazimemlekettık sektor subektılerınıŋ qyzmetterın körsetuge ötınışter qabyldau jäne körsetıletın qyzmettı aluşyǧa olardyŋ nätijelerın beru jönındegı jūmysty ūiymdastyru, sondai-aq elektrondyq nysanda memlekettık qyzmetter körsetudı qamtamasyz etu üşın Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ şeşımı boiynşa qūrylǧan, ornalasqan jerı boiynşa jyljymaityn mülıkke qūqyqtardy memlekettık tırkeudı jüzege asyratyn zaŋdy tūlǧa;

      1-1) alyp qoiu – jeke menşık iesınıŋ nemese jer paidalanuşynyŋ jer uchaskesıne menşık qūqyǧyn nemese jer paidalanu qūqyǧyn osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen tärtıppen jäne jaǧdailarda toqtatuǧa baǧyttalǧan, memlekettık organdardyŋ äreketı;

      2) arnaiy jer qory - auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy alqaptardyŋ, sondai-aq maqsaty boiynşa paidalanylmai jatqan ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylyp jürgen jer uchaskelerınıŋ jäne şartty jer ülesterınıŋ ielerı men jer

      paidalanuşylar bas tartqan jerdıŋ esebınen qūralatyn rezervtegı jer;

      3) affiliirlengen tūlǧa - memlekettık emes zaŋdy tūlǧaǧa qatysty enşıles bolyp tabylatyn nemese täueldı aksionerlık qoǧam dep tanylatyn ūiym;

      3-1) baq şaruaşylyǧy – auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn jäne köpjyldyq aǧaş-būta ekpelerın ösıru üşın jer uchaskesınde jüzege asyrylatyn qyzmet türı;

      4) bastapqy jer paidalanuşylar - jer paidalanu qūqyǧyn osy Kodekstıŋ 32-babynda közdelgen tärtıppen tıkelei memleketten ne osy qūqyqtan aiyru tärtıbımen basqa da bastapqy jer paidalanuşylardan alǧan tūlǧalar;

      4-1) baǧalau aimaqtarynyŋ şekarasy – infraqūrylymnyŋ damu deŋgeiıne qarai memleket beretın jer uchaskelerı üşın tölemaqynyŋ bazalyq stavkalaryna tüzetu koeffisientterı belgılenetın eldı mekender aumaǧynyŋ bır bölıgınıŋ şekarasy;

      4-2) bau-baqşa şaruaşylyǧy – köpjyldyq aǧaş-būta ekpelerın qospaǧanda, auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn ösıru üşın jer uchaskesınde jüzege asyrylatyn qyzmet türı;

      5) bıryŋǧai memlekettık jer tızılımı - qūqyqtyq, säikestendıru, ekonomikalyq jäne basqa da sipattamalardy qamtityn, memlekettık jer kadastry qūramyndaǧy jer uchaskelerın esepke aludyŋ qorytyndy qūjaty;

      6) jeke menşıktegı jer uchaskesın uaqytşa paidalanu qūqyǧy - jer uchaskesınıŋ menşık iesı men uaqytşa paidalanuşy (jalǧa aluşy nemese öteusız paidalanuşy) arasyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa paidalanu turaly şart negızınde tuyndaityn, subektınıŋ jer

      uchaskesın ielenu jäne paidalanu qūqyǧy;

      7) jer - Qazaqstan Respublikasynyŋ egemendıgı belgılenetın şektegı aumaqtyq keŋıstık, tabiǧi resurs, jalpyǧa ortaq öndırıs qūraly jäne kez kelgen eŋbek prosesınıŋ aumaqtyq negızı;

      8) jerge bilık etu qūqyǧy - memlekettıŋ Qazaqstan Respublikasy aumaǧyndaǧy jerdıŋ zaŋdyq taǧdyryn aiqyndaudaǧy zaŋmen qamtamasyz etılgen qūqyǧy, sondai-aq jerdıŋ jeke menşık iesınıŋ öz jer uchaskesıne qatysty Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda tyiym

      salynbaǧan mämıleler jasasuǧa qūqyǧy;

      8-1) jerge ornalastyru jobasy – jer uchaskesınıŋ shemasy (jospary), jer uchaskesınıŋ alaŋy, onyŋ şekaralary men ornalasqan jerı turaly mälımetter, jer uchaskelerınıŋ aralas menşık ielerı men jer paidalanuşylary turaly jäne jer uchaskelerıne auyrtpalyqtar men servituttar turaly mälımetter.

      Jerge ornalastyru jobasynyŋ qūramy men mazmūny osy Kodekstıŋ 14-baby 1-tarmaǧynyŋ 4) tarmaqşasyna säikes normativtık-qūqyqtyq aktıler negızınde belgılenedı;

      9) jergılıktı atqaruşy organdardyŋ şeşımderı - oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ, sondai-aq audandyq maŋyzy bar qalalar, kentter, auyldar, auyldyq okrugter äkımderınıŋ jer uchaskesıne qūqyq beru turaly qūqyqtyq aktılerı;

      10) jerdı jaldau tölemaqysy - uaqytşa öteulı jer paidalanu tölemaqysy;

      11) jer ielenu qūqyǧy - jerdı ıs jüzınde ielenudı jüzege asyrudyŋ zaŋmen qamtamasyz etılgen mümkındıgı;

      12) jer kadastry - jer turaly mälımetter jüiesı, memlekettık kadastrlardyŋ qūramdas bölıgı;

      12-1) jer komissiiasy – jergılıktı atqaruşy organ janyndaǧy alqaly organ, ol jer uchaskelerıne qūqyqtar beru turaly (şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurs jeŋımpazyn aiqyndau turaly), jer uchaskelerınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly jäne su qorynyŋ jerın basqa sanattardaǧy jerge auystyru turaly ötınışterdı (ötınımderdı) qarau jäne qorytyndylardy daiyndau üşın osy Kodekstıŋ 43-babyna säikes qūrylady;

      13) jer qatynastary jönındegı uäkılettı organ - jer qatynastary salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ qūrylymdyq

      bölımşesı (būdan ärı - oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy);

      13-1) jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluyn baqylau jönindegi uäkiletti organ – oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluyna memlekettık baqylaudy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı (būdan ärı – jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluyn baqylau jönindegi uäkiletti organ);

      14) jer qatynastarynyŋ obektısı - Qazaqstan Respublikasy aumaǧynyŋ şegındegı bükıl jer, onda ornalasqanyna jäne olardyŋ jekelegen subektılerge bekıtılıp berıluınıŋ qūqyqtyq negızderıne qaramastan jekelegen jer uchaskelerı, sondai-aq jer uchaskelerı men

      jer ülesterıne qūqyqtar;

      15) jer qūqyǧy qatynastary - jerge menşık qūqyǧyn jäne özge de qūqyqtardy jüzege asyra otyryp, jer resurstaryn basqaruǧa, jekelegen subektılerge jer uchaskelerın bekıtıp beruge bailanysty jerdı paidalanu men qorǧau jönındegı qūqyqtyq qatynastar;

      16) jer qūqyǧy qatynastarynyŋ subektılerı - jer qūqyǧy qatynastaryna qatysuşylar bolyp tabylatyn jäne soǧan orai qūqyqtary bar ärı osy qūqyq qatynasynda mındetter atqaratyn jeke jäne zaŋdy tūlǧalar, sondai-aq memleketter;

      17) jer paidalanu qūqyǧy - tūlǧanyŋ memlekettık menşıktegı jer uchaskesın öteulı jäne (nemese) öteusız negızde şekteusız merzımge (tūraqty jer paidalanu) nemese belgılı bır merzım ışınde (uaqytşa jer paidalanu) ielenu jäne paidalanu qūqyǧy;

      18) jer resurstary - qoǧamnyŋ materialdyq, mädeni jäne basqa da qajetterın qanaǧattandyru üşın şaruaşylyq jäne özge de qyzmet prosesınde paidalanylatyn nemese paidalanyluy mümkın jer;

      19) jer resurstaryn basqaru jönındegı ortalyq uäkılettı organ - jer qatynastary salasyndaǧy retteudı jüzege asyratyn memlekettık organ (būdan ärı - ortalyq uäkılettı organ);

      20) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 20-1) jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımı – osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptaryna säikes, zaŋdy küşıne engen sot şeşımınıŋ negızınde jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan jeke jäne zaŋdy tūlǧalardy säikestendırudı qamtamasyz etetın, qaǧaz jäne (nemese) elektrondyq jetkızgışterde tırkelgen derekter jiyntyǧy;

      21) jer uchaskesı - osy Kodekste belgılengen tärtıppen jer qatynastary subektılerıne bekıtılıp berıletın, tūiyq şekara ışınde bölıngen jer bölıgı;

      22) jer uchaskesın jaldau qūqyǧyn satu tölemaqysy - uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧymen berılgen memlekettık menşıktegı jer uchaskesı üşın bırjolǧy tölem;

      23) jer uchaskesıne jeke menşık qūqyǧy - azamattardyŋ jäne memlekettık emes zaŋdy tūlǧalardyŋ özderıne tiesılı jer uchaskesın osy Kodekste belgılengen negızderde, şarttar men şekterde ielenu, paidalanu jäne olarǧa bilık etu qūqyǧy;

      24) jer uchaskesıne qūqyq belgıleitın qūjat - osylardyŋ negızınde jer uchaskesıne qūqyqtar tuyndaityn, özgertıletın nemese toqtatylatyn zaŋdyq faktılerdıŋ (zaŋdyq qūramdarynyŋ) bastalǧanyn rastaityn qūjat, onyŋ ışınde şarttar, sottardyŋ şeşımderı, atqaruşy organdardyŋ qūqyqtyq aktılerı, mūragerlıkke qūqyq turaly kuälık, menşık qūqyǧymen jer uchaskesıne ielengen nemese uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn satyp alǧan memlekettık emes zaŋdy tūlǧalardy qaita ūiymdastyru kezındegı tabystau aktısı nemese bölu balansy;

      25) jer uchaskesıne säikestendıru qūjaty - jer, qūqyqtyq jäne qala qūrylysy kadastrlaryn jürgızu maqsatynda qajettı, jer uchaskesınıŋ säikestendıru sipattamalaryn qamtityn qūjat;

      26) jer uchaskesın nemese jer paidalanu qūqyǧyn kepılge salu - mındettemelerdıŋ oryndaluyn qamtamasyz etudıŋ kepıl şartyna negızdelgen ne Qazaqstan Respublikasy zaŋdarynyŋ negızındegı ädısı, osyǧan orai kreditordyŋ (kepıl ūstauşynyŋ) boryşker kepılmen

      qamtamasyz etılgen mındettemenı oryndamaǧan jaǧdaida kepılge salynǧan jer uchaskesınıŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūnynan osy jer uchaskesı nemese jer paidalanu qūqyǧy tiesılı tūlǧanyŋ (kepıl beruşınıŋ) basqa kreditorlary aldynda qaitarym aluǧa basym qūqyǧy bolady, būǧan Qazaqstan Respublikasynyŋ Azamattyq kodeksınde belgılengen alyp qoiu jaǧdailary qosylmaidy;

      27) jer uchaskesın öz betınşe ielenıp alu - jer uchaskesı menşık iesınıŋ nemese jer paidalanuşynyŋ rūqsatynsyz böten jer uchaskesın ielenu, sondai-aq memlekettık menşıktegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jer uchaskesın Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ nemese jergılıktı atqaruşy organnyŋ tiıstı şeşımınsız ielenu;

      27-1) jer uchaskesınıŋ jer-kadastrlyq jospary (būdan ärı – jer-kadastrlyq jospar) – jer, qūqyqtyq jäne qala qūrylysy kadastrlaryn jürgızu maqsattary üşın qajettı, eldı meken şegınde qūrylys salu maqsatynda berıletın jer uchaskesınıŋ säikestendıru sipattamalaryn qamtityn qūjat;

      28) jer ülesı - jer uchaskesıne qūqyqtar men mındetterge basqa tūlǧalarmen bırge qatysudyŋ osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda belgılengen tärtıppen jäne jaǧdailarda bölıp şyǧaryluy mümkın san jaǧynan aiqyndalǧan ülesı;

      29) immigrasiialyq jer qory - oralmandarǧa beru üşın rezervke qaldyrylǧan jäne arnaiy jer qory qūramyna kıretın jer uchaskelerı;

      30) kadastrlyq (baǧalau) qūny - memleket jer uchaskesın nemese ony jalǧa alu qūqyǧyn satqan kezde qoldanylatyn, infliasiianyŋ jalpy deŋgeiı turaly resmi statistikalyq aqparatqa säikes kezeŋ-kezeŋımen naqtylanatyn jer uchaskelerı üşın tölemaqynyŋ bazalyq stavkalary jäne olarǧa tüzetu koeffisientterı negızınde aiqyndalatyn jer uchaskesınıŋ esepteu qūny;

      31) keiıngı jer paidalanuşylar - özınıŋ bastapqy jer paidalanuşy märtebesın saqtap qalatyn jer paidalanuşydan keiıngı jer paidalanu turaly şart negızınde uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn alǧan tūlǧalar;

      32) kondominium - jyljymaityn mülıkke menşıktıŋ (özge de qūqyqtyŋ) erekşe nysany, būl rette jyljymaityn mülıktıŋ jekelegen bölıkterı jeke jäne (nemese) zaŋdy tūlǧalardyŋ bölek (derbes) menşıgınde (özge de qūqyqta) bolady, al jyljymaityn mülıktıŋ bölek

      menşıkke jatpaityn bölıkterı, onyŋ ışınde jer uchaskesı de olarǧa ortaq ülestık menşık qūqyǧymen (özge de ortaq qūqyqpen) tiesılı bolady jäne bölek (derbes) menşıgındegı (özge de qūqyqtaǧy) jyljymaityn mülık bölıkterıne qūqyqtardan ajyratylmaidy;

      32-1) memlekettık jer kadastrynyŋ avtomattandyrylǧan aqparattyq jüiesı – jer uchaskelerınıŋ, onyŋ ışınde olardyŋ şekaralary turaly sapalyq jäne sandyq sipattamalardy, sondai-aq jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylar turaly mälımetterdı qamtityn, memlekettık jer kadastryn jürgızuge arnalǧan aqparattyq jüie;

      33) memlekettık jer paidalanuşylar - memlekettık respublikalyq jäne kommunaldyq zaŋdy tūlǧalar;

      34) memlekettık zattai granttar – Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdy tūlǧasyna investisiialyq jobany ıske asyru üşın osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ investisiialar salasyndaǧy zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen uaqytşa öteusız jer paidalanu qūqyǧymen berıle otyryp, keiınnen menşıkke nemese jer paidalanuǧa öteusız berıletın jer uchaskelerı;

      35) memlekettık emes jer paidalanuşylar - azamattar jäne (nemese) memlekettık emes zaŋdy tūlǧalar;

      36) menşık qūqyǧynyŋ obektılerı - memlekettık jäne jeke menşıktegı jer;

      37) özındık qosalqy şaruaşylyq - auyldyq jerde jäne qala maŋyndaǧy aimaqta ornalasqan jer uchaskesınde öz qajetterın qanaǧattandyruǧa arnalǧan qyzmet türı;

      38) servitut - böten jer uchaskelerın şekteulı nysanaly paidalanu, onyŋ ışınde jaiau ötu, kölıkpen ötu, qajettı kommunikasiialardy tartu men paidalanu, aŋşylyq jäne balyq şaruaşylyqtary jäne özge de mūqtajdar üşın paidalanu qūqyǧy;

      39) topyraq qabaty - jerdıŋ qūrǧaq üstıŋgı qabaty, tek özıne tän qūrylymy, qūramy men qasietterı bar erekşe tabiǧi tüzılım;

      40) tölemaqynyŋ bazalyq stavkasy - memleket jer uchaskesıne jeke menşık qūqyǧyn bergen kezde nemese uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn satqan kezde onyŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn aiqyndauǧa arnalǧan jer uchaskesınıŋ normativtık baǧasy;

      41) tūraqty jer paidalanuşylar - jer paidalanu qūqyǧynyŋ merzımı şekteusız sipatta bolatyn tūlǧalar;

      42) uaqytşa jer paidalanuşylar - jer paidalanu qūqyǧy belgılı bır merzımmen şektelgen tūlǧalar;

      43) ūlttyq jer paidalanuşylar - Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes qūrylǧan zaŋdy tūlǧalar;

      43-1) alyp tastaldy - QR 24.05.2018 № 156-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      44) şartty jer ülesı - taratylǧan nemese qaita ūiymdastyrylǧan ūjymşar müşelerınıŋ, memlekettık emes bolyp qaita qūrylǧan memlekettık auyl şaruaşylyǧy ūiymdary qyzmetkerlerınıŋ, sondai-aq osy Kodekste atalǧan özge de tūlǧalardyŋ sandyq tūrǧydan anyqtalǧan ülesı, oǧan säikes atalǧan ūiymdardyŋ jer paidalanu qūramynda būdan būryn bolǧan jer uchaskelerıne qūqyqtar beru jüzege asyrylady nemese osy Kodekste közdelgen özge de qūqyqtar ıske asyrylady;

      45) şeteldık jer paidalanuşylar - şeteldıkter, azamattyǧy joq adamdar, şet memleket zaŋdaryna säikes qūrylǧan zaŋdy tūlǧalar (şeteldık zaŋdy tūlǧalar), şet memleketter, halyqaralyq bırlestıkter men ūiymdar;

      46) funksionaldyq aimaq – jer uchaskelerın paidalanudyŋ bıryŋǧai rejimı bar eldı mekenderdegı olardyŋ nysanaly maqsatynyŋ tobyn qamtityn şartty aimaq.

      Eskertu. 12-bap jaŋa redaksiiada - QR 2007.07.06 № 279 Zaŋymen; özgerıster engızıldı - QR 2007.07.26 № 311, 2010.03.19 № 258-IV, 2011.03.01 № 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.03.24 № 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 № 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

2-tarau. Memlekettık organdardyŋ jer qatynastary salasyndaǧy qūzyretı

13-bap. Qazaqstan Respublikasy Ükimetiniŋ qūzyreti

      Qazaqstan Respublikasy Ükimetiniŋ jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy qūzyretine mynalar jatady:

      1) Respublikanyŋ jer qoryn paidalanu men qorǧau salasyndaǧy memlekettik saiasattyŋ negizgi baǧyttaryn äzirleu;

      2) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      3) respublikalyq maŋyzy bar erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūruǧa jäne keŋeituge, halyqaralyq mindettemelerdi oryndauǧa bailanysty jaǧdailarda, barlyq sanattaǧy jerden jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu, onyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu;

      3-1) erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardaǧy jerdı erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organnyŋ ūsynysy boiynşa bosalqy jerge auystyru jäne onyŋ tärtıbın bekıtu;

      4) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 № 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);       4-1) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 № 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);

      4-2) respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ jäne astananyŋ şekarasyn (şegin) belgileu jäne özgertu;

      5) oblystyŋ jergılıktı ökildi jäne atqaruşy organdarynyŋ oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ şekarasyn özgertu mäseleleri jönindegi ūsynystaryn kelisu, sondai-aq oblystyq maŋyzy bar qalalar töŋireginde qala maŋy aimaqtaryn belgileu men özgertu;

      6) jerdi erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtarǧa jatqyzu tärtıbın aiqyndau;

      7) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);       7-1) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);       7-2) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);       8) alyp tastaldy - QR 2006.01.31 N 125 Zaŋymen;

      9) bır oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bap qalanyŋ, astananyŋ aumaǧyndaǧy jerdı basqa oblysqa, respublikalyq maŋyzy bap qalaǧa, astanaǧa ūzaq merzımdı paidalanuǧa beru bölıgınde jer qatynastaryn retteu;

      10) oǧan Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasymen, zaŋdarymen jäne Qazaqstan Respublikasy Prezidentiniŋ aktilerimen jüktelgen özge de funksiialar.

      Eskertu. 13-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.31 № 125(qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2006.07.05 № 162, 2007.07.06 № 279, 2008.12.01 № 94-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 № 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 № 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen; 03.07.2017 № 86-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Konstitusiialyq zaŋymen; 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

14-bap. Ortalyq uäkılettı organnyŋ qūzyretı

      Eskertu. Taqyryp jaŋa redaksiiada - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi).

      1. Ortalyq uäkılettı organnyŋ qūzyretıne:

      1) jer zaŋnamasyn qoldanu ıs-täjıribesın jinaqtau jäne ony jetıldıru;

      1-1) jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyru;

      1-2) jer qatynastaryn retteu salasynda jergılıktı atqaruşy organdardy üilestırudı jäne olarǧa ädıstemelık basşylyq jasaudy jüzege asyru;

      2) jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy normativtık qūqyqtyq aktılerdıŋ jobalaryn äzırleu jäne Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ bekıtuıne engızu;

      2-1) agroönerkäsıptık keşendı damytu salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organmen kelısu boiynşa auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı ūtymdy paidalanu qaǧidalaryn äzırleu jäne bekıtu;

      2-2) jerdı rezervte qaldyru qaǧidalaryn äzırleu jäne bekıtu;

      2-3) jer komissiiasy turaly ülgı erejenı äzırleu jäne bekıtu;

      2-4) şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanudyŋ (jalǧa aludyŋ) ülgı şartyn äzırleu jäne bekıtu;

      2-5) şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı paidalanu monitoringın ūiymdastyru men jürgızu qaǧidalaryn äzırleu jäne bekıtu;

      2-6) şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ūiymdastyru men ötkızu qaǧidalaryn äzırleu jäne bekıtu;

      2-7) şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgızu üşın – Qazaqstan Respublikasynyŋ azamatynda, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık emes zaŋdy tūlǧasy men onyŋ ülestes tūlǧalarynda boluy mümkın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerınıŋ şektı (eŋ joǧary) mölşerlerın aiqyndau ädıstemesın äzırleu jäne bekıtu;

      2-8) Qazaqstan Respublikasy jer zaŋnamasynyŋ talaptaryn būzuşylyqtardy joiu turaly nūsqamanyŋ, äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly hattamanyŋ, äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly ıs boiynşa qaulynyŋ nysanyn äzırleu jäne bekıtu;

      2-9) jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanudyŋ (jalǧa berudıŋ) ülgılık şartyn äzırleu jäne bekıtu;

      2-10) jer uchaskesın satyp aludyŋ-satudyŋ ülgılık şartyn äzırleu jäne bekıtu;

      3) memlekettık jer kadastry men jer monitoringın jürgızudıŋ dūrystyǧyn memlekettık baqylaudy jüzege asyru;

      4) jerge ornalastyru, memlekettik jer kadastry jäne jer monitoringı jönindegi normativtik qūqyqtyq aktiler men normativtık qūjattardy, ädıstemelerdı äzırleu jäne bekitu;

      5) jerdı paidalanu men qorǧau mäselelerın qozǧaityn, respublikalyq maŋyzy bar jobalar men shemalarǧa saraptama jürgızu;

      6) ortalyq jäne jergılıktı atqaruşy organdarmen jer qatynastaryn retteu mäselelerı boiynşa özara ıs-qimyl jasau;

      7) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerı pasportynyŋ nysanyn bekıtu;

      7-1) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);

      7-2) eldı meken şegınde obektıler salu üşın jer uchaskelerın beru kezınde berıletın ötınış, kelısuşı organdardyŋ qorytyndysy, jer uchaskesın taŋdau aktısı, jer-kadastrlyq jospar nysandaryn bekıtu;

      8) jer-kadastrlyq qūjattamanyŋ qūrylymyn, qūramyn, mazmūnyn jäne nysandaryn belgıleu;

      9) jer monitoringın jürgızudı ūiymdastyru;

      10) memlekettık jer kadastryn jürgızudı ūiymdastyru jäne oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jer balansynyŋ derekterı negızınde Qazaqstan Respublikasynyŋ jer balansyn jasau;

      11) öz qūzyretıne kıretın jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu, sonyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu, jerdı bır sanattan basqasyna auystyru mäselelerı boiynşa Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ qūqyqtyq aktılerınıŋ jobalaryn daiyndau;

      12) jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyn memlekettık baqylaudy jüzege asyru;

      13) alyp tastaldy - QR 2012.07.10 N 36-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;

      13-1) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa jäne şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa beru mäselelerı jönındegı ūsynystaryn kelısu;

      13-2) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu mäselelerı jönındegı ūsynystaryn kelısu;

      14) oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdarynyŋ jeke jäne zaŋdy tūlǧalardyŋ ötınışterı boiynşa qabyldaǧan şeşımderınıŋ zaŋdylyǧyn baqylau;

      15) jer zaŋnamasy salasyndaǧy äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly ısterdı qarau;

      15-1) jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımın qalyptastyru jäne jürgızu;       16) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);

      16-1) kötermeleudıŋ salalyq jüiesın äzırleu jäne bekıtu;

      16-2) jer uchaskesıne menşık qūqyǧyna jäne jerdı paidalanu qūqyǧyna säikestendıru qūjattarynyŋ nysandaryn bekıtu;

      16-3) memlekettık jer kadastry men jer monitoringın jürgızu tärtıbın bekıtu;

      16-4) aumaqtyq sular alyp jatqan jer uchaskelerın jasandy ǧimarattar salu üşın beru qaǧidalaryn bekıtu;

      16-5) jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın jer uchaskelerıne qūqyqtar beru qaǧidalaryn bekıtu;

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqty 16-6) tarmaqşamen tolyqtyru közdelgen - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (02.01.2021 bastap qoldanysqa engızıledı).

      17) osy Kodekste, Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda, Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ jäne Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ aktılerınde közdelgen özge de ökılettıkterdı jüzege asyru jatady.

      2. Alyp tastaldy - QR 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen.       Eskertu. 14-bap jaŋa redaksiiada - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2007.07.21 N 297 (resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2008.05.26 N 34-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2009.07.17 N 188-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N 378-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.15 N 461-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.07.10 N 36-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.04.2019 № 241-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

14-1-bap. Oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdarynyŋ qūzyretı

      1. Oblystyŋ uäkılettı organynyŋ qūzyretıne:

      1) oblystyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ jer qoinauyn paidalanu maqsattary (öndıru jönındegı; bırlesken barlau jäne öndıru jönındegı; barlaumen jäne (nemese) öndırumen bailanysty emes jerasty qūrylystaryn salu jäne (nemese) paidalanu jönındegı jūmystardy jürgızu üşın), magistraldyq qūbyrjoldardy, mūnai jäne gaz öŋdeu obektilerin, jaŋartylatyn energiia közderın paidalanu jönındegı obektılerdı salu (rekonstruksiialau) üşın, industriialyq-innovasiialyq qyzmet subektılerınıŋ industriialyq-innovasiialyq jobalary, investisiialyq basym jobalardy Qazaqstan Respublikasynyŋ Käsıpkerlık kodeksıne säikes ıske asyru, jergilikti maŋyzy bar erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūru jäne keŋeitu üşın jer uchaskelerin beru jönindegi, sondai-aq paidaly qazbalardyŋ ken oryndary tabylǧan kezde jäne olardy igeru üşın, magistraldyq qūbyrjoldardy salu (rekonstruksiialau), jergilikti maŋyzy bar erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūru jäne keŋeitu üşın jer uchaskelerin memleket mūqtajyna mäjbürlep ielikten şyǧaru jönindegi ūsynystaryn jäne şeşimderiniŋ jobalaryn daiyndau;

      1-1) jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyru;

      2) oblystyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ memlekettık ǧylymi-zertteu ūiymdary men olardyŋ täjıribe şaruaşylyqtaryna, sondai-aq memlekettık tūqym ösıru şaruaşylyqtary men asyl tūqymdy mal zauyttaryna jer uchaskelerın beru jönındegı ūsynystary men şeşımderınıŋ jobalaryn daiyndau;

      2-1) aumaqtyq sular alyp jatqan jer uchaskelerın jasandy ǧimarattar salu üşın beru jönındegı oblystyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ūsynystaryn jäne şeşımderınıŋ jobalaryn daiyndau;

      2-2) oblystyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerin beru jäne alyp qoiu jönindegi ūsynystaryn jäne şeşimderiniŋ jobalaryn daiyndau;

      3) jerdı rezervte qaldyru jönındegı ūsynystardy daiyndau;

      4) alyp tastaldy - QR 25.11.2019 № 272-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      5) öz qūzyretı şegınde jer uchaskelerınıŋ bölınetındıgı men bölınbeitındıgın aiqyndau;

      6) jerge ornalastyrudy jürgızudı ūiymdastyru jäne jer uchaskelerın qalyptastyru jönındegı jerge ornalastyru jobalaryn bekıtu;

      7) oblystyŋ jerdı aimaqtarǧa bölu jobalaryn, jerdı ūtymdy paidalanu jönındegı jobalary men shemalaryn äzırleudı ūiymdastyru;

      8) öz qūzyretı şegınde jer sauda-sattyǧyn (konkurstar, auksiondar) jürgızudı ūiymdastyru;

      9) jerdı paidalanu men qorǧau mäselelerın qozǧaityn, oblystyq, qalalyq, audandyq maŋyzy bar jobalar men shemalarǧa saraptama jürgızu;

      10) öz qūzyretı şegınde jer uchaskesın satyp alu-satu şarttary men jaldau jäne jerdı uaqytşa öteusız paidalanu şarttaryn jasasu jäne jasalǧan şarttar talaptarynyŋ oryndaluyn baqylaudy jüzege asyru;

      11) audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ derekterı negızınde oblystyŋ jer balansyn jasau;

      12) alyp tastaldy - QR 2011.07.15 N 461-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      13) osy Kodekstıŋ 71-babyna säikes oblystyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ızdestıru jūmystaryn jürgızu üşın jer uchaskelerın paidalanuǧa rūqsat beruı jönınde ūsynystar daiyndau;

      14) auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bır türden ekınşısıne auystyru jönınde ūsynystar daiyndau;

      14-1) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);       14-2) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       14-3) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       14-4) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       14-5) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       14-6) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       15) alyp tastaldy - QR 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      16) jer-kadastrlyq jospardy bekıtu jatady.

      17) alyp tastaldy - QR 24.05.2018 № 156-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      2. Respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ uäkılettı organynyŋ, onyŋ äkımşılık baǧynysyna berılgen aumaqtaǧy qūzyretıne:

      1) alyp tastaldy - QR 2011.07.15 N 461-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      1-1) jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyru;

      2) osy Kodekstıŋ 71-babyna säikes respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ızdestıru jūmystaryn jürgızu üşın jer uchaskelerın paidalanuǧa rūqsat beruı jönınde ūsynystar daiyndau;

      3) auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bır türden ekınşısıne auystyru jönınde ūsynystar daiyndau;

      4) jerdı rezervte qaldyru jönındegı ūsynystardy daiyndau;

      5) respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jer balansyn jasau;

      6) respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ jer uchaskelerın beru jäne olardyŋ nysanaly maqsatyn özgertu jönındegı ūsynystary men şeşımderınıŋ jobalaryn daiyndau;

      6-1) respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu jönındegı ūsynystaryn jäne şeşımderınıŋ jobalaryn daiyndau;

      7) alyp tastaldy - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;       8) alyp tastaldy - QR 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;

      9) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerınıŋ pasporttaryn beru;

      10) jer uchaskesın satyp alu-satu şarttary men jaldau jäne jerdı uaqytşa öteusız paidalanu şarttaryn jasasu jäne jasalǧan şarttar talaptarynyŋ oryndaluyn baqylaudy jüzege asyru;

      11) iesı joq jer uchaskelerın anyqtau jäne olardy esepke alu jönındegı jūmysty ūiymdastyru;

      12) memleket mūqtajy üşın jer uchaskelerın mäjbürlep ielıkten şyǧaru jönınde ūsynystar daiyndau;

      13) jer uchaskelerınıŋ bölınetındıgı men bölınbeitındıgın aiqyndau;

      14) alyp tastaldy - QR 25.11.2019 № 272-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      15) jerge ornalastyrudy jürgızudı ūiymdastyru jäne jer uchaskelerın qalyptastyru jönındegı jerge ornalastyru jobalaryn bekıtu;

      16) respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jerdı aimaqtarǧa bölu jobalaryn, jerdı ūtymdy paidalanu jönındegı jobalary men shemalaryn äzırleudı ūiymdastyru;

      17) jer sauda-sattyǧyn (konkurstar, auksiondar) jürgızudı ūiymdastyru;

      18) jerdı paidalanu men qorǧau mäselelerın qozǧaityn jobalar men shemalarǧa saraptama jürgızu;

      19) jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylardyŋ, sondai-aq jer qūqyǧy qatynastarynyŋ basqa da subektılerınıŋ esebın jürgızu;

      20) alyp tastaldy - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi);

      21) jer-kadastrlyq jospardy bekıtu jatady.

      21) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       22) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       23) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       24) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       25) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı);       26) alyp tastaldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);       27) alyp tastaldy - QR 24.05.2018 № 156-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      3. Audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdarynyŋ audan şekarasy, qala şekarasy (şegı) şebındegı jäne onyŋ äkımşılık baǧynystylyǧyna berılgen aumaqtaǧy qūzyretıne:

      1) iesı joq jer uchaskelerın anyqtau jäne olardy esepke alu jönındegı jūmysty ūiymdastyru;

      1-1) jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyru;

      2) audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ jer uchaskelerın beru jäne olardyŋ nysanaly maqsatyn özgertu jönındegı ūsynystary men şeşımderınıŋ jobalaryn daiyndau;

      2-1) geologiialyq zertteuge jäne paidaly qazbalardy barlauǧa bailanysty jer qoinauyn paidalanu maqsattary üşın jariia servituttardy belgıleu boiynşa audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy ūsynystarynyŋ jäne şeşımderınıŋ jobalaryn daiyndau;

      3) memleket mūqtajy üşın jer uchaskelerın mäjbürlep ielıkten şyǧaru jönınde ūsynystar daiyndau;

      4) jer uchaskelerınıŋ bölınetındıgı men bölınbeitındıgın aiqyndau;

      5) alyp tastaldy - QR 25.11.2019 № 272-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      6) jerge ornalastyrudy jürgızudı ūiymdastyru jäne jer uchaskelerın qalyptastyru jönındegı jerge ornalastyru jobalaryn bekıtu;

      7) audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jerdı aimaqtarǧa bölu jobalaryn, jerdı ūtymdy paidalanu jönındegı jobalary men shemalaryn äzırleudı ūiymdastyru;

      8) eldı mekender aumaǧynyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryn äzırleudı ūiymdastyru;

      9) jer sauda-sattyǧyn (konkurstar, auksiondar) jürgızudı ūiymdastyru;

      10) jerdı paidalanu men qorǧau mäselelerın qozǧaityn, qalalyq, audandyq maŋyzy bar jobalar men shemalarǧa saraptama jürgızu;

      11) audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jer balansyn jasau;

      12) jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylardyŋ, sondai-aq jer qūqyǧy qatynastarynyŋ basqa da subektılerınıŋ esebın jürgızu;

      13) alyp tastaldy - QR 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;       14) alyp tastaldy - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;

      15) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerınıŋ pasporttaryn beru;

      16) jer uchaskesın satyp alu-satu şarttary men jaldau jäne jerdı uaqytşa öteusız paidalanu şarttaryn jasasu jäne jasalǧan şarttar talaptarynyŋ oryndaluyn baqylaudy jüzege asyru;

      17) osy Kodekstıŋ 71-babyna säikes audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ızdestıru jūmystaryn jürgızu üşın jer uchaskelerın paidalanuǧa rūqsat beruı jönınde ūsynystar daiyndau;

      18) auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bır türden ekınşısıne auystyru jönınde ūsynystar daiyndau;

      18-1) paidalanylmai jatqan jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylyp jatqan jerdı anyqtau;

      19) jerdı rezervke qaldyru jönındegı ūsynystardy daiyndau;

      20) jer-kadastrlyq jospardy bekıtu jatady.

      4. Jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluyn baqylau jönindegi uäkiletti organnyŋ qūzyretıne:

      1) jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluyna memlekettık baqylaudy jüzege asyru;

      2) jer zaŋnamasyn anyqtalǧan būzuşylyqtardy joiu jönınde oryndaluy mındettı nūsqamalar beru;

      2-1) Memlekettık korporasiiaǧa osy Kodekstıŋ 94-baby 2-tarmaǧynyŋ üşınşı bölıgıne säikes jer uchaskesıne qūqyq auyrtpalyǧyn belgıleuge jäne toqtatuǧa nūsqama jıberu;

      3) jer zaŋnamasy salasyndaǧy äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly ısterdı qarau;

      4) osy Kodekstıŋ 148-baby 1-tarmaǧynyŋ 4) tarmaqşasynda körsetılgen mäseleler boiynşa sotqa talap qoiudy daiyndau jäne beru;

      5) paidalanylmai jatqan ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylyp jatqan jerdı anyqtau jäne memlekettık menşıkke qaitaru;

      6) eger qūrylys, paidaly qazbalar ken oryndaryn qazu, obektılerdı paidalanu, geologiialyq-barlau jäne basqa jūmystar jer zaŋnamasyn, jerdı paidalanudyŋ belgılengen rejimın būza otyryp jüzege asyrylyp jatsa, sondai-aq būl jūmystar saraptamadan ötpegen nemese terıs qorytyndy alǧan jobalar boiynşa jürgızılıp jatsa, olardy toqtata tūru;

      7) ortalyq uäkılettı organǧa osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptaryna säikes, zaŋdy küşıne engen sot şeşımı negızınde jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalar turaly aqparat beru jatady.

      Eskertu. 14-1-bappen tolyqtyryldy - QR 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - 2007.07.06 № 279, 2007.07.21 № 297 (resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.03.01 № 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.15 № 461-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.09 № 535-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 12.06.2014 № 209-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 № 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 25.11.2019 № 272-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

15-bap. Jergilikti ökildi organdar men jergilikti özin-özi basqaru organdarynyŋ qūzyreti

      1. Jergilikti ökildi organdardyŋ tiisti aumaqtarda jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy qūzyretine mynalar jatady:

      1) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi ariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      2) oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımderınıŋ qaramaǧyna berilgen auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn qosa alǧanda, eldi mekender aumaǧynyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryn bekitu;

      2-1) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardy bekıtu;

      3) alyp tastaldy - 2006.01.10. № 116 Zaŋymen.

      4) jergilikti atqaruşy organdar men ūiymdar basşylarynyŋ jer resurstarynyŋ paidalanyluy men qorǧaluynyŋ jai-küii turaly esepterin tyŋdau;

      4-1) audannyŋ (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organynyŋ nemese oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardyŋ ıske asyrylu qorytyndylary turaly jyl saiynǧy esebın tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlıktıŋ jergılıktı özın-özı basqaru ökılderınıŋ qatysuymen tyŋdau;

      5) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde belgilengen qūzyreti şeginde äkimşilik-aumaqtyq birlikter arasyndaǧy şekarany belgileu turaly şeşimder qabyldau;

      5-1) qala maŋyndaǧy aimaqtardyŋ şekaralaryn osy Kodekstıŋ 110-babyna säikes bekıtu;

      5-2) jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın ielıkten şyǧaru turaly şarttardyŋ jobalaryn kelısu;

      5-3) jer komissiiasynyŋ qūramyn jäne komissiia turaly erejenı bekıtu;

      6) alyp tastaldy - QR 2006.01.10. № 116 Zaŋymen; 7) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes azamattardyŋ qūqyqtary men zaŋdy müddelerın qamtamasyz etu jönındegı özge de ökılettıkterdı jüzege asyru.

      2. Jergilikti özin-özi basqaru organdary jer qatynastaryn retteu salasynda Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde belgilengen ökilettikter şeginde tūrǧyn halyqtyŋ jergilikti maŋyzy bar mäselelerdi şeşuge qatysuyn qamtamasyz etedi.

      Eskertu. 15-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 № 279, 2011.03.01 № 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) ; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 21.01.2019 № 217-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

16-bap. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qūzyretı

      1. Oblystyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qūzyretıne mynalar jatady:

      1) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      1-1) audandyq maŋyzy bar qalalar maŋyndaǧy aimaqtardyŋ şekaralaryn oblystyŋ jergılıktı ökıldı organyna bekıtuge tabys etu;

      1-2) jer komissiiasynyŋ qūramyn qalyptastyru, komissiia turaly erejenı äzırleu jäne tiıstı jergılıktı ökıldı organǧa bekıtuge jıberu;

      2) jer qoinauyn paidalanu (öndıru jönındegı; bırlesken barlau jäne öndıru jönındegı; barlaumen jäne (nemese) öndırumen bailanysty emes jerasty qūrylysjailaryn salu jäne (nemese) paidalanu jönındegı jūmystardy jürgızu üşın), magistraldyq qūbyrjoldardy, mūnai men gazdy qaita öŋdeu obektılerın salu (rekonstruksiialau) maqsattary üşın jer uchaskelerın beru, sondai-aq paidaly qazbalardyŋ ken oryndary tabylǧan kezde jäne olardy igeru üşın, magistraldyq qūbyrjoldardy salu üşın jer uchaskelerın memleket mūqtajyna mäjbürlep ielıkten şyǧaru;

      3) audanaralyq maŋyzy bar uaqytşa paidalanylatyn mal aidau joldaryna jer uchaskelerin beru;

      4) osy Kodekstiŋ 71-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes izdestiru jūmystaryn jürgızu üşin jer uchaskelerin paidalanuǧa rūqsat beru;

      5) memlekettik ǧylymi-zertteu ūiymdary men olardyŋ täjiribe şaruaşylyqtaryna, sondai-aq memlekettik tūqym ösiru şaruaşylyqtary men asyl tūqymdy mal zauyttaryna jer uchaskelerin beru;

      5-1) su qoryn paidalanu jäne qorǧau, sumen jabdyqtau, su būru salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organmen kelısım boiynşa jasandy qūrylystar salu üşın aumaqtyq sular alyp jatqan jer uchaskelerın beru;

      5-2) jaiylymdyq infraqūrylym obektılerın damytu jäne rekonstruksiialau jönındegı josparlardy äzırleu jäne bekıtu;

      6) osy Kodekstıŋ 49-2-babyna säikes jerdı rezervte qaldyru;

      7) osy Kodekstiŋ 13-babynyŋ 3) tarmaqşasynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jergilikti maŋyzy bar erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūru men keŋeituge bailanysty jaǧdailarda jerdiŋ barlyq sanattarynan jer uchaskelerin beru jäne alyp qoiu, sonyŋ işinde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu;

      8) bır audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ aumaǧyndaǧy jerdı basqa audanǧa, oblystyq maŋyzy bar basqa qalaǧa ūzaq merzımdı paidalanuǧa beru bölıgınde jer qatynastaryn retteu;

      9) orman qory jerin qospaǧanda, osy Kodekstiŋ 90-babynda közdelgen jaǧdailarda, jer uchaskelerin beru jäne alyp qoiu, sonyŋ işinde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu;

      9-1) osy Kodekstıŋ 69-babyna säikes qauymdyq servituttar belgıleu;

      10) jer resurstaryn paidalanu men qorǧau bölıgınde audandyq, qalalyq (oblystyq maŋyzy bar) atqaruşy organdardyŋ qyzmetin üilestirudı jäne oǧan basşylyq jasaudy jüzege asyru;

      10-1) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa jäne şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa beru mäselelerı jönındegı ūsynystardy ortalyq uäkılettı organnyŋ kelısuıne ūsynu;

      10-2) agroönerkäsıptık keşendı damytu salasyndaǧy uäkılettı organǧa:

      jaiylymdardy ūtymdy paidalanu; jaiylymdardyŋ tozuymen jäne şöleittenuımen küres jönındegı ıs-şaralardy jürgızu; jaiylymdardyŋ oty-suynyŋ moldyǧy; jaiylymdyq infraqūrylym obektılerınıŋ jai-küiı turaly jartyjyldyq jäne jyldyq esepterdı ūsynu;

      10-3) osy Kodekstıŋ 120-baby 1-tarmaǧynyŋ ekınşı bölıgınde atalǧan memlekettık organdarǧa qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu mäselelerı jönındegı materialdardy kelısuge ūsynu;

      10-4) qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşin jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu;

      11) alyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen; 12) jergılıktı memlekettık basqaru müddesınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasymen jergılıktı atqaruşy organdarǧa jükteletın özge de ökılettıkterdı jüzege asyru.

      2. Respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ jer resurstaryn retteu salasyndaǧy qūzyretine mynalar da jatady:

      1) osy Kodekstiŋ 13-babynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerin jeke menşikke jäne jer paidalanuǧa beru;

      1-1) jaŋartylatyn energiia közderın paidalanu obektılerın salu maqsattary üşın jer uchaskelerın beru;

      1-2) jer komissiiasynyŋ qūramyn qalyptastyru, komissiia turaly erejenı äzırleu jäne tiıstı jergılıktı ökıldı organǧa bekıtuge jıberu;

      2) osy Kodekstiŋ 13-babynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerın alyp qoiu, sonyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu;

      2-1) jer uchaskelerın eldı mekender jerındegı ortaq paidalanudaǧy jerlerge jatqyzu, sondai-aq olardyŋ nysanaly maqsatynyŋ özgeruıne bailanysty ortaq paidalanudaǧy jerdıŋ

      qūramynan şyǧaru;       2-2) alyp tastaldy - QR 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;

      3) tiisti ökildi organnyŋ bekitui üşin olarǧa äkimşilik baǧynystaǧy eldi mekender aumaǧynyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryn äzirleu jäne olardyŋ oryndaluyn qamtamasyz etu;

      3-1) osy Kodekstıŋ 69-babyna säikes qauymdyq servituttar belgıleu;

      4) jerdı aimaqtarǧa bölu jobalaryn (shemalaryn) respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ ökıldı organdaryna bekıtuge tabys etu;

      5) alyp tastaldy - QR 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      5-1) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa jäne şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa beru mäselelerı jönındegı ūsynystardy ortalyq uäkılettı organnyŋ kelısuıne ūsynu;

      5-2) eldi mekenderdıŋ aumaqtaryn jer-şaruaşylyq ornalastyrudyŋ bekıtılgen jobalaryn tūrǧyndar üşın qoljetımdı oryndardaǧy arnauly aqparattyq stendterde ornalastyru;

      5-3) osy Kodekstıŋ 49-2-babyna säikes jerdı rezervte qaldyru;

      5-4) osy Kodekstıŋ 120-baby 1-tarmaǧynyŋ ekınşı bölıgınde atalǧan memlekettık organdarǧa qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu mäselelerı jönındegı materialdardy kelısuge ūsynu;

      5-5) qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşin jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu;

      6) jergılıktı memlekettık basqaru müddesınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasymen jergılıktı atqaruşy organdarǧa jükteletın özge de ökılettıkterdı jüzege asyru.       Eskertu. 16-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 № 279, 2007.07.21 № 297 (resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2009.02.13 № 135-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 3-baptan qaraŋyz), 2009.07.04 № 166-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.09 № 535-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 12.06.2014 № 209-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı) ; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

17-bap. Audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organnyŋ qūzyreti

Audan şekarasynyŋ şeginde jer qatynastaryn retteu salasynda audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organnyŋ qūzyretine mynalar jatady:

      1) osy Kodekstiŋ 13, 16, 18 jäne 19-baptarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerin jeke menşikke jäne jer paidalanuǧa beru;

      1-1) geologiialyq zertteuge jäne paidaly qazbalardy barlauǧa bailanysty jer qoinauyn paidalanu maqsattary üşın jariia servituttardy belgıleu;

      1-2) jer komissiiasynyŋ qūramyn qalyptastyru, komissiia turaly erejenı äzırleu jäne tiıstı jergılıktı ökıldı organǧa bekıtuge jıberu;

      2) osy Kodekstiŋ 13, 16 jäne 18-baptarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerın alyp qoiu, sonyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu;

      2-1) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettık baqylaudy jüzege asyru;

      2-2) ortalyq uäkılettı organǧa osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptaryna säikes, zaŋdy küşıne engen sot şeşımı negızınde jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalar turaly aqparat beru;

      3) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      4) auyldyq atqaruşy organdardyŋ qūzyryna berilgen auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn qosa alǧanda, eldi mekender aumaǧynda jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryn tiisti ökildi organnyŋ bekituine äzirleu jäne olardyŋ oryndaluyn qamtamasyz etu;

      4-1) osy Kodekstıŋ 49-2-babyna säikes jerdı rezervte qaldyru;

      5) osy Kodekstiŋ 71-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes izdestiru jūmystary üşin jer uchaskesin paidalanuǧa rūqsat beru;

      5-1) osy Kodekstıŋ 69-babyna säikes qauymdyq servituttar belgıleu;

      5-2) eldi mekenderdıŋ aumaqtaryn jer-şaruaşylyq ornalastyrudyŋ bekıtılgen jobalaryn tūrǧyndar üşın qoljetımdı oryndardaǧy arnauly aqparattyq stendterde ornalastyru;

      6) arnaiy jer qoryn qūru;

      7) alyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen.

      8) jerdı aimaqtarǧa bölu jobalaryn (shemalaryn) audannyŋ ökıldı organyna bekıtuge tabys etu;

      8-1) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardy audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımderımen jäne jergılıktı özın-özı basqaru organdarymen bırlesıp äzırleu, audannyŋ jergılıktı ökıldı organyna bekıtuge engızu;

      8-2) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardy ıske asyrudy qamtamasyz etu jäne audannyŋ jergılıktı ökıldı organyna onyŋ ıske asyrylu qorytyndylary turaly jyl saiynǧy eseptı ūsynu;

      8-3) Memlekettık korporasiiaǧa osy Kodekstıŋ 94-baby 2-tarmaǧynyŋ üşınşı bölıgıne säikes jer uchaskesıne qūqyq auyrtpalyǧyn belgıleuge jäne toqtatuǧa nūsqama jıberu;

      9) alyp tastaldy - QR 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen. 10) jergılıktı memlekettık basqaru müddesınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasymen jergılıktı atqaruşy organdarǧa jükteletın özge de ökılettıkterdı jüzege asyru.       Eskertu. 17-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

18-bap. Oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qūzyretı

Oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qala şekarasynyŋ (şegi) şebinde jäne onyŋ äkimşilik baǧynystylyǧyna berilgen aumaqta jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy qūzyretine mynalar jatady:

      1) osy Kodekstiŋ 13, 16 jäne 19-baptarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerin jeke menşikke jäne jer paidalanuǧa beru;

      1-1) jer komissiiasynyŋ qūramyn qalyptastyru, komissiia turaly erejenı äzırleu jäne tiıstı jergılıktı ökıldı organǧa bekıtuge jıberu;

      2) osy Kodekstiŋ 13 jäne 16-baptarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerın alyp qoiu, sonyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu;

      2-1) jer uchaskelerın eldı mekender jerındegı ortaq paidalanudaǧy jerlerge jatqyzu, sondai-aq olardyŋ nysanaly maqsatynyŋ özgeruıne bailanysty ortaq paidalanudaǧy jerdıŋ qūramynan şyǧaru;

      2-2) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettık baqylaudy jüzege asyru;

      2-3) ortalyq uäkılettı organǧa osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptaryna säikes, zaŋdy küşıne engen sot şeşımı negızınde jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalar turaly aqparat beru;

      3) alyp tastaldy - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı);

      4) tiisti ökildi organnyŋ bekitui üşin özine äkimşilik baǧynystaǧy eldi mekender aumaǧynda jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryn äzirleu jäne olardyŋ oryndaluyn qamtamasyz etu;

      4-1) osy Kodekstıŋ 49-2-babyna säikes jerdı rezervte qaldyru;

      5) osy Kodekstiŋ 71-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes izdestiru jūmystary üşin jer uchaskesin paidalanuǧa rūqsat beru;

      5-1) osy Kodekstıŋ 69-babyna säikes qauymdyq servituttar belgıleu;

      5-2) eldi mekenderdıŋ aumaqtaryn jer-şaruaşylyq ornalastyrudyŋ bekıtılgen jobalaryn tūrǧyndar üşın qoljetımdı oryndardaǧy arnauly aqparattyq stendterde ornalastyru;

      6) arnaiy jer qoryn qūru;

      7) alyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen.

      8) jerdı aimaqtarǧa bölu jobalaryn (shemalaryn) oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ ökıldı organyna bekıtuge tabys etu;

      8-1) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardy audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımderımen jäne jergılıktı özın-özı basqaru organdarymen bırlesıp äzırleu, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı ökıldı organyna bekıtuge engızu;

      8-2) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardy ıske asyrudy qamtamasyz etu jäne oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı ökıldı organyna onyŋ ıske asyrylu qorytyndylary turaly jyl saiynǧy eseptı ūsynu;

      8-3) Memlekettık korporasiiaǧa osy Kodekstıŋ 94-baby 2-tarmaǧynyŋ üşınşı bölıgıne säikes jer uchaskesıne qūqyq auyrtpalyǧyn belgıleuge jäne toqtatuǧa nūsqama jıberu;

      9) alyp tastaldy - QR 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen. 10) jergılıktı memlekettık basqaru müddesınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasymen jergılıktı atqaruşy organdarǧa jükteletın özge de ökılettıkterdı jüzege asyru.       Eskertu. 18-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 13.06.2013 № 102-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) ; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

19-bap. Audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrugter äkimderiniŋ qūzyreti

Audandyq maŋyzy bar qalalar, kent, auyl, auyldyq okrugter äkimderiniŋ qalanyŋ, kenttiŋ, auyldyq eldi mekenniŋ şekarasy (şegi) şebinde jer qatynastaryn retteu salasyndaǧy qūzyretine:

      1) osy Kodekstiŋ 13 jäne 16-baptarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerin jeke menşikke jäne jer paidalanuǧa beru;

      1-1) osy Kodekstıŋ 69-babyna säikes qauymdyq servituttar belgıleu;

      2) jer uchaskelerın alyp qoiu, sonyŋ ışınde memleket mūqtajy üşın alyp qoiu mäseleleri jöninde audandyq (qalalyq) äkimdikke ūsynystar engızu;

      2-1) alyp tastaldy - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;       3) alyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen.

      4) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardy ıske asyrudy qamtamasyz etu jäne jergılıktı özın-özı basqaru organyna (jergılıktı qoǧamdastyq jiynyna) onyŋ ıske asyrylu qorytyndylary turaly jyl saiynǧy eseptı ūsynu;

      4-1) Memlekettık korporasiiaǧa osy Kodekstıŋ 94-baby 2-tarmaǧynyŋ üşınşı bölıgıne säikes jer uchaskesıne qūqyq auyrtpalyǧyn belgıleuge jäne toqtatuǧa nūsqama jıberu;

      5) Jaiylymdardy basqaru jäne olardy paidalanu jönındegı jospardyŋ ıske asyrylu qorytyndylary turaly jyl saiynǧy esepterdı tiıstı aumaqtarda taratylatyn būqaralyq aqparat qūraldarynda jariialau;

      6) jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettık baqylaudy jüzege asyru;

      7) jerdı paidalanu men qorǧaudy baqylau jönındegı tiıstı uäkılettı organǧa osy Kodekstıŋ 93-babyna säikes, zaŋdy küşıne engen sot şeşımı negızınde jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalar turaly aqparat beru jatady.

      Eskertu. 19-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) ; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

19-1-bap. Arnaiy ekonomikalyq aimaq äkımşılıgınıŋ qūzyretı

      Eskertu. 19-1-bap alyp tastaldy - QR 2011.07.21 № 470-IV (2012.04.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

2-bölim. Jerge menşık qūqyǧy, jer paidalanu qūqyǧy jäne jerge özge de zattyq qūqyqtar 3-tarau. Jerge menşık qūqyǧy

20-bap. Jerge menşik qūqyǧynyŋ türleri

      1. Qazaqstan Respublikasynda jerge memlekettik menşik pen jeke menşik tanylady jäne birdei qorǧalady.

      2. Menşik qūqyǧynyŋ subektileri:

      respublika aumaǧyndaǧy jerge memlekettik menşik qūqyǧynyŋ subektisi - Qazaqstan Respublikasy; osy Kodekste belgilengen negizderde, şarttar men şekterde jer uchaskelerine jeke menşik qūqyǧynyŋ subektisi - azamattar jäne memlekettik emes zaŋdy tūlǧalar. Būl rette, eger osy Kodekste özgeşe belgilenbese, azamattar dep Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary, sondai-aq şeteldikter men azamattyǧy joq adamdar ūǧynylady.

21-bap. Menşik qūqyǧynyŋ mazmūny

      1. Menşik iesiniŋ özine tiesili jer uchaskesin ielenuge, paidalanuǧa jäne oǧan bilik etuge qūqyǧy bar.

      2. Jerdiŋ menşik iesi retindegi memlekettiŋ qūqyqtaryn osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde belgilengen öz qūzyretine säikes memlekettik organdar jüzege asyrady.

      3. Jer uchaskesiniŋ menşik iesi osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde közdelgen negizderde, şarttar men şekterde menşik ieci qūqyǧyn jüzege asyra alady.

22-bap. Jer uchaskesine menşik qūqyǧynyŋ tuyndauy

      1. Jer uchaskesine menşik qūqyǧy:

      1) menşik qūqyǧyn tabystau;

      2) menşik qūqyǧyn beru;

      3) menşik qūqyǧynyŋ ämbebap qūqyqtyq mirasqorlyq tärtibimen (mūraǧa qaldyru, zaŋdy tūlǧanyŋ qaita ūiymdastyryluy) auysuy arqyly tuyndaidy.

      2. Menşik qūqyǧyn tabystau, beru jäne onyŋ auysuy jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsaty eskerile otyryp, jüzege asyryluǧa tiıs.

      3. Jer uchaskesine menşik qūqyǧy:

      1) memlekettik organdar aktileriniŋ;

      2) azamattyq-qūqyqtyq mämilelerdiŋ negizinde;

      3) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen özge de negizderde tuyndaidy.

23-bap. Azamattar men zaŋdy tūlǧalardyŋ jer uchaskelerine menşigi

      1. Osy Kodekske säikes jeke menşikte bolmaityn jer uchaskelerin qospaǧanda, memlekettik menşiktegi jer uchaskeleri azamattar men memlekettik emes zaŋdy tūlǧalarǧa jeke menşikke berilui mümkin.

      1-1. Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq beldeuınde ornalasqan jer uchaskelerı jeke menşıkke jäne uaqytşa jer paidalanuǧa berılmeidı.

      Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq beldeuı şegınde ornalasqan auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn halyqtyŋ qandai da bır ǧimarattar (qūrylystar, qūrylysjailar) tūrǧyzu qūqyǧynsyz, jeke auladaǧy auyl şaruaşylyǧy januarlaryn jaiu jäne şöp şabu üşın paidalanuyna jol berıledı.

      2. Qazaqstan Respublikasy azamattarynyŋ jeke menşiginde şarua nemese fermer qojalyǧyn, özindik qosalqy şaruaşylyq jürgizu, orman ösiru, baǧbandyq, jeke tūrǧyn üi jäne saiajai qūrylysy üşin, sondai-aq üilerdi (qūrylystardy, ǧimapattardy) olardyŋ maqsatyna säikes qyzmet körsetuge arnalǧan jerdi qosa alǧanda, öndiristik jäne öndiristik emes, onyŋ işinde tūrǧyn üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) men olardyŋ keşenderin saluǧa berilgen (beriletin) nemese olar salynǧan jer uchaskeleri boluy mümkin.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, özindik qosalqy şaruaşylyq jürgizu, orman ösiru, baǧbandyq, jeke tūrǧyn üi jäne saiajai qūrylysy üşin berilgen jer uchaskesiniŋ menşik iesi bolyp tabylatyn azamat Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyǧynan şyqqan kezde menşik qūqyǧy ielikten alynuǧa nemese osy Kodekstiŋ 66-babynyŋ normalaryna säikes qaita resimdeluge tiis.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettik emes zaŋdy tūlǧalarynyŋ jeke menşiginde auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu, orman ösiru üşin, üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) olardyŋ maqsatyna säikes qyzmet körsetuge arnalǧan jerdi qosa alǧanda, öndiristik jäne öndiristik emes, onyŋ işinde tūrǧyn üiler (qūrylystar, ǧimarattar) men olardyŋ keşenderin salu üşin berilgen (beriletin) nemese olar salynǧan jer uchaskeleri boluy mümkin.

      4. Auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizuge jäne orman ösiruge arnalǧan jerdi qospaǧanda, osy baptyŋ 3-tarmaǧynda körsetılgen maqsattar üşın jer uchaskeleri şeteldıkterdıŋ, azamattyǧy joq adamdardyŋ jäne şeteldik zaŋdy (memlekettik emes) tūlǧalardyŋ jeke menşiginde boluy mümkin.

      Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq aimaǧynda ornalasqan jer uchaskelerı şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa, şeteldıktermen nemese azamattyǧy joq adamdarmen nekede tūrǧan (erlı-zaiypty) Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna, sondai-aq şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa jäne şeteldık qatysuy bar Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdy tūlǧalaryna menşık qūqyǧymen tiesılı bolmaidy. Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary şeteldıktermen nemese azamattyǧy joq adamdarmen neke qiǧan (erlı-zaiypty bolǧan) kezde, Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq aimaǧynda jäne şekaralyq beldeuınde ornalasqan jer uchaskelerıne menşık qūqyǧy osy Kodekstıŋ 66-babynyŋ normalaryna säikes qaita resımdeluge nemese ielıkten şyǧaryluǧa jatady. Qazaqstan Respublikasy zaŋdy tūlǧasynyŋ qatysuşylary (aksionerlerı) qūramyna şeteldık nemese azamattyǧy joq adam, şeteldık zaŋdy tūlǧa, Qazaqstan Respublikasynyŋ şeteldık qatysatyn zaŋdy tūlǧasy kırgen kezde Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq aimaǧynda jäne şekaralyq beldeuınde ornalasqan jer uchaskelerıne menşık qūqyǧy osy Kodekstıŋ 66-babynyŋ normalaryna säikes qaita resımdeuge nemese ielıkten şyǧaruǧa jatady.       Eskertu. 23-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

24-bap. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerge menşik qūqyǧy

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ bırınşı bölıgı jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       QR Prezidentınıŋ 2016 jylǧy 6 mamyrdaǧy N 248 Jarlyǧyna säikes jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa memlekettık menşıktegı auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerine jeke menşık qūqyǧyn beruge 2021 jylǧy 31 jeltoqsanǧa deiın moratorii jariialandy.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınıŋ būl redaksiiasy 31.12.2021 deiın qoldanysta bolady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 1. Memlekettık menşiktegi auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskeleri osy Kodekste belgilengen tärtippen jäne şarttarda Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna jäne şeteldık qatysuy joq zaŋdy tūlǧalaryna jer paidalanu qūqyǧymen berilui mümkin. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın memlekettık zattai granttar retınde jeke menşıkke beruge jol berılmeidı.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ üşınşı bölıgı jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ üşınşı bölıgınıŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       QR Prezidentınıŋ 2016 jylǧy 6 mamyrdaǧy N 248 Jarlyǧyna säikes şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa, şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa, sondai-aq jarǧylyq kapitalyndaǧy şeteldıkterdıŋ, azamattyǧy joq adamdardyŋ, şeteldık zaŋdy tūlǧalardyŋ ülesı elu paiyzdan asatyn zaŋdy tūlǧalarǧa auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın jaldau şarttarymen uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn beruge 2021 jylǧy 31 jeltoqsanǧa deiın moratorii jariialandy. Şeteldıkter, azamattyǧy joq adamdar, şeteldık zaŋdy tūlǧalar, sondai-aq jarǧylyq kapitalyndaǧy şeteldıkterdıŋ, azamattyǧy joq adamdardyŋ, şeteldık zaŋdy tūlǧalardyŋ ülesı elu paiyzdan asatyn zaŋdy tūlǧalar auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın jiyrma bes jylǧa deiıngı merzımge jaldau şarttarymen uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen ǧana ielene alady.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       2-tarmaq jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       2-tarmaqtyŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 2. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesine jeke menşık qūqyǧyn tabystyru aqyly negizde jürgiziledi. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jäne orman ösırudı jürgizu üşin jer uchaskesine (jer uchaskelerine) jeke menşik qūqyǧynyŋ tabystaluyna müddeli azamattar men memlekettik emes zaŋdy tūlǧalardyŋ:

      1) jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧyn jer uchaskesiniŋ osy Kodekstiŋ 10 jäne 11-baptaryna säikes anyqtalatyn kadastrlyq (baǧalau) qūnyna teŋ baǧamen satyp aluyna;

      2) jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧyn onyŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyna qarai aiqyndalatyn jeŋildikti baǧamen satyp aluyna bolady.

      Būl rette äkimşilik-aumaqtyq birlikter boiynşa jer uchaskelerine jeŋildikti baǧanyŋ mölşerin Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti belgileidi. Mämileler jasalǧan kezde qoldanysta bolǧan Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes şarua nemese fermer qojalyǧyn jäne auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin jer uchaskesine tūraqty jer paidalanu qūqyǧyn (ūzaq merzimdi jer paidalanu qūqyǧyn) memleketten būǧan deiin satyp alǧan Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary men memlekettik emes zaŋdy tūlǧalary, osy Kodeks qoldanysqa engizilgen kezden bastap osy Kodekste belgilengen jer uchaskeleri normalarynyŋ şeginde jeke menşik qūqyǧyn satyp aluǧa qosymşa tölemaqy alynbai, jer uchaskeleriniŋ menşik ielerine ainalady. Atalǧan tūlǧalardyŋ jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧyn iske asyruy osy baptyŋ 3-tarmaǧynda közdelgen tärtippen jüzege asyrylady.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       3-tarmaqty alyp tastau közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       3-tarmaqtyŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 3. Jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧyn satyp alu aqysyn tolyq tölegen tūlǧanyŋ: osy baptyŋ 2-tarmaǧynyŋ 1) tarmaqşasyna säikes jer uchaskesimen Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda tyiym salynbaǧan mämilelerdiŋ kez kelgen türin jasasuǧa qūqyǧy bar; osy baptyŋ 2-tarmaǧynyŋ 2) tarmaqşasyna säikes, jeŋıldıktı baǧamen satyp alynǧan jer uchaskesımen mämıle jasasudy şekteu merzımı ötkennen keiın, jer uchaskesımen Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda tyiym salynbaǧan mämılelerdıŋ kez kelgen türın jasasuǧa qūqyǧy bar, şekteu merzımı jer uchaskesınıŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn ärbır on prosent tömendetu üşın ekı jyldy qūraidy. Būl şekteu jer uchaskesın kepılge saluǧa qoldanylmaidy.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       4-tarmaqtyŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 4. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda körsetılgen jer uchaskelerin satyp alǧan kezde onyŋ somasyn töleu osy Kodekstıŋ 49-babynda belgılengen tärtıppen töleu merzimin ūzartu arqyly jürgizilui mümkin.

      5. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesiniŋ menşik iesi Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyǧynan şyqqan kezde, azamattyqtan şyqqan kezden bastap üş ai ışınde menşık iesınıŋ taŋdauy boiynşa jer uchaskesi ielıkten şyǧaryluǧa tiıs nemese jer uchaskesine qūqyq on jylǧa deiingı merzımge jaldau şartymen uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyna qaita resimdeluge tiis ne jergilikti atqaruşy organnyŋ kelısımımen jer uchaskesi osy uchaskeni memleketten (menşık iesınen) satyp alǧan baǧa boiynşa jer uchaskesiniŋ baǧasy tölene otyryp, memleket menşigine qaitarylady.

      6. Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq aimaǧy şegınde ornalasqan auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerı, şeteldıktermen nemese azamattyǧy joq adamdarmen nekede tūrǧan (erlı-zaiypty) Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryn qospaǧanda, Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna jäne şeteldık qatysuy joq Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdy tūlǧalaryna uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen berıledı.

      Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary şeteldıktermen nemese azamattyǧy joq adamdarmen neke qiǧan (erlı-zaiypty bolǧan) kezde, Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq aimaǧynda ornalasqan auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerıne uaqytşa jer paidalanu qūqyǧy osy Kodekstıŋ 66-babynyŋ normalaryna säikes ielıkten şyǧaryluǧa jatady. Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ şekaralyq aimaǧynda ornalasqan auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerı şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa, sondai-aq şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ şeteldık qatysatyn zaŋdy tūlǧalaryna jer paidalanu qūqyǧymen tiesılı bolmaidy.       Eskertu. 24-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 30.06.2016 N 5-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

25-bap. Jeke menşik qūqyǧyn iske asyru

      1. Eger osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde özgeşe közdelmese, jer uchaskesiniŋ menşik iesi memlekettik organdardyŋ qandai da bir rūqsatyn almai, jer uchaskesin öz qalauynşa ielenu, paidalanu jäne oǧan bilik etu qūqyǧyn jüzege asyrady.

      2. Menşik iesi öziniŋ jer uchaskesine qatysty onyŋ nysanaly maqsatyn özgertpei, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde tyiym salynbaǧan kez kelgen mämilelerdi jasasuǧa qūqyly.

      Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri atalǧan qūqyqtardy osy Kodekstiŋ erejelerin eskere otyryp iske asyrady. Jer uchaskesine menşik qūqyǧy basqa adamǧa mämile jasalǧan kezdegi barlyq auyrtpalyqtarymen beriledi.

      3. Jer uchaskesiniŋ menşik iesi onyŋ nysanaly maqsatyn özgertpei, jer uchaskesin uaqytşa paidalanu turaly şarttyŋ negizinde ony uaqytşa paidalanuǧa beruge qūqyly. Jer uchaskesin uaqytşa paidalanu turaly şart jaldau şarty (jalǧa aluşymen) nemese öteusiz paidalanu turaly şart (öteusiz paidalanuşymen) nysanynda jasalady.

26-bap. Jerge memlekettik menşik

      1. Memlekettik bilik organdaryna, memlekettık ūiymdar men mekemelerge berilgen, qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajdary üşın paidalanylatyn, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar alyp jatqan, sauyqtyru jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy, orman jäne su qorlarynyŋ, eldi mekender jerindegi ortaq paidalanudaǧy, bosalqy jer qoryndaǧy, onyŋ işinde arnaiy jer qorynyŋ jer uchaskeleri, jaiylymdyq jäne şabyndyq alqaptar, sondai-aq jeke menşikke berilmegen şalǧaidaǧy jaiylymdar men basqa da jerler memlekettik menşikte bolady.

      2. Mynadai jer uchaskeleri:

      qorǧanys jäne memlekettik qauipsizdik, memlekettik menşiktegi qorǧanys önerkäsibi qajetterine; Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettik şekarasyn qorǧau jäne küzetu üşin tūrǧyzylǧan injenerlik-tehnikalyq qūrylystar, kommunikasiialar ornalasqan; keden qajetterine arnalǧan jer uchaskeleri; erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar; osy Kodekstiŋ 128-babynyŋ 4-tarmaǧynda sanamalanǧan jer uchaskelerin qospaǧanda, orman qorynyŋ jeri; osy Kodekstiŋ 133-babynyŋ 2-tarmaǧynda sanamalanǧan jer uchaskelerin qospaǧanda, su qorynyŋ jeri; magistraldyq temırjol jelileri; Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamalyq aktılerıne säikes Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ şeşımı boiynşa memlekettık islam arnaiy qarjy kompaniiasyna satylǧan ortaq paidalanudaǧy avtomobil joldary salynǧan jer uchaskelerın qospaǧanda, ortaq paidalanudaǧy avtomobil joldary; jeke menşik qūqyǧyndaǧy üiler men ǧimarattardyŋ jäne olarǧa qyzmet körsetuge qajetti jer uchaskelerin qospaǧanda, eldi mekenderdegi ortaq paidalanudaǧy aumaqtar ornalasqan jer uchaskeleri jeke menşikte bola almaidy. Jerdıŋ qandai da bır sanatqa tiesılıgı jerdı aimaqtarǧa böluge säikes nysanaly maqsatyna jäne rūqsat etılgen paidalanyluyna qarai aiqyndalady.

      3. Azamattar men memlekettik emes zaŋdy tūlǧalardyŋ bölek menşigine jäne jer paidalanuyna:

      tūrǧyn halyqtyŋ mūqtajyna paidalanylatyn jäne soǧan arnalǧan, onyŋ ışınde oblystyq jäne audandyq maŋyzy bar qalalar, kentter, auyldyq eldı mekender şekarasy şegındegı jaiylymdyq jäne şabyndyq alqaptar; ortaq paidalanudaǧy joldar, onyŋ işinde şaruaşylyqaralyq jäne mekenaralyq maŋyzy bar, sondai-aq ortaq paidalanudaǧy jer uchaskelerine ötuge arnalǧan joldar; jer uchaskeleriniŋ eki nemese odan köp menşik ieleri nemese jer paidalanuşylar birlesip paidalanatyn sulandyru qūrylystary (sulandyru kanaldary, suaǧarlar, qūdyqtar, suat punktteri) ornalasqan jer uchaskeleri berilmeidi.

      4. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy, magistraldyq temirjoldardy, jalpyǧa ortaq paidalanylatyn avtomobil joldaryn jäne magistraldyq qūbyrjoldardy, bailanysty, jer qoinauyn paidalanudy, energetikany damytu üşın belgilengen tärtippen rezervke qoiylǧan, sondai-aq bekitilgen säulet-qala qūrylysy jäne (nemese) qūrylys qūjattamasyna säikes äkimşilik jäne äleumettik maŋyzy bar obektiler (äuejailar, äueailaqtar, vokzaldar, stansiialar, jalpyǧa ortaq paidalanylatyn joldar, memlekettik organdardyŋ äkimşilik ǧimarattary, auruhanalar, mektepter, memlekettik tūrǧyn üi qory, parkter, bulvarlar, gülzarlar jäne qoǧamdyq paidalanudaǧy basqa da obektiler) saluǧa arnalǧan jer uchaskeleri rezervke qoiylǧan maqsattarda jer uchaskelerın igeru bastalǧanǧa deiın jer paidalanuşylarǧa uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen basqa maqsattar üşin berilui mümkin.

      Osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınde sanamalanǧan maqsattar üşın belgılengen tärtıppen rezervke qoiylǧan jer uchaskelerı basqa maqsattar üşın jeke menşıkke berılmeidı.

      5. Eger osy Kodekske säikes memlekettik menşiktegi jer uchaskeleri jeke menşikte bola alatyn jaǧdaida, olardy azamattar men memlekettik emes zaŋdy tūlǧalardyŋ menşigine beruden bas tartuǧa jol berilmeidi.

      Eskertu. 26-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2009.07.04 N 166, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

27-bap. Memlekettik menşik qūqyǧyn iske asyru

Memlekettik menşiktegi jerden jer uchaskeleri:

      1) jeke menşikke satyluy nemese öteusiz berilui;

      1-1) äleumettık-käsıpkerlık korporasiialardyŋ jarǧylyq kapitalynyŋ (menşıgınıŋ) tölemıne berıluı;

      2) tūraqty nemese uaqytşa jer paidalanuǧa berilui;

      3) osy Kodekste, Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde nemese halyqaralyq şarttarda közdelgen jaǧdailarda özge de qūqyqtyq nysandarda iske asyryluy mümkin.

      Eskertu. 27-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279; 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

4-tarau. Jer paidalanu qūqyǧy

28-bap. Jer paidalanu qūqyǧynyŋ rejimı

Jer paidalanu qūqyǧy zattyq qūqyq bolyp tabylady. Osy Kodekske nemese zattyq qūqyqtyŋ mänine qaişy kelmeitindikten, jer paidalanu qūqyǧyna menşik qūqyǧy turaly normalar qoldanylady.

29-bap. Jer paidalanu qūqyǧynyŋ türleri

      1. Jer paidalanu qūqyǧy tūraqty nemese uaqytşa, ielikten şyǧarylatyn nemese şyǧarylmaityn, öteuli nemese öteusiz alynatyn boluy mümkin.

      2. Osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde belgilengen negizderden basqa retterde eşkimdi de jer paidalanu qūqyǧynan aiyruǧa bolmaidy.

30-bap. Jer paidalanu qūqyǧynyŋ subektileri

Jer paidalanuşylar:

      1) memlekettik jäne memlekettik emes;

      2) ūlttyq jäne şeteldik;

      3) jeke jäne zaŋdy tūlǧalar;

      4) tūraqty jäne uaqytşa;

      5) bastapqy jäne keiingi bolyp bölinedi.

31-bap. Jer paidalanu qūqyǧynyŋ tuyndauy

      1. Jep paidalanu qūqyǧy:

      1) jer paidalanu qūqyǧyn tabystau;

      2) jer paidalanu qūqyǧyn beru;

      3) jer paidalanu qūqyǧynyŋ ämbebap qūqyqtyq mirasqorlyq tärtibimen auysuy (mūraǧa qaldyru, zaŋdy tūlǧanyŋ qaita ūiymdastyryluy) arqyly tuyndaidy.

      2. Jer paidalanu qūqyǧyn tabystau, beru jäne onyŋ auysuy jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsaty eskerile otyryp jüzege asyryluǧa tiis.

      3. Jer paidalanu qūqyǧy:

      1) memlekettik organdar aktileriniŋ;

      2) azamattyq-qūqyqtyq mämilelerdiŋ negizinde;

      3) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen özge de negizderde tuyndaidy.

32-bap. Jer paidalanu qūqyǧyn tabystau

      1. Jer paidalanu qūqyǧyn tabystau tūlǧaǧa jer paidalanu qūqyǧyn tikelei memlekettiŋ beretinin bildiredi.

      2. Azamattarǧa jäne zaŋdy tūlǧalarǧa jer paidalanu qūqyǧyn tabystau oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ şeşımı negızınde jer uchaskesıne qūqyq tabystau jönındegı qūzyretke säikes jürgızıledı.

      3. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jer qatynastary jönındegı uäkılettı organy öz qūzyretı şegınde jer paidalanuşylarǧa uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn tabystaǧan kezde Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ nemese jergılıktı atqaruşy organnyŋ uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn tabystau turaly tiıstı şeşımı negızınde osyndai jer paidalanuşylarmen jer uchaskesin jalǧa beru şarttary nemese uaqytşa öteusiz jer paidalanu şarttary jasalady.

      4. Eger jer uchaskesi jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan rūqsatty, lisenziiany nemese jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelisimşart jasasudy talap etetin qyzmetti jüzege asyruǧa nemese is-qimyldar jasauǧa arnalsa, onda osy uchaskege jer paidalanu qūqyǧyn beru tiisti jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan rūqsat, lisenziia alǧannan nemese jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelısımşart jasalǧannan keiın jürgızıledı.

      Osy qaǧida Qazaqstan Respublikasynyŋ tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qatysu turaly zaŋnamalyq aktısıne säikes üleskerlerdıŋ aqşasyn tartu esebınen tūrǧyn üiler (tūrǧyn ǧimarattar) qūrylysyn ūiymdastyru jönındegı qyzmettı jüzege asyru üşın qūrylys saluşyǧa jäne (nemese) uäkılettı kompaniiaǧa jer uchaskesı qūqyǧyn beru jaǧdailaryna qoldanylmaidy.

      Qūzyrettı organ jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelısımşarttyŋ qoldanyluyn merzımınen būryn toqtatqan kezde jer uchaskesıne qūqyq belgıleitın qūjattar "Jer qoinauy jäne jer qoinauyn paidalanu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Kodeksıne säikes qūzyrettı organ ūlttyq kompaniiamen jasasatyn jer qoinauy uchaskesın senımgerlık basqaru şarty negızınde senımgerlık basqaruşyǧa qaita resımdeledı.

      Paidaly qatty qazbalardy öndıruge, jer qoinauy keŋıstıgın paidalanuǧa nemese ken ızdeuşılıkke arnalǧan lisenziianyŋ boluy, kömırsutekterdı öndıruge arnalǧan kelısımşartty nemese öndıru uchaskesınıŋ jäne öndıru kezeŋınıŋ ne daiyndyq kezeŋınıŋ bekıtıp berıluı közdeletın kömırsutekterdı barlau men öndıruge arnalǧan kelısımşartqa tolyqtyrudy nemese osy tarmaqtyŋ üşınşı bölıgınde körsetılgen jer qoinauy uchaskesın senımgerlık basqaru şartyn jasasu osy Kodekste közdelgen tärtıppen jer uchaskesın dereu beru üşın negız bolyp tabylady.

      Eskertu. 32-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 275, 2007.07.06 N 279, 2009.07.10 N 180-IV, 2009.07.11 N 183-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.21 № 470-IV (2012.04.01 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 271-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi): 07.04.2016 № 487-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

33-bap. Jer paidalanu qūqyǧyn beru

      1. Jer paidalanu qūqyǧyn beru tūlǧaǧa jer paidalanu qūqyǧyn basqa jer paidalanuşynyŋ beretinin bildiredi.

      Jer paidalanu qūqyǧyn beru azamattyq-qūqyqtyq mämileler negizinde, sondai-aq Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen özge de negizder boiynşa jürgiziledi. Jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaru azamattyq-qūqyqtyq mämileler (satyp alu-satu, syiǧa tartu, aiyrbastau jäne basqalar) negizinde jürgiziledi. Jer paidalanu qūqyǧyn belgili bir merzimge basqa tūlǧaǧa beru jaldau nemese jer uchaskesin uaqytşa öteusiz paidalanu şartynyŋ negizinde jürgızıledı. Jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn beru men ony ielikten şyǧarudy uaqytşa öteuli jer paidalanu qūqyǧyn satyp alǧan tūlǧalar ǧana jürgize alady. Uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn satyp alu:

      1) kepilge beru kezınde, onyŋ ışınde kepıl beruşı öz mındettemelerın oryndamaǧan nemese tiısınşe oryndamaǧan jaǧdaida kepıl ūstauşynyŋ kepılge salynǧan zatty satuy kezınde, Qazaqstan Respublikasynyŋ oŋaltu jäne bankrottyq turaly zaŋnamasynda közdelgen tärtıppen bankrottyq prosedurasyn ötkızu barysynda kepıl kreditorynyŋ talaptaryn qanaǧattandyru esebıne kepılge salynǧan zatty beru kezınde, sondai-aq şaruaşylyq seriktestiginiŋ jarǧylyq kapitalyna salym retinde, aksionerlik qoǧam aksiialarynyŋ tölemine nemese öndiristik kooperativke jarna retinde beru kezinde;

      2) orman jäne su qorlary, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar, sauyqtyru, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy jer qūramyndaǧy, ielıkten şyǧarylatyn üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan, sondai-aq olardy paidalanuǧa arnalǧan jer uchaskesıne;

      3) basqaruşy kompaniia jer uchaskelerın Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly zaŋnamasyna säikes keiıngı jer paidalanuǧa (qosalqy jalǧa) bergen kezde; 3-1) arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşysy ne arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ aumaǧynda qosalqy qyzmet türlerın jüzege asyratyn tūlǧalar arnaiy ekonomikalyq nemese industriialyq aimaqtyŋ basqaruşy kompaniiasynyŋ paidasyna memlekettık menşıktegı jer uchaskesın infraqūrylym obektılerımen qosa ielıkten şyǧarǧan kezde; 4) "Jer qoinauy jäne jer qoinauyn paidalanu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Kodeksıne säikes jer qoinauyn paidalanu qūqyǧy auysqan kezde;       RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ altynşy bölıgın 5) tarmaqşamen tolyqtyru közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). 6) respublikalyq jäne (nemese) kommunaldyq menşıkke öteusız berıletın ǧimarattar (qūrylystar, qūrylysjailar) ornalasqan jer uchaskesıne; 7) senımgerlık basqaruǧa berıletın ǧimarattar (qūrylystar, qūrylysjailar) ornalasqan jer uchaskesıne talap etılmeidı. Jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaru jäne ony beru kezinde jer paidalanuşylardyŋ jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsatyn öz betinşe özgertuge qūqyǧy joq.

      2. Jer paidalanuşylardyŋ:

      1) ortaq paidalanudaǧy;

      2) qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajdary üşın berılgen;

      3) orman qorynyŋ;

      4) erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar, sauyqtyru, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy;

      5) qyzmettik jer teliminiŋ;

      6) tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qatysu salasyndaǧy qūrylys saluşynyŋ uaqytşa qysqa merzımdı öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn Qazaqstan Respublikasynyŋ tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qatysu turaly zaŋnamasyna säikes Tūrǧyn üi qūrylysyna kepıldık beru qorynyŋ kepıldıgın alu üşın uäkılettı kompaniiaǧa beruın qospaǧanda, uaqytşa öteusiz jäne uaqytşa qysqa merzimdi öteuli jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧymen berilgen jer uchaskeleriniŋ;

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       7) tarmaqşany alyp tastau közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). 7) kepılge, sondai-aq şaruaşylyq serıktestıgınıŋ jarǧylyq qoryna salym retınde, aksionerlık qoǧam aksiialarynyŋ tölemıne nemese öndırıstık kooperativke jarna retınde berudı qospaǧanda, şarua nemese fermer qojalyǧyn jäne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın, uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen berılgen jer uchaskelerınıŋ;

      8) su qorynyŋ jerinde jer paidalanu qūqyǧyna qatysty mämileler jasasuyna jol berilmeidi.

      2-1. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda közdelgen şekteuler jer paidalanuşylardyŋ orman jäne su qorlary, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar, sauyqtyru, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy jer qūramyndaǧy, ielıkten şyǧarylatyn üiler (qūrylystar, ǧimarattar)

      ornalasqan, sondai-aq olardy paidalanuǧa arnalǧan jer uchaskesıne jer paidalanu qūqyǧyna qatysty jasasatyn mämılelerıne, sonyŋ ışınde kepılge saluǧa qoldanylmaidy.

      3. Jer paidalanuşynyŋ özine tiesili jer uchaskesin basqa tūlǧaǧa (keiingi jer paidalanuşyǧa) uaqytşa jer paidalanuǧa berui, sondai-aq uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaru osy Kodekstiŋ 32-babynyŋ 4-tarmaǧynda jäne 37-babynyŋ 3-tarmaǧynda jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly zaŋnamasynda közdelgen normalardyŋ erejeleri eskerile otyryp jürgiziledi.

      Eskertu. 33-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.21 № 470-IV (2012.04.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 10.06.2014 № 208-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 27.10.2015 № 362-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.02.2017 № 49-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

34-bap. Tūraqty jer paidalanu qūqyǧy

      1. Jer uchaskeleri tūraqty jer paidalanu qūqyǧymen mynadai memlekettik jer paidalanuşylarǧa:

      1) alyp tastaldy – QR 26.12.2019 № 284-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      2) auyl şaruaşylyǧy jäne orman şaruaşylyǧy öndırısın jüzege asyratyn zaŋdy tūlǧalarǧa, sondai-aq ǧylymi-zertteu, täjıribe jäne oqu maqsattaryna;

      3) erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar jerinde jer paidalanudy jüzege asyratyn zaŋdy tūlǧalarǧa;

      4) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen özge de jaǧdailarda beriledi.

      2. Tūraqty jer paidalanu qūqyǧy şeteldık jer paidalanuşylarǧa tiesili bolmaidy.

      Eskertu. 34-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279; 26.12.2019 № 284-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

35-bap. Uaqytşa jer paidalanu qūqyǧy

      1. Jer uchaskesi azamattar men zaŋdy tūlǧalarǧa uaqytşa öteuli jer paidalanu (jaldau) nemese uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧymen berilui mümkin.

      2. Eger osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamalyq aktilerinde özgeşe belgilenbese, uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧy 5 jylǧa deiingi merzimge berıledı.

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       2-tarmaqtyŋ ekınşı bölıgı jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen.

      Osy Kodekste közdelgen şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn beru jaǧdailaryn qospaǧanda, uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧy qysqa merzımdı (5 jylǧa deiın) jäne ūzaq merzımdı (5 jyldan 49 jylǧa deiın) boluy mümkın.

      Arnaiy ekonomikalyq aimaqty ornalastyru üşın paidalanylatyn jerler boiynşa uaqytşa öteulı jer paidalanu qūqyǧy arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ basqaruşy kompaniialaryna arnaiy ekonomikalyq aimaqty qūru merzımıne berıledı. Respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqty ornalastyru üşın paidalanylatyn jerler boiynşa uaqytşa jer paidalanu qūqyǧy respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ basqaruşy kompaniialaryna oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ industriialyq aimaq qūru turaly şeşımınde aiqyndalǧan merzımge, bıraq kemınde 20 jylǧa berıledı.

      3. Uaqytşa öteulı jer paidalanudyŋ (jaldaudyŋ) şektı merzımderı osy Kodekste belgılengen uaqytşa jer paidalanu merzımderıne säikes jer uchaskesin nysanaly paidalanu erekşelıkterı eskerıle otyryp, jaldauşynyŋ ötınışı negızınde belgilenedi.

      4. Osy Kodekste közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, sondai-aq şartty būzu tärtibi onyŋ özinde körsetilgen jaǧdailarda, atqaruşy organdardyŋ uaqytşa jer paidalanu şarttaryn birjaqty būzuyna jol berilmeidi.

      5. Jer paidalanu qūqyǧynda berılgen jer uchaskesın memlekettık menşıkke qaitaru jasalǧan jer uchaskesın jaldau şartyna nemese uaqytşa öteusız jer paidalanu şartyna säikes jüzege asyrylady.

      Eskertu. 35-bapqa özgertu engızıldı - QR 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

36-bap. Uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧy

      1. Jer uchaskeleri Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary men Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdy tūlǧalaryna uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧymen:

      şalǧaidaǧy mal şaruaşylyǧy (mausymdyq jaiylymdar) üşin; tūrǧyn halyqtyŋ mal jaiuy men şöp şabuy üşin; memlekettik jer paidalanuşylarǧa; baqşa öcipu üşin; qyzmettik jer telimı türinde; ortaq paidalanylatyn joldardy salu, memlekettik menşiktegi jäne äleumettik-mädeni maqsattaǧy obektiler qūrylysy kezeŋine; tozǧan jäne bülingen jerlerdi qalpyna keltiru kezinde; memlekettık-jekeşelık ärıptestık şartynyŋ, onyŋ ışınde konsessiia şartynyŋ qoldanylu merzımıne; Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen tärtippen üilerdi (üi-jailardy) jäne ǧimarattardy uaqytşa öteusiz paidalanuǧa bergen kezde; ǧibadat obektileri üşin; osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen özge jaǧdailarda berilui mümkin.

      2. Uaqytşa öteusiz jer paidalanu merzimi, jer uchaskelerin qyzmettik jer telimderi türinde jäne tozǧan äri bülingen jerdi qalpyna keltiru üşin beru jaǧdailaryn qospaǧanda, sondai-aq jer uchaskelerın memlekettık-jekeşelık ärıptestık jobalaryn, onyŋ ışınde konsessiialyq jobalardy ıske asyru üşın beru jaǧdailarynda bes jyldan aspauǧa tiis.

      Üiler (üi-jailar) men ǧimarattarǧa berilgen jer uchaskesin uaqytşa öteusiz jer paidalanu merzimi üilerdi (üi-jailardy) jäne ǧimarattardy, sonyŋ işinde ǧibadat qūrylystaryn uaqytşa öteusiz paidalanu merzimimen aiqyndalady.

      3. Uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧyndaǧy jer uchaskelerin ielikten şyǧaruǧa, sonyŋ işinde olardy keiingi jer paidalanuǧa bepuge jol berilmeidi.

      Eskertu. 36-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2008.07.05 N 66-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 31.10.2015 № 380-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

37-bap. Uaqytşa öteuli jer paidalanu (jaldau) qūqyǧy

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaq jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). 1. Jer uchaskesine uaqytşa öteuli (qysqa merzimdi jäne ūzaq merzimdi) jer paidalanu (jaldau) qūqyǧy azamattarǧa, memlekettik emes zaŋdy tūlǧalarǧa, sondai-aq halyqaralyq ūiymdarǧa tabystaluy mümkin.

      2. Öz mindetterin tiisinşe oryndaǧan uaqytşa öteuli jer paidalanuşynyŋ (jalǧa aluşynyŋ), eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda nemese jalǧa alu şartynda özgeşe belgilenbese, osy Kodekstıŋ 43-baby 1-tarmaǧynyŋ 2), 3), 4), 5) jäne 8) tarmaqşalarynda belgılengen talaptardy qospaǧanda, jer uchaskesınıŋ şekaralary özgermegen jaǧdaida, al şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesı üşın şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı paidalanu monitoringınıŋ nätijelerı de bolǧan kezde, osy Kodekstıŋ 43-babynda közdelgen tärtıppen jaŋa merzımge şart jasasuǧa qūqyǧy bar. Uaqytşa öteulı jer paidalanuşy (jalǧa aluşy) osyndai şart jasasu nieti turaly jalǧa beruşini jalǧa alu şartynda körsetilgen merzimde, eger şartta mūndai merzim körsetılmese, onda jalǧa alu şartynyŋ qoldanylu merzimi aiaqtalǧanǧa deiın üş ai merzimde jazbaşa habardar etuge mindetti.

      Jalǧa alu şartynyŋ qoldanylu merzımı ötken soŋ öz mindetterin tiisinşe oryndaǧan uaqytşa öteulı jer paidalanuşynyŋ (jalǧa aluşynyŋ), eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda nemese jalǧa alu şartynda özgeşe belgilenbese, jaŋa merzımge şart jasasuǧa basqa tūlǧalar aldynda artyqşylyqty qūqyǧy bolady.       2-1. Alyp tastaldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       3-tarmaq jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). 3. Memleketten uaqytşa öteuli ūzaq merzimdi jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn satyp alǧan, osy baptyŋ 5-tarmaǧynda atalǧandardan basqa memlekettik emes jer paidalanuşylar özderine tiesili jer uchaskelerin (nemese olardyŋ bir böligin) jalǧa (qosalqy jalǧa) nemese uaqytşa öteusiz paidalanuǧa beruge qūqyly, eger osy Kodekste özgeşe belgilenbese, jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyna habarlai otyryp, jer uchaskesi menşik iesiniŋ kelisiminsiz, jer uchaskesin jalǧa beru şartynyŋ merzimi şeginde özderine tiesili uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaruǧa da qūqyly. Atalǧan jaǧdailarda, jaldau qūqyqtaryn kepilge berudi qospaǧanda, jer uchaskesiniŋ jaŋa jalǧa aluşysy jalǧa beruşiniŋ aldynda jer uchaskesin jaldau şarty boiynşa jauapty bolady.

      4. Jalǧa beriletin jer uchaskesin üilerdiŋ, qūrylystar men ǧimarattardyŋ menşik ieleri satyp alatyn jaǧdailardy qospaǧanda, memlekettik menşiktegi jer uchaskesin satu kezinde osy jer uchaskesin jalǧa aluşynyŋ ortaq menşik qūqyǧyndaǧy ülesin bögde tūlǧaǧa satuy üşin Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋdarynda belgilengen tärtippen ony satyp aluǧa basym qūqyǧy bolady.

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       5-tarmaq jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). 5. Uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧy: 1) şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgızu üşın: Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna – 10 jyldan 49 jylǧa deiıngı merzımge; oralmandarǧa – 25 jylǧa deiıngı merzımge; 2) auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın: Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık emes zaŋdy tūlǧalaryna qyryq toǧyz jylǧa deiıngı merzımge;       RQAO-nyŋ eskertpesı!       2) tarmaqşanyŋ üşınşı abzasynyŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdar men şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa, sondai-aq jarǧylyq kapitalyndaǧy şeteldıkterdıŋ, azamattyǧy joq adamdardyŋ, şeteldık zaŋdy tūlǧalardyŋ ülesı elu paiyzdan asatyn zaŋdy tūlǧalarǧa jiyrma bes jylǧa deiingı merzımge; 3) paidaly qazbalardy öndıru, jer qoinauy keŋıstıgın paidalanu nemese ken ızdeuşılık jönındegı operasiialardy jürgızu maqsattary üşın - jer qoinauyn paidalanuşylarǧa jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan lisenziianyŋ nemese jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelısımşarttyŋ bükıl qoldanylu merzımıne; 4) syrtqy (körnekı) jarnama obektılerın ornalastyru üşın - azamattar men memlekettık emes zaŋdy tūlǧalarǧa bes jyldan qyryq toǧyz jylǧa deiıngı merzımge; 5) osy Kodekstıŋ 1-baby 1-tarmaǧynyŋ 1), 2), 3), 4) jäne 6) tarmaqşalarynda körsetılgen jerdı qospaǧanda, orman qory jerınde jäne bosalqy jerde jabaiy januarlardy, onyŋ ışınde aŋşylyq maqsatynda ösıru üşın Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna jäne memlekettık emes zaŋdy tūlǧalaryna on jyldan qyryq toǧyz jylǧa deiıngı merzımge berıledı.

      5-1. Arnaiy ekonomikalyq aimaqty nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqty ornalastyru üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu qūqyǧyn beru osy Kodekstıŋ 35-baby 2-tarmaǧynyŋ üşınşı jäne törtınşı bölıkterınde közdelgen merzımge jüzege asyrylady.

      6. Jer qoinauyn paidalanu maqsattary üşın berılgen jer uchaskesıne jer paidalanu qūqyǧyn beru "Jer qoinauy jäne jer qoinauyn paidalanu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Kodeksıne säikes jer qoinauyn paidalanu qūqyǧynyŋ bır tūlǧadan ekınşı tūlǧaǧa auysuy negızınde jürgızıledı. Būl rette oblystyŋ uäkılettı organy uaqytşa jer paidalanu (jaldau) şartyn jer qoinauyn paidalanu kelısımşartyna qosymşa kelısım nemese jer qoinauyn paidalanuǧa qaita resımdelgen lisenziia jäne uaqytşa jer paidalanu (jaldau) şarty boiynşa qūqyqtar men mındetterdı jaŋa jer qoinauyn paidalanuşyǧa beru turaly şart negızınde jaŋa jer qoinauyn paidalanuşyǧa qaita resımdeidı.       Eskertu. 37-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 22.04.2015 № 308-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 08.01.2019 № 215-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın üş ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

38-bap. Keiingi jer paidalanu (qosalqy jaldau) qūqyǧy

      1. Bastapqy jer paidalanuşy öziniŋ jer paidalanu qūqyǧyn ieliginen şyǧarmai, al özine tiesili uchaskeni (nemese onyŋ bir böligin) jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyna habarlai otyryp, basqa tūlǧaǧa uaqytşa jer paidalanuǧa beretin jaǧdailarda, keiingi jer paidalanu turaly şarttyŋ negizinde keiingi jer paidalanu tuyndaidy.

      Keiingi jer paidalanuşy ärdaiym uaqytşa jer paidalanuşy bolyp tabylady, öz qūqyqtaryn basqa jer paidalanuşylarǧa beruge qūqyǧy bolmaidy.

      2. Jer uchaskesin keiingi jer paidalanuǧa bergen kezde bastapqy jäne keiingi jer paidalanuşylar jer paidalanuşynyŋ memleket aldyndaǧy mindetterin tolyq köleminde atqarady.

      3. Keiingi jer paidalanu turaly şart jaldau şarty nemese uaqytşa öteuciz paidalanu turaly şart nysanynda jasalady.

      4. Keiingi jer paidalanuşy jer uchaskesinde şaruaşylyq jürgizudi jüzege asyrady, sondai-aq keiingi jer paidalanu (qosalqy jaldau) turaly şartta belgilengen şarttardy saqtai otyryp, jer paidalanuşynyŋ basqa da qūqyqtary men mindetterin (osy Kodekstiŋ 64 jäne 65-baptary) iske asyrady.

      5. Osy Kodekstiŋ 41-babyna säikes jer uchaskelerin qyzmettik jer telimi tärtibimen berudi qospaǧanda, jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen tiesili auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerin auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin keiingi jer paidalanuǧa beruge jol berilmeidi.

      Eskertu. 38-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

39-bap. Memlekettik jer paidalanuşylardyŋ qūqyqtyq jaǧdaiynyŋ erekşelikteri

      1. Memlekettik jer paidalanuşylar jer uchaskesinde şaruaşylyq jürgizudi jüzege asyrady, sondai-aq osy uchaskeniŋ nysanaly maqsaty men jer paidalanuşy qyzmetiniŋ jarǧydaǧy maqsattaryn eskere otyryp, jer paidalanuşynyŋ basqa da qūqyqtaryn iske asyrady.

      2. Memlekettik jer paidalanuşy özine tiesili jer paidalanu qūqyǧyn ieliginen şyǧaruǧa, sondai-aq kepilge beruge qūqyly emes.

      Osy tarmaqtyŋ birinşi böliginiŋ erejesi, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardaǧy jerdi qospaǧanda, jer uchaskesinde ornalasqan jyljymaityn mülikti ielikten şyǧaruǧa ne kepilge beruge bailanysty jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaru ne ony kepilge beru jaǧdailaryna qoldanylmaidy.

      3. Memlekettik jer paidalanuşylarǧa tiesili üilerden (qūrylystardan, ǧimarattardan) kreditorlardyŋ talap etui boiynşa öndirip aluǧa bailanysty jer paidalanu qūqyǧynan öndirilip alynatyn jaǧdailardy qospaǧanda (osy Kodekstiŋ 78-babynyŋ 3-tarmaǧy), memlekettik jer paidalanuşylarǧa tiesili jer paidalanu qūqyǧy kreditorlardyŋ talap etui boiynşa öndirip alu nysanasy bola almaidy.

      4. Memlekettik jer paidalanuşy özine tiesili üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) belgilengen tärtippen jalǧa bergen jaǧdaida, osy Kodekstiŋ 52-babynyŋ 3-tarmaǧynda belgilengen erejeler boiynşa, olarmen birge atalǧan mülik ornalasqan jäne ony belgilengen normalarǧa säikes paidalanu üşin qajetti jer uchaskesi de jalǧa beriledi.

      Üidiŋ (qūrylystyŋ, ǧimarattyŋ) özin tiisinşe jalǧa bermei tūryp, üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan jer uchaskesin basqa tūlǧaǧa jalǧa beruge bolmaidy.

      5. Jer uchaskesi qyzmettik jer telimi tärtibimen beriletin jaǧdailardy qospaǧanda, memlekettik jer paidalanuşynyŋ özine tiesili jer uchaskesin uaqytşa öteusiz jer paidalanuǧa beruine jol berilmeidi.

      Eskertu. 39-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.07.07 N 176 Zaŋymen.

40-bap. Jer paidalanu qūqyǧynyŋ ämbebap qūqyqtyq mirasqorlyq tärtibimen auysuy

      1. Jer paidalanu qūqyǧynyŋ ämbebap qūqyqtyq mirasqorlyq tärtibimen auysuy zaŋ boiynşa mūraǧa ie bolu kezinde nemese zaŋdy tūlǧa qaita ūiymdastyrylǧan jaǧdaida qūqyq mirasqorynda jer paidalanu qūqyǧynyŋ tuyndauyn bildiredi.

      2. Jer uchaskesine ūzaq merzimdi uaqytşa jer paidalanu qūqyǧy bap azamat qaitys bolǧan jaǧdaida, jer paidalanu qūqyǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋdarynda közdelgen tärtippen mūraǧa qaldyrylady. Eger uaqytşa jer paidalanu şartynda özgeşe közdelmese, qysqa merzimdi uaqytşa jer paidalanu qūqyǧy da osyndai tärtippen mūraǧa qaldyrylady.

      3. Zaŋdy tūlǧa qaita ūiymdastyrylǧan jaǧdaida, oǧan tiesili jer paidalanu qūqyǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋdarynyŋ normalaryna jäne osy Kodekske säikes qūqyq mirasqoryna köşedi.

41-bap. Qyzmettik jer telimi

      1. Qyzmettik jer telimi ūzaq merzimdi uaqytşa öteusiz jer paidalanudyŋ erekşe bir türi bolyp tabylady.

      2. Qyzmettik jer telimine qūqyǧy bar qyzmetkerler sanattarynyŋ tizbesin Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti belgileidi.

      3. Qyzmettik jer telimi osy telimge qūqyǧy bar adamdar jūmys isteitin memlekettik zaŋdy tūlǧalardyŋ jer paidalanuyndaǧy jerden bölinedi.

      4. Qyzmettik jer telimi qyzmettik tūrǧyn üidi kütip-ūstau, auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn ösiru, şöp şabu, mal jaiu, sondai-aq omartalar ornalastyru üşin beriledi.

      5. Qyzmettik jer telimi keiingi uaqytşa öteusiz jer paidalanuǧa jatady jäne jūmysqa bailanysty bölingen kezeŋge beriledi. Qyzmettik jer telimine auyl şaruaşylyǧy daqyldary egilgen jaǧdaida, jūmystan bosatylǧan qyzmetkerdiŋ qyzmettik jer telimin paidalanu qūqyǧy önim jinap alynǧannan keiin toqtatylady.

      6. Qyzmettik jer telimi:

      1) jasy nemese mügedektigi boiynşa zeinetkerlikke şyqqan soŋ eŋbek qatynastaryn toqtatqan qyzmetkerlerde;

      2) Qaruly Küşter qataryna mindetti merzimdi qyzmetke şaqyrylǧan nemese oquǧa tüsken qyzmetkerlerdiŋ otbasynda - būl qyzmetkerlerdiŋ mindetti qyzmette nemese oqu ornynda bolǧan bükil merzimine;

      3) qyzmettik mindetterin oryndauǧa bailanysty qaza tapqan qyzmetkerlerdiŋ otbasynda: jūmysqa jaramsyz jūbaiy men qart ata-analary üşin - ömir boiy, balalary üşin - olar kämeletke tolǧanǧa deiin saqtalady.

      7. Qazaqstan Respublikasynyŋ tūrǧyn üi zaŋdaryna säikes qyzmettik tūrǧyn üi-jaida tūru qūqyǧy saqtalatyndyǧyna qarai, qyzmettik tūrǧyn üidı kütip-ūstauǧa arnalǧan uchaske türindegi qyzmettik jer telimine qūqyq ta saqtalady.

      8. Qyzmettik jer telimi tärtibimen jer uchaskesin beru qyzmetker men zaŋdy tūlǧa äkimşiliginiŋ arasynda jasalatyn qyzmettik jer telimin beru turaly şart negizinde jüzege asyrylady.

      9. Qyzmettik jer telimin paidalanu qūqyǧyna qatysty qandai da bolsyn mämile jasasuǧa jol berilmeidi.

      Eskertu. 41-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

5-tarau. Jer uchaskesı - menşık qūqyǧynyŋ, jer paidalanu qūqyǧynyŋ jäne özge de zattyq qūqyqtardyŋ obektısı retınde

42-bap. Jer uchaskesine qūqyq şekteri

      1. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde özgeşe belgilenbese, jer uchaskesine qūqyq osy uchaske şekarasyndaǧy topyraqtyŋ üstiŋgi qabatyna, tūiyq su aidyndaryna, ekpelerge qoldanylady.

      Jer uchaskesı menşık iesınıŋ nemese jer paidalanuşynyŋ özıne tiesılı jer uchaskesınıŋ şekaralaryndaǧy jer qoinauyn paidalanuy osy Kodekstıŋ 64-babynda közdelgen qūqyqtardy ıske asyru maqsattary üşın rūqsat etıledı jäne jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyna jäne "Jer qoinauy jäne jer qoinauyn paidalanu turaly" Qazaqstan Respublikasy Kodeksınıŋ talaptaryna säikes jüzege asyrylady. Keŋ taralǧan paidaly qazbalardy aiyryp alu qūqyqtaryn jäne öz mūqtajdary üşın jerasty sularyn paidalanu qūqyqtaryn beru jer qoinauynyŋ tiıstı bölıgı ornalasqan jer uchaskesın jeke menşıkke nemese jer paidalanuǧa berumen bır mezgılde jürgızıledı.

      2. Eger osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde özgeşe belgilenbese, jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri nemese jer paidalanuşylar özderine tiesili jer uchaskelerine qūqyqtaryn öz qalauynşa jüzege asyrady.

      Jer uchaskelerine menşik ieleriniŋ jäne jer paidalanuşylardyŋ jerge qūqyqtary osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde belgilengen negizder boiynşa şektelui mümkin.

      3. Jer uchaskelerine menşik ieleri nemese jer paidalanuşylar qorşaǧan ortaǧa emissiialardy jüzege asyru kezinde Qazaqstan Respublikasynyŋ Ekologiialyq kodeksine säikes ekologiialyq rūqsat aluǧa mindetti.

      Eskertu. 42-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.01.09 N 213; 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

43-bap. Jer uchaskesine qūqyq beru tärtibi

      1. Osy Kodekstıŋ 44-1-babynda közdelgen jaǧdaidy qospaǧanda, memlekettık menşıktegı jerden, sondai-aq 48-babyna säikes sauda-sattyqqa (konkurstarǧa, auksiondarǧa) şyǧarylatyn jerden jer uchaskesıne qūqyq beru mynadai tärtıppen jürgiziledi:

      1) jer uchaskesine tiisti qūqyq beru turaly ötınıştı (ötınımdı) qarauǧa qabyldau;

      2) sūralyp otyrǧan jer uchaskesın aumaqtyq aimaqtarǧa böluge säikes mälımdelgen nysanaly maqsaty boiynşa paidalanu mümkındıgın aiqyndau;

      3) jer uchaskesın aldyn ala taŋdau (eldı meken şegınde obektıler saludy qospaǧanda, obektıler salu üşın jer uchaskesı sūralǧan kezde);

      4) jer komissiiasynyŋ qorytyndy daiyndauy;

      5) jerge ornalastyru jobasyn äzirleu jäne bekitu;

      6) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesine qūqyq beru turaly şeşim qabyldauy;

      7) satyp alu-satu nemese uaqytşa (qysqa merzımdı, ūzaq merzımdı) öteulı (öteusız) jer paidalanu şartyn jasasu;

      8) jergılıktı jerdegi jer uchaskesiniŋ şekarasyn belgileu;

      9) eldı meken şegınde obektıler saluǧa arnalǧan jer uchaskesın qospaǧanda, jer uchaskesıne säikestendıru qūjatyn daiyndau jäne beru.

      1-1. Eldı meken şegınde obektıler salu üşın jer uchaskesı sūralǧan kezde jer uchaskesıne qūqyq beru tärtıbı osy Kodekstıŋ 44-1-babymen retteledı.

      Nysanaly maqsatyna qarai jer uchaskelerın beru erekşelıkterı osy Kodekstıŋ 43-1, 44 jäne 45-baptaryna säikes aiqyndalady. Arnaiy ekonomikalyq aimaqtardy nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardy qūru üşın jer uchaskelerın beru erekşelıkterı osy Kodekstıŋ 119-2-babyna säikes aiqyndalady. Memlekettık menşıktegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jer uchaskelerı men jer uchaskelerıne jalǧa alu qūqyǧy osy Kodekstıŋ 48-babynda belgılengen erejeler eskerıle otyryp, sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) satu obektılerı boluy mümkın.

      1-2. Su obektısınıŋ jaǧalau jiegınen bes jüz metr şekte ornalasqan jer uchaskelerın beru, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar men memlekettık orman qorynyŋ jerlerın qospaǧanda, su qorǧau aimaqtary men beldeulerınıŋ şekaralaryn aiqyndaǧannan, sondai-aq olardyŋ şaruaşylyq paidalanylu rejimın belgılegennen keiın jüzege asyrylady.

      Jaǧalau jiegın aiqyndau tärtıbı su qoryn paidalanu jäne qorǧau, sumen jabdyqtau, su būru salasyndaǧy uäkılettı organ bekıtken su qorǧau aimaqtary men beldeulerın belgıleu qaǧidalarynda aiqyndalady.

      2. Jer uchaskelerin menşikke nemese jer paidalanuǧa berudi oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergilikti atqaruşy organdary, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdiŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdiŋ äkimderi osy Kodekste belgilengen özderınıŋ qūzyreti şeginde jüzege asyrady.

      Jer uchaskesın beru turaly şeşım jer komissiiasynyŋ oŋ qorytyndysy jäne jerge ornalastyru jobasy negızınde qabyldanady. Jer uchaskelerı qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın sūralǧan jaǧdaida, jer uchaskesın beru turaly şeşım jer komissiiasynyŋ oŋ qorytyndysy, jerge ornalastyru jobasy jäne osy Kodekstıŋ 120-baby 1-tarmaǧynyŋ ekınşı bölıgınde atalǧan memlekettık organdardyŋ oŋ kelısuı negızınde soŋǧy qorytyndy kelıp tüsken künnen bastap jetı jūmys künı ışınde qabyldanady.

      Būl rette äzırlengen jäne bekıtılgen jerge ornalastyru jobasy jäne oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşımınıŋ jobasy kelısuşı memlekettık organdarǧa joǧaryda körsetılgen şeşımnıŋ jobasy daiyndalǧan künnen bastap bes jūmys künı ışınde jıberıluge tiıs. Şeşım jobasyn kelısu şeşım jobasy kelıp tüsken künnen bastap on jūmys künı ışınde jüzege asyrylady. Şeşım jobasyna jer komissiiasynyŋ oŋ qorytyndysy jäne bekıtılgen jerge ornalastyru jobasy qosa berıledı.

      Jer uchaskesın beruden bas tartu turaly şeşım jer komissiiasynyŋ terıs qorytyndysy negızınde jer komissiiasynyŋ qorytyndysy şyǧarylǧan künnen bastap jetı jūmys künı ışınde qabyldanady.

      Jer uchaskelerın alyp qoiu, onyŋ ışınde osy Kodekstıŋ 84-babyna säikes memleket mūqtajy üşın alyp qoiu jaǧdailaryn qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ şeşımımen resımdeledı jäne ol uäjdı boluǧa tiıs.

      Jer komissiiasynyŋ qūramyn oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organdary qalyptastyrady jäne tiıstı jergılıktı ökıldı organǧa bekıtuge jıberedı. Jer komissiiasynyŋ qūramyna:

      1) jergılıktı ökıldı organnyŋ deputattary; 2) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organynyŋ, tiıstı jergılıktı atqaruşy organdardyŋ säulet jäne qala qūrylysy, auyl şaruaşylyǧy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşelerınıŋ ökılderı; 3) qoǧamdyq keŋesterdıŋ, agroönerkäsıptık keşen salasyndaǧy memlekettık emes ūiymdardyŋ jäne özge de salalyq memlekettık emes ūiymdardyŋ, sondai-aq jergılıktı özın-özı basqaru organdarynyŋ ökılderı; 4) Qazaqstan Respublikasy Ūlttyq käsıpkerler palatasynyŋ ökılderı kıredı.

      Jer uchaskelerı osy Kodekstıŋ 43-1-babyna säikes berılgen jaǧdaida, audan, oblystyq maŋyzy bar qala deŋgeiınde qūrylatyn jer komissiialarynyŋ qūramyna:

      1) jer uchaskesı aumaǧynda ornalasqan audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımı; 2) jergılıktı qoǧamdastyq jinalysy jıbergen, tiıstı audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ jergılıktı halyq ökılderı de kıredı.

      Oblystar, respublikalyq maŋyzy bar qalalar, astana deŋgeiınde qūrylatyn jer komissiialarynyŋ qūramyna qorşaǧan ortany qorǧau, auyl jäne orman şaruaşylyǧy, su qoryn paidalanu jäne qorǧau, sumen jabdyqtau, su būru salasyndaǧy uäkılettı organdardyŋ tiıstı aumaqtyq bölımşelerınıŋ ökılderı de mındettı türde kıredı.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ūiǧaruy boiynşa jer komissiiasynyŋ qūramyna basqa adamdar da kıruı mümkın.

      Jer komissiiasy tūraqty negızde jūmys ısteidı. Jer komissiiasy müşelerınıŋ sany taq boluǧa jäne toǧyz adamnan kem bolmauǧa tiıs. Būl rette qoǧamdyq keŋester, agroönerkäsıptık keşen salasyndaǧy memlekettık emes ūiymdar jäne özge de salalyq memlekettık emes ūiymdar, Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq käsıpkerler palatasy, sondai-aq jergılıktı özın-özı basqaru organdary ökılderınıŋ sany jer komissiiasy müşelerı jalpy sanynyŋ kemınde elu paiyzyn qūrauǧa tiıs.

      Jer komissiiasynyŋ qūramy, töraǧasyn jäne osy tarmaqtyŋ altynşy bölıgınıŋ 2) jäne 4) tarmaqşalarynda, jetınşı bölıgınıŋ 1) tarmaqşasynda jäne segızınşı bölıgınde atalǧan adamdardy qospaǧanda, bükıl qūramy auystyryla otyryp, kelesı küntızbelık on ekı ai ötken soŋ jyl saiyn bekıtıledı.

      Jer komissiiasynyŋ töraǧasy bolyp äkımnıŋ jer mäselelerıne jetekşılık etetın orynbasary taǧaiyndalady.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ tiıstı uäkılettı organy jer komissiiasynyŋ jūmys organy bolyp tabylady.

      Jer komissiiasynyŋ hatşysy jūmys organynyŋ lauazymdy adamdarynyŋ arasynan aiqyndalady. Jer komissiiasynyŋ hatşysy dauys beruge qatyspaidy.

      Jer komissiiasynyŋ otyrysy, eger oǧan komissiia qūramynyŋ jalpy sanynyŋ kemınde üşten ekısı qatyssa, qūqyqqa syiymdy dep esepteledı. Būl rette qoǧamdyq keŋesterdıŋ, agroönerkäsıptık keşen salasyndaǧy memlekettık emes ūiymdardyŋ jäne özge de salalyq memlekettık emes ūiymdardyŋ, Qazaqstan Respublikasy Ūlttyq käsıpkerler palatasynyŋ, sondai-aq jergılıktı özın-özı basqaru organdarynyŋ qatysyp otyrǧan ökılderınıŋ sany jer komissiiasynyŋ qatysyp otyrǧan müşelerı jalpy sanynyŋ kemınde elu paiyzyn qūrauǧa tiıs. Jer komissiiasynyŋ müşelerı onyŋ otyrystaryna auystyru qūqyǧynsyz qatysady.

      Jer komissiiasynyŋ şeşımı aşyq dauys beru arqyly qabyldanady.

      Dauys beru nätijelerı otyrysqa qatysyp otyrǧan jer komissiiasy müşelerı jalpy sanynyŋ köpşılık dausymen aiqyndalady jäne eger oǧan jer komissiiasy müşelerınıŋ köpşılıgı dauys berse, şeşım qabyldandy dep esepteledı.

      Jer komissiiasynyŋ şeşımımen kelıspegen jaǧdaida, jer komissiiasynyŋ müşesı erekşe pıkırın bıldıruge qūqyly, būl jazbaşa türde baiandaluǧa jäne jer komissiiasynyŋ şeşımıne qosa berıluge tiıs.

      Jer komissiiasynyŋ otyrysy audio-, beinejazba qūraldarynyŋ kömegımen mındettı türde tırkeledı. Jer komissiiasynyŋ otyrysyn audio-, beinejazba qūraldarymen tırkeudı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy jüzege asyrady. Jer komissiiasy otyrysynyŋ barysyn tırkeudı qamtamasyz etetın audio-, beinejazba qūraldaryn tehnikalyq qoldanu, audio-, beinejazbany saqtau tärtıbın, sondai-aq audio-, beinejazbaǧa qol jetkızu tärtıbın ortalyq uäkılettı organ aiqyndaidy.

      Jer komissiiasynyŋ qorytyndysy oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ tiıstı uäkılettı organy jer komissiiasyna sūralyp otyrǧan jer uchaskesin aumaqtyq aimaqtarǧa böluge säikes mälimdelgen nysanaly maqsaty boiynşa paidalanu nemese jer uchaskesin aldyn ala taŋdaudy beru (eldı meken şegınde obektıler saludy qospaǧanda, jer uchaskesi obektiler salu üşin sūralǧan kezde) mümkindigi turaly ūsynysty bergen kezden bastap bes jūmys küni işinde hattamalyq şeşim nysanynda üş danada jasalady.

      Jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımıne sotqa şaǧym jasaluy mümkın.

      Sotqa aryz beru jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımın oryndaudy toqtata tūrady.

      Jer komissiiasy oŋ qorytyndysynyŋ bır danasy jerge ornalastyru jobasyn daiyndauy üşın ötınış beruşıge bes jūmys künı ışınde berıledı.

      Osy Kodekstıŋ 43-1-babyna säikes berıletın jer uchaskelerın qospaǧanda, jer komissiiasy oŋ qorytyndysynyŋ qoldanylu merzımı qabyldanǧan künınen bastap bır jyldy qūraidy. Bırjyldyq merzımdı ötkızıp alu jergılıktı atqaruşy organnyŋ jer uchaskesine qūqyq beruden bas tartu turaly şeşim qabyldauy üşın negız bolyp tabylady.

      3. Jer uchaskelerine menşik jäne (nemese) jer paidalanu qūqyqtarynyŋ özderıne berıluıne müddeli jeke jäne zaŋdy tūlǧalar ötınış beruşıge ötınıştıŋ berılgenın rastaityn qūjatty beretın, jer uchaskesi ornalasqan jer boiynşa oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organyna, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkimine ötiniş beredi.

      Ötinişte: jer uchaskesin paidalanu maqsaty; onyŋ boljamdy kölemi; ornalasqan jeri; sūralyp otyrǧan paidalanu qūqyǧy; basqa jer uchaskesiniŋ (osy Kodekstiŋ 50-babynyŋ 2-tarmaǧynda körsetılgen jer uchaskeleri boiynşa) boluy (bolmauy) körsetiluge tiis.

      Jer uchaskesı paidaly qazbalardy öndıru, jer qoinauy keŋıstıgın paidalanu nemese ken ızdeuşılık maqsattar üşın berılgen jaǧdaida, ötınışke tiıstı jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan lisenziialardyŋ nemese jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelısımşarttyŋ köşırmesı qosa berıledı.

      Sūralyp otyrǧan jer uchaskesın aumaqtyq aimaqtarǧa böluge säikes mälımdelgen nysanaly maqsaty boiynşa paidalanu mümkındıgın aiqyndau üşın jer uchaskesine qūqyq beru turaly ötiniş jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdaryna jäne tiıstı jergılıktı atqaruşy organdardyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşelerıne üş jūmys künı ışınde kelıp tüsedı.

      Jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdary jäne tiıstı jergılıktı atqaruşy organdardyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşelerı sūralyp otyrǧan jer uchaskesın aumaqtyq aimaqtarǧa böluge säikes mälımdelgen nysanaly maqsaty boiynşa paidalanu mümkındıgın ötınış kelıp tüsken kezden bastap on jūmys künı ışınde aiqyndaidy.

      Eger ötınış beruşı jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımınde tūrǧan bolsa nemese ötınış beruşı jer uchaskesıne qūqyq beru turaly ne qūqyq beruden bas tartu turaly şeşım qabyldau üşın qajettı qūjattar toptamasyn tolyq ūsynbaǧan bolsa, jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdary ekı jūmys künı ışınde ötınış beruşıge ötınıştı qaraudan jazbaşa bas tartu beredı.

      Qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerın sūrau jaǧdailaryn qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq beru turaly ötınıştı qaraudyŋ jalpy merzımı kelıp tüsken kezınen bastap ekı aiǧa deiıngı merzımdı qūraidy.

      Körsetılgen merzimge:

      osy Kodekstıŋ 44-babynyŋ 3-tarmaǧyna säikes daiyndalatyn jerge ornalastyru jobasyn jasau;

      osy Kodekstıŋ 44-babynyŋ 6-tarmaǧynda belgılengen kelısu;

      jergılıktı jerdegı jer uchaskesınıŋ şekarasyn belgıleu kezeŋderı kırmeidı.

      4. Alyp tastaldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).       5. Alyp tastaldy - QR 02.07.2014 № 225-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı).       6. Alyp tastaldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      6-1. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızuge arnalǧan jer uchaskelerın qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq berudı sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) jüzege asyru qajettıgı sebebıne bailanysty osyndai qūqyq beruden bas tartylǧan jaǧdaida, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı sūralyp otyrǧan jer uchaskesı boiynşa sauda-sattyqty (konkursty, auksiondy) jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap küntızbelık toqsan künnen keşıktırmei ötkızuge tiıs.

      7. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ jäne astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskelerine tiisti qūqyqtar beru ne olardy beruden bas tartu turaly şeşımınıŋ köşırmesı şeşım qabyldanǧan kezden bastap bes jūmys künı ışınde ötınış beruşıge tapsyrylady (jıberıledı).

      Jer uchaskelerin beru joǧary tūrǧan atqaruşy organnyŋ qūzyretine kiretin jaǧdailarda, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttiŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtiŋ äkimi jerge ornalastyru isin öz şeşimimen birge joǧary tūrǧan organǧa tüpkilikti şeşim qabyldau üşin jiberedi.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkiminiŋ jer uchaskesine qūqyq beru turaly şeşimi oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ tiisti uäkiletti organy bekitken jerge ornalastyru jobasy jäne jer komissiiasynyŋ on qorytyndysy kelip tüsken kezden bastap jetı jūmys künıne deiingi merzimde qabyldanady.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ tiıstı uäkılettı organy jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap on jūmys künınen keş emes merzımde, sol şeşımnıŋ negızınde satyp alu-satu nemese uaqytşa (qysqa merzımdı, ūzaq merzımdı) öteulı (öteusız) jer paidalanu şartyn jasasady.

      Jergılıktı jerdegı jer uchaskesınıŋ şekarasyn belgıleu ötınış beruşınıŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen ötınış beruı negızınde jüzege asyrylady.

      8. Jer uchaskesıne säikestendıru qūjatyn daiyndau men berudı memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiia Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen alty jūmys künı ışınde jüzege asyrady.

      9. Memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiia beretın mynadai qūjattar:

      jer uchaskesi jeke menşikte bolǧan kezde - jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧy aktici;

      tūraqty jer paidalanu kezinde - tūraqty jer paidalanu qūqyǧy aktisi;

      uaqytşa öteuli jer paidalanu (jaldau) kezinde – uaqytşa öteuli (ūzaq merzimdi, qysqa merzimdi) jer paidalanu (jaldau) qūqyǧy aktisi;

      uaqytşa öteusiz jer paidalanu kezinde - uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧy aktisi jer uchaskesine säikestendiru qūjattary bolyp tabylady.

      Jer uchaskesine qūqyqtar auysqan kezde säikestendiru qūjaty satyp aluşyǧa nemese özge de qūqyq ielenuşige beriledi. Jer uchaskesiniŋ säikestendiru sipattamalarynda özgerister bolmaǧan jaǧdaida, memlekettik jer kadastryn jürgizetın Memlekettık korporasiia jaŋa säikestendiru qūjatyn bermeidi, al jer-kadastr kıtabyna jäne jerdıŋ bıryŋǧai memlekettık tızılımıne jer uchaskesıne qūqyqtardyŋ auysuy turaly mälımetter "Jyljymaityn mülıkke qūqyqtardy memlekettık tırkeu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda közdelgen qūqyqtyq kadastrdyŋ mälımetterı negızınde engızıledı.

      10. Eger oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkiminiŋ jer uchaskesin beru turaly şeşiminde özgeşe közdelmese, jer uchaskesiniŋ naqtyly (belgili bir jerdegi) şekarasy belgilengenge deiin jäne qūqyq belgileitin qūjattar berilgenge deiin jer uchaskesin paidalanuǧa jol berilmeidi. Osy normany saqtamau jer uchaskesin öz betinşe ielenip alu dep baǧalanady jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ äkimşilik qūqyq būzuşylyq turaly zaŋnamasyna säikes äkimşilik jauaptylyqty közdeidi.

      Qūqyq belgileitin qūjattary resimdelmegen jer uchaskelerine qatysty mämileler jasasuǧa jol berilmeidi.

      11. Osy Kodeks qoldanysqa engizilgenge deiin azamattar men zaŋdy tūlǧalarǧa būryn qoldanysta bolǧan Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes berilgen jer uchaskelerine qūqyq belgıleitın jäne säikestendıru qūjattary Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasynda belgilengen jer uchaskelerine qūqyqtardyŋ özgerui eskerile otyryp, zaŋdyq küşin saqtaidy.

      Osy Kodekske säikes mūndai qūjattardy jer uchaskelerine menşik qūqyǧyn nemese jer paidalanu qūqyǧyn kuälandyratyn qūjattarǧa auystyru qūqyq ielenuşılerdiŋ qalauy boiynşa jüzege asyrylady.

      12. Jer uchaskelerin Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋnamasyna säikes mūragerlik tärtibimen alǧan kämeletke tolmaǧandarǧa jer uchaskelerine qūqyqty resimdeu jaǧdailaryn qospaǧanda, jer uchaskelerine qūqyq kämeletke tolǧan adamdarǧa berıledı. Kämeletke tolmaǧandardyŋ zaŋdy ökilderi būl jer uchaskelerin mūragerler kämeletke tolǧanǧa deiin jalǧa beruge qūqyly.

      13. Qazaqstan Respublikasynyŋ mülikti jariia etuge bailanysty raqymşylyq jasau turaly zaŋnamalyq aktisine säikes jariia etilgen jer uchaskelerine qūqyq beru tärtibin Qazaqstan Respublikasynyŋ Ykimeti aiqyndaidy.

      14. Jergılıktı atqaruşy organdar jer uchaskesın alǧan tūlǧalardyŋ tızımderı bar aqparatty jer uchaskesın beru negızın, nysanaly maqsatyn, alaŋyn, ornalasqan jerın, qūqyq türın, jalǧa alu merzımın körsete otyryp, halyqqa qoljetımdı jerlerdegı arnaiy aqparattyq stendterde, sondai-aq özınıŋ internet-resursynda jäne oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ tiıstı uäkılettı organynyŋ internet-resursynda ai saiyn, al tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlık aumaǧynda taralatyn merzımdı baspasöz basylymdarynda kemınde toqsanyna bır ret jariialau arqyly ornalastyruǧa mındettı.

      Osy tarmaqtyŋ erejelerı osy bapta jäne osy Kodekstıŋ 43-1, 44, 44-1 jäne 45-baptarynda közdelgen tärtıppen berılgen jer uchaskelerıne, sondai-aq osy Kodekstıŋ 48-babyna säikes sauda-sattyqqa (konkurstarǧa, auksiondarǧa) şyǧarylatyn jer uchaskelerıne qoldanylady.       Eskertu. 43-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.07.21 № 470-IV (2012.04.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.07.2013 № 130-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.04.2016 № 506-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık alpys kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen. 43-1-bap. Memlekettık menşıktegı jer uchaskelerın şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın beru erekşelıkterı

      1. Memlekettık menşıktegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jer uchaskelerın şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧymen beru osy bapta belgılengen tärtıppen jäne şarttarda şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurs negızınde jüzege asyrylady.

      2. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa şyǧarylatyn jer uchaskelerınıŋ tızbesın audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy qalyptastyrady jäne būl qoǧamdyq keŋestermen, agroönerkäsıptık keşen salasyndaǧy memlekettık emes ūiymdarmen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq käsıpkerler palatasymen jäne jergılıktı özın-özı basqaru organdarymen kelısıledı.

      Kelısuşı organdar men ūiymdar şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa şyǧarylatyn jer uchaskelerınıŋ tızbesı olardyŋ ornalasu shemasymen bırge kelıp tüsken künnen bastap on jūmys künı ışınde öz ūstanymynyŋ uäjdı negızdemesı bar qorytyndy beredı. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa şyǧarylatyn jer uchaskelerınıŋ tızbesı kelısuşı organdar men ūiymdar jalpy sanynyŋ kemınde törtten üşı oŋ qorytyndy bergen jaǧdaida kelısıldı dep esepteledı. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa şyǧarylatyn jer uchaskelerınıŋ kelısılgen tızbesın audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy kelısılgen künınen bastap üş jūmys künı ışınde bekıtedı. Tızbege engızılgen jer uchaskelerı şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa jerge ornalastyru jūmystary jürgızılgennen keiın şyǧarylady, jerge ornalastyru jūmystaryn jürgızu merzımı körsetılgen tızbe bekıtılgen künnen bastap qyryq bes jūmys künınen aspauǧa tiıs.

      3. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ūiymdastyru men ötkızudı audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary jüzege asyrady.

      4. Audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ötkızudı qamtamasyz etu üşın:

      1) şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ötkızu turaly habarlamany tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlık aumaǧynda taralatyn merzımdı baspasöz basylymdarynda, sondai-aq jergılıktı atqaruşy organnyŋ internet-resursynda jariialaudy;

      2) şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ötkızu turaly habarlamany tiıstı oblys şegındegı audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdaryna, sondai-aq ortalyq uäkılettı organǧa onyŋ internet-resursynda ornalastyru üşın jıberudı jüzege asyrady.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ötkızu turaly aqparattyŋ qoljetımdılıgın qamtamasyz etu üşın audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınıŋ 2) tarmaqşasyna säikes osy habarlamany özınıŋ internet-resursynda, sondai-aq memlekettık organdardyŋ halyqqa qoljetımdı jerlerdegı arnaiy aqparattyq stendterınde ornalastyrady jäne ony audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderıne olardyŋ internet-resurstarynda jäne halyqqa qoljetımdı jerlerdegı arnaiy aqparattyq stendterde ornalastyru üşın dereu jıberedı.

      5. Habarlamada:

      1) şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ ötkızıletın künı, uaqyty jäne orny, sondai-aq ötınımder beru merzımı men orny;

      2) jer uchaskesınıŋ sipattamasy (ornalasqan jerı, alaŋy, alqaptardyŋ qūramy, topyraqtyŋ sapalyq sipattamasy, bonitet baly, sumen qamtamasyz etıluı, öŋırdıŋ auyl şaruaşylyǧyna mamandanuy) qamtyluǧa tiıs.

      6. Audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınımder qabyldaudy şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ötkızu turaly habarlama tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlık aumaǧynda taralatyn merzımdı baspasöz basylymdarynda jäne jergılıktı atqaruşy organnyŋ internet-resursynda alǧaş ret jariialanǧan künnen bastap küntızbelık otyz kün ötken soŋ, al konkurs qaita ötkızılgen jaǧdaida, küntızbelık on bes kün ötken soŋ bastaidy.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınımderdı qabyldau jäne tırkeu – ötınımderdı qabyldau bastalǧan künnen bastap on bes jūmys künı ışınde, al konkurs qaita ötkızılgen jaǧdaida, on jūmys künı ışınde jüzege asyrylady. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınım mındettı türde tırkeu nömırı berılıp jäne ötınım beruşıge habarlama berıle otyryp, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes qaǧaz jetkızgışte nemese "elektrondyq ükımet" veb-portaly arqyly berıledı. "Elektrondyq ükımet" veb-portaly arqyly berılgen şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınım ortalyq uäkılettı organ aiqyndaǧan tärtıpke säikes, konkurs qorytyndysy şyǧarylǧan künı audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organyna jıberıledı.

      7. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy şyǧarylǧan kün onyŋ aiaqtalǧan künı bolyp esepteledı.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınımderdı beru merzımı aiaqtalǧannan keiın kelesı künı şyǧarylady.

      8. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı ötkızıletın konkurstarǧa jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalar tızılımınde tūrǧan tūlǧalar, sondai-aq osy baptyŋ 19-tarmaǧynyŋ besınşı bölıgınde körsetılgen tūlǧalar qatysuǧa qūqyly emes.

      9. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınımde:

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık emes zaŋdy tūlǧalary üşın – zaŋdy tūlǧanyŋ atauy, onyŋ tūrǧan jerı, zaŋdy tūlǧa retınde memlekettık tırkeluı (qaita tırkeluı) turaly mälımetter, jarǧylyq kapitaldaǧy (jarǧylyq kapitaldyŋ jalpy mölşerınen) ülesterınıŋ mölşerı körsetıle otyryp, ötınım beruşınıŋ – zaŋdy tūlǧanyŋ basşylary men qatysuşylary nemese aksionerlerı turaly mälımetter, ötınım beruşınıŋ ülestes tūlǧalary turaly mälımetter;

      2) jeke tūlǧalar üşın – ötınım beruşınıŋ tegı, aty jäne äkesınıŋ aty (eger ol jeke basyn kuälandyratyn qūjatta körsetılgen bolsa), tūrǧylyqty jerı, azamattyǧy, jeke säikestendıru nömırı, ötınım beruşınıŋ jeke basyn kuälandyratyn qūjat turaly mälımetter;

      3) ötınım beruşı ümıttenıp otyrǧan jer uchaskesınıŋ ornalasqan jerı;

      4) konkurstyq ūsynys;

      5) ötınım beruşı şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ jeŋımpazy dep tanylǧan jaǧdaida, şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartyna qol qoiu qajettıgı turaly habarlamany alǧan künnen bastap üş jūmys künı ışınde körsetılgen şartty jasasu jönındegı mındetteme qamtyluǧa tiıs.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınımdı jeke tūlǧanyŋ nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık emes zaŋdy tūlǧasynyŋ uäkılettı ökılderı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes berılgen jäne resımdelgen senımhattyŋ negızınde ūsyna alady.

      10. Konkurstyq ūsynysta:

      1) biznes-jospar (investisiialardyŋ boljamdy kölemı, auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn ösıru alaŋdary, auyl şaruaşylyǧy januarlarynyŋ mal basy, qoldanylatyn agrotehnologiialar, auyl şaruaşylyǧy tehnikasy men tehnologiialyq jabdyqtyŋ, auyl şaruaşylyǧy salasyndaǧy bılıktı mamandardyŋ boluy, aşylatyn jūmys oryndarynyŋ sany);

      2) şaruaşylyqışılık jerge ornalastyru jobasyn jasau jäne igeru, auyl şaruaşylyǧy infraqūrylymyn damytu ıs-şaralaryn oryndau jönındegı mındettemeler;

      3) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı ūtymdy paidalanu qaǧidalaryn qosa alǧanda, Qazaqstan Respublikasy jer zaŋnamasynyŋ talaptaryn oryndau, öŋırdıŋ mamandanuyna säikes auyl şaruaşylyǧy daqyldarynyŋ egıs alaŋdary qūrylymyn ärtaraptandyru boiynşa indikativtık körsetkışterdı oryndau, ǧylymi negızdelgen agrotehnologiialardy, fitosanitariialyq jäne karantindık talaptardy saqtau jönındegı mındettemeler qamtyluǧa tiıs.

      Konkurstyq ūsynys, "elektrondyq ükımet" veb-portaly arqyly beru jaǧdailaryn qospaǧanda, betterı nömırlenıp, tıgılgen türde, jabyq konvertte ūsynylady.

      11. Konkurstyq ūsynysta ötınım beruşı ūsynǧan mındettemeler men biznes-jospar şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartynyŋ ajyramas bölıgı bolyp tabylady.

      12. Osy baptyŋ 9-tarmaǧynyŋ talaptaryna säikes kelmeitın, şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınım qabyldamai tastauǧa jatady.

      13. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty jer komissiiasy osy Kodekstıŋ 43-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes ötkızedı.

      14. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ jeŋımpazyn jer komissiiasy tiıstı ölşemşarttardy eskere otyryp, ball beru arqyly konkurstyq ūsynystardy salystyru negızınde aiqyndaidy.

      Jer komissiiasy konkurstyq ūsynystardy baǧalaidy, salystyrady jäne jeŋıp alǧan konkurstyq ötınımdı aiqyndaidy. Konkurstyq ūsynystardy jäne şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursqa qatysuǧa ötınımderdı qarau kezınde, ūsynylǧan konkurstyq ūsynystar men ötınımderdıŋ mänın qozǧamaityn, tüzetuge bolatyn grammatikalyq jäne arifmetikalyq qateler nazarǧa alynbaidy.

      15. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımımen resımdeledı.

      Jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımıne jer komissiiasynyŋ töraǧasy jäne otyrysqa qatysqan barlyq müşelerı, sondai-aq jer komissiiasynyŋ hatşysy qorytyndy şyǧarylǧan künı qol qoiady. Jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımımen kelıspegen jaǧdaida, jer komissiiasynyŋ müşesı erekşe pıkırın bıldıruge qūqyly, ol jazbaşa türde baiandalyp, jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımıne qosa berıluge tiıs. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy turaly jer komissiiasynyŋ müşelerı qol qoiǧan hattamalyq şeşım bır jūmys künı ışınde audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organynyŋ internet-resursynda ornalastyrylady jäne üş jūmys künınen keşıktırılmei, barlyq ötınım beruşılerge jäne ortalyq uäkılettı organǧa onyŋ internet-resursyna ornalastyru üşın jıberıledı. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy turaly jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımıne sotqa şaǧym jasaluy mümkın. Sotqa aryz beru jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımın oryndaudy toqtata tūrady.

      16. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy turaly jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımınde mynadai:

      1) ötınımdı qabyldamai tastau sebepterı jaily uäjdı jauap berıle otyryp, konkursqa qatysuǧa ötınımderı qabyldanbai tastalǧan ötınım beruşıler turaly;

      2) ötınım beruşını jeŋımpaz dep aiqyndau üşın negız bolǧan dälelder körsetıle otyryp, konkursqa qatysuǧa ötınımı maqūldanǧan ötınım beruşı turaly aqparat qamtylady.

      17. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy turaly jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımı ekı jūmys künı ışınde şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru turaly şeşım qabyldau üşın audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organyna jıberıledı.

      Audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ qorytyndysy turaly jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımı kelıp tüsken künnen bastap üş jūmys künınen keşıktırmei, şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru turaly şeşım qabyldaidy. 18. Audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru turaly şeşımınıŋ negızınde audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy atalǧan şeşım qabyldanǧan künnen bastap üş jūmys künı ışınde şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanudyŋ (jalǧa aludyŋ) ülgılık şartyna säikes şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartynyŋ jobasyn daiyndaidy jäne konkurstyŋ jeŋımpazyn habardar etedı.

      19. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ jeŋımpazy habarlamany alǧan künnen bastap üş jūmys künı ışınde şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartyna qol qoiu üşın audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyna keluge mındettı.

      Audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ jeŋımpazyna habarlamany tapsyrys hatpen, tabys etılgenı turaly habarlamasy bar jedelhatpen, onyŋ ışınde telefonogrammamen habardar etu, ūialy bailanys arnalary boiynşa qysqa mätındık habarlamalar nemese elektrondyq poşta arqyly, sondai-aq habarlamanyŋ tırkeluın qamtamasyz etetın özge de bailanys qūraldaryn paidalana otyryp jıberedı. Şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartyna qol qoiudan bas tartqan jaǧdaida, şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ jeŋımpazy audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyn jazbaşa nysanda habardar etuge mındettı. Eger şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurstyŋ jeŋımpazy şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartyna osy tarmaqta belgılengen merzımderde qol qoimasa, onda audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy qaǧaz jetkızgışte jazbaşa bas tartu kelıp tüsken ne joǧaryda körsetılgen şartqa qol qoiylmaǧan künnen bastap üş jūmys künı ışınde şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty qaita ötkızu turaly şeşım qabyldaidy jäne ony jer komissiiasyna jıberedı. Şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartyna qol qoiudan bas tartqan şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurs jeŋımpazynyŋ bır jyl boiy kelesı konkurstarǧa qatysuǧa qūqyǧy bolmaidy.

      20. Şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) jönınde jasalǧan şarttyŋ nätijelerı boiynşa şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdıŋ paidalanyluyna, onyŋ ışınde jeŋımpazdyŋ jerdı paidalanu jönınde qabyldaǧan mındettemelerın oryndauyna:

      1) jalǧa aludyŋ alǧaşqy bes jylynda jyl saiyn;

      2) kelesı kezeŋderde: suarmaly auyl şaruaşylyǧy alqaptarynda – är üş jyl saiyn, suarylmaityn auyl şaruaşylyǧy alqaptarynda är bes jyl saiyn monitoring jürgızıledı.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdıŋ paidalanyluyn qoǧamdyq keŋes, agroönerkäsıptık keşen salasyndaǧy memlekettık emes ūiymdar jäne jergılıktı özın-özı basqaru organdary ökılderınıŋ qatysuymen jürgızıletın monitoringteudıŋ oŋ nätijelerı audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) şartynyŋ qoldanylu merzımın ūzartu turaly şeşım qabyldauy üşın negız bolyp tabylady.

      21. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurs:

      1) konkursqa şyǧarylǧan ärbır jer uchaskesı boiynşa konkursqa qatysuǧa ekıden az ötınım kelıp tüsken;

      2) eger konkursqa şyǧarylǧan ärbır jer uchaskesı boiynşa konkursqa qatysuǧa ekıden az qatysuşy jıberılgen jaǧdailarda, ötkızılmedı dep tanylady.

      Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkursty ötkızılmedı dep tanu jer komissiiasynyŋ hattamalyq şeşımımen resımdeledı, ol şeşım üş jūmys künı ışınde audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ jäne audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organynyŋ internet-resursynda ornalastyrylady.

      22. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn beru jönındegı konkurs ötkızılmedı dep tanylǧan jaǧdaida, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy osy bapta közdelgen tärtıppen jäne merzımderde qaita konkurs ötkızedı.

      Eskertu. 5-tarau 43-1-bappen tolyqtyryldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); özgerıs engızıldı - QR 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

44-bap. Jer uchaskelerin obektiler qūrylysy üşin beru

      1. Obekt salu üşin jer uchaskesi sūralǧan kezde jer uchaskesın aldyn ala taŋdau jürgiziledi. Obekt salu üşin, al qajet bolǧan jaǧdailarda onyŋ küzet nemese sanitariialyq-qorǧau aimaǧyn belgileu üşin de jer uchaskesın taŋdau nätijelerin jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy tiıstı jergılıktı atqaruşy organdardyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşelerımen bırlese otyryp, jer uchaskesin taŋdau turaly aktimen resımdeidı.

      Eldı meken şegınde obektıler salu üşin jer uchaskesin sūrau osy Kodekstıŋ 44-1-babyna säikes jüzege asyrylady. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organdary, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımderı eldı meken aumaǧynyŋ bekıtılgen bas josparlarynyŋ ne ornalasu shemalarynyŋ mültıksız saqtaluyn qamtamasyz etuge tiıs.

      2. Jer uchaskesin taŋdau jäne jer uchaskesın taŋdau turaly aktını resımdeu osy Kodekstiŋ 43-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes keiınnen jer uchaskesın taŋdau turaly aktını qarau jäne qorytyndy daiyndau üşin jer komissiiasyna jıbere otyryp, on jūmys künı ışınde jüzege asyrylady.

      3. Jer komissiiasynyŋ qorytyndysy negizinde jerge qūqyq tabystau turaly jerge ornalastyru jobasy äzirlenedi.

      Jerge ornalastyru jobasynyŋ qūramynda beriletin jer uchaskesiniŋ kölemi, onyŋ şekarasy men ornalasqan jeri, jer uchaskesiniŋ aralas menşik ieleri jäne jer paidalanuşylar, sondai-aq berıletın jer uchaskesınıŋ auyrtpalyqtary men servituttary naqtylanady. Boljanyp otyrǧan, jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın alyp qoiu, mäjbürlep ielıkten şyǧaru jaǧdaiynda, alyp qoiylatyn alqaptardyŋ türine bailanysty jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri jäne jer paidalanuşylar (jaldauşylar) şyǧyndarynyŋ, auyl şaruaşylyǧy jäne orman şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasynyŋ esepteuleri qosa beriledi.

      4. Jerge ornalastyru jobasynyŋ negizinde jer uchaskelerı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy jerge tiisti qūqyq tabystau turaly jergilikti atqaruşy organ şeşiminiŋ jobasyn daiyndaidy.

      5. Mūnai men gazdy magistraldy mūnai qūbyrlarymen tasymaldauǧa, odan keiingi saqtau jäne köliktiŋ basqa türlerine tieuge bailanysty mūnai-gaz tasymaly infraqūrylymy obektileriniŋ qūrylysy üşin jer uchaskeleri sūralǧan kezde jer uchaskesin taŋdau aktici jäne jerge ornalastyru jobasy Qazaqstan Respublikasynyŋ mūnai-gaz tasymaly infraqūrylymy salasyndaǧy uäkiletti memlekettik organymen de kelisiledi.

      5-1. Alyp tastaldy - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      5-2. Ǧibadat üiın (qūrylysyn) salu üşın jer uchaskesın beru ony salu turaly oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ dıni qyzmet jäne dıni bırlestıkter turaly zaŋnamasyna säikes berılgen şeşımı bolǧan kezde jürgızıledı.

      5-3. Jeke tūrǧyn üi qūrylysyn salu üşin jer uchaskelerin beruge su jäne elektrmen jabdyqtau jelılerımen qamtamasyz etılgen alaŋdarda jol berıledı.

      Ortalyqtandyrylǧan sumen jabdyqtalmaǧan eldı mekenderde mūndai jer uchaskelerın beruge tek elektrmen jabdyqtau jelılerı bolǧan kezde ǧana jol berıledı.

      6. Qūrylys obektisin ornalastyruǧa taŋdalǧan aumaqta būzyluǧa nemese köşiriluge tiisti (sonyŋ işinde jerdi bölip beru kezinde önerkäsip oryndarynyŋ sanitariialyq-qorǧau aimaǧyna kiretin) tūrǧyn üiler, basqa da ǧimarattar men qūrylystar, sondai-aq injenerlik kommunikasiialar jäne jasyl ekpeler ornalasqan jaǧdaida ötinış beruşı nemese onyŋ senim bildirgen adamy jer uchaskesin bölip berude talap etiletin kelisimderdi öz betınşe qamtamasyz etedi.

      Ötınış beruşı menşık iesıne şyǧyndardy öteu talaptary turaly jyljymaityn mülik menşigı ieleriniŋ ärqaisysymen jasasqan şartty qosymşa ūsynady.

      Şartta sol kezdegi bar qūrylystardy, injenerlik kommunikasiialardy, jasyl ekpelerdi basqa jerge auystyrudyŋ, köşirudiŋ naqty şarttary men merzimderi, qūrylys jürgizuşiniŋ jyljymaityn mülikti būzuǧa bailanysty barlyq şyǧyndardy öteu jönindegi mindettemeleri körsetiledi.

      6-1. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızuge arnalǧan jer uchaskelerın qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq berudı sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) jüzege asyru qajettıgı sebebıne bailanysty osyndai qūqyq beruden bas tartylǧan jaǧdaida, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı sūralyp otyrǧan jer uchaskesı boiynşa sauda-sattyqty (konkursty, auksiondy) jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap küntızbelık toqsan künnen keşıktırmei ötkızuge tiıs.

      7. Jer uchaskesine qūqyq tabystau turaly oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı şeşiminiŋ jobasynda:

      jerge qūqyq tabystalatyn zaŋdy nemese jeke tūlǧanyŋ atauy; jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsaty; jer uchaskesiniŋ kölemi; jerge qūqyqtar türi, auyrtpalyqtar, servituttar; uchaske tölemaqyǧa beriletin jaǧdaida jer uchaskesin nemese jer paidalanu qūqyǧyn satyp alu baǧasy, jer uchaskesin satyp alu-satu şarttaryn jasasudyŋ merzimi men şarttary; uchaskelerdıŋ ölşemderı körsetıle otyryp, jer uchaskelerın memleket mūqtajy üşın alyp qoiu, mäjbürlep ielıkten şyǧaru jürgızıletın jeke tūlǧanyŋ tegı, aty, äkesınıŋ aty (ol bolǧan jaǧdaida) nemese zaŋdy tūlǧanyŋ atauy; jer uchaskesınıŋ bölınetındıgı (bölınbeitındıgı) turaly mälımetter; özge de şarttar boluǧa tiis. Şaǧyn käsipkerlik subektileri üşin, qūrylysqa arnalǧan jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsaty qyzmet türlerine qaramastan, üi-jailarǧa (qūrylystar men ǧimarattarǧa) qyzmet körsetu retinde belgilenedi.       8. Alyp tastaldy - QR 02.07.2014 № 225-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı).       Eskertu. 44-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2006.01.31 N 125 (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2007.07.06 N 279, 2009.07.10 N 180-IV, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.15 N 461-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2012.07.10 N 36-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 03.11.2014 N 244-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 28.10.2015 № 366-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

44-1-bap. Eldı meken şegınde obekt salu üşın jer uchaskesın beru

      1. Eldı meken şegınde obekt salu üşın memlekettık menşıktegı jer uchaskesı sūralǧan kezde jer uchaskesın beru osy Kodekstıŋ 48-babynda belgılengen erejeler eskerıle otyryp, mynadai retpen jürgızıledı:

      1) jer uchaskesıne tiıstı qūqyq beru turaly ötınıştı qarauǧa qabyldau; 2) jer uchaskesın aldyna ala taŋdau; 3) memlekettık aqparattyq jüieler arqyly ne kelısu organdarynda osy jüieler bolmaǧan kezde qaǧaz jetkızgışterde jer uchaskesın aldyn ala taŋdaudy kelısu; 4) jer-kadastrlyq jospar jasau; 5) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer-kadastrlyq jospardy qosa bere otyryp, jer uchaskesine jer paidalanu qūqyǧyn beru turaly şeşim qabyldauy; 6) uaqytşa (qysqa merzımdı, ūzaq merzımdı) öteulı (öteusız) jer paidalanu şartyn jasasu; 7) jergılıktı jerde jer uchaskesiniŋ şekaralaryn belgileu.

      2. Obekt salu üşın jer uchaskesin jer paidalanuǧa berudi oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergilikti atqaruşy organdary, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdiŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdiŋ äkimderi osy Kodekste belgilengen öz qūzyreti şeginde jüzege asyrady.

      Jer paidalanuǧa berılgen jer uchaskesın jeke menşıkke satyp alu obekt paidalanuǧa berılgennen keiın jürgızıledı. Jergılıktı atqaruşy organdar ūlttyq qauıpsızdık organdarymen jäne azamattyq qorǧau salasyndaǧy uäkılettı organnyŋ aumaqtyq bölımşelerımen kelısu boiynşa eldı mekenderdıŋ bas josparlarynyŋ bekıtılgen shemalary, egjei-tegjeilı josparlau jobalary, injenerlık kommunikasiialar shemalary jönındegı aqparatty internet-resursta jäne halyqqa qoljetımdı jerlerdegı arnaiy aqparattyq stendterde, derekterdı jaŋartyp otyru kezeŋdılıgımen toqsan saiyn ornalastyruǧa mındettı. Jer uchaskesı injenerlık jelıler men qūrylystar joq audandarda berılgen jaǧdailarda, atalǧan jelıler men qūrylystardyŋ paidalanuǧa berıletın merzımderı, sondai-aq olarǧa qosylu nüktelerı körsetıledı. Memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiia qalalar men audandardyŋ jer-kadastrlyq shemalaryn internet-resursta derekterdı apta saiyn jaŋartyp otyru kezeŋdılıgımen ornalastyruǧa mındettı. Ötınıştıŋ, kelısu organdary qorytyndysynyŋ, jer uchaskesın taŋdau aktısınıŋ, jer-kadastrlyq jospardyŋ nysandaryn ortalyq uäkılettı organ bekıtedı.

      3. Jer uchaskelerine jer paidalanu qūqyǧynyŋ özderıne berıluıne müddeli jeke jäne zaŋdy tūlǧalar jer uchaskesi ornalasqan jer boiynşa oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organyna, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımıne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes "elektrondyq ükımet" veb-portaly nemese Memlekettık korporasiia arqyly belgılengen ülgıdegı ötiniştı beredi. Būl rette ötınışke mındettı türde ötınıştıŋ qabyldanǧan künı boiynşa tırkeu nömırı berıledı. Ötınış beruşıge ötınıştıŋ berılgenın rastaityn habarlama berıledı, onda kelısu üşın jer uchaskesın taŋdau aktısı alynǧan kün körsetıledı.

      Ötınışte Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen mälımetter körsetıluge tiıs. Ötınışke elektrondyq formattaǧy jer uchaskesınıŋ ornalasu shemasy qosa berıledı. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı jer uchaskesıne qūqyq beru turaly kelıp tüsken ötınıştı jer uchaskesı ornalasqan jerdegı tiıstı jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesıne bır jūmys künı ışınde jıberedı.

      4. Jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı bekıtılgen qala qūrylysy qūjattaryna säikes jetı jūmys künı ışınde jer uchaskesın taŋdau aktısın onyŋ ahualdyq shemasymen qosa daiyndaidy jäne ony kelısu üşın bır mezgılde barlyq müddelı memlekettık organdarǧa, tiıstı qyzmetterge jäne memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiiaǧa memlekettık organdardyŋ aqparattyq jüielerı arqyly ne kelısuşı organdarda osy jüieler bolmaǧan kezde qaǧaz jetkızgışterde jıberedı.

      Jer uchaskesın taŋdau aktısınde qazırgı bar injenerlık kommunikasiialar körsetıledı, al qajet bolǧan jaǧdaida, injenerlık kommunikasiialardy berıletın jer uchaskesınıŋ şekarasynan tys jerge köşıru közdeledı. Kelısu organdary mälımdelgen nysanaly maqsaty boiynşa jer uchaskesın beru mümkındıgı turaly tiıstı qorytyndyny on ekı jūmys künı ışınde ūsynady. Memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiianyŋ qorytyndysyna sūratylyp otyrǧan uchaske jönındegı mälımetter jäne jer-kadastrlyq jūmystarǧa smeta qosa berıledı. Sūratylyp otyrǧan jer uchaskesı bos bolmaǧan jaǧdaida, memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiia jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesıne jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartuǧa negız bolatyn tiıstı aqparatty üş jūmys künı ışınde jıberedı. Jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesınıŋ qorytyndysymen resımdeledı jäne ötınış beruşıge üş jūmys künı ışınde jıberıledı. Oŋ qorytyndylar kelıp tüsken jaǧdaida, jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı bes jūmys künı ışınde jer uchaskesın tüpkılıktı taŋdau aktısın daiyndaidy jäne jıberedı.

      4-1. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızuge arnalǧan jer uchaskelerın qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq berudı sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) jüzege asyru qajettıgı sebebıne bailanysty osyndai qūqyq beruden bas tartylǧan jaǧdaida, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı sūralyp otyrǧan jer uchaskesı boiynşa sauda-sattyqty (konkursty, auksiondy) jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap küntızbelık toqsan künnen keşıktırmei ötkızuge tiıs.

      5. Jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı tüpkılıktı taŋdau aktısın ötınış beruşımen "elektrondyq ükımet" veb-portaly nemese Memlekettık korporasiia arqyly habarlama jıberu arqyly kelısedı.

      Ötınış beruşımen tüpkılıktı taŋdau aktısın kelısu jäne onyŋ jer-kadastrlyq jūmystar qyzmetterıne aqy töleuı üş jūmys künı ışınde jüzege asyrylady. Ötınış beruşımen kelısılmegen taŋdau aktısınıŋ qoldanylu merzımı on jūmys künın qūraidy. Ötınış beruşı tüpkılıktı taŋdau aktısın kelıskennen keiın oǧan qol qoiu üşın uaqytşa jer paidalanu şartynyŋ alynǧan künı turaly habarlama berıledı.

      6. Qol qoiylǧan materialdar jer-kadastrlyq jospar daiyndau üşın memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiiaǧa kelıp tüsedı.

      7. Jer-kadastrlyq jospar on jūmys künı ışınde daiyndalady jäne oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşım jobasyn bekıtıp, daiyndau üşın oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyna jıberıledı.

      Jer-kadastrlyq josparda: jer uchaskesınıŋ kadastrlyq nömırı; jer uchaskesınıŋ jospary; jer uchaskesınıŋ alaŋy; jer uchaskesıne qūqyq türı; jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty; jer uchaskesınıŋ şekteulerı men auyrtpalyqtary; jer uchaskesınıŋ bölınetındıgı nemese bölınbeitındıgı; jer uchaskesınıŋ aralas menşık ielerı men jer paidalanuşylar turaly mälımetter; jer uchaskesınıŋ kadastrlyq (baǧalau) qūny nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūny qamtylady. Jer-kadastrlyq jospar üş jūmys künı ışınde bekıtıledı jäne oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesıne qūqyq beru turaly oŋ şeşım qabyldauy üşın negız bolyp tabylady. Jergılıktı jerdegı jer uchaskesınıŋ şekaralaryn belgıleu jer-kadastrlyq jospar bekıtılgennen keiın bır ai ışınde oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı şeşım qabyldaǧannan keiın jürgızıledı.

      8. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşımı jer-kadastrlyq jospar bekıtılgen kezden bastap bes jūmys künı ışınde qabyldanady.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı şeşımınıŋ köşırmesı, jer-kadastrlyq jospar uaqytşa jer paidalanu şartyn daiyndau üşın oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyna bır jūmys künı ışınde jıberıledı. Jer-kadastrlyq jospar oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı şeşımınıŋ ajyramas bölıgı bolyp tabylady. Ol bolmaǧan kezde, şeşım jaramsyz bolyp esepteledı. Jer uchaskesine qūqyqtar auysqan kezde jer-kadastrlyq jospar satyp aluşyǧa nemese özge de qūqyq ielenuşige beriledi. Jer uchaskesiniŋ säikestendiru sipattamalarynda özgerıster bolmaǧan jaǧdaida, memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiia jaŋa jer-kadastrlyq jospardy bermeidi, al jer-kadastrlyq kıtap pen jerdıŋ bıryŋǧai memlekettık tızılımıne jer uchaskesıne qūqyqtardyŋ auysuy turaly mälımetter "Jyljymaityn mülıkke qūqyqtardy memlekettık tırkeu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda közdelgen qūqyqtyq kadastrdyŋ mälımetterı negızınde engızıledı. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı şeşımınıŋ köşırmesı jäne oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy qol qoiǧan uaqytşa jer paidalanu şarty Memlekettık korporasiia nemese "elektrondyq ükımet" veb-portaly arqyly ötınış beruşıge qol qoiu üşın jıberıledı. Menşık qūqyqtaryn jer paidalanuşynyŋ satyp aluy osy Kodekstıŋ 47 jäne 49-baptaryna säikes retteledı. Ötınış beruşı habarlamany alǧannan keiın üş jūmys künı ışınde uaqytşa jer paidalanu şartyna qol qoiady. Ötınış beruşı jer uchaskesıne qūqyqty rastaityn qūjattardy alǧannan keiın Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes jyljymaityn mülıkke qūqyqtardy memlekettık tırkeuge ötınış beredı. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşımınıŋ jobasynda: jer uchaskesıne qūqyq berıletın jeke tūlǧanyŋ tegı, aty, äkesınıŋ aty (ol bolǧan jaǧdaida) nemese zaŋdy tūlǧanyŋ atauy; jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsaty; jer uchaskesiniŋ alaŋy; jer uchaskesıne qūqyq türi, auyrtpalyqtar, şekteuler; uchaske tölemaqyǧa beriletin jaǧdaida jer paidalanu qūqyǧyn satyp alu baǧasy, jer uchaskesin jaldau qūqyǧyn satyp alu-satu şarttaryn jasasudyŋ merzimderi men şarttary; jer uchaskelerınıŋ ölşemderı körsetıle otyryp, olardy memleket mūqtajy üşın alyp qoiu, mäjbürlep ielıkten şyǧaru jürgızıletın jeke tūlǧanyŋ tegı, aty, äkesınıŋ aty (ol bolǧan jaǧdaida) nemese zaŋdy tūlǧanyŋ atauy; özge de talaptar qamtyluǧa tiis. Şaǧyn käsıpkerlık subektılerı üşın, qūrylysqa arnalǧan jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty qyzmet türlerıne qaramastan, üi-jailarǧa (qūrylystar men ǧimarattarǧa) qyzmet körsetu retınde belgılenedı. Jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın jer uchaskelerı sūratylǧan kezde azamattardyŋ ötınışterı (qoldauhattary) arnaiy esepke alynady jäne bölıp berıletın alaŋdardyŋ daiyn boluyna qarai ne jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın paidalanylatyn bos aumaqtar bar bolǧan kezde qanaǧattandyrylady. Azamattarǧa jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın jer uchaskelerın beru qaǧidalaryn ortalyq uäkılettı organ bekıtedı. Jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın jer uchaskelerın tegın negızde beru kezınde azamatta jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın memleket qūqyq bergen jer uchaskelerınıŋ bar nemese joq ekendıgı eskerıledı. Arnaiy esepke qoiu kezınde azamatta jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın memleket qūqyq bergen jer uchaskelerınıŋ bar nemese joq ekendıgı eskerıledı, olar turaly mälımetter memlekettık jer kadastryn jürgızetın Memlekettık korporasiiadan sūratylady. Respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organdary, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı bölıp beruge arnalǧan alaŋdardyŋ daiyndyǧy turaly jäne jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın jer uchaskelerın aluǧa kezektılık tızımderı turaly aqparatqa qoljetımdılıktı olardy kemınde toqsanyna bır ret qazaq jäne orys tılderınde arnaiy aqparattyq stendterde ornalastyru arqyly jäne (nemese) būqaralyq aqparat qūraldarynda jariialau jolymen qamtamasyz etuge mındettı. Būl rette tūrǧyndarynyŋ eseptık sany jiyrma myŋ adamnan asatyn eldi mekenniŋ egjei-tegjeili josparlau jobasy nemese bas josparlary jäne tūrǧyndarynyŋ sany jiyrma myŋ adamǧa deiıngı eldı mekennıŋ egjei-tegjeilı josparymen bırıktırılgen bas josparlary (nemese tūrǧyndarynyŋ sany bes myŋ adamǧa deiingi eldi mekenderdi damytudyŋ jäne qūrylys saludyŋ olardy almastyratyn shemasy) bolmasa, qūrylys üşin jer uchaskelerin beruge tyiym salynady.       Eskertu. 5-tarau 44-1-bappen tolyqtyryldy - QR 02.07.2014 № 225-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); özgerıster engızıldı - QR 15.06.2015 № 322-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2015 № 366-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

45-bap. Qūrylysqa bailanysty emes jer uchaskelerin beru

      1. Memlekettik menşiktegi jer uchaskeleriniŋ menşikke nemese jer paidalanuǧa beriluine müddeli tūlǧanyŋ ötinişi negizinde oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy (eldi mekenderde säulet jäne qala qūrylysy organdarymen birlese otyryp), sūralǧan jer uchaskesiniŋ jerge ornalastyru jäne qala qūrylysy reglamentterine säikes mälimdelgen nysanaly maqsaty boiynşa paidalanylu mümkindigin anyqtaidy. Jer uchaskesin paidalanu mümkindigi turaly ūsynystar osy Kodekstiŋ 43-babynyŋ 2-tarmaǧyna säikes qarau jäne qorytyndy äzirleu üşin jer komissiiasyna beriledi.

      2. Jer komissiiasynyŋ qorytyndysy negizinde jerge ornalastyru jobasy jäne jer uchaskesine tiisti qūqyq tabystau turaly oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı şeşiminiŋ jobasy daiyndalady.

      3. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızuge arnalǧan jer uchaskelerın qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq berudı sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) jüzege asyru qajettıgı sebebıne bailanysty osyndai qūqyq beruden bas tartylǧan jaǧdaida, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı sūralyp otyrǧan jer uchaskesı boiynşa sauda-sattyqty (konkursty, auksiondy) jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap küntızbelık toqsan künnen keşıktırmei ötkızuge tiıs.

      Eskertu. 45-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10. N 116 (01.01.2006 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06. N 279; 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

46-bap. Oralmandarǧa jer uchaskelerin beru

      1. Oralmandarǧa özindik qosalqy şaruaşylyq jürgizu, baǧbandyq jäne saiajai qūrylysy üşin jer uchaskelerin beru auyldyq eldi mekenderdiŋ jerinen, auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerden, immigrasiialyq jer qorynyŋ, arnaiy jer qorynyŋ jerinen jäne bosalqy jerden uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧymen jüzege asyrylady.

      2. Oralmandarǧa şarua nemese fermer qojalyǧyn jäne auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin jer uchaskelerin beru auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerden, arnaiy jer qorynyŋ, immigrasiialyq jer qorynyŋ jerinen jäne bosalqy jerden uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen jüzege asyrylady.

      3. Berilgen jer uchaskeleri Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyǧyn alǧannan keiin osy Kodekste belgilengen tärtippen jäne jaǧdailarda olardyŋ jeke menşigine ötedi.

      4. Oralmandarǧa beriletin jer uchaskelerine osy Kodekstiŋ 48-babynyŋ normalary qoldanylmaidy.

      Eskertu. 46-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

47-bap. Memlekettik menşiktegi jer uchaskelerine qūqyqtar alu

      1. Jer uchaskelerin aluǧa qūqyǧy bar azamattardyŋ jäne memlekettik emes zaŋdy tūlǧalardyŋ menşigine memlekettik menşiktegi jer uchaskelerin jeke menşikke beru öteuli negizde jüzege asyrylady.

      Jer uchaskelerin azamattardyŋ jäne memlekettik emes zaŋdy tūlǧalardyŋ menşigine beru osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde közdelgen jaǧdailarda tegin jüzege asyryluy mümkin.

      2. Jer uchaskesin satyp aluǧa müddeli tūlǧalar jer uchaskesi ornalasqan jerdegi oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organyna, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımıne ötiniş beredi, ol ötiniş jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsatyna qarai osy Kodekstiŋ 43, 44, 44-1 jäne 45-baptarynda belgilengen tärtippen qaralady.

      3. Jeke nemese memlekettik emes zaŋdy tūlǧa būryn özine jer paidalanuǧa berilgen jer uchaskesin jeke menşikke satyp aluǧa niet bildirgen jaǧdaida, osy tūlǧa oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organyna, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımıne ötiniş beredi.

      Ötinişke: jer uchaskesine säikestendıru qūjaty nemese qūjattyŋ notariat kuälandyrǧan köşirmesi; salyq töleuşi kuäliginiŋ köşirmesi; jer uchaskesimen mämile jasasuǧa kedergi keltiretin auyrtpalyqtardyŋ joq ekendigi turaly jyljymaityn mülik ortalyǧynan anyqtama; zaŋdy tūlǧany memlekettik tirkeu (qaita tırkeu) turaly anyqtama qosa beriledi. Jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy jer uchaskesın kadastrlyq qūjattama boiynşa säikestendıredı jäne jer uchaskesıne jeke menşık qūqyǧyn beru turaly şeşımnıŋ jobasyn daiyndaidy. Jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ basqaruşy kompaniiasy özıne uaqytşa öteulı jer paidalanuǧa berılgen jer uchaskesınıŋ bır bölıgın osy Kodekstıŋ 119-2-babynyŋ 2-tarmaǧy bırınşı bölıgınıŋ 2) tarmaqşasyna säikes respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşysyna satu turaly ötınış jasaǧan jaǧdaida, osy Kodekske säikes jer uchaskesınıŋ satylatyn bölıgın bölıp şyǧarudy jüzege asyrady. Jer uchaskesin menşikke beru turaly şeşim jer paidalanuşy jergilikti atqaruşy organǧa jazbaşa nysanda ötiniş bergen künnen bastap on bes jūmys künı ışınde qabyldanuǧa tiis. Jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy satyp aluşymen jer uchaskesın satyp alu-satu şartyn jasasady jäne oǧan qol qoiady.

      3-1. Arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşysy ne arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ aumaǧynda qosalqy qyzmet türlerın jüzege asyratyn tūlǧa Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly zaŋnamasyna säikes özıne berılgen jer uchaskesın jeke menşıkke satyp aluǧa niet bıldırgen kezde atalǧan qatysuşy nemese tūlǧa osy Kodekstıŋ 119-2-babyna säikes arnaiy ekonomikalyq nemese industriialyq aimaqtyŋ basqaruşy kompaniiasyna ötınış beredı.

      4. Jer uchaskesin alǧan satyp aluşy şartta belgilengen merzimde tölemaqy jasau jönindegi mindettemelerdi oryndamaǧan jaǧdaida, satuşy berilgen jer uchaskesiniŋ tölemaqysyn nemese sol jer uchaskesin qaitaryp berudi talap etuge qūqyly.

      Satyp aluşy berilgen jer uchaskesine tölemaqy jasau jönindegi mindettemelerdi şartta belgilengen merzimde oryndamaǧan jaǧdaida äri şartta özgeşe közdelmese, uchaskege tölemaqy jasaluǧa tiisti künnen bastap satyp aluşy tölemaqyny jasaǧan künge deiingi merzimi ötken somaǧa tūraqsyzdyq aiyby tölenuge tiis. Tūraqsyzdyq aiybynyŋ mölşeri Qazaqstan Respublikasy Ūlttyq Bankiniŋ qaita qarjylandyru resmi stavkasy negizge alyna otyryp esepteledi.

      5. Jer uchaskesin satyp alu-satu şarty jäne jer uchaskesiniŋ satyp alu baǧasyn töleu turaly qūjat jer uchaskesıne säikestendıru qūjaty beru üşin negiz bolyp tabylady.

      Jer uchaskesin töleu merzimin ūzartyp satqan kezde, satyp aluşyǧa satyp alu-satu şarty negizinde beriletin jer uchaskesine säikestendıru qūjatyna, uchaskeni kepilge berudi qospaǧanda, mämile jasasuǧa tyiym salynatyny turaly tiisti jazba jasalady.       Eskertu. 47-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2012.12.24 N 60-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi), 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 25.11.2019 № 272-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

48-bap. Memlekettik menşiktegi jer uchaskelerine qūqyqtardy sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) alu

      1. Jer uchaskesı nemese jer uchaskesın jaldau qūqyǧy:

      1) Qazaqstan Respublikasy Käsıpkerlık kodeksınıŋ 284-babyna säikes investisiialyq jobalardy ıske asyru üşın; 2) halyqaralyq şarttarǧa säikes şet memleketterge jäne halyqaralyq ūiymdarǧa; 3) Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık jer paidalanuşylaryna; 4) memlekettık organdar ötkızetın obektılerdı salu jönındegı konkurstardy (tenderlerdı) jeŋıp alǧan tūlǧalarǧa jäne mūndai qūrylys tıkelei atalǧan tūlǧalarǧa jer uchaskesın berudı talap etken kezde; 5) jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa olarǧa menşık qūqyǧymen jäne (nemese) özge de zattai qūqyqpen tiesılı üilerdı (qūrylystardy, ǧimarattardy) paidalanu jäne ūstau üşın, onyŋ ışınde ırgeles aumaqtaǧy üilerdı (qūrylystardy, ǧimarattardy) Qazaqstan Respublikasynyŋ säulet, qala qūrylysy jäne qūrylys qyzmetı turaly zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen bekıtılgen säulet-qala qūrylysy jäne (nemese) qūrylys qūjattamasyna säikes keŋeitu jäne rekonstruksiialau üşın; 5-1) osy Kodekstıŋ 71-babyna säikes qūrylys salu maqsaty üşın būryn jeke jäne zaŋdy tūlǧalar ızdestıru jūmystaryn jürgızgen aumaqta ǧimarattar (qūrylystar, qūrylysjailar) jäne olardyŋ injenerlık-kommunikasiialyq jelılerın salu üşin, eger olar egjei-tegjeilı josparlau jobasyna säikes josparlanatyn qūrylys şeŋberınde būryn üşınşı tūlǧalarǧa tiesılı bolǧan jer uchaskelerıne qūqyqtardy satyp alǧan jaǧdaida jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa; 5-2) özderıne menşık jäne jer paidalanu qūqyǧymen tiesılı jer uchaskelerıne injenerlık-kommunikasiialyq jelıler men jüielerdı salu üşın jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa; 6) kondominium obektısın paidalanu jäne ūstau üşın kondominiumǧa qatysuşylarǧa; 7) jaiylymdyq jäne şabyndyq alqaptardy halyqtyŋ jeke aulasyn ūstau, sondai-aq baqşa ösıru jönındegı mūqtajyn qanaǧattandyru maqsatynda paidalanu üşın; 8) "Jer qoinauy jäne jer qoinauyn paidalanu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Kodeksıne säikes jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan lisenziia nemese jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelısımşart negızınde jer qoinauyn paidalanu maqsattary üşın, sondai-aq paidaly qazbalardy öndıru, jer qoinauy keŋıstıgın paidalanu jönındegı operasiialardy jürgızu üşın qajet injenerlık, kölıktık jäne özge de infraqūrylymdy salu jäne (nemese) ornalastyru üşın; 9) Qazaqstan Respublikasynyŋ investisiialar salasyndaǧy zaŋnamasyna säikes jasalǧan kelısımşarttyŋ negızınde memlekettık zattai granttar retınde; 10) Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly zaŋnamasyna säikes arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşysyna, arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ nemese industriialyq aimaqtyŋ basqaruşy kompaniiasyna; 10-1) aumaqtyq sular alyp jatqan su qory jerlerınıŋ qūramynan jasandy ǧimarattar salu üşın; 11) temırjol, avtomobil, teŋız jäne ışkı su, äue, qūbyrjoly kölıgınıŋ mūqtajy üşın, bailanys pen energetika mūqtajy üşın, sondai-aq memlekettık maŋyzy bar özge de obektılerdı salu üşın; 12) halyqtyŋ mūqtajyn qanaǧattandyruǧa arnalǧan ortaq paidalanudaǧy obektılerge (su qūbyrlary, jylu trassalary, tazartu qūrylystary jäne basqa da injenerlık-kommunikasiialyq jelıler men jüieler), sondai-aq osy Kodekstıŋ 107-baby 3-tarmaǧy besınşı bölıgınıŋ 8) tarmaqşasyna säikes arnaiy maqsattaǧy obektılerge; 13) osy Kodekstıŋ 121-babyna säikes jerdı erekşe şarttarmen paidalanu aimaqtaryn belgıleu üşın; 14) osy Kodekstıŋ 9-babynyŋ 3-tarmaǧyna säikes özındık qosalqy şaruaşylyq jürgızu, baǧbandyq, jeke tūrǧyn üi jäne saiajai qūrylystary üşın; 14-1) jekeşe orman ösıru üşın; 15) Qazaqstan Respublikasy Memlekettık josparlau jüiesınıŋ qūjattarynda közdelgen obektılerdı salu, memlekettık müddelerdı jäne qoǧamdyq maŋyzdy maqsattarǧa qol jetkızudı qamtamasyz etetın investisiialyq jobalar üşın; 16) osy Kodekstıŋ 9-babynyŋ 3-tarmaǧyna säikes halyqaralyq qatysuy bar ǧylymi ortalyqtar men otandyq önerkäsıp oryndaryna; 17) memlekettık-jekeşelık ärıptestık jobalaryn ıske asyru üşın jekeşe ärıptesterge ne konsessiialyq jobalardy ıske asyru üşın konsessionerlerge; 18) investisiialyq jäne innovasiialyq jobalardy ıske asyru üşın äleumettık-käsıpkerlık korporasiialarǧa; 19) industriialyq-innovasiialyq jobalardy ıske asyru üşın industriialyq-innovasiialyq qyzmet subektılerıne; 20) şaruaşylyq serıktestıgınıŋ nemese öndırıstık kooperativtıŋ qatysuşylaryna (müşelerıne) olar osy Kodekstıŋ 101-babynyŋ 3-tarmaǧyna säikes qatysuşylar (müşeler) qūramynan şyqqan kezde; 21) qonys audaruşylarǧa Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı aiqyndaǧan öŋırlerde, oblystyq maŋyzy bar qalalardy qospaǧanda, eldı mekenderdıŋ şegınde obektıler salu üşın berıletın jaǧdailardy qospaǧanda, memlekettık menşıktegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jer uchaskelerın nemese jer uchaskelerın jalǧa alu qūqyǧyn beru sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) jüzege asyrylady.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ ekınşı bölıgın alyp tastau közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). Uaqytşa jer paidalanu merzımı aiaqtalyp kele jatqan auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerı uaqytşa jer paidalanuşy jaŋa merzımge uaqytşa jer paidalanu turaly şart jasasudan bas tartqan jaǧdaida ǧana sauda-sattyqqa (konkurstarǧa, auksiondarǧa) şyǧarylady.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       2-tarmaqtyŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 2. Sauda-sattyqtyŋ (konkurstardyŋ, auksiondardyŋ) jeŋımpazdaryna – şeteldıkter men azamattyǧy joq adamdarǧa auyl şaruaşylyǧy öndırısın, orman ösırudı, qosalqy auyl şaruaşylyǧyn jürgızu üşın jer uchaskelerı jiyrma bes jylǧa deiingı merzımmen jaldau şarttarymen uaqytşa jer paidalanuǧa berıledı.

      3. Satuǧa arnalǧan jer uchaskesı:

      jer uchaskesınıŋ şekarasy aiqyndalǧannan; jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty jäne onyŋ kadastrlyq (baǧalau) qūny anyqtalǧannan; sauda-sattyq (konkurstar, auksiondar) ötkızu turaly şeşım qabyldanǧannan; sauda-sattyq (konkurstar, auksiondar) ötkızu turaly habarlama jariialanǧannan keiın sauda-sattyqqa şyǧarylady.

      4. Jer uchaskesın nemese jer uchaskesın jaldau qūqyǧyn satuşy retınde jergılıktı atqaruşy organ ökıldık etedı.

      Sauda-sattyq (konkurstar, auksiondar) ūiymdastyruşy retınde menşık iesı nemese onymen jasalǧan şart negızınde äreket etuşı mamandandyrylǧan ūiym ökıldık etedı.

      5. Jer uchaskesınıŋ menşık iesı sauda-sattyqty (konkurstardy, auksiondardy) ötkızu nysanyn, sauda-sattyq nysanasynyŋ bastapqy baǧasyn jäne kepılaqy somasyn belgıleidı.

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       6-tarmaq jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       6-tarmaq jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (02.01.2021 bastap qoldanysqa engızıledı). 6. Jer uchaskesın nemese jer uchaskesın jaldau qūqyǧyn satu jönındegı sauda-sattyqty (konkurstardy, auksiondardy) ūiymdastyru men ötkızu, onyŋ ışınde elektrondyq türde ūiymdastyru men ötkızu tärtıbın ortalyq uäkılettı organ aiqyndaidy.

      6-1. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızuge arnalǧan jer uchaskelerın qospaǧanda, jer uchaskesıne qūqyq berudı sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) jüzege asyru qajettıgı sebebıne bailanysty osyndai qūqyq beruden bas tartylǧan jaǧdaida, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı sūralyp otyrǧan jer uchaskesı boiynşa sauda-sattyqty (konkursty, auksiondy) jer uchaskesıne qūqyq beruden bas tartu turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap küntızbelık toqsan künnen keşıktırmei ötkızuge tiıs.

      7. Jergılıktı atqaruşy organnyŋ jer uchaskesın nemese jer uchaskesın jaldau qūqyǧyn beru turaly şeşımı sauda-sattyq (konkurstar, auksiondar) aiaqtalǧannan keiın ekı jūmys künınen keşıktırılmei qabyldanady. Jer uchaskesın satyp alu-satu nemese jaldau şarty şeşım qabyldanǧan künnen bastap bır jūmys künı ışınde jasalady.       Eskertu. 48-bap jaŋa redaksiiada - QR 2009.02.13 N 135-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 3-baptan qaraŋyz) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.21 № 470-IV (2012.04.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2012.01.09 N 535-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 10.06.2014 № 208-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 12.06.2014 № 209-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 28.10.2015 № 366-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 31.10.2015 № 380-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.04.2019 № 241-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       5-taraudy 48-1-bappen tolyqtyru közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).

49-bap. Memleket menşigindegi jer uchaskelerin töleu merzimin ūzartyp satu kezinde olarǧa qūqyqtar alu

      1. Memleket menşıgındegı jer uchaskesı satyp alu-satu şartyn jasasu arqyly satyp aluşynyŋ jazbaşa ötınışı boiynşa on jyl merzımge töleu merzımı ūzartylyp satylady.

      2. Satyp aluşy satyp alu-satu şartyn jasasqan künnen bastap on jūmys künı ışınde jer uchaskesı qūnynyŋ kemınde bes paiyzyn qūraityn mölşerde avans töleuge tiıs. Būdan keiın satyp aluşy jer uchaskesı üşın tölemdı satyp alu-satu şartyna qosa berıletın jäne onyŋ ajyramas bölıgı bolyp tabylatyn tölem kestesıne säikes ai saiyn tölep otyrady. Jer uchaskesı üşın tölem qolma-qol esep aiyrysu arqyly da, satuşynyŋ satyp alu-satu şartynda körsetılgen şotyna audaru arqyly da jüzege asyryluy mümkın.

      Satyp aluşy özınıŋ mındettemelerın tolyq kölemınde de, ışınara da merzımınen būryn öteuge qūqyly. Mındettemelerdı ışınara ötegen jaǧdaida tölem kestesı qaitadan bekıtıluge tiıs.

      3. Jer uchaskesı üşın ai saiynǧy tölemdı keşıktırgen jaǧdaida satyp aluşy satuşyǧa keşıktırgen ärbır kün üşın jer uchaskesınıŋ tölenbegen satyp alu baǧasynyŋ 0,1 paiyzy mölşerınde tūraqsyzdyq aiybyn töleidı.

      Eger satyp aluşy jer uchaskesı üşın qatarynan üş ai boiy, al auyl şaruaşylyǧy maqsatyna arnalǧan jer uchaskesı üşın qatarynan ekı jyl boiy tölem jasamasa, satuşy satyp alu-satu şartyn būzuǧa jäne satylǧan jer uchaskesin qaitaryp berudı talap etuge qūqyly, būǧan satyp aluşydan alynǧan tölem somasy jer uchaskesiniŋ satyp alu baǧasynyŋ jartysynan asyp tüsken jaǧdailar qosylmaidy.

      4. Jerdı kepılge berudı qospaǧanda, töleu merzımı ūzartylyp satylǧan jer uchaskesıne qatysty onyŋ satyp alu baǧasy tolyq tölengenşe mämıle jasasuǧa tyiym salynady.

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       4-tarmaqtyŋ ekınşı bölıgın alyp tastau közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). Jeŋıldıktı baǧamen töleu merzımı ūzartylyp satylǧan jer uchaskesımen mämıle jasasu qūqyǧyna osy Kodekstıŋ 24-babynyŋ 3-tarmaǧynda közdelgen jer uchaskesımen mämıle jasasuǧa şekteu qoiylǧan jäne onyŋ satyp alu baǧasy tolyq tölengen kezden bastap esepteletın merzım aiaqtalǧan soŋ jol berıledı.

      5. Satyp aluşynyŋ töleu merzımın ūzartyp satqan jer uchaskesın kepılge beruge onyŋ satyp alu baǧasynyŋ kemınde elu paiyzyn tölegen jaǧdaida jol berıledı. Būl rette jer uchaskesınıŋ satyp alu baǧasy tölengen bölıgı ǧana kepıl nysanasy bola alady.

      6. Töleu merzimi ūzartylyp satylǧan jer uchaskesimen mämileler jasasu boiynşa şekteuler jer uchaskesin satyp alu-satu şartynda jäne jer uchaskesine arnalǧan säikestendıru qūjatynda körsetiledi. Jer uchaskesinıŋ satyp alu baǧasyn töleu turaly qūjat satyp alu-satu şartyndaǧy jäne jer uchaskesine arnalǧan säikestendıru qūjatyndaǧy osy şekteudi alyp tastauǧa negiz bolady.

      Eskertu. 49-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

49-1-bap. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu tärtıbı

      1. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu mynadai tärtıppen jüzege asyrylady:

      1) jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly ötınıştı qarauǧa qabyldau; 2) jer uchaskesın sūralyp otyrǧan nysanaly maqsat boiynşa paidalanu mümkındıgın aiqyndau; 3) memlekettık aqparattyq jüieler arqyly ne kelısu organdarynda osy jüieler bolmaǧan kezde qaǧaz jetkızgışterde jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly ötınıştı kelısu; 4) jer komissiiasynyŋ qorytyndysyn daiyndau; 5) eldı meken şegınde ornalasqan jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty qūrylys maqsattary üşın özgertılgen jaǧdaida, jer uchaskesınıŋ jer-kadastrlyq josparyn jasau; 6) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ qūzyretı şegınde jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly şeşim qabyldauy; 7) jer uchaskesıne säikestendıru qūjatyn daiyndau.

      2. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertuge müddelı jeke jäne zaŋdy tūlǧalar jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organyna, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımıne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes qaǧaz jetkızgışte ne "elektrondyq ükımet" veb-portaly nemese Memlekettık korporasiia arqyly ötınış beredı.

      Ötınışke qabyldanǧan künı boiynşa tırkeu nömırı berıledı jäne ötınış beruşıge ötınış berılgenın rastaityn habarlama berıledı, onda jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu ne odan bas tartu mäselesı boiynşa şeşımdı alatyn kün körsetıledı. Ötınışte mynadai mälımetter körsetıledı: jer uchaskesınıŋ kadastrlyq nömırı; jer uchaskesınıŋ sūralyp otyrǧan nysanaly maqsat; jer uchaskesınıŋ alaŋy; jer uchaskesıne qūqyq belgıleitın jäne säikestendıru qūjattarynyŋ nömırı men künı.

      3. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly ötınış kelıp tüsken kezınen bastap küntızbelık otyz künge deiıngı merzımde qaralady.

      4. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımı jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly kelıp tüsken ötınıştı bır jūmys künı ışınde qūzyretı şegınde oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organyna ne tiıstı jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesıne jıberedı.

      5. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy ne jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı qūzyretı şegınde ötınış kelıp tüsken künnen bastap üş jūmys künı ışınde jer uchaskesın mälımdelgen nysanaly maqsat boiynşa paidalanu mümkındıgın aiqyndaidy jäne ony barlyq müddelı memlekettık organdarǧa, tiıstı qyzmetterge kelısuge bır mezgılde jıberedı.

      6. Kelısu organdary bes jūmys künı ışınde jer uchaskesın mälımdelgen nysanaly maqsat boiynşa paidalanu mümkındıgı turaly tiıstı qorytyndylardy beredı.

      7. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy ne jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı qūzyretı şegınde qorytyndylar kelıp tüsken künnen bastap üş jūmys künı ışınde jer uchaskesın mälımdelgen nysanaly maqsat boiynşa paidalanu mümkındıgı turaly ūsynys daiyndaidy.

      8. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly şeşım jer komissiiasynyŋ qorytyndysy negızınde qabyldanady. Jer komissiiasynyŋ qorytyndysy jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu mümkındıgı turaly ūsynys jer komissiiasyna kelıp tüsken kezden bastap bes jūmys künı ışınde hattamalyq şeşım nysanynda ekı danada jasalady.

      9. Eldı meken şegınde ornalasqan jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty qūrylys maqsattary üşın özgertılgen jaǧdaida, osy Kodekstıŋ

      44-1-babynyŋ 7-tarmaǧynda közdelgen tärtıppen jer-kadastrlyq jospar jasalady.

      10. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy ne jergılıktı atqaruşy organnyŋ säulet jäne qala qūrylysy salasyndaǧy funksiialardy jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı qūzyretı şegınde jer komissiiasynyŋ tiıstı qorytyndysy kelıp tüsken kezden bastap üş jūmys künı ışınde, al eldı meken şegınde ornalasqan jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty qūrylys maqsattary üşın özgertılgen kezde jer-kadastrlyq jospar bekıtılgen kezden bastap üş jūmys künı ışınde oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ tiıstı şeşımın daiyndaidy.

      11. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly ne özgertuden bas tartu turaly şeşımı jer komissiiasynyŋ tiıstı qorytyndysy kelıp tüsken kezden bastap bes jūmys künı ışınde, eldı meken şegınde ornalasqan jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty qūrylys maqsattary üşın özgertılgen kezde jer-kadastrlyq jospar bekıtılgen kezden bastap bes jūmys künı ışınde qabyldanady.

      12. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertuden bas tartu uäjdı boluǧa tiıs.

      13. Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertuge kelısu turaly ne odan bas tartu turaly şeşımınıŋ köşırmesı şeşım qabyldanǧannan keiın üş jūmys künı ışınde ötınış beruşıge tapsyrylady.

      Oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ, audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly şeşımınde: jer uchaskesınıŋ kadastrlyq nömırı; jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty; jer uchaskesınıŋ alaŋy qamtyluǧa tiıs. Ötınış "elektrondyq ükımet" veb-portaly arqyly elektrondyq qūjat nysanynda berılgen jaǧdaida, oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergilikti atqaruşy organynyŋ jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsatyn özgertuge kelısu turaly ne odan bas tartu turaly şeşimi ötınış beruşıge ol qabyldanǧannan keiın üş jūmys künınen keşıktırılmeitın merzımde elektrondyq qūjat nysanynda jıberıledı.

      14. Jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty özgertılgen kezde säikestendıru qūjattaryn qaita resımdeu merzımı alty jūmys künınen aspaidy.

      Eskertu. 49-1-bappen tolyqtyryldy - QR 2007.07.06 N 279; jaŋa redaksiiada - QR 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen; özgerıster engızıldı - QR 28.10.2015 № 366-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

49-2-bap. Jerdı rezervte qaldyru

      1. Jerdı rezervke qoiu eldı mekenderdıŋ damuyn qamtamasyz etu, josparlanyp otyrǧan injenerlık, kölıktık jäne äleumettık infraqūrylymdar obektılerın, strategiialyq obektılerdı, qorǧanys jäne qauıpsızdık, ǧaryş qyzmetı obektılerın ornalastyru, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūru, onyŋ ışınde qorǧanyş aǧaş ekpelerın egu maqsatynda, jeke aulasyn jäne baqşa şaruaşylyǧyn ūstau boiynşa halyqtyŋ mūqtajdaryn qanaǧattandyru maqsatynda jaiylymdyq jäne şabyndyq alqaptardy paidalanu üşın, sondai-aq jer qoinauyn paidalanu jäne arnaiy ekonomikalyq aimaqtardy nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardy qūru maqsattary üşın memlekettık menşıktegı jerde rezervtık aumaqtar qūru arqyly jüzege asyrylady.

      2. Aumaqtardy qala qūrylysy üşın josparlaudyŋ belgılengen tärtıppen bekıtılgen keşendı shemalary, eldı mekenderdıŋ bas josparlary, avtomobil joldary men temırjoldar ötuınıŋ jobalary (shemalary), Qazaqstan Respublikasy Memlekettık josparlau jüiesınıŋ qūjattary jerdı rezervte qaldyru üşın negızder bolyp tabylady.

      Jer qoinauyn paidalanu maqsattary üşın jerdı rezervke qoiu Jer qoinauynyŋ memlekettık qoryn basqaru baǧdarlamasy nemese "Jer qoinauy jäne jer qoinauyn paidalanu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Kodeksıne säikes jerdı osyndai rezervke qoiu üşın negızder bolyp tabylatyn özge de qūjattar negızınde jüzege asyrylady.

      3. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūru jaǧdailaryn qospaǧanda, jerdı rezervte qaldyrudy oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdary, al respublikalyq maŋyzy bar qalalardy, astanany qospaǧanda, eldı mekenderdıŋ şekaralarynda - audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary jiyrma jylǧa deiıngı merzımge jüzege asyrady.

      Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar üşın jerdı rezervte qaldyru Qazaqstan Respublikasynyŋ erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar salasyndaǧy zaŋnamasyna säikes jüzege asyrylady.

      4. Jergılıktı atqaruşy organdardyŋ jerdı rezervke qoiu turaly şeşımınde rezervke qoiudyŋ negızı, maqsattary men merzımderı, jerdıŋ jalpy alaŋy men sanaty, sondai-aq jerdı paidalanuda qoiylatyn şekteuler körsetıluge tiıs. Jer paidalanu nemese şekteulı nysanaly paidalanu qūqyǧymen būryn berılgen jer uchaskelerı rezervke qoiylǧan kezde jer paidalanuşylar jäne servituttardy ielenuşıler körsetıledı.

      5. Osy baptyŋ 3-tarmaǧynyŋ bırınşı bölıgınde körsetılgen jergılıktı atqaruşy organdar jerdı rezervte qaldyru turaly şeşım qabyldanǧan kezden bastap küntızbelık otyz kün ışınde uchaskelerı rezervte qaldyrylǧan jerdıŋ qūramyna engızılgen jer paidalanuşylar men servitut ielerın habardar etuge, sondai-aq tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bölınıstıŋ aumaǧynda taratylatyn merzımdı baspa basylymdarynda jariialau arqyly jerdı rezervte qaldyru turaly aqparattyŋ qoljetımdı boluyn qamtamasyz etuge mındettı.

      6. Jerdı rezervte qaldyru jer uchaskelerı rezervte qaldyrylǧan jerdıŋ qūramyna engızılgen jer paidalanuşylardyŋ jer paidalanu qūqyǧyn toqtatuǧa äkep soqtyrmaidy.

      Rezervke qoiylǧan jer qūramynan jer uchaskelerı rezervke qoiylǧan maqsattarda jer uchaskelerın igeru bastalǧanǧa deiıngı merzımge jerdıŋ aimaqtarǧa bölınuıne säikes jerdıŋ qandai da bır sanatqa tiesılıgıne jäne rūqsatpen paidalanyluyna süiene otyryp, uaqytşa obektılerdı ornalastyru nemese qūrylyspen bailanysty emes maqsattar üşın uaqytşa jer paidalanuǧa berıluı mümkın.       Eskertu. Kodeks 49-2-bappen tolyqtyryldy - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen; özgerıster engızıldı - QR 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

50-bap. Jer uchaskelerin beru normalary

      1. Azamattar men zaŋdy tūlǧalarǧa auyl şaruaşylyǧynan basqa maqsattar üşin beriletin jer uchaskeleriniŋ mölşeri qyzmettiŋ osy türlerine jer bölip berudiŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen tärtippen bekitilgen normalar boiynşa ne säulet-qala qūrylysy jäne (nemese) qūrylys qūjattamasyna säikes aiqyndalady.

      2. Osy Kodekstıŋ 48-babynyŋ 1-tarmaǧyna säikes sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) satuǧa ūsynylatyn jer uchaskelerınıŋ tızbesıne engızılgenderdı qospaǧanda, jer uchaskelerı Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna jeke menşıkke mynadai

      mölşerde tegın berıledı:

      1) auyldyq jerlerde özindik qosalqy şaruaşylyq (üi maŋyndaǧy jäne egistik telimderdi qosa alǧanda) jürgizu üşin - suarylmaityn jerde 0,25 gektar jäne suarmaly jerde 0,15 gektar;

      2) jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşin - 0,10 gektar;

      3) baǧbandyq, sondai-aq saiajai qūrylysy üşin - 0,12 gektar.

      Osy Kodekstıŋ 94-babynyŋ 4-tarmaǧynda körsetılgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskelerın atalǧan maqsattar üşin qaitalap tegin beruge jol berilmeidi. Özindik qosalqy şaruaşylyqty (üi maŋyndaǧy telim) jürgizu jäne jeke tūrǧyn üi salu üşin jer uchaskelerın jeke menşıkke tegın beru jer uchaskelerı igerılgennen keiın jürgızıledı. Jer uchaskelerın körsetılgen maqsattar üşın igeru kezeŋıne beru osy Kodekstıŋ 92-babyna säikes mūndai jer uchaskelerın igerudıŋ talaptary men merzımderı belgılene otyryp, uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧynda jürgızıledı. Auyldyq eldi mekenderdiŋ aumaǧynda bos jer bolǧan jaǧdaida jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşin jäne özindik qosalqy şaruaşylyq jürgizu üşin jer uchaskeleri osy atalǧan maqsattar üşin közdelgen jer uchaskeleriniŋ normalary şeginde birtūtas alap bolyp beriledi.

      2-1. Bau-baqşa şaruaşylyǧyn jürgızu üşın jer uchaskelerı Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna uaqytşa öteusız jer paidalanu qūqyǧymen 1 gektardan aspaityn mölşerde berıledı.

      3. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda sanamalanǧan, jeke menşikte boluy mümkin jer uchaskeleriniŋ şekti (eŋ joǧary) mölşeri jergilikti jaǧdailar men erekşelikterge qarai oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ ökıldı jäne atqaruşy organdarynyŋ birlesken şeşimderimen belgilenedi.

      4. Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ ökıldı jäne atqaruşy organdarynyŋ bırlesken ūsynysy negizinde respublikanyŋ jäne bir äkimşilik audannyŋ (qalanyŋ), oblystyŋ şegınde auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ türlerı boiynşa auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskeleriniŋ şekti (eŋ joǧary) mölşerin belgileidi, olar:

      jeke menşik qūqyǧymen Qazaqstan Respublikasynyŋ azamatynda şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin, Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettik emes zaŋdy tūlǧasynda jäne oǧan affiliirlengen tūlǧalarda auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin boluy mümkin; uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen Qazaqstan Respublikasynyŋ azamatynda şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin, Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettik emes zaŋdy tūlǧasynda jäne onyŋ ülestes tūlǧalarynda auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin boluy mümkin; uaqytşa jer paidalanu qūqyǧymen şeteldikterde, azamattyǧy joq adamdarda jäne şeteldik zaŋdy tūlǧalarda auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin boluy mümkin.

      Jer uchaskelerın osy tarmaqta körsetılgen maqsattar üşın şekti (eŋ joǧary) mölşerden asatyn mölşerlerde beruge jol berılmeidı.

      5. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın ūtymdy paidalanu maqsatynda oblystyq ökıldı jäne atqaruşy organdardyŋ bırlesken şeşımderımen jergılıktı jaǧdailarǧa jäne körsetılgen jerdı paidalanu erekşelıkterıne bailanysty menşıkke nemese jer paidalanuǧa berıletın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerınıŋ eŋ az mölşerı belgılenedı.

      Eskertu. 50-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2009.07.10 N 180-IV, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

51-bap. Bölinetin jäne bölinbeitin jer uchaskeleri

      1. Jer uchaskesi bölinetin jäne bölinbeitin boluy mümkin. Öziniŋ nysanaly maqsatyn özgertpei jäne örtke qarsy, sanitarlyq, ekologiialyq, qūrylystyq jäne özge de mindetti normalar men erejelerdi būzbai bölikterge böluge bolatyn, bölingennen keiin ärqaisysy derbes jer uchaskesin qūraityn jer uchaskesi bölinetin jer uchaskesi bolady, būlai bolmaǧan jaǧdaida ol bölinbeitin bolyp tabylady.

      1-1. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın bölu osy Kodekstıŋ 97-babynyŋ 3-1-tarmaǧynda közdelgen normalar eskerıle otyryp jüzege asyrylady.

      2. Jer uchaskesiniŋ bölınetındıgı jäne bölinbeitindigi säikestendıru qūjatynda körsetiledi.

      3. Jer uchaskesınıŋ bölınetın bölıgımen mämıleler jasaǧan kezde, būl bölık belgılengen tärtıppen aldyn ala derbes jer uchaskesı bolyp bölınıp şyǧaryluǧa tiıs. Qalǧan jaǧdailarda mämıle nysanasy ony şartta sipattau nemese jer uchaskesınıŋ bölıgıne belgılenetın qūqyqtyŋ qoldanylu aiasyn (jaldau, öteusız paidalanu, servitut jäne basqalary) säikestendıru qūjatyna engızu arqyly aiqyndaluy mümkın.

      Eskertu. 51-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.26 N 311; 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

52-bap. Jer uchaskesine qūqyq jäne onda ornalasqan üige (qūrylysqa, ǧimaratqa) qūqyq

      1. Osy Kodekste közdelgen jaǧdailardan basqa, üige (qūrylysqa, ǧimaratqa) menşık qūqyǧy körsetılgen üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan jer uchaskesine zaŋnamada belgilengen tärtippen menşik qūqyǧyn bildiredi. Osy baptyŋ 7-tarmaǧynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, memlekettik zaŋdy tūlǧalardyŋ üige (qūrylysqa, ǧimaratqa) şaruaşylyq jürgizu qūqyǧy nemese jedel basqaru qūqyǧy körsetılgen obektıler ornalasqan jer uchaskesine belgılengen tärtıppen tūraqty jer paidalanu qūqyǧyn bildiredi.

      Körsetılgen qūqyqtar bir-birinen ajyratylmaidy.

      2. Üilerge (qūrylystarǧa, ǧimarattarǧa) jäne basqa da jyljymaityn mülikke menşik qūqyǧy ne şaruaşylyq jürgizu qūqyǧy nemese olardy oralymdy basqaru qūqyǧy auysqan jaǧdaida satyp aluşyǧa menşik qūqyǧy auysady, al osy Kodekste belgilengen jaǧdailarda bükil jer uchaskesine ne üi (qūrylys, ǧimarat) ielikten şyǧarylǧan kezde derbes jer uchaskesi bolyp bölingen onyŋ belgili bir böligine tūraqty nemese uaqytşa ūzaq merzimdi jer paidalanu qūqyǧy, nemese eger jer uchaskesi bölinbese nemese bölinbeitindigine bailanysty bölinuge jatpaityn bolsa, jer uchaskesine ortaq menşik qūqyǧyndaǧy nemese ortaq jer paidalanu qūqyǧyndaǧy ülesi auysady.

      Jer uchaskesin bölgen kezde üidi (qūrylysty, ǧimaratty) satyp aluşyǧa jer uchaskesiniŋ bölinetin böligi, iaǧni üi (qūrylys, ǧimarat) ornalasqan jäne ony paidalanu üşin qajetti böligi bölip beriledi. Taraptardyŋ kelisimi boiynşa üidi (qūrylysty, ǧimaratty) satyp aluşyǧa jer uchaskesiniŋ üidi (qūrylysty, ǧimaratty) paidalanu jäne kütip-ūstau üşin qajet bolatyn böliginen ülken böligi berilui mümkin. Eger atalǧan uchaske bölinbeitin bolsa ne onda ornalasqan, ielikten şyǧaru nysanasy bolyp tabylatyn üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) kütip-ūstauǧa ädeii arnalǧan bolsa, ol jyljymaityn mülikti satyp aluşyǧa tolyǧymen auysady.

      3. Üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan, sondai-aq olardy paidalanuǧa arnalǧan jer uchaskesine menşik qūqyǧyn ne tūraqty nemese uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaruǧa - atalǧan jyljymaityn mülikti tiisti ielikten şyǧarmaiynşa, sol siiaqty atalǧan jyljymaityn mülik ornalasqan jer uchaskesin tiisti ielikten şyǧarmai, jyljymaityn mülikti ielikten şyǧaruǧa jol berilmeidi.

      4. Jer paidalanuşynyŋ özine tiesili üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) uaqytşa paidalanuǧa berui atalǧan üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan jäne olardy kütip-ūstauǧa arnalǧan jer uchaskesiniŋ naq sondai merzimge uaqytşa jer paidalanuǧa beriluine ūlasady.

      Üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan jäne olardy kütip-ūstauǧa arnalǧan jer uchaskesin basqa tūlǧaǧa uaqytşa jer paidalanuǧa beruge atalǧan jyljymaityn mülik tiisinşe uaqytşa paidalanuǧa bermeiinşe jol berilmeidi.

      5. Jer paidalanuşynyŋ özine tiesili jer paidalanu qūqyǧyn basqa tūlǧalarǧa ielikten aiyryp beruge qūqyly bolmaǧan jaǧdaida, eger osy Kodekste özgeşe belgilenbese, onyŋ sol uchaskede ornalasqan üilerdi (qūrylysty, ǧimaratty) ielikten aiyruǧa qūqyǧy joq.

      6. Uaqytşa jer paidalanuşy jer uchaskesi menşik iesiniŋ rūqsatymen jäne tiisti qyzmetterdiŋ kelisimderi bolǧan jaǧdaida jer uchaskesine tūrǧyzylǧan üilerge (qūrylystarǧa, ǧimarattarǧa) osy Kodekstiŋ 64-baby 1-tarmaǧynyŋ 5) tarmaqşasynda belgilengen tärtippen menşik qūqyǧyn alǧan retterde şart merzimi aiaqtalǧannan keiin jer uchaskesi qaitaryluǧa tiis. Böten jer uchaskesine tūrǧyzylǧan üilerdiŋ (qūrylystardyŋ, ǧimarattardyŋ) menşik iesi qūqyǧyn iske asyrudyŋ özge de tärtibi taraptardyŋ kelisimimen belgilenui mümkin.

      7. Osy baptyŋ 1-tarmaǧynyŋ erejeleri memlekettik jer paidalanuşylarǧa bekitip berilgen "Baiqoŋyr" keşeniniŋ üilerine (qūrylystaryna, ǧimarattaryna), sondai-aq magistraldyq qūbyrlardyŋ jelılık bölıkterıne menşık qūqyǧyna qoldanylmaidy.

      Eskertu. 52-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2007.07.26 N 311, 2012.04.27 N 15-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.06.22 N 21-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋdarymen.

53-bap. Jer uchaskesine ortaq menşik nemese ortaq jer paidalanu

      1. Eki nemese birneşe tūlǧanyŋ menşigindegi jer uchaskesi olarǧa ortaq menşik qūqyǧymen tiesili bolady.

      2. Jer uchaskesine ortaq menşik Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen retterde uchaske bölinbeitin jaǧdaida (osy Kodekstiŋ 51-baby), sondai-aq menşik ieleri özderine tiesili jer uchaskelerin bir uchaskege erikti türde biriktirgen kezde tuyndaidy.

      3. Jer uchaskesi ärbir menşik iesiniŋ ülesi anyqtalǧan (ülestik menşik) nemese ülesteri anyqtalmaǧan (birlesken menşik) ortaq menşikte boluy mümkin.

      4. Ortaq jer paidalanu qūqyǧy osy baptyŋ 1, 2, 3-tarmaqtarynda közdelgen negizderde tuyndaidy.

      5. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde özgeşe belgilenbese, jer uchaskesine ortaq ülestik menşiktegi nemese ortaq ülestik jer paidalanudaǧy jer ülesteri jerge qatysty qūqyqtar men mindetterdiŋ derbes obektisi bolyp tabylady.

      6. Ortaq menşiktegi (ortaq jer paidalanudaǧy) jer uchaskesin paidalanu tärtibi ortaq menşikke (ortaq jer paidalanuǧa) qatysuşylar arasyndaǧy şartpen belgilenedi. Olardyŋ arasynda kelisimge qol jetkizilmegen jaǧdaida paidalanu tärtibin sot aiqyndaidy. Jer uchaskesin paidalanu tärtibi turaly qatysuşylardyŋ kelisimi nemese sottyŋ şeşimi Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen memlekettık tırkeluge jatady.

      Eskertu. 53-bapqa özgerıs engızıldı - QR 24.05.2018 № 156-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

54-bap. Ortaq menşiktegi nemese ortaq jer paidalanudaǧy auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesin paidalanu tärtibi

      1. Ortaq menşiktegi (ortaq jer paidalanudaǧy) auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskesin paidalanu tärtibin ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ jalpy jinalysy qabyldaidy. Ylestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ aldaǧy jinalysy turaly habarlama onyŋ ötkiziletin küninen bir aidan keşiktirilmei jazbaşa türde qolhat alu arqyly jürgiziledi.

      2. Tiisinşe habarlanǧan jaǧdaida ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ nemese olardyŋ ökilderiniŋ keminde 50%-i qatysqan kezde jinalystyŋ qūqyqtyq küşi bar dep sanalady. Şeşim ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ jinalysyna qatysyp otyrǧandardyŋ jai köpşilik dausymen qabyldanyp, hattamamen resimdeledi. Hattamaǧa ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ nemese olardyŋ ökilderiniŋ qatysyp otyrǧandarynyŋ barlyǧy qol qoiady.

55-bap. Ortaq ülestik menşiktegi auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer ülesterimen jasalatyn mämileler

      1. Ortaq ülestik menşik qūqyǧyndaǧy ülesti ielikten şyǧaruǧa baǧyttalǧan mämileler jasasu kezinde jer uchaskesin jer ülesteri esebine bölip şyǧaru talap etilmeidi.

      2. Jer ülesin satuşy öz ülesin bögde tūlǧaǧa satqysy keletini turaly nietin ülestik menşiktiŋ qalǧan qatysuşylaryn, onyŋ satylu baǧasyn jäne basqa da jaǧdailaryn körsete otyryp, jazbaşa türde habardar etuge mindetti.

      Eger ülestik menşiktiŋ qalǧan qatysuşylary jazbaşa habarlamadan keiingi bir ai işinde satylatyn ülesti satyp aludan bas tartsa nemese satyp almasa, satuşy öz ülesin kez kelgen tūlǧaǧa satuǧa qūqyly.

56-bap. Ortaq ülestik menşiktegi nemese ortaq ülestik jer paidalanudaǧy jer ülesin aiqyndau tärtibi

      1. Eger uchaskege ortaq ülestik menşikke (ortaq ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ jer ülesteriniŋ mölşerin Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdary negizinde aiqyndau mümkin bolmasa jäne onyŋ barlyq qatysuşylarynyŋ kelisimimen belgilenbese, jer ülesteri teŋ bolyp esepteledi.

      2. Ortaq ülestik menşikke (ortaq ülestik jer paidalanuǧa) barlyq qatysuşylardyŋ kelisimimen olardyŋ ärqaisysynyŋ ortaq jer uchaskesin satyp aluǧa jäne igeruge qosqan salymyna qarai olardyŋ jer ülesterin aiqyndau men özgertu tärtibi belgilenui mümkin.

57-bap. Ortaq ülestik menşiktegi (ortaq ülestik jer paidalanudaǧy) jer uchaskesin bölısu jäne odan ülesti bölip şyǧaru

      1. Ortaq ülestik menşikke (ortaq ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylar ortaq jer uchaskesin böludiŋ ädisi men talaptary jöninde kelisimge kele almaǧan jaǧdaida, ärbir qatysuşy ortaq jer uchaskesinen öziniŋ jer ülesin naqtyly (belgili bir jerde) bölip şyǧarudy talap etuge qūqyly, būǧan osy Kodekstiŋ 62-babynyŋ 2-tarmaǧynda közdelgen jaǧdailar jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde belgilengen basqa da jaǧdailar qosylmaidy.

      2. Eger jer ülesin naqtyly bölip şyǧaruǧa Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde jol berilmese nemese jer uchaskesine jäne onymen tyǧyz bailanysty närseniŋ bärine ölşeusiz zalal keltirmei jasauy mümkin bolmasa, bölinip şyǧatyn menşik iesiniŋ (jer paidalanuşynyŋ) ortaq ülestik menşiktiŋ (ortaq jer paidalanudyŋ) basqa qatysuşylaryna öziniŋ jer ülesiniŋ qūnyn töletuge, ne ony osy Kodekstiŋ 55-babynyŋ 2-tarmaǧynda belgilengen erejelerge säikes basqa tūlǧaǧa satuǧa qūqyǧy bar, būǧan jer ülesi kondominium obektisiniŋ qūramynda bolatyn jaǧdai qosylmaidy.

58-bap. Ortaq birlesken menşiktegi (ortaq birlesken jer paidalanudaǧy) jer uchaskesin bölisu

      1. Ortaq birlesken menşiktegi (ortaq birlesken jer paidalanudaǧy) jer uchaskesin bölu ärbir qatysuşynyŋ jer ülesi aldyn ala anyqtalǧan jaǧdaida jüzege asyryluy mümkin.

      2. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde nemese qatysuşylardyŋ kelisiminde özgeşe közdelmese, ortaq birlesken menşiktegi (ortaq birlesip jer paidalanudaǧy) jer uchaskesin bölu kezinde qatysuşylardyŋ ärqaisysynyŋ ülesi teŋ bolyp esepteledi.

      3. Ortaq birlesken menşiktegi (ortaq birlesken jer paidalanudaǧy) jer uchaskesin böludiŋ şarttary men tärtibi, qatysuşylar arasyndaǧy qatynastardyŋ mäninen özgeşe tuyndamaityndyqtan, osy Kodekstiŋ 56 jäne 57-baptaryna säikes aiqyndalady.

59-bap. Bölinbeitin dep tanylǧan jer uchaskesin böluge jol berilmeitindigi

      1. Eger jer uchaskesi osy Kodekstiŋ 51-babyna säikes bölinbeitin bolyp tanylsa, ony böluge jäne odan jer ülesin naqtyly bölip şyǧaruǧa jol berilmeidi.

      2. Būl jaǧdaida ülestik nemese birlesken menşiktiŋ (jer paidalanudyŋ) bölinip şyǧatyn qatysuşysynyŋ jer uchaskesine ortaq menşiktiŋ (ortaq jer paidalanudyŋ) basqa qatysuşylaryna öziniŋ jer ülesiniŋ qūnyn töletkizuge ne ony osy Kodekstiŋ 55-babynyŋ 2-tarmaǧynda belgilengen erejelerge säikes basqa tūlǧaǧa satuǧa qūqyǧy bar, būǧan kondominium obektileri qosylmaidy.

60-bap. Jer uchaskesine erli-zaiyptylardyŋ ortaq menşigi

      1. Erli-zaiyptylarǧa tiesili jer uchaskelerine menşik qūqyǧynyŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūqyqtyq rejimi erli-zaiyptylar arasyndaǧy müliktik qatynastardy retteitin Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq jäne neke-otbasy zaŋdarynda közdelgen normalarǧa säikes aiqyndalady.

      2. Erli-zaiyptylarǧa olar nekege tūrǧanǧa deiin tiesili bolǧan, sondai-aq olardyŋ mūragerlik tärtibimen syiǧa alǧan jer uchaskeleri men jer ülesteri olardyŋ ärqaisysynyŋ menşiginde (jer paidalanuynda) bolady.

      Eger erli-zaiyptylardyŋ nekede tūrǧan kezinde olardyŋ ortaq mülki esebinen osy jer uchaskeleriniŋ qūnyn edäuir arttyratyn salymdar jürgizilgeni anyqtalsa, erli-zaiyptylar arasyndaǧy şartta özgeşe közdelmese, erli-zaiyptylardyŋ ärqaisysynyŋ jer uchaskeleri olardyŋ birlesken menşigi (birlesip jer paidalanuy) bolyp tanyluy mümkin.

      3. Jer uchaskesin bölu kezinde erli-zaiyptylardyŋ birlesken menşiktegi (birlesip jer paidalanuyndaǧy) ülesterin aiqyndau tärtibi osy Kodekstiŋ 58-babynda belgilenedi.

61-bap. Ortaq jer uchaskesindegi jyljymaityn mülikke menşik qūqyǧy

      1. Ortaq jer uchaskesindegi jyljymaityn müliktiŋ menşik iesiniŋ osy jyljymaityn mülikti öz qalauy boiynşa ielenuge, paidalanuǧa jäne oǧan bilik etuge, sonyŋ işinde ortaq jer uchaskesin paidalanudyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktisinde nemese şartta belgilengen talaptaryna qaişy kelmese, tiisti üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) būzuǧa qūqyǧy bar.

      2. Ortaq jer uchaskesindegi jyljymaityn mülikke menşik qūqyǧy basqa tūlǧaǧa auysqan kezde, eger osy Kodekste özgeşe belgilenbese, ol tūlǧa jer uchaskesine qūqyqty jyljymaityn müliktiŋ būrynǧy menşik iesinde bolǧan köleminde alady.

62-bap. Köppäterlı tūrǧyn üidiŋ jer uchaskesıne jäne kondominiumnyŋ basqa da obektilerindegi jer uchaskelerine qūqyq

      1. Astananyŋ, respublikalyq, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jäne audannyŋ jergılıktı atqaruşy organy köppäterlı tūrǧyn üidegı kondominiumdy tırkegen kezde kondominium obektısınıŋ ortaq mülkı qūramyna kondominium obektısın ornalastyru, paidalanu jäne kütıp-ūstau üşın qajettı jer uchaskesın mınsız üles retınde öteusız negızde engızudı qamtamasyz etedı.

      Eger osy Kodekste özgeşe közdelmese, köppäterlı tūrǧyn üidıŋ kondominium obektısınıŋ ortaq mülkı qūramyna kıretın jer uchaskesı bölınbeitın bolyp tabylady.

      2. Kondominium obektısınıŋ ortaq mülkındegı menşık iesıne tiesılı ärbır päterge, tūrǧyn emes üi-jaiǧa tiıstı üles oǧan tiesılı päterge, tūrǧyn emes üi-jaiǧa menşık qūqyǧynan ajyratylmaidy. Kondominium obektısınıŋ ortaq mülkındegı ülestıŋ mölşerı dara (bölek) menşıktegı päterdıŋ paidaly alaŋynyŋ nemese tūrǧyn emes üi-jai alaŋynyŋ osy kondominium obektısındegı barlyq päterdıŋ paidaly alaŋdarynyŋ jäne barlyq tūrǧyn emes üi-jai alaŋdarynyŋ jiyntyǧyna araqatynasymen aiqyndalady. Eger osy Kodekste özgeşe közdelmese, mūndai ülestı naqtyly türde bölıp şyǧaruǧa bolmaidy (mınsız üles).

      Köppäterlı tūrǧyn üidıŋ päterlerı, tūrǧyn emes üi-jailary menşık ielerı jinalysynyŋ şeşımımen kondominium obektısı ortaq mülkınıŋ bır bölıgı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda aiqyndalǧan tärtıppen mülıktık jaldau (jalǧa beru) şarty boiynşa şekteulı paidalanuǧa berıluı mümkın. Eger osy Kodekste nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda özgeşe belgılenbese, köppäterlı tūrǧyn üi päterlerınıŋ, tūrǧyn emes üi-jailarynyŋ barlyq menşık iesınıŋ qūrylys, sanitariialyq, ekologiialyq, örtke qarsy jäne basqa da mındettı normalar men qaǧidalardy saqtaǧan jaǧdaida, köppäterlı tūrǧyn üidıŋ jer uchaskesın qosa alǧanda, kondominium obektısınıŋ ortaq mülkın paidalanuǧa teŋ qūqyǧy bar.

      3. Köppäterlı tūrǧyn üi janyndaǧy jer uchaskesı tūrǧyn emes üi-jaidyŋ menşık iesıne, osy jer uchaskesı köppäterlı tūrǧyn üidıŋ konturynan tys ornalasatyn jäne ony paidalanu kondominium obektisiniŋ ortaq mülkı qūramyna kiretin jer uchaskesın paidalanu şarttaryna, sondai-aq qūrylys, sanitariialyq, ekologiialyq, örtke qarsy jäne basqa da mındettı normalar men qaǧidalarǧa qaişy kelmeitın jaǧdaida, bölek menşigine berilui mümkın. Eger tūrǧyn emes üi-jaidy paidalanu üşın tek tūrǧyn emes üi-jaidy paidalanumen bailanysty jer uchaskesınıŋ bır bölıgı paidalanylsa (jeke kıru jerıne ötu qamtamasyz etıletın jer uchaskesı), onda osy jer uchaskesın kütıp-ūstauǧa arnalǧan şyǧystardy osyndai üi-jailardyŋ menşık ielerı köteredı.

      4. Päterge, tūrǧyn emes üi-jaiǧa menşık qūqyǧynyŋ basqa tūlǧaǧa auysuy kondominium obektısınıŋ ortaq mülkındegı tiisti ülestıŋ auysuyna alyp keledı.

      5. Kondominium obektısın basqaru jäne ǧimarat (qūrylysjai) pen jer uchaskesın tiısınşe kütıp-ūstau üşın kondominiumǧa qatysuşylar Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes kondominium obektısın basqaru nysanyn taŋdaidy.

      6. Kondominiumǧa qatysuşylardyŋ ortaq menşigindegi jer uchaskesin üşınşı tūlǧalarǧa ielıkten şyǧaruǧa jol berılmeidı. Kondominiumǧa qatysuşylardyŋ ortaq menşigindegi jer uchaskesine jer salyǧyn töleu Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda közdelgen tärtippen jäne şarttarda jüzege asyrylady.

      7. Garaj, saiajai jäne basqa da tūtynu kooperativterinde qatysuşylardyŋ ortaq menşigındegi jer uchaskelerine qūqyqtaryna kondominium turaly normalar qoldanylady.

      Eskertu. 62-bap jaŋa redaksiiada – QR 26.12.2019 № 284-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

63-bap. Jeke menşiktegi jer uchaskesinen jäne jer paidalanu qūqyǧynan öndırıp alu

      1. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda özgeşe belgilenbese, jeke menşiktegi jer uchaskesi, sondai-aq tūraqty jäne ūzaq merzimdi uaqytşa jer paidalanu qūqyǧy jeke jäne zaŋdy tūlǧalar mülkiniŋ qūramyna kiredi, bankrot dep tanylǧan jaǧdailardy qosa alǧanda, olar öz mindettemeleri boiynşa osy mülikpen jauap beredi.

      Osy Kodekstiŋ 26-babynyŋ 2-tarmaǧynda sanamalanǧan jerden, sondai-aq memlekettik jer paidalanuşylarǧa tiesili jerden öndirip aludy qoldanuǧa bolmaidy, būǧan osy Kodekstiŋ 39-babynyŋ 3-tarmaǧynda közdelgen jaǧdailar qosylmaidy.

      2. Jer uchaskesi men tūraqty jäne ūzaq merzimdi uaqytşa jer paidalanu qūqyǧynan öndirip alu Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq jäne azamattyq is jürgizu zaŋdarynda belgilengen tärtippen jürgiziledi jäne ol Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen memlekettık tırkeluge jatady.

      Eskertu. 63-bapqa özgerıs engızıldı - QR 24.05.2018 № 156-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

6-tarau. Jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylardyŋ jer uchaskelerın paidalanu kezındegı qūqyqtary men mındetterı

64-bap. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ jer uchaskelerin paidalanuǧa qūqyqtary

      1. Eger osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde özgeşe belgilenbese, jer uchaskeleri menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ:

      1) jer uchaskesin onyŋ nysanasynan tuyndaityn maqsatta paidalana otyryp, jerde derbes şaruaşylyq jürgizu;

      2) auyl şaruaşylyǧy jäne özge de daqyldar men ekpeler sebu men otyrǧyzuǧa, öndirilgen auyl şaruaşylyǧy önimi men jer uchaskesin paidalanu nätijesinde alynǧan özge de önimge jäne ony ötkizuden tüsken tabysqa menşik, şaruaşylyq jürgizu, oralymdy basqaru;

      3) öz şaruaşylyǧynyŋ mūqtajy üşin jer uchaskesinde nemese özıne tiesılı jer uchaskelerındegı jer qoinauynda bar keŋ taralǧan paidaly qazbalardy, ekpelerdi, jerüsti jäne jerasty sularyn keiinnen mämileler jasau nietinsız, belgilengen tärtippen paidalanu, sondai-aq jerdiŋ özge de paidaly qasietterin paidalanu;

      4) jer uchaskesi memleket mūqtajy üşin mäjbürlep ielıkten şyǧarylǧan jaǧdaida keltirilgen şyǧyndy tolyq köleminde ötetip alu;

      5) jerdi aimaqtarǧa böludi eskere otyryp, menşik, şaruaşylyq jürgizu, oralymdy basqaru qūqyǧymen jer uchaskesiniŋ nysanaly maqsatyna säikestikte tūrǧyn üiler, öndiristik, tūrmystyq jäne özge de üiler (qūrylystar, ǧimarattar) salu;

      6) belgilengen qūrylys, ekologiialyq, sanitarlyq-gigienalyq jäne özge de arnauly talaptarǧa säikes sulandyru, qūrǧatu jäne özge de meliorasiialyq jūmystar jürgizu, toǧandar men özge de su aidyndaryn jasau;

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       7) tarmaqşa jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı). 7) menşık qūqyǧyn, uaqytşa ūzaq merzımge öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧyn şaruaşylyq seriktestiginiŋ jarǧylyq kapitalyna salym retinde, aksionerlik qoǧam aksiialarynyŋ tölemine nemese öndiristik kooperativke jarna retinde beru qūqyǧy bar.

      2. Uaqytşa jer paidalanuşylar üşin osy baptyŋ 1-tarmaǧynyŋ 2), 3), 5) jäne 6) tarmaqşalarynda közdelgen ökilettikter jer uchaskesin beru aktisimen nemese jaldau şartymen (uaqytşa öteusız jer paidalanu turaly şartpen) şektelui mümkin.

      Eskertu. 64-bapqa özgertu engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

65-bap. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ jer uchaskelerin paidalanu jönindegi mindetteri

      1. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylar:

      1) jerdi onyŋ nysanaly maqsatyna nemese eldı mekenderdegı jerlerde funksionaldyq aimaqqa säikes, uaqytşa jer paidalanu kezinde – onyŋ ışınde, jaldau şartyna (uaqytşa öteusiz jer paidalanu şartyna) säikes paidalanuǧa;

      2) sanitarlyq jäne ekologiialyq talaptarǧa säikes öndiris tehnologiialaryn qoldanuǧa, özderi jüzege asyratyn şaruaşylyq jäne özge de qyzmet nätijesinde halyqtyŋ densaulyǧy men qorşaǧan ortaǧa ziian keltiruge, sanitarlyq-epidemiologiialyq, radiasiialyq jäne ekologiialyq jaǧdaidyŋ naşarlauyna jol bermeuge;

      3) osy Kodekstiŋ 140-babynda közdelgen jerdi qorǧau jönindegi is-şaralardy jüzege asyruǧa;

      4) jer salyǧyn, jer uchaskelerin paidalanu tölemaqysyn jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdary men şartta közdelgen basqa da tölemderdi uaqtyly töleuge;

      5) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes januarlar düniesin, orman, su jäne basqa da tabiǧi resurstardy paidalanu tärtibin saqtauǧa, memleket qorǧauyndaǧy tarihi-mädeni mūra obektılerınıŋ jäne jer uchaskesinde ornalasqan basqa da obektilerdiŋ saqtaluyn qamtamasyz etuge;

      6) jer uchaskesinde şaruaşylyq jäne özge de qyzmetti jüzege asyru kezinde qūrylys, ekologiialyq, sanitarlyq-gigienalyq jäne özge de arnauly talaptardy (normalardy, erejelerdi, normativterdi) saqtauǧa;

      7) memlekettik organdarǧa Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdarynda belgilengen jerdiŋ jai-küii men paidalanyluy turaly mälimetterdi uaqtyly tabys etip otyruǧa;

      8) basqa menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ qūqyqtaryn būzbauǧa;

      9) topyraqtyŋ lastanuyna, qoqystanuyna, tozuyna jäne onyŋ qūnarlylyǧynyŋ naşarlauyna, sondai-aq topyraqtyŋ qūnarly qabatyn sydyryp alu qūnarly qabattyŋ birjola joǧaluyn bolǧyzbau üşin qajet bolǧan jaǧdailardy qospaǧanda, basqa tūlǧalarǧa satu nemese beru maqsatymen ony sydyryp aluǧa jol bermeuge;

      10) osy Kodekste közdelgen tärtippen servituttar berudi qamtamasyz etuge;

      11) özderiniŋ menşigi bolyp tabylmaityn anyqtalǧan öndiris pen tūtynu qaldyqtary turaly jergilikti atqaruşy organdarǧa habarlauǧa;

      12) ortalyq uäkılettı organ agroönerkäsıptık keşendı damytu salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organmen bırlesıp belgılegen tärtıppen jüzege asyrylatyn, topyraqqa agrohimiialyq zerttep-qaraudy jürgızu üşın jer uchaskelerıne qol jetkızudı qamtamasyz etuge mındettı.

      2. Uaqytşa jer paidalanuşylardyŋ uaqytşa jer paidalanu turaly şarttarda közdelgen basqa da mindetteri boluy mümkin.

      3. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men uchaskeniŋ jer paidalanuşylaryna, eger osy Kodekste özgeşe közdelmese, jer uchaskesine auyrtpalyqtar salatyn barlyq mindetter (ony maqsaty boiynşa paidalanu, servituttar beru, salyqtar men özge de mindetti tölemder töleu jäne basqalar) jükteledi.

      4. Jer uchaskesin paidalanudyŋ nysanaly maqsaty men rejimin, servituttar men normativtik qūqyqtyq aktiler negizinde belgilengen basqa da paidalanu talaptaryn jer uchaskesi menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ öz betinşe özgertuine bolmaidy.

      Eskertu. 65-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.01.09 N 213, 2007.07.21 N 307 (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 17.01.2014 № 165-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 26.12.2019 № 289-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

66-bap. Osy Kodekske orai jer uchaskesine qūqyqtar tiesili bolmaityn jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ qūqyqtary men mindetteri

      1. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen negizder boiynşa tūlǧa jer uchaskesine osy Kodekste belgilengen normalarǧa säikes oǧan (tūlǧaǧa) tiesili bolmaityn qūqyqty alatyn jaǧdailarda, atalǧan qūqyq Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋdarynda belgilengen erejeler boiynşa üş ai işinde ielikten şyǧaryluǧa tiis nemese atalǧan merzimde osy Kodekske säikes jerge sondai subektige tiesili bolatyn qūqyq etip qaita resimdeluge tiis.

      Osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınde belgılengen talap oryndalmaǧan jaǧdaida oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy jer uchaskesın ornalasqany jer boiynşa qaitaru turaly talap-aryz beredı.

      2. Üilerdiŋ (qūrylystardyŋ, ǧimarattardyŋ) ielikten şyǧaryluyna bailanysty menşiktegi nemese jer paidalanudaǧy jer uchaskesi ielikten alynǧan kezde, aluşylar jer uchaskesine ielikten alynatyn qūqyq tiesili bolmaityn tūlǧaǧa osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerine säikes būl qūqyqty sol tūlǧaǧa tiesili bolatyn qūqyq etip qaita resimdeuge tiis.

      Eskertu. 66-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

7-tarau. Servituttar

67-bap. Servitut tuyndauynyŋ negizderi

      1. Osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde közdelgen jaǧdailarda menşik iesi nemese jer paidalanuşy özine menşik nemese jer paidalanu qūqyǧymen tiesili jer uchaskesin müddeli jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa şekteuli nysanaly paidalanu qūqyǧymen beruge mindetti.

      2. Böten jer uchaskesin şekteuli nysanaly paidalanu qūqyǧy (servitut):

      1) tikelei normativtik qūqyqtyq aktiden;

      2) müddeli tūlǧanyŋ menşik iesimen nemese jer paidalanuşymen şartynyŋ negizinde;

      3) jergilikti atqaruşy organnyŋ aktisi negizinde;

      4) sot şeşimi negizinde;

      5) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen özge de jaǧdailarda tuyndauy mümkin.

      3. Eger normativtik qūqyqtyq aktide müddeli tūlǧanyŋ menşik iesimen nemese jer paidalanuşymen şarty negizinde servitut belgileu közdelse, olardyŋ mūndai şart jasasudan nemese menşik iesi nemese jer paidalanuşy qoiatyn şarttyŋ talaptarynan bas tartuyna müddeli tūlǧa menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa talap-aryz berui arqyly sot tärtibimen daulasa alady.

      4. Eger normativtik qūqyqtyq aktide jergilikti atqaruşy organnyŋ aktisi negizinde servitut belgileu közdelse, servitut belgileuge müddeli tūlǧa, menşik iesi nemese jer paidalanuşy būl aktige sot tärtibimen şaǧymdana alady.

68-bap. Jeke tūlǧanyŋ böten jer uchaskelerinde bolu jäne solar arqyly ötu qūqyǧy

      1. Jeke tūlǧalardyŋ jalpy jūrttyŋ kiruine jabyq emes jer uchaskelerinde erkin, qandai da bir rūqsatsyz boluǧa qūqyǧy bar.

      2. Eger bireudiŋ jeke menşigindegi nemese jer paidalanuyndaǧy jer uchaskesi qorşalmaǧan bolsa nemese jeke menşik iesi nemese jer paidalanuşy uchaskege öziniŋ rūqsatynsyz kiruge bolmaitynyn özge de ädispen belgilep qoimasa, eger būl jeke menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa ziian keltirmeitin bolsa, osy uchaske arqyly kez kelgen adam öte alady.

69-bap. Körşi nemese özge de jer uchaskesin şekteuli paidalanu qūqyǧy

      1. Jeke menşık iesı, jer paidalanuşy nemese barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jürgızetın jer qoinauyn paidalanuşy körşi jer uchaskesine jeke menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy subektisinen, al qajet bolǧan jaǧdailarda özge jer uchaskesıne de jeke menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy subektilerinen osy uchaskelerdi şekteuli paidalanu qūqyǧyn (jekeşe servitut) berudı talap etuge qūqyly.

      2. Körşi nemese özge de jer uchaskesin şekteuli paidalanu qūqyǧy (jekeşe servitut):

      1) eger jeke menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ öz uchaskesine (barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jürgızetın jer qoinauyn paidalanuşynyŋ – barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jürgızu üşın öz aumaǧyna) basqa jolmen ötui mümkin bolmasa, asa qiyn bolsa nemese şamadan tys şyǧystardy talap etse, körşi jäne (nemese) özge de jer uchaskesi arqyly jaiau jäne kölıkpen jürip ötudi;

      2) körşi nemese özge de jer uchaskesıne servitut belgilenbeiinşe qamtamasyz etuge bolmaityn, elektr taratudyŋ, bailanystyŋ qajetti jelilerin tartudy jäne (nemese) paidalanudy, sumen jabdyqtaudy, su būrudy, jylumen jabdyqtaudy, gazben jabdyqtaudy, meliorasiiany jäne jeke menşik iesiniŋ, jer paidalanuşynyŋ nemese barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jürgızetın jer qoinauyn paidalanuşynyŋ basqa da mūqtajdaryn qamtamasyz etu üşin belgilenui mümkin.

      3. Körşi nemese özge de jer uchaskesıne jekeşe servitut osy uchaskelerge jeke menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy subektilerimen jasalatyn şart (jekeşe servitutty belgıleu turaly şart) nemese sottyŋ şeşımı boiynşa belgilenedi.

      Jer uchaskesin şekteuli paidalanu qūqyǧy (jekeşe servitut) subektisi jeke menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa jekeşe servitutty belgıleu turaly şartta nemese sot şeşımınde aiqyndalǧan mölşerde servitutqa bailanysty barlyq zalaldardy öteuge tiis.

      4. Jariia servituttar, eger būl memlekettiŋ jäne jergilikti halyqtyŋ müddelerin qamtamasyz etu nemese paidaly qazbalardy barlaudy nemese geologiialyq zertteudı jürgızu maqsattary üşın qajet bolǧan jaǧdailarda, oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ, audandyq maŋyzy bar qalalar, kentter, auyldar, auyldyq okrugter äkımderınıŋ şeşımderı negızınde jer uchaskelerin alyp qoimastan, olardyŋ jer uchaskelerın beru jönındegı qūzyretterı şegınde belgilenui mümkin.

      Qauymdyq servituttar:

      1) ortaq paidalanudaǧy obektilerge, zirattarǧa, qorymdarǧa jäne özge de ǧibadat obektilerine jer uchaskesi arqyly jaiau nemese kölikpen ötu;

      2) jer uchaskesin servituttar belgılenbeiınşe qamtamasyz etu mümkın bolmaityn nemese mölşerles emes şyǧystardy qajet etetın kommunaldyq, injenerlik, elektr jäne basqa da jeliler men toraptardy, sondai-aq kölik infraqūrylymy obektilerin jürgızu men paidalanu maqsatynda paidalanu;

      2-1) magistraldyq qūbyrlardyŋ jelılık bölıgın ornalastyru jäne paidalanu maqsatynda jer uchaskesın paidalanu;

      3) jer uchaskesinde mejelik jäne geodeziialyq belgiler men olarǧa ötu joldaryn ornalastyru;

      4) su alu jäne suat;

      5) jer uchaskesi arqyly mal aidap ötu;

      6) jer uchaskesin belgilengen merzimde jäne belgilengen tärtippen aŋ aulau, jer uchaskesinde ornalasqan tūiyq su aidyndarynda balyq aulau, jabaiy ösimdikterdi jinau maqsatynda paidalanu;

      7) izdestiru, zertteu jäne basqa da jūmystar jürgizu maqsatynda jer uchaskesin uaqytşa paidalanu;

      7-1) paidaly qazbalardy barlaudy nemese geologiialyq zertteudı jürgızu maqsatynda jer uchaskesın nemese onyŋ bır bölıgın uaqytşa paidalanu;

      8) jaǧalau beldeuine erkin ötu;

      9) memlekettik organdardyŋ şeşimimen jer uchaskesin mädeni-köpşilik is-şaralar ötkizuge paidalanu;

      10) qoǧamdyq jäne memlekettik müddelerge bailanysty özge de jaǧdailar üşin belgilenui mümkin.

      5. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamalyq aktilerinde özgeşe közdelmese, jekeşe servitut auyrtpalyǧy salynǧan jer uchaskesiniŋ menşik iesi nemese jer paidalanuşysy müddelerine orai servitut belgilengen tūlǧalardan mölşerles tölemaqy talap etuge qūqyly. Jekeşe servitut üşın tölemaqy mölşerı jekeşe servitutty belgıleu turaly şartpen nemese sottyŋ şeşımımen aiqyndalady.

      6. Memlekettık menşiktegi jäne jer paidalanuǧa berilmegen jer uchaskeleri boiynşa jariia servitut belgilengen kezde, paidaly qazbalardy barlaudy nemese geologiialyq zertteudı jürgızu maqsattary üşın belgılenetın servitutty qospaǧanda, servitut üşin tölemaqy biudjetke tüsedi.

      7. Jer uchaskesı jariia servitut türındegı auyrtpalyqpen bırge menşıkke nemese jer paidalanuǧa berılgen tūlǧalardy qospaǧanda, jariia servitut auyrtpalyǧy salynǧan jer uchaskesiniŋ menşik iesi nemese jer paidalanuşysy, eger servitutty belgileu jer uchaskesin paidalanuda eleuli qiyndyqtarǧa alyp kelse, jariia servitutty belgilegen memlekettık organnan mölşerles tölemaqy talap etuge qūqyly.

      Eger jariia servitutty belgıleu jer uchaskesın paidalanu mümkın bolmaityn jaǧdailarǧa alyp kelse, jer uchaskesınıŋ menşık iesı nemese jer paidalanuşy menşık nemese jer paidalanu qūqyǧy toqtatylǧan kezde zalaldardy jariia servitutty belgılegen memlekettık organ tolyq kölemde ötei otyryp, özınen osy jer uchaskesın alyp qoiudy, onyŋ ışınde satyp alu arqyly alyp qoiudy ne qūny teŋ jer uchaskesın berudı nemese mümkın bolmaǧan jaǧdaida – basqa jer uchaskesın onyŋ qūnyn nemese oǧan qūqyqtardy jerdıŋ baǧasyna jatqyzdyryp jäne şekken zalaldardy ötei otyryp, berudı talap etuge qūqyly. Paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jürgızu maqsattary üşın jariia servitut belgılengen jaǧdaida, osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınde közdelgen tölemaqyny töleudı jäne (nemese) osy tarmaqtyŋ ekınşı bölıgınde közdelgen zalaldardy öteudı tiıstı jer qoinauyn paidalanuşy jürgızedı.       Eskertu. 69-bapqa özgertu engızıldı - QR 2006.01.10 № 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 № 279, 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.09 № 533-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.06.22 № 21-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

70-bap. Uaqytşa (mausymdyq) paidalanylatyn mal aidau joldary

      1. Audandyq (audan aumaǧynda) nemese oblystyq (eki jäne odan köp audan aumaǧynda) atqaruşy organdar uaqytşa (mausymdyq) paidalanylatyn mal aidau joldaryn jeke menşik ielerinen nemese jer paidalanuşylardan jerdi alyp qoimai, jerinen tas jol ötetin jeke menşik ielerimen nemese jer paidalanuşylarmen, sondai-aq mal aidau joly paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialar jürgızıletın aumaq arqyly ötetın jaǧdaida, jer qoinauyn paidalanuşylarmen kelisu boiynşa belgileuı mümkın.

      2. Mal ieleri maldy tas jolmen aidap ötken kezde keltiriletın zalaldar üşin jeke menşik ieleri, jer paidalanuşylar jäne servituttardy ielenuşıler aldynda jauaptylyqta bolady.

      Eskertu. 70-bap jaŋa redaksiiada - QR 27.12.2017 № 126-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

71-bap. Jer uchaskelerin izdestiru jūmystary üşin paidalanu

      1. Geologiialyq, geofizikalyq, izdeu, geodeziialyq, topyraqty zertteu, geobotanikalyq, jerge ornalastyru, arheologiialyq, jobalau jäne basqa da izdestiru jūmystaryn jüzege asyratyn jeke jäne zaŋdy tūlǧalar būl jūmystardy jeke menşik ielerinen nemese jer paidalanuşylardan jer uchaskelerin alyp qoimai jürgize alady.

      Būl rette qūrylys salu maqsaty üşın ızdestıru jūmystary memlekettık menşıkke jatatyn jerlerde jobalanyp otyrǧan qūrylys obektısınıŋ Qazaqstan Respublikasyndaǧy säulet, qala qūrylysy jäne qūrylys qyzmetı turaly zaŋnamasyna säikes belgılengen tärtıppen bekıtılgen qala qūrylysy jobalaryna (bas josparǧa, egjei-tegjeilı josparlau jäne qūrylys salu jobalaryna) säikes kelgen jaǧdaida jer uchaskesıne qūqyq berılmei jürgızıledı.

      2. Osy baptyŋ 1-tarmaǧynda atalǧan jūmystardy jürgizu üşin jer uchaskelerin paidalanuǧa rūqsatty, onyŋ qoldanys merzimin körsete otyryp audandyq, qalalyq atqaruşy organdar, al egistikte, jaqsartylǧan şabyndyqtar men jaiylymdarda, köp jyldyq ekpeler bar jerde, sondai-aq erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar jeri men orman qory jerinde jūmystar jürgizu üşin oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdary beredi.

      3. Atalǧan jūmystardy jürgizu merzimderi, olardyŋ orny, şyǧyndy öteu jäne jerdi nysanaly maqsaty boiynşa paidalanuǧa jaramdy küige keltiru jönindegi mindetter, sondai-aq basqa da jaǧdailar izdestiruşiniŋ jeke menşik iesimen ne jer paidalanuşymen nemese jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organymen (bosalqy jerde, jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylary joq basqa da sanattaǧy jerde) jasasqan şartynda aiqyndalady.

      4. Izdestiru jūmystary üşin paidalanylatyn jer uchaskelerin tikelei maqsaty boiynşa paidalanuǧa jaramdy küige keltiru jeke menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ izdestiruşimen arasyndaǧy şartta, uchaskelerdi maqsaty boiynşa paidalanuǧa jaramdy küige keltiru jönindegi jūmystar - izdestiru jūmystarynyŋ barysynda, al būl mümkin bolmaǧan jaǧdaida jūmystar aiaqtalǧannan keiin, topyraqtyŋ toŋdanu kezeŋin qospaǧanda, bir ai merzimnen keşiktirilmei jürgiziluge tiis ekeni eskerile otyryp aiqyndalady.

      5. Osy baptyŋ küşı paidaly qazbalardy barlau jäne geologiialyq zertteu boiynşa operasiialardy jüzege asyru kezınde ızdestıru jūmystaryn jürgızuge qoldanylmaidy.

      Eskertu. 71-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2015 № 366-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2017 № 126-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen. 71-1-bap. Jer uchaskelerın paidaly qazbalardy barlau jäne geologiialyq zertteu üşın paidalanu

      1. Jer qoinauyn paidalanuşylar paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy memlekettık menşıktegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jerde, mūndai jerdı menşıkke nemese jer paidalanuǧa almai, jariia servitut negızınde jürgıze alady.

      Jeke menşıktegı nemese jer paidalanudaǧy jer uchaskelerınde paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jüzege asyratyn jer qoinauyn paidalanuşylar mūndai uchaskelerde qajettı jūmystardy jeke menşık ielerınen nemese jer paidalanuşylardan jer uchaskelerın almai jekeşe nemese jariia servitut negızınde jürgıze alady.

      2. Paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı operasiialardy jürgızu üşın belgılenetın jariia servitut jer qoinauyn paidalanuşynyŋ ötınışı boiynşa, tiıstı jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan lisenziia nemese jer qoinauyn paidalanuǧa arnalǧan kelısımşart negızınde oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ, audandyq maŋyzy bar qalalar, kentter, auyldar, auyldyq okrugter äkımderınıŋ şeşımımen resımdeledı.

      3. Paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı jūmystardy jürgızu merzımderı men orny, jerdı rekultivasiialau boiynşa mındetter jäne özge de şarttar – jekeşe servitutty belgıleu turaly şartpen, al jekeşe servitutty belgıleu turaly şart bolmaǧan kezde sottyŋ şeşımımen aiqyndalady.

      4. Eger jekeşe servitutty belgıleu turaly şartta özgeşe közdelmese, jasalǧan jekeşe servitutty belgıleu turaly şartqa nemese sottyŋ şeşımıne säikes menşık ielerıne jäne jer paidalanuşylarǧa servitut üşın tölemaqy tölengenge jäne zalaldar ötelgenge deiın jer qoinauyn paidalanuşy paidaly qazbalardy barlau nemese geologiialyq zertteu jönındegı jūmystarǧa kırısuge qūqyly emes.

      Eskertu. 7-tarau 71-1-bappen tolyqtyryldy - QR 27.12.2017 № 126-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

72-bap. Basqa da servituttar

Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde nemese taraptardyŋ kelisiminde közdelgen jaǧdailarda osy Kodekste atalǧannan basqa da servituttar belgilenui mümkin.

73-bap. Jer uchaskesine qūqyq auysqan kezde servituttyŋ saqtaluy

      1. Jer uchaskesine menşik qūqyǧy nemese servitutpen auyrtpalyq salynǧan jer uchaskesine jer paidalanu qūqyǧy basqa tūlǧaǧa auysqan jaǧdaida servitut saqtalady.

      2. Servitut mämileniŋ, onyŋ işinde satyp alu-satudyŋ jäne kepilge saludyŋ derbes nysanasy bola almaidy. Servitut basqa tūlǧalarǧa qamtamasyz etilui üşin servitut belgilengen qūqyqpen birge ǧana auysa alady.

74-bap. Servituttyŋ toqtatyluy

      1. Servituttyŋ qoldanyluy qūqyq iesiniŋ bas tartuy, ūzaq uaqyt (3 jyl) paidalanylmauy, onyŋ belgilengen merziminiŋ ötui nätijesinde, taraptar arasyndaǧy kelisim negizinde, sot şeşimi negizinde jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen özge de negizder boiynşa toqtatylady.

      2. Qauymdyq servitut qoǧamdyq qajetter üşin belgilenip, ol qajetter bolmaǧan jaǧdaida jergilikti atqaruşy organnyŋ servitutty joiu turaly şeşim qabyldauy arqyly toqtatyluy mümkin.

      3. Servituttyŋ qoldanyluy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde nemese taraptardyŋ kelisiminde közdelgen negizder boiynşa birjaqty tärtippen toqtatylady.

      4. Servitut qūqyq iesiniŋ tiisinşe paidalanbauyna, sondai-aq ol belgilengen negizderdiŋ bolmauyna bailanysty jeke menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ talap etui boiynşa sot tärtibimen toqtatyluy mümkin.

      5. Servitut belgili bir merzimge belgilengen jaǧdailarda, eger taraptardyŋ kelisiminde özgeşe belgilenbese, onyŋ qoldanyluy belgilengen merzim aiaqtalǧan soŋ toqtatylady. Servitut şart negizinde talap etiletin kezge deiin nemese belgisiz merzimge belgilengen jaǧdailarda servituttyŋ qoldanyluy servitutpen auyrtpalyq salynǧan jyljymaityn mülik iesiniŋ servitutty toqtatu turaly talap etken kezinen bastap bir ai merzim ötken soŋ toqtatylady.

75-bap. Servitutty tirkeu

      1. Eger osy bapta jäne jyljymaityn mülikke qūqyqtardy memlekettik tirkeu turaly Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktisinde özgeşe belgilenbese, qūqyq iesine böten jer uchaskesin şekteuli nysanaly paidalanu qūqyǧyn beretin servituttardyŋ tuyndauy, özgertilui jäne toqtatyluy qūqyq kadastrynda memlekettik tirkeluge tiis.

      2. Servitutty tirkeu kezinde, servituttyŋ tuyndauyna negiz bolǧan qūjattarǧa osy servitutty beruşi tūlǧa kuälandyrǧan, servituttyŋ qoldanylu aiasynyŋ şekarasy beinelengen jer uchaskesiniŋ jospary qosa beriledi. Eger servitut barlyq jer uchaskesine qatysty bolsa, jer uchaskesiniŋ josparyn beru talap etilmeidi.

      3. Normativtik qūqyqtyq aktiler negizinde tuyndaityn servituttar, sondai-aq jyljymaityn mülikke qūqyqtardy memlekettik tirkeu turaly Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktisine säikes tirkeu obektileri bolyp tabylmaityn özge de servituttar memlekettik tirkeuge jatpaidy.

8-tarau. Jer uchaskesı men jer paidalanu qūqyǧyn kepılge salu

76-bap. Kepildiŋ mäni

      1. Kepil beruşige jeke menşik qūqyǧymen nemese jer paidalanu qūqyǧymen tiesili jer uchaskesi kepil mäni boluy mümkin.

      2. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda özgeşe belgilenbese, jer uchaskesiniŋ jäne jer paidalanu qūqyǧynyŋ kepiline jyljymaityn mülik ipotekasy turaly erejeler qoldanylady.

      3. Kepilge salynǧan jer uchaskesi nemese jer paidalanu qūqyǧy osy Kodekske orai jer uchaskesine qūqyǧy joq tūlǧalarǧa qatysty kepil ūstauşynyŋ menşigine ainalǧan jaǧdaida osy Kodekstiŋ 66-babynda belgilengen normalar qoldanylady.

77-bap. Jer uchaskesin jäne jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saludy şekteu

      1. Jep uchaskesine nemese jer paidalanu qūqyǧyna qatysty mämileler jasauǧa tyiym salynǧan jaǧdailarda (osy Kodekstiŋ 33-babynyŋ 2-tarmaǧy jäne 36-baby) jer uchaskesin jäne jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saluǧa jol berilmeidi.

      2. Eger jer uchaskesiniŋ bir böligin nysanaly maqsatyna säikes derbes uchaske retinde paidalanu mümkin bolmasa, jer uchaskesiniŋ būl böligin nemese onyŋ bir böligine jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saluǧa jol berilmeidi.

      Kepilge saluǧa berilgen jer uchaskesinde nemese onyŋ kepilge saluǧa beriletin böliginde ornalasqan üidi (qūrylysty, ǧimaratty) bir mezgilde kepilge salmai, bölinetin jer uchaskesin tügeldei nemese onyŋ bir böligin ne bükil jer uchaskesine nemese onyŋ bir böligine jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saluǧa jol berilmeidi. Bölinbeitin jer uchaskesinde ornalasqan üidi (qūrylysty, ǧimaratty) bir mezgilde kepilge salmai, bölinbeitin jer uchaskesin nemese oǧan jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saluǧa jol berilmeidi. Üi (qūrylys, ǧimarat) ornalasqan jäne ony paidalanu üşin qajetti, bölinetin jer uchaskesiniŋ bir böligin nemese bölinetin jer uchaskesiniŋ bir böligine jer paidalanu qūqyǧyn qosa kepilge salmai, ne üi (qūrylys, ǧimarat) ornalasqan bükil bölinbeitin jer uchaskesin nemese bükil bölinbeitin jer uchaskesine jer paidalanu qūqyǧyn bir mezgilde kepilge salmai, ol üidi (qūrylysty, ǧimaratty) kepilge saluǧa jol berilmeidi. Jer uchaskesiniŋ bir böligine kepildi belgilegen kezde osy Kodekstiŋ 51-babynyŋ 3-tarmaǧynda közdelgen talaptar saqtaluǧa tiis.

      3. Jer uchaskesin jaldau nysanynda ūzaq merzimdi uaqytşa jer paidalanu qūqyǧyn jaldau şartynyŋ qoldanylu merzimine kepilge saluǧa jol beriledi.

      Qysqa merzımdı uaqytşa öteulı jer paidalanu (jalǧa alu) qūqyǧyn Qazaqstan Respublikasynyŋ tūrǧyn üi qūrylysyna ülestık qatysu turaly zaŋnamasyna säikes kepıldık alu üşın Tūrǧyn üi qūrylysyna kepıldık beru qoryna uäkılettı kompaniianyŋ kepılge beruın qospaǧanda, qysqa merzimdi uaqytşa öteuli jäne uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saluǧa jol berilmeidi.       Eskertu. 77-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279; 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

78-bap. Üiler (qūrylystar, ǧimarattar) bar jer uchaskesin nemese sondai jer uchaskesine jer paidalanu qūqyǧyn kepilge salu

      1. Bölinetin jer uchaskesinde ornalasqan üidi (qūrylysty, ǧimaratty) kepilge salu, eger taraptardyŋ kelisimimen jer uchaskesiniŋ körsetilgennen ülken böligi nemese jer uchaskesiniŋ böligine jer paidalanu qūqyǧy ne bükil jer uchaskesi nemese bükil jer uchaskesine jer paidalanu qūqyǧy kepilge berilmese, üi (qūrylys, ǧimarat) ornalasqan jäne oǧan qyzmet körsetu üşin qajetti, bölinetin jer uchaskesiniŋ böligi nemese bölinetin jer uchaskesiniŋ böligine jer paidalanu qūqyǧy bir mezgilde kepilge beriletinin bildiredi.

      Bölinbeitin jer uchaskesinde nemese onda ornalasqan jyljymaityn mülikke qyzmet körsetu üşin arnaiy belgilengen jer uchaskesinde ornalasqan üidi (qūrylysty, ǧimaratty) kepilge salu sonymen bir mezgilde bükil jer uchaskesiniŋ nemese bükil jer uchaskesine jer paidalanu qūqyǧynyŋ kepilge beriletinin bildiredi. Üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) kepilge salu kezinde tiisti jer uchaskesiniŋ nemese onyŋ bölinetin böliginiŋ ne jer uchaskesine nemese onyŋ bölinetin böligine jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūny eskeriluge tiis.

      2. Eger bölinbeitin jer uchaskesinde ortaq menşiktegi (özge de ortaq zattyq qūqyqtaǧy) üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan bolsa, üidi (qūrylysty, ǧimaratty) kepilge salu sonymen bir mezgilde üidi (qūrylysty, ǧimaratty) ornalastyru, kütip-ūstau jäne paidalanu üşin qajetti jer uchaskesiniŋ kepilge salynatynyn bildiredi. Eger atalǧan jaǧdailarda kepil mäni üidiŋ (qūrylystyŋ, ǧimarattyŋ) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen tärtippen bölingen böligi nemese ortaq mülikke qūqyqtaǧy üles bolsa, kepilge berilgen üi (qūrylys, ǧimarat) böliginiŋ kölemine säikes keletin jer uchaskesindegi üleske kepil bir mezgilde belgilenedi. Kondominium obektisinde ornalasqan üi-jaidy kepilge salu sonymen bir mezgilde kondominiumǧa qatysuşylar arasyndaǧy qatynastardy retteitin Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes aiqyndalatyn ortaq müliktegi jäne jer uchaskesindegi ülestiŋ de kepil mäni bolatynyn bildiredi.

      3. Memlekettik jer paidalanuşylar atalǧan jer uchaskesinde ornalasqan üidi (qūrylysty, ǧimaratty) jäne onyŋ osy üi (qūrylys, ǧimarat) ornalasqan, oǧan qyzmet körsetuge arnalǧan böligin kepilge ainaldyrǧan jaǧdaida ǧana özderine tiesili tūraqty jer paidalanu qūqyǧyn kepilge beruge qūqyly (osy Kodekstiŋ 39-babynyŋ 2-tarmaǧy).

79-bap. Jer uchaskelerin jäne jer paidalanu qūqyǧyn kepilge salu tärtibi

      1. Jeke menşik qūqyǧynda nemese uaqytşa öteuli ūzaq merzimdi jer paidalanu qūqyǧynda jer uchaskeleri bar jeke jäne memlekettik emes zaŋdy tūlǧalar kepilge beruşi bola alady.

      Memlekettik jer paidalanuşylar osy Kodekste belgilengen tärtippen jäne jaǧdailarda özderine tiesili tūraqty jer paidalanu qūqyǧyn kepilge beruge qūqyly.

      2. Jeke jäne zaŋdy tūlǧalar kepil ūstauşylar boluy mümkin.

      3. Ortaq birlesken menşiktegi nemese ortaq birlesken jer paidalanudaǧy bölinbeitin jer uchaskesin kepilge beruge ortaq menşikke nemese ortaq jer paidalanuǧa qatysuşylardyŋ barlyǧynyŋ jazbaşa kelisimi bolǧan kezde jol beriledi.

      Jer uchaskesine ortaq ülestik menşikke nemese ortaq ülestik jer paidalanuǧa qatysuşy öz ülesin ortaq menşikke nemese ortaq jer paidalanuǧa basqa qatysuşylardyŋ kelisiminsiz kepilge saluǧa qūqyly.

      4. Ortaq menşik qūqyǧynda jer uchaskeleri bar tūlǧalar ortaq menşikke qatysuşylardyŋ jalpy jinalysynyŋ şeşimi negizinde jer uchaskelerin kepilge sala alady.

      Memleketten töleu merzimi ūzartylyp jeke menşikke satyp alynatyn jer uchaskelerin kepilge saluǧa osy Kodekstiŋ 49-babynda belgilengen tärtippen jäne jaǧdailarda jol beriledi. Strategiialyq obektıler ornalasqan jer uchaskelerın kepılge beruge Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgılengen tärtıppen jäne şarttarda Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ kelısuı boiynşa jol berıledı.

      5. Jer uchaskesin nemese jer paidalanu qūqyǧyn kepilge salu üşin jeke jäne zaŋdy tūlǧalar yqtimal kepil ūstauşyǧa:

      jer uchaskesıne qūqyq belgıleitın jäne säikestendıru qūjattaryn; ortaq birlesken menşikke nemese ortaq birlesken jer paidalanuǧa qatysuşylardyŋ notariattyq tärtıppen kuälandyrylǧan jazbaşa kelisimin; jer uchaskesıne tırkelgen qūqyqtar (qūqyq auyrtpalyqtary) turaly qūqyqtyq kadastrdyŋ mälımetterı. Jer uchaskesiniŋ böligin nemese oǧan jer paidalanu qūqyǧyn kepilge beru kezinde jer uchaskesiniŋ jalpy josparynda onyŋ kepilge beruge közdelgen böligi körsetiluge tiis. Būl rette osy baptyŋ 4-tarmaǧynyŋ üşınşı bölıgınde közdelgen jaǧdaidy qospaǧanda, jer paidalanu qūqyǧyn kepilge qoiu kezınde memlekettık menşıktegı jer uchaskesı menşık iesınıŋ kelısımı talap etılmeidı. Osy tarmaqtyŋ bırınşı jäne ekınşı bölıkterınde körsetılgen qūjattar men mälımetter tızbesı tolyq bolyp tabylady.       6. Alyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen.

      7. Jer uchaskesiniŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūny turaly eki jaqty kelisimge qol jetkizilgen kezde, negizgi mındettemenı qamtamasyz etu üşin kepilge beruşi men kepil ūstauşy arasynda jer uchaskesin nemese jer paidalanu qūqyǧyn kepilge salu turaly şart eki dana etip jasalady.

      8. İpoteka turaly şartta jer uchaskesin nemese jer paidalanu qūqyǧyn kreditorǧa nemese üşinşi tūlǧalarǧa berudi, maqsatyna säikes ipoteka turaly şart boiynşa kepilge salynǧan menşiktegi nemese jer paidalanudaǧy jer uchaskesin kepilge beruşiniŋ jäne (nemese) üşinşi tūlǧalardyŋ ony paidalanu qūqyqtaryn şekteudi, sondai-aq būl uchaskeden jemis jäne tabys aludy közdeuge bolmaidy.

      9. Alyp tastaldy - QR 2007.07.06. N 279 Zaŋymen.

      10. Eger kepıl turaly şartta özgeşe belgılenbese, jer uchaskesıne qūqyq belgıleitın jäne säikestendıru qūjattary kepıl ūstauşyǧa nemese senım bıldırılgen tūlǧaǧa berıledı.

      11. Kepıl jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa Memlekettık korporasiiada memlekettık tırkeuden ötken kezden bastap jer uchaskesın kepılge salu qūqyǧy nemese jer paidalanu qūqyǧy tuyndaidy.

      12. Boryşker negizgi mindettemeni oryndamaǧan jaǧdaida kepil ūstauşy Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋnamasyna säikes öz talaptaryn qanaǧattandyruǧa qūqyly.

      Eskertu. 79-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2007.07.26 N 311, 2011.03.25 N 421-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

80-bap. Jer uchaskesin nemese jer paidalanu qūqyǧyn kepilge saludy tirkeu

Jer uchaskesin nemese jer paidalanu qūqyǧyn kepilge salu jyljymaityn mülıkke qūqyqty tirkeu üşın belgılengen tärtippen memlekettik tirkeluge tiis.       Eskertu. 80-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.26 N 311, 2011.03.25 N 421-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

9-tarau. Jer uchaskesıne menşık qūqyǧyn, jer paidalanu qūqyǧyn jäne özge de zattyq qūqyqtardy toqtatu

81-bap. Jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧyn nemese jer paidalanu qūqyǧyn toqtatu negizderi

      1. Jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧy nemese jer paidalanu qūqyǧy:

      1) menşik iesi - jer uchaskesin nemese jer paidalanuşy jer paidalanu qūqyǧyn ielikten şyǧaryp basqa tūlǧalarǧa bergen;

      2) menşik iesi menşik qūqyǧynan nemese jer paidalanuşy jer paidalanu qūqyǧynan bas tartqan;

      3) jer uchaskesine menşik qūqyǧynan nemese jer paidalanu qūqyǧynan Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋ aktilerinde közdelgen özge de jaǧdailarda aiyrylǧan rette toqtatylady.

      2. Menşik iesinen jer uchaskesin jäne jer paidalanuşydan jer paidalanu qūqyǧyn olardyŋ kelısımınsız alyp qoiuǧa:

      1) menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ mindettemeleri boiynşa jer uchaskesinen nemese jer paidalanu qūqyǧynan öndirip alu jürgizilgen;

      2) jer uchaskesı memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarylǧan;

      3) osy Kodekstiŋ 92 jäne 93-baptarynda közdelgen jaǧdailarda, maqsatyna sai paidalanylmai otyrǧan nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryn būza otyryp paidalanylyp jürgen jer uchaskesi menşik iesinen nemese jer paidalanuşydan mäjbürlep alyp qoiylǧan;

      4) radioaktivtı lastanuǧa ūşyraǧan jer uchaskesı onyŋ menşık iesınen nemese jer paidalanuşydan, qūny teŋ jer uchaskesı berıle otyryp, mäjbürlep ielıkten şyǧarylǧan;

      5) tärkilengen retten basqa jaǧdailarda jol berilmeidi.

      3. Jer paidalanu qūqyǧy būdan basqa da mynadai negizder boiynşa toqtatyluy mümkin:

      1) uchaske berilgen merzimniŋ ötui;

      2) jer uchaskesi kepilde tūrǧan jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskesin jalǧa beru şartynyŋ nemese öteusiz uaqytşa jer paidalanu şartynyŋ merziminen būryn toqtatyluy;

      3) jer paidalanuşyǧa qyzmettik jer telimin berumen bailanysty tuyndaǧan eŋbek qatynastarynyŋ toqtatyluy (osy Kodekstiŋ 41-baby).

      Eskertu. 81-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

82-bap. Jeke menşik qūqyǧynan nemese jer paidalanu qūqyǧynan bas tartu

      1. Menşik iesi būl turaly jariia etip, ne jer uchaskesine qatysty özine tiesili qūqyǧyn saqtau nietinsiz odan bas tartatynyn aiqyn bildiretin basqa da is-äreket jasap, özine tiesili jer uchaskesine menşik qūqyǧynan bas tarta alady.

      Uaqytşa jer paidalanu qūqyǧynan nemese jeke menşiktegi jer uchaskesin uaqytşa paidalanu qūqyǧynan bas tartu jaldau şartyn nemese öteusiz uaqytşa jer paidalanu turaly şartty toqtatu üşin belgilengen tärtippen jüzege asyrylady.

      2. Menşık iesı jer uchaskesıne menşık iesı qūqyǧynan bas tartqan jaǧdaida, būl jer uchaskesı Qazaqstan Respublikasy Azamattyq kodeksınıŋ 242-babyna säikes iesı joq jyljymaityn zat retınde esepke alynady.

      Mūndai jer uchaskesı iesı joq jyljymaityn zat retınde esepte bolǧan kezınde basqa tūlǧaǧa uaqytşa jer paidalanuǧa berıluı mümkın.

      3. Jer uchaskesine jeke menşik qūqyǧynan erikti türde bas tartqan kezde, jer uchaskesi menşik iesiniŋ notariat kuälandyrǧan jazbaşa ötinişi jer uchaskesin iesi joq jyljymaityn zat retinde esepke aluǧa negiz bolyp tabylady.

      4. Alyp tastaldy - QR 29.10.2015 № 376-V Zaŋymen (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       Eskertu. 82-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

83-bap. Menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ mindettemeleri boiynşa jer uchaskesinen nemese jer paidalanu qūqyǧynan öndirip alu

Menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ mindettemeleri boiynşa jer uchaskesinen nemese jer paidalanu qūqyǧynan öndirip alu kezinde (osy Kodekstiŋ 63-baby) menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ jer uchaskesine menşik qūqyǧy nemese jer paidalanu qūqyǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen tärtippen menşik qūqyǧy nemese jer paidalanu qūqyǧy auysatyn tūlǧanyŋ alyp qoiylǧan jer uchaskesine menşik qūqyǧy nemese jer paidalanu qūqyǧy tuyndaǧan kezden bastap toqtatylady. Kepilge beruşiniŋ ötinişi boiynşa sot däleldi sebepter bolǧan kezde (dülei apat jäne özge de tötenşe jaǧdailar), sondai-aq auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer kepilge salynǧan jaǧdaida, kepilge salynǧan jer uchaskesinen (jer paidalanu qūqyǧynan) öndirip alu turaly şeşimde onyŋ satyluyn bir jylǧa deiingi merzimge keiinge qaldyruǧa qūqyly.

84-bap. Jer uchaskesin memleket mūqtajy üşin mäjbürlep ielikten şyǧarudyŋ jalpy erejelerı men prinsipterı

      1. Jer uchaskesi memleket mūqtajy üşin airyqşa jaǧdailarda, menşık iesınıŋ nemese memlekettık emes jer paidalanuşynyŋ kelısımımen müliktıŋ teŋ qūny ötelgen kezde ne sot şeşimi boiynşa mäjbürlep ielikten şyǧaryluy mümkın.

      1-1. Airyqşa jaǧdailar dep memleket mūqtajyn qanaǧattandyrudyŋ özge täsilınıŋ bolmauy tüsınıledı.

      2. Jer uchaskelerı airyqşa jaǧdailarda mäjbürlep ielıkten şyǧarylǧan kezde:

      1) Qazaqstan Respublikasy ratifikasiialaǧan şarttardan tuyndaityn halyqaralyq mindettemeler;

      2) qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajdary, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar, sauyqtyru, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattar üşın jer beru jäne arnaiy ekonomikalyq aimaqtardyŋ qūryluy men olardyŋ jūmys ısteuı;

      3) paidaly qazba ken oryndarynyŋ tabyluy jäne olardy qazu;

      4) avtomobil jäne temır joldardyŋ qūrylysy (rekonstruksiiasy), äuejailar, äueailaqtar, aeronavigasiia obektılerınıŋ jäne aviatehnikalyq ortalyqtardyŋ, temırjol kölıgı obektılerınıŋ, köpırlerdıŋ, metropolitenderdıŋ, tonnelderdıŋ, energetika jüielerı men elektr taratu jelılerı, bailanys jelılerı obektılerınıŋ, ǧaryş qyzmetın qamtamasyz etetın obektılerdıŋ, magistraldyq qūbyrlardyŋ, injenerlık-kommunikasiialyq jelılerdıŋ, strategiialyq obektılerge jatatyn mūnai öŋdeu öndırısı obektılerınıŋ, konsessiialyq jobalardy ıske asyru, eldı mekenderdıŋ ortaq paidalanuyndaǧy obektılerdıŋ qūrylysy (rekonstruksiiasy);

      4-1) "Jaiylymdar turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ 15-babynyŋ 1-tarmaǧyna säikes jeke auladaǧy auyl şaruaşylyǧy januarlaryn jaiu üşın halyqtyŋ jaiylymdyq alqaptarǧa degen mūqtajyn qanaǧattandyru;

      4-2) eldı mekenderdı damytudyŋ jäne qūrylys saludyŋ bas josparyna nemese shemasyna säikes jeke tūrǧyn üi salu üşın halyqtyŋ jer uchaskelerıne degen qajettılıgın qamtamasyz etu;

      5) eldi mekenderdiŋ bas josparlaryn osy bapta belgilengen erekşe jaǧdailardyŋ tizbesine jatqyzylatyn obektilerdı salu bölıgınde oryndau, sondai-aq Qazaqstan Respublikasy Memlekettık josparlau jüiesınıŋ qūjattarynda közdelgen obektilerdı biudjet qarajaty esebınen salu memleket mūqtajy bolyp tabylady.

      3. Jer uchaskesin memleket mūqtajy üşin mäjbürlep ielikten şyǧaru jeke menşıktegı nemese jer paidalanudaǧy (memleketten satyp alynǧan nemese satyp alynbaǧan jer paidalanu qūqyǧymen) jer uchaskesıne qatysty jüzege asyrylady.

      Jer paidalanuǧa berılgen jer uchaskesin memleket mūqtajy üşin mäjbürlep ielikten şyǧaru, eger jer paidalanuşy berilgen qūqyqty memleketten satyp alǧan bolsa, jer paidalanu qūqyǧyn satyp alǧany üşın tölemaqy qūny jer paidalanuşyǧa ötele otyryp jüzege asyrylady, sondai-aq onyŋ qalauy boiynşa osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes basqa jer uchaskesı berıluı mümkın. Eger jer paidalanuşy berılgen qūqyqty memleketten satyp almaǧan bolsa, oǧan osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes ornyna basqa jer uchaskesı berıluı mümkın. Būl rette jer uchaskesi memleket mūqtajy üşin mäjbürlep ielikten şyǧarylǧan kezde jer paidalanuşyǧa şyǧyndy öteu Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgılengen tärtıppen tolyq kölemde jüzege asyrylady.

      4. Jer uchaskesın mäjbürlep ielıkten şyǧaruǧa, memleket mūqtajyn qanaǧattandyru üşın qanşalyqty qajet bolsa, sondai kölemde ǧana jol berıledı.

      5. Kommersiialyq maqsattardy jäne memlekettık emes müddelerdı qanaǧattandyru maqsattaryn közdeitın kez kelgen ielıkten şyǧaru ne memlekettık funksiialardy jüzege asyru maqsattarynan tuyndamaityn jäne qoǧamdyq maŋyzy bar maqsattardy közdemeitın özge de ielıkten şyǧaru jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru bolyp tanylmauǧa tiıs.

      6. Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru ielıkten şyǧaru räsımınıŋ jariialylyǧy saqtalǧan kezde jürgızıledı.

      Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ nemese jergılıktı atqaruşy organnyŋ jer uchaskesın mäjbürlep ielıkten şyǧarudyŋ bastaluy turaly qaulysy ony qabyldaǧan sätten bastap üş jūmys künı ışınde atqaruşy organdardyŋ internet-resurstaryn qosa alǧanda, tiısınşe respublikalyq nemese jergılıktı būqaralyq aqparat qūraldarynda jariialanuǧa jatady.

      7. Osy baptyŋ erejelerın oryndamau jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudan sottyŋ bas tartuyna jäne Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ nemese jergılıktı atqaruşy organnyŋ jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudyŋ bastaluy turaly qabyldaǧan qaulysynyŋ küşın joiuǧa negız bolyp tabylady.

      8. Jer uchaskesı memleket mūqtajy üşın ielıkten şyǧarylatyn tūlǧalardyŋ qūqyqtaryn qorǧau sot tärtıbımen jüzege asyrylady.

      9. Memleket mūqtajy üşın ielıkten şyǧarylatyn jer uchaskesınıŋ menşık iesı nemese memlekettık emes jer paidalanuşy osy Kodekske säikes jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudyŋ bastaluy turaly qauly qabyldanǧannan keiın "Memlekettık mülık turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ 6-tarauynda belgılengen tärtıppen kelısım räsımderıne bastama jasauǧa qūqyly.

      Eskertu. 84-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 21.01.2019 № 217-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

85-bap. Jer uchaskesin memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru

      1. Jer uchaskesınıŋ menşik iesı nemese memlekettik emes jer paidalanuşy "Memlekettık mülık turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ 6-tarauynda belgılengen merzımde jäne tärtıpte mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly jazbaşa habardar etıluge tiıs.

      Jer uchaskesınıŋ menşik iesı nemese memlekettik emes jer paidalanuşy mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly jazbaşa habarlama alǧan sätten bastap memleket ony satyp aludyŋ basym qūqyǧyna ie bolady.

      2. Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru "Memlekettık mülık turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ 6-tarauynda belgılengen tärtıppen jüzege asyrylady.

      3. Jer uchaskesi menşik iesinıŋ menşık qūqyǧynyŋ jäne memlekettik emes jer paidalanuşynyŋ jer paidalanu qūqyǧynyŋ toqtatyluy jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın ielıkten şyǧaru turaly şarttyŋ nemese jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly sot şeşımınıŋ negızınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen memlekettık tırkeluge jatady.

      Eskertu. 85-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen; özgerıster engızıldı - QR 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 21.01.2019 № 217-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

86-bap. Menşık iesınıŋ nemese memlekettık emes jer paidalanuşynyŋ jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru kezındegı qūqyqtary

1. Menşık iesı nemese memlekettık emes jer paidalanuşy jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru räsımınıŋ bastaluy turaly habarlama alǧan künnen bastap jer uchaskesıne memlekettık menşık qūqyǧy memlekettık tırkelgenge nemese jer paidalanu qūqyǧy toqtatylǧanǧa deiın jer uchaskesine jäne özge de jyljymaityn mülıkke özine tiesili qūqyqty jüzege asyruǧa, osy mülıktı onyŋ nysanaly maqsatyna säikes paidalanudy qamtamasyz etetin qajetti şyǧyndardy jasauǧa qūqyly. Būl rette menşik iesi nemese memlekettık emes jer paidalanuşy körsetılgen kezeŋde osyndai jer uchaskesındegı jaŋa qūrylysqa, üilerdı (qūrylystardy, ǧimarattardy) jäne özge de jyljymaityn mülık obektılerın keŋeituge nemese rekonstruksiialauǧa bailanysty şyǧyndar men zalaldardy özi köteruge täuekel jasaidy. Eger menşık iesı nemese memlekettık emes jer paidalanuşy jer uchaskesınıŋ bır bölıgı memleket mūqtajy üşın ielıkten şyǧarylǧannan keiın qalǧan bölıgın būrynǧy nysanaly maqsaty boiynşa paidalana almasa, onda bükıl jer uchaskesı satyp alynady.

      2. Jer uchaskesıne jäne özge de jyljymaityn mülıkke qūqyqtar osy baptyŋ 1-tarmaǧynda körsetılgen uaqyt ışınde basqa tūlǧaǧa ielıkten şyǧaru jolymen nemese özge de negızder boiynşa auysqan kezde, sondai-aq ämbebap qūqyqtyq mirasqorlyqqa bailanysty qūqyq ielenuşı auysqan kezde jer uchaskesın mäjbürlep ielıkten şyǧaru räsımı jaŋa qūqyq ielenuşıge de qatysty qoldanylady (jalǧasady).

      Eskertu. 86-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

87-bap. Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarǧan kezde onyŋ qūnyn öteu

      Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarǧan kezde onyŋ qūnyn öteu mölşerı, tölem nysandary jäne töleu merzımderı "Memlekettık mülık turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ 6-tarauynda belgılenedı.

      Eskertu. 87-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

88-bap. Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın sot şeşımı boiynşa mäjbürlep ielıkten şyǧaru

      Eskertu. 88-baptyŋ taqyrybyna özgerıs engızıldı - QR 21.01.2019 № 217-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      1. Eger menşık iesı nemese memlekettık emes jer paidalanuşy jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudyŋ bastaluy turaly qaulymen kelıspese ne jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın ielıkten şyǧaru turaly şart talaptary boiynşa onymen kelısımge qol jetkızılmese, jergılıktı atqaruşy organ jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly talap-aryzben sotqa jügınuge qūqyly.

      2. Jer uchaskesınıŋ menşık iesı nemese memlekettık emes jer paidalanuşy jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly habarlamany alǧan sätten bastap üş ai ötken soŋ, bıraq, jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudyŋ bastaluy turaly qaulyda körsetılgen memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudy jüzege asyru merzımınen (künınen) keşıktırılmei jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly talap-aryz keltırıluı mümkın.

      3. Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaru turaly talap-aryz boiynşa azamattyq ıster ıstı sotta qarauǧa daiyndau aiaqtalǧan künnen bastap bır ai merzımde qaralady jäne şeşıledı.

      Eskertu. 88-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen; özgerıs engızıldı - QR 21.01.2019 № 217-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

89-bap. Memlekettik qajettikter üşin memlekettik jer paidalanuşydan jer uchaskesin alyp qoiu

Memlekettik qajettikter üşin memlekettik jer paidalanuşydan jer uchaskesin alyp qoiu ony alyp qoiudy jüzege asyratyn atqaruşy organnyŋ birjaqty şeşimi negizinde jürgiziledi. Mūndai şeşimge joǧary tūrǧan organǧa ne sot tärtibimen şaǧym jasaluy mümkin. Şaǧym beru alyp qoiu turaly şeşimniŋ oryndaluyn toqtata tūrady.

90-bap. Jekelegen sanattardaǧy jerlerdi alyp qoiudy şekteu

Suarmaly auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn, auyl şaruaşylyǧy, biologiialyq jäne irrigasiialyq-meliorasiialyq, balyq şaruaşylyǧy beiınındegı ǧylymi-zertteu jäne oqu oryndarynyŋ täjiribelik alaŋdarynyŋ, orman jäne su qorlarynyŋ jerlerin alyp qoiuǧa erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy qūrumen jäne keŋeitumen, halyqaralyq mindettemelerdi oryndaumen, uchaskeniŋ astynan baǧaly paidaly qazbalar ken ornynyŋ tabyluymen, joldardy, jaŋartylatyn energiia közderın paidalanu obektılerın, elektr beru jelilerin, bailanys jelileri men magistraldyq qūbyrlardy, eldi mekenderdiŋ ortaq paidalanudaǧy injenerlik-kommunikasiialyq jelilerin, sondai-aq yqtimal ornalastyrudyŋ basqa nūsqalary bolmaǧan kezde memlekettik maŋyzy bar obektilerdi salumen bailanysty erekşe jaǧdailarda jol beriledi.       Eskertu. 90-bap jaŋa redaksiiada - QR 04.07.2013 № 128-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

91-bap. Tötenşe jaǧdailar kezinde jer uchaskesin uaqytşa alyp qoiu

      1. Dülei apattar, soǧys jaǧdaiyndaǧy rejim, avariialar, epidemiialar, indetter jaǧdaiynda jäne özge de tötenşe jaǧdailar kezinde jer uchaskesi jergilikti atqaruşy organdardyŋ şeşimimen menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa olardyŋ şekken şyǧyny ötele otyryp, olardan qoǧam müddesi üşin uaqytşa alyp qoiyluy mümkin. Menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ şekken şyǧynyn öteu baǧasy sot tärtibimen daulanuy mümkin.

      2. Tötenşe jaǧdaidyŋ qoldanyluy toqtatylǧan kezde jer uchaskesi menşik iesine (jer paidalanuşyǧa) qaitaryluǧa tiis jäne dau tuyndaǧan jaǧdaida ol sot tärtibimen onyŋ qaitaryluyn talap etuge qūqyly.

      3. Jer uchaskesin menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa qaitaru mümkin bolmaǧan jaǧdaida jer uchaskesiniŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūny öteledi.

      4. Jer uchaskesin uaqytşa alyp qoiǧan kezde mülikti, sonyŋ işinde jyljymaityn mülikti rekvizisiialau tärtibi Qazaqstan Respublikasy azamattyq zaŋdarynyŋ normalary boiynşa jüzege asyrylady.

92-bap. Maqsaty boiynşa paidalanylmaǧan jäne igerılmegen jer uchaskesin menşik iesinen jäne jer paidalanuşydan mäjbürlep alyp qoiu

      1. Osy bapta közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskesın igerudıŋ merzımı men şarttaryn oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı, al arnaiy ekonomikalyq aimaq aumaǧynda – tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlıktıŋ jergılıktı atqaruşy organdary nemese arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ basqaru organy jer uchaskelerın beru jönındegı osy Kodekste belgılengen öz qūzyretı şegınde, osy aumaqta jerdı aimaqtarǧa böluge jäne qala qūrylysy reglamentterıne säikes belgılengen berıletın jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsaty men jerdıŋ qūqyqtyq rejimıne qarai aiqyndaidy jäne ol satyp alu-satu nemese jer paidalanu (jaldau) şarttarynda körsetıledı.

      2. Eger qūrylysqa arnalǧan jer uchaskesi ony beru turaly şeşım qabyldanǧan künnen bastap üş jyl (eger jobalau-smetalyq qūjattamada anaǧūrlym ūzaq merzım közdelmese) ışınde maqsaty boiynşa paidalanylmaǧan jaǧdaida, onda Qazaqstan Respublikasy azamattarynyŋ jeke tūrǧyn üi qūrylysyna arnalǧan jeke menşıgındegı jer uchaskesın qospaǧanda, mūndai jer uchaskesi osy Kodekstiŋ 94-babynda közdelgen tärtippen mäjbürlep alyp qoiuǧa jatady.

      Eger jeke tūrǧyn üi qūrylysyna arnalǧan jer uchaskesı daiyn emes alaŋdarda jer paidalanu qūqyǧynda berılgen jaǧdailarda, mūndai jer uchaskesın igeru merzımı ony tiıstı injenerlık (kommunaldyq) infraqūrylymmen qamtamasyz etken kezden bastap esepteledı.

      3. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızuge arnalǧan jer uchaskesı paidalanbau faktısı alǧaş ret anyqtalǧan kezden bastap qatarynan ekı jyl boiy maqsatqa sai paidalanylmaǧan jaǧdailarda, mūndai jer uchaskesi osy Kodekstiŋ 94-babynda közdelgen tärtippen mäjbürlep alyp qoiuǧa jatady.

      3-1. Jer uchaskesı eŋserılmeitın küştıŋ saldarynan maqsaty boiynşa paidalanyla almaityn uaqyt jer uchaskesı maqsaty boiynşa paidalanylmaityn, osy baptyŋ 2 jäne 3-tarmaqtarynda közdelgen kezeŋderge kırmeidı.

      4. Şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen jer uchaskesın maqsaty boiynşa paidalanbau jaǧdailaryna:

      1) egıstıkte – jer uchaskesın auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn egu üşın öŋdeu jönındegı jūmystardyŋ jürgızılmeuı; 2) şabyndyqtarda – jer uchaskesınde şöp şabudyŋ jürgızılmeuı, ony aramşöpterdıŋ, būtalardyŋ, şılıkterdıŋ basyp ketuı jäne şöp bıtıktıgı jūtaŋdanuynyŋ özge de belgılerınıŋ boluy; 3) jaiylymdarda – jaiu üşın auyl şaruaşylyǧy januarlarynyŋ bolmauy ne olardyŋ sany agroönerkäsıptık keşendı damytu salasyndaǧy uäkılettı organ belgılegen jaiylymdardyŋ jalpy alaŋyna tüsetın jüktemenıŋ şektı rūqsat etıletın normasynyŋ jiyrma paiyzynan az boluy jäne (nemese) jemşöp daiyndau maqsatynda şöp şabudyŋ bolmauy; 4) köpjyldyq ekpelerde – egıstı kütıp ösıru, jinau jūmystarynyŋ jürgızılmeuı jäne esepten şyǧarylǧan köpjyldyq ekpelerdıŋ tamyrlarynyŋ alynbauy jatady.

      5. Maqsaty boiynşa paidalanylmaǧan jäne igerılmegen jer uchaskesin mäjbürlep alyp qoiu jetım balalarǧa, ata-anasynyŋ qamqorlyǧynsyz qalǧan balalarǧa menşık qūqyǧymen tiesılı jer uchaskesıne olar jiyrma bır jasqa tolǧanǧa deiın qoldanylmaidy.

      6. Kepıl mülkın öndırıp alu nätijesınde ekınşı deŋgeidegı banktıŋ, "Qazaqstan Respublikasyndaǧy bankter jäne bank qyzmetı turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋy 61-4-babynyŋ 8-tarmaǧynda körsetılgen ūiymnyŋ menşıgıne qabyldanǧan jer uchaskesın ekınşı deŋgeidegı bankten, "Qazaqstan Respublikasyndaǧy bankter jäne bank qyzmetı turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋy 61-4-babynyŋ 8-tarmaǧynda körsetılgen ūiymnan mäjbürlep alyp qoiudy Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋnamasyna säikes olarda jer uchaskesıne menşık qūqyǧy tuyndaǧan künnen bastap alty ai ışınde jüzege asyruǧa bolmaidy. Jer uchaskesın ielıkten şyǧaru osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınde közdelgen merzım ötkennen keiın jüzege asyrylmaǧan jaǧdaida jer uchaskesın mäjbürlep alyp qoiu osy Kodekste belgılengen tärtıppen jüzege asyrylady. Ekınşı deŋgeidegı bank, "Qazaqstan Respublikasyndaǧy bankter jäne bank qyzmetı turaly" Qazaqstan Respublikasy Zaŋy 61-4-babynyŋ 8-tarmaǧynda körsetılgen ūiym jer uchaskesın ielıkten şyǧarǧan jaǧdaida, jaŋa qūqyq ielenuşı üşın igeru merzımı osy baptyŋ normalaryna säikes oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkimderi, al arnaiy ekonomikalyq aimaq aumaǧynda – tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlıktıŋ jergılıktı atqaruşy organdary nemese arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ basqaru organy aiqyndaityn bastapqy merzım retınde belgılenedı.       Eskertu. 92-bap jaŋa redaksiiada - QR 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); özgerıster engızıldı - QR 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı) ; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.02.2017 № 49-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 02.04.2019 № 241-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

93-bap. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylǧan jer uchaskesın menşık iesınen jäne jer paidalanuşydan mäjbürlep alyp qoiu

      1. Jer uchaskesın nemese onyŋ bır bölıgın Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanu Qazaqstan Respublikasynyŋ Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodeksıne säikes jauaptylyqqa äkep soǧady.

      2. Eger jer uchaskesı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylǧan jaǧdailarda, mūndai jer uchaskesi osy Kodekstiŋ 94-babynda közdelgen tärtippen mäjbürlep alyp qoiuǧa jatady.

      3. Jer uchaskesın Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanu jaǧdailaryna:

      1) jer uchaskesın nemese onyŋ bır bölıgın nysanaly maqsatyna säikes paidalanbau; 2) jer uchaskesın nemese onyŋ bır bölıgın auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdı ūtymdy paidalanu qaǧidalarynda aiqyndalǧan talaptardy būza otyryp paidalanu; 3) osy Kodekstıŋ 99-babynda belgılengen talaptardy saqtamau; 4) jer uchaskesın ekologiialyq jaǧdaidy edäuır naşarlatuǧa äkep soǧatyndai etıp paidalanu jatady.

      4. Eger jer uchaskesınıŋ menşık iesınıŋ nemese jer paidalanuşynyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būzuy jer uchaskesın nysanaly maqsaty boiynşa paidalanbauyn bıldırse, onda jer uchaskesınıŋ menşık iesıne nemese jer paidalanuşyǧa anyqtalǧan būzuşylyqtardy joiu turaly nūsqamany alǧan kezden bastap ekı ai ışınde jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organyna, audandyq maŋyzy bar qalanyŋ, kenttıŋ, auyldyŋ, auyldyq okrugtıŋ äkımıne onyŋ nysanaly maqsatyn özgertu turaly ötınış bıldıru qūqyǧy berıledı.

      5. Eŋserılmeitın küştıŋ saldarynan tuyndaǧan jaǧdailardy qospaǧanda, jer uchaskesın nemese onyŋ bır bölıgın paidalanu auyl şaruaşylyǧy jerı qūnarlylyǧynyŋ anaǧūrlym tömendeuıne ne ekologiialyq jaǧdaidyŋ edäuır naşarlauyna äkep soqqan jaǧdailarda, jer uchaskesınıŋ menşık iesı nemese jer paidalanuşy Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋnamasyna säikes memleketke zalaldy öteuge mındettı.

      Eskertu. 93-bap jaŋa redaksiiada - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı).

94-bap. Maqsaty boiynşa paidalanylmaǧan ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylǧan jer uchaskesin mäjbürlep alyp qoiu tärtıbı

      1. Jer uchaskelerınıŋ menşik ielerinen jäne jer paidalanuşylardan jer uchaskelerın osy Kodekstiŋ 92 jäne 93-baptarynda közdelgendei mäjbürlep alyp qoiu jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyna memlekettık baqylaudy jüzege asyratyn organdardyŋ talap aryzy boiynşa sot tärtıbımen jürgiziledi.

      Kepılge alynǧan jer uchaskelerın osy Kodekstiŋ 92 jäne 93-baptarynda közdelgen negızder boiynşa mäjbürlep alyp qoiu turaly talap aryz berılgen jaǧdaida, kepıl ūstauşy mūndai jer uchaskelerın alyp qoiu räsımınıŋ bastalǧany turaly habardar etıluge tiıs. Kepıl ūstauşyǧa habarlamany sotqa talap aryz bergen, jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyna memlekettık baqylaudy jüzege asyratyn tiıstı organ jıberedı.

      2. Osy Kodekstiŋ 92 jäne 93-baptarynda közdelgen jaǧdaida jer uchaskesin mäjbürlep alyp qoiu turaly talap aryz Qazaqstan Respublikasynyŋ Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodeksınde közdelgen jazalau şaralary qoldanylǧannan keiın jäne jer uchaskesın maqsaty boiynşa paidalanu jönınde jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būzuşylyqtardy joiu jönınde şaralar qoldanu üşın jer uchaskesınıŋ menşık iesıne nemese jer paidalanuşyǧa berılgen nūsqamanyŋ merzımı ötkennen keiın berıledı.

      Jer uchaskesın maqsaty boiynşa paidalanu jönınde şaralar qoldanu üşın merzım – bır jyl, al Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būzuşylyqtardy joiu jönınde – jer uchaskesın maqsaty boiynşa paidalanbau ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būzu faktısı anyqtalǧan kezden bastap üş ai bolyp belgılenedı. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būzuşylyqty joiu qajettılıgı turaly nūsqama jer uchaskesıne qūqyq auyrtpalyǧy retınde "Jyljymaityn mülıkke qūqyqtardy memlekettık tırkeu turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋyna säikes memlekettık tırkeluge jatady.

      2-1. Eger maqsatqa sai paidalanylmai jatqan ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylatyn jer uchaskesı osy Kodekstıŋ 84-babyna säikes memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧaruǧa jatatyn bolsa, onda jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettık baqylaudy jüzege asyratyn tiıstı organ atalǧan jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarudy bastau turaly qaulyny qabyldaǧan jergılıktı atqaruşy organnyŋ ötınışhaty negızınde jer uchaskesın mäjbürlep alyp qoiu räsımın toqtatuǧa qūqyly.

      3. Jer uchaskesı osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptarynda körsetılgen negızder boiynşa sot şeşımımen jer uchaskesınıŋ menşık iesınen nemese jer paidalanuşydan mäjbürlep alyp qoiylǧan jaǧdaida, jer uchaskesıne menşık qūqyǧy nemese jer paidalanu qūqyǧy (memleketten satyp alynǧan, jer uchaskesine jaldau qūqyqtaryna qatysty) Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq ıs jürgızu zaŋnamasynda jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ atqaruşylyq ıs jürgızu jäne sot oryndauşylarynyŋ märtebesı turaly zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen sauda-sattyqta (konkurstarda, auksiondarda) satylady.

      4. Öteusız negızde berılgen jer uchaskesı osy Kodekstıŋ 92-babynda körsetılgen negızder boiynşa sot şeşımımen menşık iesınen mäjbürlep alyp qoiylǧan jaǧdaida, osy jer uchaskesı jer uchaskesınıŋ menşık iesıne qūnyn ötemesten odan ärı qaita bölu üşın arnaiy jer qoryna alynady.

      Būl rette mūndai menşık iesınıŋ (alyp qoiylǧan jer uchaskesı osy Kodekstıŋ 9-baby 3-tarmaǧy 2) tarmaqşasynyŋ negızınde berılgen jaǧdaida) osy Kodekstıŋ 96-1-babynda belgılengen erejelerdı eskere otyryp, jer uchaskesın osy maqsattar üşın öteusız negızde qaitadan aluǧa qūqyǧy bar.

      5. Jer uchaskesın mäjbürlep alyp qoiu şyǧystary şegerilgennen keiın jäne oryndaluy jer uchaskesınıŋ jäne jer paidalanu qūqyǧynyŋ kepılımen qamtamasyz etılgen mındettemeler boiynşa talaptar mölşerınde kepıl ūstauşyǧa tölengennen keiın tüsken soma jer uchaskesınıŋ būrynǧy menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa tölenedi.

      Bir jyl işinde keminde üş sauda-sattyq (konkurstar, auksiondar) ötkızılgennen keiin mūndai jer uchaskesin nemese oǧan jer paidalanu qūqyǧyn ötkızu mümkin bolmaǧan kezde jer uchaskesi sot şeşimimen arnaiy jer qoryna alynady.

      6. Jer uchaskesın mäjbürlep alyp qoiu turaly zaŋdy küşıne engen sot şeşımı jer uchaskesı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧany jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tiıstı tızılımıne engızu üşın negız bolyp tabylady.

      Eskertu. 94-bap jaŋa redaksiiada - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); özgerıster engızıldı - QR 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 21.01.2019 № 217-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

95-bap. Tärkileu

Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamalyq aktilerinde közdelgen jaǧdailarda, jer uchaskesi menşik iesinen nemese jer paidalanuşydan äkımşılık nemese qylmystyq qūqyq būzuşylyq jasaǧany üşin sanksiia türinde sot tärtibimen öteusiz alyp qoiyluy mümkin. Sottalǧan adam men onyŋ asyrauyndaǧy adamdar üşin qajetti, sottalǧan adamǧa jeke menşik qūqyǧymen tiesili nemese onyŋ ortaq menşiktegi ülesi bolyp tabylatyn, onda üii men şaruaşylyq qora-jailary ornalasqan jer uchaskeleri, sondai-aq özindik qosalqy şaruaşylyq jürgizu üşin qajetti jer uchaskeleri Qazaqstan Respublikasynyŋ qylmystyq-atqaru zaŋdarynda közdelgen tizbege säikes tärkilenbeuge tiis. Tärkilengen jer uchaskeleri memlekettik menşikke qaitarylady. Tärkileu obektisi bolyp tabylatyn mūndai jer uchaskeleri ne jer paidalanu qūqyǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen tärtippen satyluy nemese odan ärı paidalanyluy mümkin.       Eskertu. 95-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.06.22 N 147; 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

96-bap. Menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy toqtatylǧan jaǧdaida jer uchaskesin baǧalau

Menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy toqtatylǧan jaǧdaida jer uchaskesinıŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūny memleketke tölengen soma şegınde belgılenedı. Menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy toqtatylǧan jaǧdaida jeke tūrǧyn üi ornalasqan jerde jeke tūrǧyn üi saluy üşın, jeke qosalqy şaruaşylyq jürgızu üşın (egıstık telımderın qospaǧanda) berılgen jer uchaskesınıŋ qūny jer uchaskesınıŋ naryqtyq qūnynan aspaityn qūny mölşerınde belgılenedı. Menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy toqtatylǧan jaǧdaida menşık iesıne nemese jer paidalanuşyǧa azamattyq-qūqyqtyq mämıle boiynşa nemese sot şeşımı boiynşa auysqan jer uchaskesınıŋ qūny azamattyq-qūqyqtyq şartta nemese sot şeşımınde körsetılgen qūn mölşerınde, bıraq naryqtyq qūnnan aspaityn mölşerde belgılenedı. Azamattyq-qūqyqtyq şartta nemese sot şeşımınde jer uchaskesınıŋ baǧasy körsetılmegen jaǧdaida, jer uchaskesınıŋ qūny onyŋ kadastrlyq (baǧalau) qūny boiynşa baǧalanady.       Eskertu. 96-bap jaŋa redaksiiada - QR 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

96-1-bap. Jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımı

      1. Jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımın qalyptastyrudy jäne jürgızudı jerdı paidalanu men qorǧaudy baqylau jönındegı uäkılettı organ, audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy ūsynatyn aqparattyŋ negızınde ortalyq uäkılettı organ jüzege asyrady.

      2. Jerdı paidalanu men qorǧaudy baqylau jönındegı uäkılettı organ, audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptaryna säikes zaŋdy küşıne engen sot şeşımınıŋ negızınde üş jūmys künı ışınde ortalyq uäkılettı organǧa aqparat jıberedı, onda:

      1) jeke tūlǧanyŋ tegı, aty, äkesınıŋ aty (ol bolǧan kezde), sondai-aq jeke basyn kuälandyratyn qūjattyŋ derekterı, onyŋ jeke säikestendıru nömırı; 2) zaŋdy tūlǧanyŋ atauy jäne onyŋ biznes-säikestendıru nömırı; 3) alyp qoiylǧan jer uchaskesınıŋ ornalasqan jerı, alaŋy jäne nysanaly maqsaty; 4) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būzuşylyqtyŋ türı men qūramy; 5) sot şeşımı qabyldanǧan jäne onyŋ zaŋdy küşıne engen künı körsetıledı. Ortalyq uäkılettı organ aqparatty alǧan kezden bastap ekı jūmys künı ışınde ony jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımıne engızedı.

      3. Jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımındegı mälımetter osy Kodekstıŋ 92 jäne 93-baptarynyŋ negızınde jer uchaskesın mäjbürlep alyp qoiu turaly sot şeşımı zaŋdy küşıne engen künnen bastap üş jyl ötkennen keiın alyp tastalady.

      Körsetılgen mälımetter jer uchaskesın mäjbürlep alyp qoiu turaly sot şeşımınıŋ küşı joiylǧan jaǧdailarda da jer uchaskesı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧanyŋ ötınışı boiynşa bır jūmys künı ışınde alyp tastalady. Ötınışke sot şeşımınıŋ köşırmesı qosa berıledı.

      4. Jer uchaskelerı mäjbürlep alyp qoiylǧan tūlǧalardyŋ tızılımındegı jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa jer uchaskelerın beruge jol berılmeidı.

      Eskertu. 9-tarau 96-1-bappen tolyqtyryldy - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); özgerıs engızıldı - QR 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

3-bölim. Jer sanattary 10-tarau. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer

97-bap. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer ūǧymy jäne onyŋ qūramy

      1. Auyl şaruaşylyǧynyŋ qajetteri üşin berilgen nemese osy maqsattarǧa arnalǧan jer auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer dep tanylady.

      2. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer qūramyna auyl şaruaşylyǧy alqaptary men auyl şaruaşylyǧynyŋ jūmys isteuine qajetti işki şaruaşylyq joldary, kommunikasiialar, tūiyq su aidyndary, meliorasiialyq jüie, qora-jailar men ǧimarattar ornalasqan jer, sondai-aq basqa da alqaptar (sor, qūm, taqyr jäne auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ alabyna qosylǧan basqa da alqaptar) jatqyzylady.

      3. Auyl şaruaşylyǧy alqaptary airyqşa qorǧaluǧa jatady. Būl jerlerdı auyl şaruaşylyǧy öndırısıne bailanysty emes maqsattarǧa paidalanuǧa erekşe jaǧdailarda jol berıledı (osy Kodekstıŋ 90-baby).

      Auyl şaruaşylyǧy öndırısın, şarua nemese fermer qojalyqtaryn jürgızu üşın jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa berılgen jer uchaskelerınde jäne jeke qosalqy şaruaşylyqtyŋ egıstık telımderınde auyl şaruaşylyǧyn jürgızuge qatysy joq obektıler, onyŋ ışınde tūrǧyn üiler (jeke tūrǧyn üilerdı qosa alǧanda) saluǧa jol berılmeidı. Būl rette mal şaruaşylyǧy keşenderın saluǧa, auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerlerde mausymdyq jūmystar men şalǧaidaǧy mal şaruaşylyǧyna arnalǧan uaqytşa qūrylystarǧa jäne şaruaşylyq-tūrmystyq qūrylystarǧa suarmaly auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ barlyq türlerı, egıstık, tyŋaiǧan jerler, köp jyldyq ekpeler egılgen jerler jatatyn baǧaly auyl şaruaşylyǧy alqaptary paidalanyla almaidy.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       3-tarmaqty üşınşı bölıkpen tolyqtyru közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).

      3-1. Jeke menşıktegı nemese jer paidalanudaǧy auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın alaŋdary osy Kodekstıŋ 50-babynyŋ 5-tarmaǧyna säikes belgılengen eŋ az mölşerden tömen uchaskelerge böluge jol berılmeidı.

      Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın auyl şaruaşylyǧyn jürgızumen bailanysty emes maqsatta uchaskelerge böluge jol berılmeidı.

      3-2. Eldı mekenderdıŋ jerın bas josparlaryna (nemese tūrǧyndarynyŋ sany bes myŋ adamǧa deiingi eldi mekenderdi damytudyŋ jäne olarda qūrylys saludyŋ osy josparlardy almastyratyn shemasyna) säikes keŋeitu jaǧdailaryn qospaǧanda, şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşın berılgen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdıŋ nysanaly maqsatyn jeke tūrǧyn üi qūrylysy maqsattary üşın jäne jeke qosalqy şaruaşylyq jürgızu üşın özgertuge jol berılmeidı.

      4. Auyl şaruaşylyǧy alqaptaryna egistikter, tyŋaiǧan jer, köp jyldyq ekpeler egilgen jer, şabyndyqtar men jaiylymdar jatady.

      Egistik - jüieli türde öŋdeletin jäne köp jyldyq şöpterdiŋ egistigin qosa alǧanda, auyl şaruaşylyǧy daqyldarynyŋ egistigine paidalanylatyn jer uchaskeleri, sondai-aq süri jer. Aldyn ala egiletin daqyldardyŋ egistigi ornalasqan (üş jyldan aspaityn uaqyt aralyǧynda), tübegeili jaqsartu maqsatynda jyrtylǧan şabyndyqtar men jaiylymdardyŋ jer uchaskeleri, sondai-aq baqtardyŋ egiske paidalanylatyn qatar aralyǧy egistikke jatpaidy. Tyŋaiǧan jer - būryn egistik qūramynda bolǧan jäne küzden bastap bir jyldan asa auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn eguge paidalanylmaityn jäne par aidauǧa äzirlenbegen jer uchaskesi. Köp jyldyq ekpeler - jemis-jidek, tehnikalyq jäne däri-därmek önimderiniŋ tüsimin aluǧa, sondai-aq aumaqty sändep bezendiruge arnalyp qoldan otyrǧyzylǧan köp jyldyq aǧaş, būta ekpelerine paidalanylatyn jer uchaskeleri. Tabiǧi şabyndyqtar – şöp şabu üşın jüieli türde paidalanylatyn jer uchaskeleri. Jaiylym – auyl şaruaşylyǧy januarlaryn jyl boiy nemese mausymdyq jaiu üşın berıletın jäne paidalanylatyn jer uchaskelerı. Jaiylymdarda auyl şaruaşylyǧy januarlaryn jaiu kezınde, jaiylymdardyŋ jalpy alaŋyna tüsetın jüktemenıŋ şektı rūqsat etıletın normalary saqtalǧan kezde jaiylymdardyŋ önımdılıgı jaiylatyn auyl şaruaşylyǧy januarlaryna jemşöp qajettılıgınen asatyn jaǧdailarda, jemşöp daiyndau maqsatynda şöp şabuǧa rūqsat etıledı. Tübegeili jaqsartylǧan şabyndyqtar – şöp egu arqyly jaŋa şalǧyn ösırılgen şabyndyq uchaskeleri. Tübegeilı jaqsartylǧan jaiylymdar – köpjyldyq şöpterdıŋ şyǧymdylyǧy joǧary sottaryn egu arqyly jaŋa şalǧyn ösırılgen jaiylym uchaskelerı. Sulandyrylǧan jaiylymdar - tiisti mal basyn sapasy oidaǧydai sumen qamtamasyz ete alatyn su közderi (kölder, özender, toǧandar, apandar, suaru jäne sulandyru kanaldary, qūbyrly nemese şegendi qūdyqtar) bar jaiylymdar.

      5. Auyl şaruaşylyǧy alqaptary suarmaly jäne suarylmaityn boluy mümkın.

      Suarmaly auyl şaruaşylyǧy alqaptaryna auyl şaruaşylyǧynda paidalanuǧa jäne suaruǧa jaramdy, su resurstary jüiesiniŋ qazirgi paidaly jūmys koeffisientinde suaru normalarynyŋ jobalau nemese qoldanystaǧy normativteri boiynşa osy jerdi sumen qamtudyŋ qolaily merzimi işinde qamsyzdandyrudyŋ keminde 75 prosentinen kem emes su aǧynymen qamtamasyz etetin suaru közimen bailanysty tūraqty jäne uaqytşa suaru jüiesi bar jer jatady. Jaiylma suaru jeri qar suyn jäne köktemgi tasqyn sudy, sondai-aq topyraqty ylǧaldandyru üşin suaru jäne sulandyru kanaldarynan beriletin sudy osy uchaskeler aumaǧynda ūstap qaludy jäne qaita böludi qamtamasyz etetin su bögeitin beldeuleri, sudy retteitin bögetteri men basqa da gidrotehnikalyq qūrylystary bar uchaskeler bolyp tabylady.

      6. Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer:

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       1) tarmaqşanyŋ qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 1) Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna özındık qosalqy şaruaşylyqty, baǧbandyqty jäne saiajai qūrylysyn damytu üşin jeke menşikke;       RQAO-nyŋ eskertpesı!       2) tarmaqşa jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       2) tarmaqşanyŋ bırınşı bölıgınıŋ būl redaksiiasy 31.12.2021 deiın qoldanysta bolady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 2) Qazaqstan Respublikasynyŋ jeke tūlǧalaryna jäne şeteldık qatysuy joq zaŋdy tūlǧalaryna şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgızu, orman ösiru, ǧylymi-zertteu, täjiribe jürgızu jäne oqytu maqsattarynda, qosalqy auyl şaruaşylyǧyn, bau-baqşa şaruaşylyǧyn jäne mal şaruaşylyǧyn jürgizu üşin jer paidalanuǧa berıledı. Paidalanuǧa beru merzımı kemınde on jyldy qūraityn şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgızu üşın jer uchaskesın beru jaǧdailaryn qospaǧanda, jer uchaskesin körsetılgen maqsattar üşin jer paidalanu qūqyǧymen beru merzimi keminde bes jyldy qūraidy. Jer uchaskesin osy tarmaqşada körsetılgen merzımderden az merzimge beruge ony aluǧa müddeli ötiniş beruşiniŋ kelisimimen ǧana jol beriledi;       RQAO-nyŋ eskertpesı!       3) tarmaqşa jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       RQAO-nyŋ eskertpesı!       3) tarmaqşays4 qoldanysy 31.12.2021 deiın toqtatyla tūrady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 3) şeteldıkterge, azamattyǧy joq adamdarǧa, şeteldık zaŋdy tūlǧalarǧa, sondai-aq jarǧylyq kapitalyndaǧy şeteldıkterdıŋ, azamattyǧy joq adamdardyŋ, şeteldık zaŋdy tūlǧalardyŋ ülesı elu paiyzdan asatyn zaŋdy tūlǧalarǧa jiyrma bes jylǧa deiıngı merzımmen jaldau şarttarymen uaqytşa jer paidalanuǧa berıledı.

      7. Azamattar men zaŋdy tūlǧalarǧa jer paidalanuǧa nemese menşikke beriletin auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ sapasyn memlekettik baqylau maqsatynda biudjet qarajaty esebinen topyraqty zertteu, topyraq-meliorasiialyq, geobotanikalyq zertteuler men topyraqty baǧalau materialdary derekteriniŋ negizinde auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskeleriniŋ pasporty jasalady.

      Auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskeleri pasportynyŋ nysanyn ortalyq uäkiletti organ bekitedi. Jer uchaskesınıŋ pasportyn jasau jönındegı jūmystardy ūiymdastyrudy jäne ony berudı jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdary jüzege asyrady.       Eskertu. 97-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 N 279, 2009.07.10 N 180-IV, 2011.03.24 N 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 30.06.2016 N 5-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) ; 20.02.2017 № 48-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

98-bap. Auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru tärtibi

      1. Auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru (transformasiialau) qajettigi tabiǧi faktorlarǧa, olardy būdan keiin de basqa jer alqaptarynyŋ qūramynda paidalanudyŋ ekonomikalyq tūrǧydan oryndylyǧyna negizdeledi.

      2. Jer uchaskesi menşik iesiniŋ nemese jer paidalanuşynyŋ jer uchaskesiniŋ ornalasqan orny boiynşa tiisti jergilikti atqaruşy organǧa bergen ötinimi, sondai-aq jergilikti atqaruşy organnyŋ bastamasy auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru jönindegi jūmystardy jürgizuge negiz bola alady.

      3. Jergilikti atqaruşy organnyŋ şeşimi boiynşa jürgiziletin auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru jönindegi jerge ornalastyru jūmystaryn qarjylandyru - biudjet qarajaty esebinen, al jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ ötinişteri boiynşa - olardyŋ öz qarajatynyŋ esebinen jüzege asyrylady.

      4. Auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru jer uchaskesi, uchaskeler toby, suarmaly alap, jer paidalanu boiynşa jürgizilui mümkin.

      Topyraq-meliorasiialyq jai-küii olardy basqa alqap türine auystyrudy qajet etetin auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ boluy qolda bar josparlau-kartografiialyq materialdardy, jerge ornalastyru, meliorasiialyq qūrylys jobalaryn, topyraqty zertteu, topyraq-meliorasiialyq, geobotanikalyq izdenister materialdaryn, tūzdanudyŋ tüsirilgen suretterin, jer kadastrynyŋ, jerdi tügendeudiŋ derekterin zerdeleu negizinde aldyn ala anyqtalady.

      5. Neǧūrlym baǧaly auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn baǧasy tömengilerine auystyruǧa:

      egistik üşin - jerdiŋ agroöndiristik topyraq sipattamasynyŋ olardyŋ naqty paidalanyluyna säikes kelmeui, uly zattarmen lastanudyŋ joǧary deŋgeii; köp jyldyq ekpeler üşin - ekpelerdiŋ şekti jasy, olardyŋ sireui, jerdiŋ ken qūramynyŋ jūtaŋdyǧy, qolaisyz topyraq-meliorasiialyq sipattamasy; şabyndyqtar üşin - jerdiŋ şöleittenui, şalǧyndyq ösimdikterdiŋ sireui, jerdiŋ meliorasiialyq küiiniŋ naşarlauy; jaiylymdar üşin - taptalyp bülinui negiz bolyp tabylady. Suarmaly jerdi suarylmaityn jerge auystyru kezinde joǧaryda sanamalanǧan faktorlardan basqa, suaru közimen bailanystyŋ üzilui, sumen qamtylmauy, şaruaşylyq işindegi suaru jüieleriniŋ tehnikalyq jai-küii, al jaiylma suarmaly jer üşin - su aǧynyn qaita bölu saldarynan su basudyŋ toqtauy nemese su resurstarynyŋ bolmauy, qūrylystardyŋ tehnikalyq jai-küii eskeriledi. Qajet bolǧan kezde jergilikti atqaruşy organdar baǧaly auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn baǧasy tömengilerine auystyrudyŋ basqa da körsetkişterin: auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ önimdiliginiŋ tym tömen boluy, topyraqtyŋ tūzdanu, sortaŋdanu, lastanu deŋgeiin jäne alqaptardyŋ sapalyq sipattamasyna äser etetin basqa da ölşemderdi belgileidi.

      6. Auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru jönindegi materialdarda:

      qorytyndylar men ūsynystary bar tüsindirme jazba; bir türden ekinşisine auystyru közdelgen jerlerdiŋ eksplikasiiasy; transformasiiaǧa jatatyn anyqtalǧan auyl şaruaşylyǧy alqaptary körsetilgen dalalyq zertteu aktisi men syzbasy; jer uchaskeleriniŋ sapalyq sipattamasy; suaru jüiesiniŋ, jaiylma suaru jüiesiniŋ, sulandyru qūrylystarynyŋ tehnikalyq jai-küii, sondai-aq negızgı qorlardyŋ qūny turaly mälimetter boluǧa tiis.

      7. Auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru jönindegi materialdar audannyŋ uäkılettı organyna audan boiynşa jinaqtap qorytu, auyl jäne su şaruaşylyǧynyŋ audandyq organdarymen kelisu üşin jiberiledi.

      8. Audannyŋ uäkılettı organy osy baptyŋ 7-tarmaǧynda sanamalanǧan organdardyŋ ūsynystaryn eskerip jasaǧan qorytyndysymen birge:

      neǧūrlym baǧasy tömen auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşisine auystyru jönindegi materialdardy - tüpkilikti şeşim qabyldau üşin audandyq atqaruşy organǧa; suarmaly jerdi - suarylmaityn jerge, suarylmaityn egistikti auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ basqa neǧūrlym baǧasy tömenine auystyru jönindegi materialdardy oblystyq auyl jäne su şaruaşylyǧy, qorşaǧan ortany qorǧau organdarymen kelisu üşin oblystyŋ uäkılettı organyna jiberedi.

      9. Kelisu nätijeleri boiynşa oblystyŋ uäkılettı organy materialdardy tūtastai alǧanda oblys boiynşa tūjyrymdaidy jäne öz qorytyndysymen birge olardy:

      suarylmaityn egistikti neǧūrlym baǧasy tömen auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ türine auystyru boiynşa - tüpkilikti şeşim qabyldau üşin audandyq atqaruşy organǧa; suarylatyn egistikti alqaptardyŋ suarylmaityn türine auystyru boiynşa kelisu üşin ortalyq uäkiletti organǧa jiberedi.

      10. Ortalyq uäkiletti organ suarmalar egistikti suarylmaityn alqap türlerine auystyru jönindegi ūsynylǧan materialdardy auyl şaruaşylyǧy, qorşaǧan ortany qorǧau jönindegi ortalyq uäkiletti organdarmen kelisedi jäne öziniŋ jinaqtalǧan qorytyndysymen qosa, osy mäsele boiynşa tüpkilikti şeşim qabyldau üşin oblystyq atqaruşy organǧa jiberedi.

      11. Neǧūrlym baǧasy tömen auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn neǧūrlym baǧasy joǧary alqaptarǧa auystyru turaly şeşimdi, osy baptyŋ 7-tarmaǧynda sanamalanǧan organdardyŋ ūsynystaryn eskere otyryp, audandyq (qalalyq) atqaruşy organ qabyldaidy.

      Eskertu. 98-bapqa özgertu engızıldı - QR 2006.01.10 № 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

99-bap. İnjenerlik tūrǧyda äzirlengen suarmaly jerdi paidalanu

      1. İnjenerlik tūrǧyda äzirlengen suarmaly jerge auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn ösiruge arnaiy äzirlengen sulandyru, tospa-käriz jüiesimen jäne auyl şaruaşylyǧy daqyldaryn kezektestirudiŋ (rotasiialaudyŋ) ǧylymi negizdelgen shemasy belgilengen qūrylǧylarmen jabdyqtalǧan, injenerlik tūrǧyda josparlanǧan jer jatady.

      2. İnjenerlik tūrǧyda äzirlengen suarmaly jerde daqyldardy kezektestiru (rotasiialau) shemasyn oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ jergılıktı atqaruşy organy bekitedi. Daqyldardy kezektestirudiŋ (rotasiialaudyŋ) biryŋǧai shemasymen jäne suarmaly tospa-käriz jüiesimen bailanystyrylǧan jer uchaskeleri bölinbeitin bolyp tanylady. Osy ereje injenerlik tūrǧyda äzirlengen suarmaly jerdiŋ qūramynan osy Kodeks küşıne engenge deiin taratylyp berilgen jer uchaskelerine de qoldanylady.

      3. Būryn taratylyp berilgen jäne bölinbeitin bolyp tanylǧan injenerlik tūrǧyda äzirlengen suarmaly jerdi paidalanu ortaq (ülestik, birlesken) menşik (ortaq (ülestik, birlesken) jer paidalanu) qūqyǧymen jüzege asyrylady jäne ülesti naqtyly qalpynda bölip şyǧaruǧa jol berilmeidi. Qatysuşylar qūramynan şyqqan ortaq ülestik menşikke qatysuşy ortaq ülestik menşiktiŋ basqa qatysuşylarynan öz ülesiniŋ qūnyn töletip aluǧa ne osy Kodekstiŋ 55-babynyŋ 2-tarmaǧynda belgilengen erejelerge säikes ony basqa tūlǧaǧa satuǧa qūqyly.

      4. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylar injenerlik tūrǧyda äzirlengen suarmaly jerde daqyldardy kezektestirudiŋ belgilengen shemasyn ūstanuǧa, qajetti meliorasiialyq jäne qalpyna keltiru jūmystaryn jürgizuge, sonyŋ işinde uchaskede bar sulandyru jäne tospa-käriz jüielerin tiisinşe tärtippen kütip-ūstauǧa mindetti.

      5. Osy baptyŋ 4-tarmaǧynda belgilengen talaptardy būzu, Qazaqstan Respublikasynyŋ äkimşilik qūqyq būzuşylyq turaly zaŋdarynda közdelgen äkimşilik jazalau şaralaryna äkep soǧady (auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerdi tiimdi paidalanbau), sondai-aq osy Kodekstiŋ 93-babynyŋ normalaryna säikes jer uchaskesin mäjbürlep alyp qoiuǧa negiz boluy mümkin.

      Eskertu. 99-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.07.06 № 279 Zaŋdarymen.

100-bap. Arnaiy jer qory

      1. Jerdi auyl şaruaşylyǧy önimin öndiruşilerdiŋ arasynda qaita bölu maqsatymen auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer men bosalqy jer esebinen arnaiy jer qory qūrylady. Sanitarlyq normalar men talaptarǧa sai keletin auyl şaruaşylyǧy önimin öndiruge mümkindik bermeitin jer uchaskeleri arnaiy jer qoryna engizilmeidi.

      2. Arnaiy jer qory:

      1) jer uchaskesinen erikti türde bas tartqan kezde;

      2) osy Kodekstiŋ 92, 93 jäne 95-baptaryna säikes jer uchaskelerin mäjbürlep alyp qoiǧan kezde;

      3) eger zaŋ boiynşa da, ösiet boiynşa da mūragerleri joq, ne birde bir mūrager mūrany qabyldamaǧan, ne ösiet qaldyruşy barlyq mūragerlerdi mūradan aiyrǧan, ne mūrager memleket paidasyna mūradan bas tartqan nemese mūradan kimniŋ paidasyna bas tartatynyn atamai, mūradan bas tartqan jaǧdaida, osy qorǧa auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerden tüsetin jer uchaskeleri esebinen qūralady.

      3. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda atalǧan jer uchaskelerin arnaiy jer qorynyŋ qūramyna engizu audannyŋ (qalanyŋ) atqaruşy organynyŋ şeşimi boiynşa jürgiziledi.

      4. Arnaiy jer qorynyŋ qūramyna memlekettik jer paidalanuşylardyŋ maqsaty boiynşa paidalanylmaǧan nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryn būza otyryp paidalanylǧan jer uchaskelerin engizu audandyq (qalalyq) atqaruşy organnyŋ birjaqty şeşimi negizinde jüzege asyrylady.

      Audandyq (qalalyq) atqaruşy organnyŋ şeşimine osy Kodekstiŋ 89-babynda közdelgen tärtippen şaǧymdanuǧa bolady.

      5. Osy jer uchaskelerin jaŋa menşik ieleri men jer paidalanuşylarǧa bergenge deiin olardy audandyq (qalalyq) atqaruşy organ belgilegen tärtippen jäne jaǧdailarda būrynǧy memlekettik jerdi paidalanuşylar paidalanady.

      6. Arnaiy jer qorynyŋ jerlerin paidalanu osy Kodekstiŋ 97-babyna säikes jüzege asyrylady.

      Jeri bölisuge jatpaityn memlekettik auyl şaruaşylyǧy ūiymdarynyŋ qūramynan şyqqan jäne şartty jer ülesi qūqyǧy būryn berilmegen osy aumaqta tūratyn azamattardyŋ, sondai-aq oralmandardyŋ şarua nemese fermer qojalyǧyn nemese auyl şaruaşylyǧy öndirisine bailanysty özge de qyzmetti jürgizui üşin arnaiy jer qorynyŋ jerinen birinşi kezekte jer uchaskesin aluǧa qūqyǧy bar.

      7. Arnaiy jer qorynan jer uchaskelerin beru jerge ornalastyru tärtibimen, ädette, tūtas alappen beru jäne jerdi paidalanuda qolaily jaǧdai jasau eskerile otyryp jürgiziledi.

      8. Arnaiy jer qorynda jerdiŋ bar ekendigi turaly mälimetter barşaǧa qoljetimdi bolyp tabylady.

      Osy baptyŋ 5-tarmaǧynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, arnaiy jer qorynyŋ jeri bosalqy jer qūramynda esepteledi.

101-bap. Şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizuge arnalǧan jer uchaskeleri

      RQAO-nyŋ eskertpesı!       1-tarmaqtyŋ bırınşı bölıgı jaŋa redaksiiada közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       1-tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınıŋ būl redaksiiasy 31.12.2021 deiın qoldanysta bolady - QR 30.06.2016 № 5-VI Zaŋymen. 1. Jer uchaskeleri şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna – uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧymen 10 jyldan 49 jylǧa deiingi merzimge, al şalǧaidaǧy mal şaruaşylyǧyn jürgizu (mausymdyq jaiylymdar) üşin uaqytşa öteusiz jer paidalanu qūqyǧymen osy Kodekske säikes beriledi. Jer uchaskesin şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin aluǧa basym qūqyqty jeke eŋbegimen qatysu negizinde şaruaşylyq jürgizetin, arnauly auyl şaruaşylyǧy bilimi men biliktiligi bar, auyl şaruaşylyǧynda is jüzindegi jūmys täjiribesi bar jäne osy audanda, qalada, auylda, kentte tūratyn azamattar paidalanady. Qyzmetın kemınde bes jyl jüzege asyratyn jäne öz qyzmetın toqtatatyn şarua nemese fermer qojalyǧynyŋ jer uchaskesın satyp aluǧa basym qūqyq osy şarua nemese fermer qojalyǧynyŋ mülkın satyp alǧan jäne arnaiy auyl şaruaşylyǧy bılımı men bılıktılıgı bar Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna berıledı.

      2. Qaita ūiymdastyrylatyn memlekettik auyl şaruaşylyǧy ūiymdarynyŋ qūramynan şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin şyǧatyn azamattarǧa atalǧan ūiymdardyŋ jerinen kadastrlyq baǧasy şaruaşylyq boiynşa (alqaptar boiynşa) orta deŋgeide boluǧa tiis jer uchaskeleri beriledi.

      3. Jer uchaskelerine qatysty özderine tiesili qūqyqtaryn, onyŋ işinde şartty jer ülesterine qūqyqtaryn şaruaşylyq seriktestikterdiŋ jarǧylyq kapitalyna salym retinde nemese öndiristik kooperativterge jarna retinde bergen azamattar şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın ūiymdastyru üşin qatysuşylar (müşeler) qūramynan şyqqan kezde qatysuşylardyŋ (müşelerdıŋ) jalpy jinalysynyŋ şeşımı boiynşa ülesin nemese paiyn, jer uchaskesin qosa alǧanda, naqtyly bölip şyǧaruǧa (bölisuge) ne ülesiniŋ nemese paiynyŋ qūnyn töletip aluǧa qūqyly.

      Būl rette, auyl şaruaşylyǧy ūiymynyŋ kepılde jatqan jerlerınıŋ qūramynan jer uchaskesın bölıp şyǧaruǧa kepıl ūstauşynyŋ kelısımıne nemese bölıp şyǧaru kezınde jer uchaskesıne qatysty kepılmen qamtamasyz etılgen mındettemelerge säikes jol berıledı. Şaruaşylyq seriktestikke qatysuşynyŋ nemese öndiristik kooperativ müşesiniŋ jarǧylyq kapitalǧa paidalanuǧa ǧana bergen jer uchaskesi syiaqysyz naqtyly qalpynda qaitarylady. Qatysuşylardyŋ (müşelerdiŋ) qūramynan şyǧu turaly jäne jer uchaskesin bölip şyǧaru turaly ötiniş auyl şaruaşylyǧy ūiymyna beriledi. Şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın ūiymdastyru üşın üles nemese pai esebıne naqtyly bölıp şyǧarylatyn jer uchaskesınıŋ ornalasqan jerı, sondai-aq şaruaşylyq serıktestıkterıne, öndırıstık kooperativterge olardan şyqqan qatysuşynyŋ (müşenıŋ) bölıp berıletın jerge jürgızılgen şyǧyndardy öteuı şaruaşylyq serıktestıkterınıŋ, öndırıstık kooperativterdıŋ qūryltai qūjattarynda közdelgen tärtıppen nemese taraptardyŋ kelısımımen aiqyndalady. Auyl şaruaşylyǧynyŋ egıs jūmystary jürgızılıp jatqan kezeŋde jer uchaskesın naqtyly bölıp şyǧaruǧa, mūndai bölıp şyǧaru auyl şaruaşylyǧy ūiymynyŋ nemese ortaq menşıkke (ortaq jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ kelısımımen jürgızıletın jaǧdaidy qospaǧanda, jol berılmeidı. Qūryltai qūjattarynda jer uchaskesin bölip şyǧaru (bölisu) tärtibi bolmaǧan jaǧdaida osy baptyŋ 4-tarmaǧynyŋ normalary qoldanylady.

      3-1. Osy Kodekstıŋ 10-babynyŋ 4-1-tarmaǧyna säikes, şarua nemese fermer qojalyǧy özıne uaqytşa öteulı jer paidalanu (jaldau) qūqyǧymen tiesılı, üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan jer uchaskelerın, olardy paidalanu jäne olarǧa qyzmet körsetu üşın qajettı jerımen qosa satyp aluǧa qūqyly.

      Üiler (qūrylystar, ǧimarattar) ornalasqan jer uchaskelerın, olardy paidalanu jäne olarǧa qyzmet körsetu üşın qajettı jerımen qosa satqan nemese syiǧa tartqan kezde satuşynyŋ bükıl jer uchaskesıne tiıstı qūqyǧyn aluǧa satyp aluşynyŋ basym qūqyǧy bolady.

      4. Ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylar bolyp tabylatyn jäne şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgizu üşin qatysuşylar qūramynan şyǧatyn azamattarǧa jer uchaskeleri osy Kodekstiŋ 54-babyna säikes ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ jalpy jinalysy bekitken ülestik menşiktegi (ülestik jerdi paidalanudaǧy) jer uchaskesin paidalanu tärtibine säikes beriledi. Ylestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardy jer uchaskelerin paidalanu tärtibin bekitu jönindegi aldaǧy jinalys turaly habardar etu ol ötkiziletin künge deiın keminde bir ai qalǧanda qolhat alu arqyly jazbaşa nysanda jürgiziledi. Tiisinşe habardar etılgen jaǧdaida jinalys ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ nemese olardyŋ ökilderiniŋ keminde elu paiyzy qatysqan kezde zaŋdy dep esepteledi. Şeşim jinalysqa qatysyp otyrǧan ülestik menşikke (ülestik jer paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ nemese olardyŋ ökilderiniŋ jai köpşilik dauysymen qabyldanady jäne hattamamen resimdeledi. Qatysyp otyrǧan ülestik menşikke (ülestik jep paidalanuǧa) qatysuşylardyŋ nemese olardyŋ ökilderiniŋ barlyǧy hattamaǧa qol qoiady.

      5. Osy baptyŋ 3-tarmaǧyna säikes şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın ūiymdastyrǧan jaǧdaida qatysuşylardyŋ (müşelerdıŋ) jalpy jinalysynyŋ ülestı nemese paidy naqtyly bölip şyǧaruǧa (bölisuge) tiıstı hattamasy, bölınetın jer uchaskesınıŋ ornalasqan jerı turaly kelısılgen material, sondai-aq auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızudıŋ qysqaşa baǧdarlamasy qosa berılgen azamattyŋ ötınışı oǧan jer uchaskesıne qūqyqty resımdeu üşın jergılıktı atqaruşy organǧa jıberıledı.

      6. Şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin jer uchaskelerin alǧan jäne auylda tūrǧyn üii bar azamattardyŋ üi janyndaǧy jer uchaskesi menşik qūqyǧynda saqtalady, ol şarua nemese fermer qojalyǧynyŋ jer uchaskesiniŋ qūramyna kirmeidi.

      7. Auyl şaruaşylyǧy ūiymdarynyŋ qyzmetkerleri bolyp tabylmaityn azamattarǧa şarua nemese fermer qojalyǧyn jürgizu üşin jer uchaskeleri arnaiy jer qorynyŋ jerinen jäne bosalqy jerden beriledi.

      8. Şarua nemese fermer qojalyǧyn ne auyl şaruaşylyǧy öndırısın ūiymdastyru üşın jer uchaskesıne qūqyq berılgen kezde jergılıktı atqaruşy organnyŋ mūndai qūqyqty beru turaly şeşımınde osy şarua nemese fermer qojalyǧynyŋ ne auyl şaruaşylyǧy öndırısınıŋ barlyq müşelerı körsetıledı.

      Eskertu. 101-bapqa özgertu engızıldı - QR 2007.07.06 № 279, 2011.03.24 № 420-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 30.06.2016 N 5-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

102-bap. Jeke qosalqy şaruaşylyqqa, baǧbandyqqa, saiajai qūrylysyna jäne bau-baqşa şaruaşylyǧyna arnalǧan jer uchaskeleri

      Eskertu. 102-baptyŋ taqyrybyna özgerıs engızıldı - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      1. Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna jeke qosalqy şaruaşylyq jürgizu üşin jer uchaskeleri auyldyq eldı mekenderdıŋ jerınen beriledi.

      2. Jeke qosalqy şaruaşylyqty jürgızuge arnalǧan jer uchaskesı üi maŋyndaǧy jäne egistik telimderden tūrady.

      Üi maŋyndaǧy telim auyldyq eldı mekenderdıŋ şekaralarynda (şegınde) berıledı jäne auyl şaruaşylyǧy önımın öndıru üşın, sondai-aq Qazaqstan Respublikasynyŋ säulet, qala qūrylysy jäne qūrylys qyzmetı turaly zaŋnamasyna säikes tūrǧyn üi, şaruaşylyq-tūrmystyq qūrylystar tūrǧyzu üşın paidalanylady. Egıstık telım eldı meken aumaqtarynyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru jobasyna säikes auyldyq eldı mekenderdıŋ jerınen ne äkımşılık baǧynysqa berılgen aumaqtarda berıledı jäne auyl şaruaşylyǧy önımın öndıru üşın ǧana paidalanylady.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna baǧbandyqpen ainalysu, saiajai qūrylysy jäne bau-baqşa şaruaşylyǧy üşin jer uchaskeleri auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerden, auyldyq eldi mekenderdiŋ jerinen jäne bosalqy jerden beriledi.

      4. Jeke qosalqy şaruaşylyq jürgızuge, baǧbandyqpen ainalysuǧa jäne saiajai qūrylysyna arnalǧan jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri bolyp tabylatyn azamattar ortaq müddelerine qarai qūqyqtyq jaǧdaiy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda aiqyndalatyn jai seriktestikterge, baǧbandyq nemese özge de tūtynu kooperativterine biriguge qūqyly.

      5. Baǧbandyqpen ainalysuǧa nemese saiajai qūrylysyna arnalǧan jer uchaskeleri Qazaqstan Respublikasy azamattarynyŋ bölek menşiginde bolyp, al jer uchaskeleri menşik ieleriniŋ ortaq mūqtajdaryn qanaǧattandyruǧa arnalǧan jer uchaskeleri men basqa da mülik olardyŋ ortaq ülestik menşiginde bolǧan jaǧdailarda, ortaq mülikke bailanysty menşik ieleri arasyndaǧy qatynastarǧa kondominium turaly normalar qoldanylady.

      Eskertu. 102-bap jaŋa redaksiiada - QR 29.12.2014 № 269-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); özgerıs engızıldı - QR 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

103-bap. Jekeşelendiriletin memlekettik auyl şaruaşylyǧy ūiymdarynyŋ jer uchaskesin bölisu

      1. Jekeşelendiriletin memlekettik auyl şaruaşylyǧy ūiymdary qyzmetkerleriniŋ, sondai-aq zeinetkerler men osy ūiymdardyŋ öndiristik jäne äleumettik-mädeni qyzmet körsetu salalarynda isteitin jäne olardyŋ aumaǧynda tūratyn adamdardyŋ şartty jer ülesine qūqyǧy bar.

      2. Qaita ūiymdastyrylatyn nemese taratylatyn memlekettik auyl şaruaşylyǧy ūiymdarynyŋ özderi paidalanatyn jeriniŋ şekarasy şegindegi auyl şaruaşylyǧy alqaptary şartty jer ülesine böliske jatady, būǧan:

      1) eldi mekender şegine kirgen;

      2) audannyŋ arnaiy jer qory qūramyna engizilgen;

      3) normadan tys radiasiialyq lastanuǧa ūşyraǧan nemese tūrǧyn halyqtyŋ ömiri men densaulyǧyna özgedei qauip töndiretin;

      4) paidaly qazbalardy qazu kezinde bülingen jäne maqsaty boiynşa paidalanu üşin jaramdy küige keltirilip jaŋǧyrtylmaǧan;

      5) şalǧaidaǧy mal şaruaşylyǧynyŋ uaqytşa jer paidalanudaǧy jer uchaskeleri qosylmaidy.

      3. Şartty jer ülesiniŋ mölşeri:

      1) auyl şaruaşylyǧy ūiymynyŋ jer paidalanuyndaǧy auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ jalpy kölemin şartty jer ülesine qūqyǧy bar adamdardyŋ sanyna bölu arqyly - gektarmen;

      2) auyl şaruaşylyǧy ūiymynyŋ jer paidalanuyndaǧy auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ ball-gektar somasyn şartty jer ülesine qūqyǧy bar adamdar sanyna bölu arqyly - ball-gektarmen (kölemge köbeitilgen topyraq bonitetiniŋ baly) eseptep şyǧarylady.

      4. Şartty jer ülesi mölşerin anyqtau nätijeleri jäne şartty jer ülesine qūqyǧy bar azamattardyŋ tizimi jekeşelendiriletin şaruaşylyqtyŋ eŋbek ūjymynyŋ jalpy jinalysynyŋ şeşimimen bekitilip, hattamamen resimdelip, audandyq (qalalyq) atqaruşy organda bekitiluge tiis.

      5. Azamattardyŋ şartty jer ülesine qūqyǧy şartty jer ülesterin ielenuşilerdiŋ tizimi men şartty jer ülesteriniŋ mölşerin audandyq (qalalyq) atqaruşy organ bekitkennen keiin üş ai işinde jer uchaskesı ornalasqan jerdegı, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy beretin şartty jer ülesine qūqyq turaly kuälikpen kuälandyrylady.

      6. Şartty jer ülesterin ielenuşiler şartty jer ülesine qūqyq turaly kuälikti alǧan kezden bastap bir jyl işinde şartty jer ülesteri esebine osy Kodekste belgilengen tärtippen jäne jaǧdailarda jer uchaskesin menşikke nemese jerdi paidalanuǧa aluǧa mindetti.

      Atalǧan adamdardyŋ jer uchaskelerin bölek nemese ortaq menşikke (jer paidalanuǧa) resimdeuge qūqyǧy bar.

      7. Şartty jer ülesiniŋ iesi bolyp tabylatyn azamat Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyǧynan şyqqan jaǧdaida, onyŋ jer ülesine qūqyqtary toqtatylǧan bolyp sanalady.

      Eskertu. 103-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

104-bap. Ūzaq merzimdi paidalanylatyn mal aidau joldary

      1. Auyldaǧy tauar öndiruşilerdiŋ malyn mausymdyq jaiylymdarǧa, et kombinattary men mal satyp alu oryndaryna aidap aparu üşin ūzaq merzimdi paidalanylatyn mal aidau joldaryna, ädette, aidalatyn maldyŋ joldaǧy azyǧyn qamtamasyz etetin mölşerde jer paidalanu şekarasynyŋ boiyndaǧy jaiylymdyq alqaptardan jer uchaskeleri beriledi.

      2. Bir audannyŋ şeginde mal aidauǧa arnalǧan ūzaq merzimdi paidalanylatyn mal aidau joldaryna jer uchaskelerin audandyq (qalalyq) atqaruşy organ beredi.

      Birneşe audannyŋ aumaǧy arqyly mal aidau üşin mal aidaityn joldarǧa jer uchaskelerin beru turaly şeşimdi oblystyq atqaruşy organ qabyldaidy.

      3. Ūzaq merzimdi paidalanudaǧy mal aidaityn joldardyŋ jer paidalanuşylary bolyp tabylatyn adamdar qajetti mölşerde qūdyqtar men maldy suaruǧa jäne maldy damyldatuǧa arnalǧan alaŋdar, ekologiialyq talaptardyŋ saqtaluyn jäne joldardyŋ qalypty paidalanyluyn qamtamasyz etetin qūrylystar men ǧimarattar saluǧa, aidalatyn maldy belgılengen tärtıppen veterinariia salasyndaǧy uäkılettı organmen kelısılgen merzımderde kedergisiz ötkizuge mindetti.

      4. Jer paidalanu qūqyǧymen jer uchaskelerin bermei, uaqytşa (mausymdyq) paidalanylatyn mal aidaityn joldardy bölu servitut erejeleri boiynşa jürgiziledi (osy Kodekstiŋ 70-baby).

      Eskertu. 104-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2009.07.24 N 190-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 17.01.2014 № 165-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

105-bap. Auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasynyŋ ornyn toltyru

      1. Auyl şaruaşylyǧyn jürgızuge bailanysty emes maqsattarǧa paidalanu üşin auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn alyp qoiudan tuyndaǧan auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasy auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ kölemi men olardyŋ sapasyn qalpyna keltiru arqyly auyl şaruaşylyǧy öndirisiniŋ deŋgeiin saqtau maqsatynda biudjet kirisine öteluge tiıs.

      Būl şyǧasy osy Kodekstiŋ 166-babynda körsetilgen şyǧynnyŋ ornyn toltyrudan tys öteledi.

      2. Önerkäsıp, kölık, bailanys, qorǧanys, ūlttyq qauıpsızdık jerın jäne auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan özge de jerdı qospaǧanda, auyl şaruaşylyǧyn jürgızuge bailanysty emes mūqtajdar üşın jerdıŋ barlyq sanattarynyŋ qūramynan auyl şaruaşylyǧy alqaptary berıletın adamdar, sondai-aq küzet, sanitariialyq jäne qorǧau aimaqtary belgılenetın adamdar auyl şaruaşylyǧy öndırısındegı ysyrapty öteidı.

      Azamattar men zaŋdy tūlǧalardyŋ jer paidalanuyndaǧy nemese menşigindegi auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ nysanaly maqsaty özgergen kezde de auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasy öteluge tiis. Auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasy jer uchaskesine qūqyq beru turaly şeşim qabyldanǧan nemese auyl şaruaşylyǧy alqaptarynyŋ nysanaly maqsaty özgergen kezden bastap alty ai merzimde öteluge tiis.

      3. Jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa jer uchaskeleri:

      1) eldi mekender şekarasynda jeke tūrǧyn üi salu, mektepter, mektepke deiıngı ūiymdardy, orta, tehnikalyq jäne käsıptık, orta bılımnen keiıngı ūiymdardy, emdeu oryndaryn jäne mädeni-tūrmystyq maqsattaǧy obektiler salu;

      2) meliorasiialyq jüieler salu;

      3) toǧandaǧy jäne köldegi balyq şaruaşylyqtaryn, balyq pitomnikterin, uyldyryqty balyq şaruaşylyqtary men balyq ösiretin zauyttar salu;

      4) qorşaǧan ortany qorǧaudy qamtamasyz etetin, irgeles jatqan jer alqaptarynyŋ jaǧdaiyn naşarlatpaityn obektiler salu;

      5) tozǧan alqaptarǧa, himiialyq jäne radioaktivti zattarmen lastanǧan jerge orman meliorasiiasy;

      6) auyl şaruaşylyǧyn jürgızuge bailanysty obektılerdı salu üşin berilgende, olar şyǧasyny öteuden bosatylady. Jer uchaskelerin memlekettik tabiǧi qoryqtarǧa, memlekettik ūlttyq tabiǧi parkterge, memlekettik tabiǧi rezervattarǧa, memlekettik öŋirlik tabiǧi parkterge, memlekettik zoologiialyq parkterge, memlekettik botanikalyq baqtarǧa, memlekettik dendrologiialyq parkterge jäne memlekettik tabiǧat eskertkişterine tarihi-mädeni maqsattaǧy obektiler üşin, qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın beru kezinde de, sondai-aq Qazaqstan Respublikasy Ykimetiniŋ normativtik qūqyqtyq aktilerinde közdelgen özge de jaǧdailarda şyqqan şyǧasy ötelmeidi.       Eskertu. 105-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2006.07.07 N 176, 2007.07.27 N 320 (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

106-bap. Auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasyny öteu tärtibi

      1. Auyl jäne orman şaruaşylyǧyn jürgizuge bailanysty emes maqsattarǧa paidalanu üşin auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn alyp qoiǧan kezde, şyǧasynyŋ mölşeri jergilikti atqaruşy organnyŋ jer uchaskesine tiisti qūqyq beru turaly şeşim qabyldauy üşin negiz bolyp tabylatyn jerge ornalastyru jobasynyŋ (jerge ornalastyru isiniŋ) qūramynda belgilenedi.

      2. Öteluge tiisti şyǧasynyŋ mölşeri jaŋa jerdi igerudi nemese alqaptardy auyl şaruaşylyǧy önimin öndiru deŋgeiine deiin jaqsartudy qamtamasyz etetin normativterdi negizge ala otyryp, alyp qoiylatyn alqaptardan alynatyn önimnen nemese olardyŋ sapasy tömendegenge deiin būryn alynǧan önimnen kem tüspeitin köleminde anyqtalady.

      3. Auyl şaruaşylyǧyn jürgizuge bailanysty emes maqsattarǧa paidalanu üşin auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn alyp qoiudan tuyndaǧan auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasylardy öteu normativterin ortalyq uäkılettı organ belgileidi.

      4. Bülingen jerdi auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan jäne ormansyz alqaptarǧa jaŋǧyrtu şartymen auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn uaqytşa paidalanuǧa alyp qoiǧan kezde şyǧasylar tolyq kölemde öteledi.

      Jer uchaskesi berilgen zaŋdy nemese jeke tūlǧanyŋ qarajaty esebinen önimdiligi az nemese önim bermeitin alqaptarǧa qūnarly topyraq qabaty salynǧan jaǧdaida, alqaptardy qalpyna keltiruge jūmsalatyn somalar esepke alynyp, şyǧasylar ortalyq uäkılettı organ aiqyndaityn tärtippen öteledi.

      5. Şyǧasynyŋ mölşeri jer uchaskesiniŋ beriluine müddeli tūlǧamen kelisiledi jäne jergilikti atqaruşy organnyŋ şeşimimen bekitiletin jer uchaskesine qūqyq beru turaly aktimen resimdeledi.

      6. Jer sapasynyŋ naşarlauynan tuyndaǧan şyǧasynyŋ mölşeri alqaptardy bir türden ekinşisine auystyruǧa bailanyssyz jaǧdailarda olardyŋ sapasynyŋ tömendeuine säikes normativterdiŋ (jerdi kadastrlyq baǧalau boiynşa) prosentimen anyqtalady.

      Alqaptar sapasynyŋ tömendeuine bailanysty olardy bir türden basqa türge auystyrǧan jaǧdaida şyǧasy mölşeri alqaptardyŋ tiisti türlerine arnalǧan normativterdiŋ aiyrmasy boiynşa anyqtalady.

      7. Ūiymdar men azamattardyŋ qyzmeti äseriniŋ nätijesinde jer sapasynyŋ naşarlauynan kelgen şyǧasyny öteu jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organynyŋ talap-aryzy boiynşa sot tärtibimen jürgiziledi.

      Eskertu. 106-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋdarymen.

11-tarau. Eldı mekender jerı

107-bap. Eldi mekender jeri ūǧymy men onyŋ qūramy

      1. Qalalardy, kentterdi, auyldar men basqa da qonystardy damytu üşin berilgen jer uchaskeleri eldi mekender jeriniŋ sanatyna jatady.

      2. Eldi mekenderdiŋ jeri özge äkimşilik-aumaqtyq qūrylymdardyŋ jerinen qalanyŋ şegi, kenttiŋ şegi, auyldyq eldi mekenniŋ şegi arqyly şekteledi.

      3. Eldi mekenderdıŋ jeri mynadai:

      1) tūrǧyn üi; 2) äleumettık; 3) kommersiialyq; 4) özge de funksionaldyq aimaqtarǧa bölınedı. Tūrǧyn üi aimaǧyna qūrylystar alyp jatqan äri köp päterli jäne köp qabatty tūrǧyn üiler, üi maŋyndaǧy jer uchaskeleri bar jeke tūrǧyn üiler saluǧa arnalǧan tūrǧyn jai salatyn jer kıredı. Äleumettık aimaqqa memlekettık jäne kommersiialyq emes obektiler alyp jatqan jäne olardy ornalastyruǧa arnalǧan qoǧamdyq iskerlik qūrylys salatyn jer kıredı. Kommersiialyq aimaqqa arnaiy ekonomikalyq aimaqtardyŋ, respublikalyq jäne öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardyŋ, öndiristik obektilerdıŋ, sauda, qoǧamdyq tamaqtanu, tūrmystyq qyzmet körsetu obektılerınıŋ, injenerlik jäne köliktık infraqūrylym obektilerinıŋ jerlerı, sondai-aq osy obektilerdiŋ jäne käsıpkerlık qyzmetpen bailanysty özge de obektılerdıŋ sanitariialyq-qorǧanyş aimaqtaryn belgileuge arnalǧan jerler kıredı. Özge aimaqtarǧa: 1) temirjol, avtomobil, özen, teŋiz, äue jäne qūbyrjol kölıgı joldary, injenerlik infraqūrylym men bailanys magistraldary alyp jatqan jäne solardy saluǧa arnalǧan kölik, bailanys, injenerlik kommunikasiialar jeri; 2) erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jerı, sauyqtyru, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy jer; 3) orman qorynyŋ jerı; 4) özender, tabiǧi jäne jasandy su aidyndary men akvatoriialar, su qorǧau aimaqtary, gidrotehnikalyq jäne basqa da su şaruaşylyǧy qūrylystary alyp jatqan su aidyndary men akvatoriialar jeri; 5) auyl şaruaşylyǧyna paidalanylatyn jer; 6) alaŋdar, köşeler, trotuarlar, ötpe joldar, kondominium qūramyna kırmegen üi janyndaǧy jer uchaskesı, joldar, jaǧalaular, parkter, skverler, opman parkteri, bulvarlar, su aidyndary, jaǧajailar, zirattar jäne halyqtyŋ mūqtajyn qanaǧattandyruǧa arnalǧan özge de obektiler (su qūbyrlary, jylu qūbyrlary, tazartu qūrylysjailary jäne ortaq paidalanylatyn basqa da injenerlik jüieler, sondai-aq ortaq paidalanylatyn jylu jelılerı men injenerlık jüielerdıŋ küzet aimaqtary) alyp jatqan jäne olardy ornalastyruǧa arnalǧan ortaq paidalanylatyn jer; 7) qala qūrylysy qyzmetine tartylmaǧan, eldi mekendi aumaqtyq tūrǧydan damytuǧa jäne jeke qosalqy şaruaşylyqty damytuǧa arnalǧan rezervtegi jäne özge de jer; 8) krematoriilerdi, mal qorymdaryn (biotermiialyq şūŋqyrlardy), tūrmystyq qaldyqtar tastau oryndaryn jäne arnaiy normativter men qaǧidalar belgilenbei paidalanu mümkın bolmaityn özge de obektilerdi ornalastyru üşin bölinetin arnaiy maqsattaǧy jer; 9) qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajdyqtary üşın berılgen, sondai-aq özge de paidalanu rejimındegı jer kıredı.

      4. Jer uchaskelerin eldi mekender jerindegi ortaq paidalanudaǧy jerlerge jatqyzudy, sondai-aq olardyŋ nysanaly maqsatynyŋ özgeruine bailanysty ortaq paidalanudaǧy jerdiŋ qūramynan şyǧarudy öz qūzyretine säikes jergilikti atqaruşy organdar jüzege asyrady.

      Eskertu. 107-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2007.07.27 N 320 (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 17.01.2014 № 165-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 03.04.2019 № 243-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 26.12.2019 № 284-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

108-bap. Eldi mekenderdiŋ şekarasyn (şegin) belgileu jäne özgertu

      1. Eldi mekenderdiŋ şekarasyn (şegin) belgileu men özgertu jerge ornalastyrudyŋ, säulet jäne qala qūrylysynyŋ tiisti organdary birlesip jasaǧan ūsynys boiynşa belgilengen tärtippen bekitilgen qala qūrylysy qūjattamasy negizinde jürgiziledi.

      2. Qazaqstan Respublikasynyŋ respublikalyq maŋyzy bar qalalarynyŋ jäne astanasynyŋ şekarasyn (şegin) Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti belgileidi jäne özgertedi.

      3. Oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ şekarasy (şegi) Qazaqstan Respublikasy Ükimetimen kelisim boiynşa oblystyq ökildi jäne atqaruşy organdardyŋ birlesken şeşimimen belgilenedi jäne özgertiledi.

      4. Audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ şekarasy (şegi) oblystyq ökildi jäne atqaruşy organdardyŋ birlesken şeşimimen belgilenedi jäne özgertiledi.

      5. Kentter men auyldardyŋ şekarasy (şegi) audandyq (qalalyq) ökildi jäne atqaruşy organdardyŋ birlesken şeşimimen belgilenedi jäne özgertiledi.

      6. Jep uchaskelerin qala, kent, auyl şegine qosu osy uchaskelerge menşik qūqyǧyn nemese jer paidalanu qūqyǧyn toqtatuǧa äkep soqpaidy.

      Eskertu. 108-bapqa özgerıs engızıldı - QR 03.07.2017 № 86-VI Konstitusiialyq zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

109-bap. Eldi mekenderdiŋ jerin paidalanu

      1. Qalalardyŋ, kentterdiŋ, auyldyq eldi mekenderdiŋ barlyq jeri olardyŋ bas josparlaryna, egjei-tegjeilı josparlau men qūrylys salu (ondai jobalar bolǧan jaǧdaida) jobalaryna jäne aumaqtyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryna säikes paidalanylady.

      Tūrǧyndar sany 5 myŋǧa deiıngı eldi mekenderde belgilengen tärtippen bekitilgen bas josparlar bolmaǧan jaǧdaida osy eldi mekendi damytu men onda qūrylys saludyŋ bas josparynyŋ oŋailatylǧan shemasymen nemese belgilengen tärtippen bekitilgen qala qūrylysy qūjattamasymen jerdi paidalanuǧa jol beriledi. Eldi mekenderde ornalasqan jer uchaskelerınıŋ nysanaly maqsaty osy Kodekstıŋ 107-babynyŋ 3-tarmaǧynda közdelgen funksionaldyq aimaqtarǧa säikes belgılenedı jäne jergılıktı atqaruşy organdardyŋ jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşımderınde jäne säikestendıru qūjattarynda körsetıledı. Jer uchaskesı bır funksionaldyq aimaq şeŋberınde paidalanylǧan jaǧdaida, jer uchaskesınıŋ nysanaly maqsatyn özgertu talap etılmeidı. Jergılıktı atqaruşy organdardyŋ jer uchaskesıne qūqyq beru turaly şeşımderınıŋ jäne funksionaldyq aimaqtar körsetılmegen, jer uchaskelerıne berıletın säikestendıru qūjattarynyŋ zaŋdyq küşı bolady. Säikestendıru qūjatyn funksionaldyq aimaq körsetılgen qūjatqa auystyru qūqyq ielenuşınıŋ ötınışı boiynşa jüzege asyrylady.

      2. Trotuarlar men velosiped joldaryn qospaǧanda, ortaq paidalanylatyn jerden jer uchaskeleri azamattar men zaŋdy tūlǧalarǧa ortaq paidalanuǧa nūqsan keltirmei, jeŋil ülgidegi qūrylysjailardy (sauda şatyrlaryn (pavilondardy), kioskilerdi, syrtqy (körnekı) jarnama obektilerin jäne basqa da servis obektilerin) ornalastyru üşin uaqytşa jer paidalanuǧa berilui mümkin. Būl rette ortaq paidalanudaǧy jer qūramynan, onyŋ işinde sauda bazarlary, aqyly avtotūraqtar (avtomobil qoiatyn oryndar) üşın, Almaty qalasynyŋ erekşe märtebesı jäne Qazaqstan Respublikasy astanasynyŋ märtebesı turaly zaŋnamalyq aktıge säikes respublikalyq maŋyzy bar qala, astana köşelerınıŋ boiyndaǧy oqşaulanǧan beldeulerde ornalasqan aqyly avtotūraqtardy (avtomobil qoiatyn oryndardy) qospaǧanda, jol (köşe, ötpeli joldar) jieginen uchaskeler beruge jol berilmeidi.

      Ortaq paidalanudaǧy jerden jer uchaskeleri jeke menşikke olardy ortaq paidalanudaǧy jer qūramynan şyǧarǧannan keiin ǧana berilui mümkin. Eldı mekenderdıŋ auyl şaruaşylyǧy üşın paidalanylatyn jerlerınen şarua nemese fermer qojalyǧyn, auyl şaruaşylyǧy öndırısın, orman ösırudı, qosalqy auyl şaruaşylyǧyn, baqşa jäne mal şaruaşylyǧyn jürgızu üşın jer uchaskelerın jeke menşık qūqyǧymen beruge bolmaidy.

      3. Zirattar ornalasqan jäne solarǧa arnalǧan ortaq paidalanudaǧy jerden eldi mekenniŋ qaitys bolǧan ärbir tūrǧynyn nemese osy eldi mekende qaitys bolǧan tūrǧylyqty jeri belgisiz adamdy jerleu üşin keminde alty şarşy metr jer uchaskesi tegin bölinedi.

      Eskertu. 109-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2007.07.21 N 297 (resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 27.10.2015 № 364-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 08.01.2019 № 215-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın üş ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

110-bap. Qala maŋyndaǧy aimaqtar

      1. Qala maŋyndaǧy aimaqtar jeriniŋ qūramyna qalamen birtūtas äleumettik, tabiǧi jäne şaruaşylyq aumaq qūraityn qala şeginen tys jer qosyluy mümkın.

      2. Qala maŋyndaǧy aimaqtarda qala maŋyndaǧy auyl şaruaşylyǧy öndirisin qarqyndy damytu, qala qūrylysyn erekşe retteu aimaqtaryn (qalany damytuǧa, injenerlik jäne kölik infraqūrylymynyŋ qalypty jūmys isteui üşin qajetti ǧimarattardy ornalastyru men saluǧa arnalǧan rezervtegi aumaqtardy), qorǧau äri sanitarlyq-gigienalyq qyzmet atqaratyn jäne halyqtyŋ demalys orny bolyp tabylatyn ormandar, opman parkteri jäne basqa da jasyl ekpeler alyp jatqan jasyl aimaqtardy belgilei otyryp, aumaqty aimaqtarǧa bölu jüzege asyrylady.

      3. Audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ qala maŋyndaǧy aimaqtarynyŋ şekarasyn oblystyŋ jergılıktı atqaruşy organynyŋ ūsynysy boiynşa oblystyŋ jergılıktı ökıldı organy belgıleidı jäne özgertedı.

      Respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jäne oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ qala maŋyndaǧy aimaqtarynyŋ şekarasyn Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jäne oblystardyŋ tiıstı jergılıktı ökıldı jäne atqaruşy organdarynyŋ bırlesken ūsynysy boiynşa belgıleidı jäne özgertedı. Respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ qala maŋyndaǧy aimaqtarynyŋ şekarasy aumaǧy qala maŋyndaǧy aimaǧyna engızılgen oblystardyŋ tiıstı jergılıktı ökıldı jäne atqaruşy organdarymen de kelısıledı.

      4. Jerdi qala maŋy aimaǧyna qosu būl jerge menşik qūqyǧy men ony paidalanu qūqyǧynyŋ toqtatyluyna äkep soqpaidy.

      5. Qala maŋy aimaǧyna engizilgen jerdi paidalanudyŋ tärtibi men rejimin qala maŋy aimaǧyn belgilegen organ aiqyndaidy.

      Astananyŋ jäne respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ qala maŋy aimaǧyna qosylǧan jerdi paidalanu tärtibi men rejimin aumaǧy qala maŋy aimaǧyna qosylǧan tiisti oblystyq ökıldı jäne atqaruşy organdarmen kelisilgen, atalǧan qalalardyŋ ökıldı jäne atqaruşy organdarynyŋ bırlesken ūsynystary boiynşa Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti belgileidi. Respublikalyq jäne oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ qala maŋy aimaqtarynda ornalasqan auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskelerın böluge tyiym salynady.       Eskertu. 110-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2019 № 291-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

12-tarau. Önerkäsıp, kölık, bailanys, ǧaryş qyzmetı, qorǧanys, ūlttyq qauıpsızdık mūqtajyna arnalǧan jer jäne auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan özge de jer

      Eskertu. 12-taraudyŋ taqyrybyna özgerıs engızıldı - QR 2012.01.06 N 529-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

111-bap. Önerkäsip, kölik, bailanys jeri, ǧaryş qyzmetı mūqtajyna arnalǧan jäne auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan özge de jer ūǧymy jäne onyŋ qūramy

      Eskertu. Taqyrybyna özgerıs engızıldı - QR 2012.01.06 N 529-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

      1. Osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋ aktilerinde belgilengen tärtippen tiisti nysanaly maqsat üşin azamattar men zaŋdy tūlǧalarǧa berilgen jer önerkäsip, kölik, bailanys jeri, ǧaryş qyzmetı mūqtajyna arnalǧan jäne auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan özge de jer dep tanylady.

      2. Önerkäsip, kölik, bailanys jerin, ǧaryş qyzmetı mūqtajyna arnalǧan jäne auyl şaruaşylyǧyna arnalmaǧan özge de jerdi paidalanu erekşelikteri Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy zaŋdarymen belgilenedi.

      Eskertu. 111-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2012.01.06 N 529-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

112-bap. Önerkäsip jeri

      1. Önerkäsip jerine önerkäsip obektilerin ornalastyru men paidalanu üşin berilgen jer, onyŋ işinde olardyŋ sanitarlyq-qorǧau jäne özge de aimaqtar jatady.

      2. Atalǧan maqsattarǧa beriletin jer uchaskeleriniŋ mölşeri belgilengen tärtippen bekitilgen normalarǧa nemese jobalau-tehnikalyq qūjattamalarǧa säikes aiqyndalady, al jer uchaskelerin bölip beru olardy igeru kezektiligi eskerile otyryp jürgiziledi.

113-bap. Kölik jeri

      1. Avtomobil, teŋiz, işki su, temir jol, äue, qūbyrjol jäne özge de kölik türı obektileriniŋ qyzmetin qamtamasyz etu jäne (nemese) olardy paidalanu üşin berilgen jer kölik jeri bolyp tanylady.

      2. Avtomobil, teŋiz, işki su, temir jol, äue, qūbyrjol jäne özge de kölik türi obektilerin damytu, salu jäne qaita jaŋǧyrtu üşin jaǧdai jasau maqsatynda osy Kodekste közdelgen tärtippen jerdi rezervte ūstau jüzege asyryluy mümkin.

      Eskertu. 113-bapqa özgertu engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.09 N 533-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

114-bap. Temir jol köliginiŋ jeri

      1. Temir jol köligi qajetterine arnalǧan jerge:

      1) magistral joldaryna jäne solarmen tehnologiialyq bailanystaǧy qūrylystar men ǧimarattarǧa (temir jol beldeui, köpirler, tonnelder, viadukter, signaldyq jabdyqtar, qyzmettik-tehnikalyq üiler);

      2) kirme joldarǧa;

      3) energetika, lokomotiv, vagon, jol jäne jük şaruaşylyqtary, sumen jabdyqtau jäne kanalizasiia qūrylystary, qorǧau jäne bekitu ekpeleri, qyzmettik jäne temir jol köligine qyzmet körsetetin arnauly maqsattaǧy özge de obektileri bar temir jol stansiialaryna (vokzaldarǧa);

      4) temir joldarǧa berilgen beldeuler men küzet aimaqtaryna;

      5) memlekettık-jekeşelık ärıptestık şarttary boiynşa, onyŋ ışınde konsessiia şarttary boiynşa temırjoldar men temırjol kölıgı obektılerıne bölıp berılgen jer jatady.

      2. Temir jol köliginiŋ qajetterine arnalǧan jer uchaskelerı temir joldar men temir jol stansiialaryn damytudyŋ jobalau-tehnikalyq qūjattamasyna jäne bas shemasyna säikes belgilengen tärtippen bekitiletin normativter boiynşa beriledi.

      3. Tūrǧyn halyqtyŋ qauipsizdigin qamtamasyz etu, sondai-aq temir jol köligi qajetterine arnalyp bölingen beldeuge irgeles jer uchaskelerindegi obektilerdi qauipsiz paidalanu maqsatynda jer paidalanudyŋ erekşe şarttarymen küzet aimaqtary belgilenedi, olardyŋ şeginde aimaqtardy belgileu maqsattaryna sai kelmeitin qyzmet türleri şekteledi nemese olarǧa tyiym salynady.

      4. Temir jol köliginiŋ küzet aimaqtaryna: ormandy qorǧau beldeuleri, kölik qūrylystarynyŋ, qūrylǧylary men basqa da obektileriniŋ saqtaluyn, tözimdiligi men ornyqtylyǧyn qamtamasyz etu üşin qajetti jer uchaskeleri, sondai-aq temir jol köligine bölinetin beldeuge irgeles ornalasqan, sel qaupi, köşkin qaupi bar aimaqtardaǧy jäne basqa da qauipti äserler tönetin jerlerdegi jer uchaskeleri kiredi.

      Küzet aimaqtary jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan jer uchaskelerin alyp qoimai belgilenui mümkin.       Eskertu. 114-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2008.07.05 N 66-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 31.10.2015 № 380-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

115-bap. Avtomobil köliginiŋ jeri

1. Avtomobil köligi qajetterine arnalǧan jerge:

      1) avtomobil joldaryna, kölık qūraldaryna arnalǧan tūraqtar men oryntūraqtarǧa, olardyŋ konstruksiialyq elementteri men jol ǧimarattaryna jäne olarmen tehnologiialyq bailanysqan qūrylystar men ǧimarattarǧa;

      2) avtovokzaldar men avtostansiialardy, avtomobil köliginiŋ basqa obektilerin jäne jer beti men jerasty üilerin, qūrylystaryn, ǧimarattaryn, qūrylǧylaryn paidalanu, kütip-ūstau, salu, qaita jaŋǧyrtu, jöndeu, damytu üşin qajetti jol şaruaşylyǧy obektilerin ornalastyru üşin;

      3) avtomobil joldaryna bölinetin beldeulerdi belgileu üşin bölingen jer jatady.

      2. Avtomobil köliginiŋ qajetteri üşin bölinetin beldeuge arnalǧan jer uchaskeleri joldyŋ sanatyna bailanysty jäne jobalau qūjattamasyna säikes belgilengen normalardyŋ negizinde beriledi.

      3. Tūrǧyn halyqtyŋ qauipsizdigin qamtamasyz etu jäne avtomobil joldaryn paidalanuǧa jaǧdai jasau üşin jolda jüru qauipsizdiginıŋ talaptary eskerile otyryp, olardy paidalanudyŋ erekşe rejimi belgilenip, ortaq paidalanudaǧy avtomobil joldaryna bölinetin beldeulerge eki jaǧynan irgeles jatqan jer uchaskeleri türinde jol boiyndaǧy beldeuler jasalady.

      Jol boiyndaǧy beldeudıŋ memlekettık menşıktegı jer uchaskelerın oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa uaqytşa jer paidalanuǧa beruı mümkın.

      4. Jol qyzmetı, syrtqy (körnekı) jarnama obektılerın, jol polisiiasy, sanitariialyq-epidemiologiialyq baqylau, keden organdary, şekaralyq, kölıktık baqylau beketterın, veterinariialyq jäne fitosanitariialyq baqylau beketterın qospaǧanda, jalpyǧa ortaq paidalanylatyn avtomobil joldary boiynan bölıngen beldeu şegınde ǧimarattar men qūrylystar saluǧa, sondai-aq injenerlık kommunikasiialar töseuge tyiym salynady.

      Eskertu. 115-bap jaŋa redaksiiada - QR 2010.12.28 № 369-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen; özgerıster engızıldı - QR 17.04.2014 № 195-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 07.11.2014 № 248-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋdarymen.

116-bap. Teŋiz jäne işki su köliginiŋ jeri

Teŋiz jäne işki su köliginiŋ qajetterine arnalǧan jerge teŋiz jäne özen porttaryn, ailaqtar, pristandar, gidrotehnikalyq ǧimarattar, jer beti jäne jer asty üilerin, qūrylystaryn, ǧimarattaryn, qūrylǧylaryn paidalanu, kütip-ūstau, salu, qaita jaŋǧyrtu, jöndeu, keŋeitip ūlǧaitu üşin qajetti basqa obektilerdi jäne teŋiz jäne işki su köliginiŋ basqa da obektilerin ornalastyru üşin bölinip berilgen jer jatady.

117-bap. Äue köliginiŋ jeri

Äue köliginiŋ qajetterine arnalǧan jerge äuejailar, äueailaqtar, aerovokzaldar, ūşyp köterilu-qonu beldeulerin jäne jer beti men jer asty üilerin, qūrylystaryn, ǧimarattaryn, qūrylǧylaryn paidalanu, kütip-ūstau, salu, qaita qūru, jöndeu, keŋeitip ūlǧaitu üşin qajetti basqa da jer üstindegi obektilerdi jäne äue köliginiŋ basqa da obektilerin ornalastyru üşin bölinip berilgen jer, sondai-aq olardyŋ küzet aimaqtary jatady. Küzet aimaqtary jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan jer uchaskelerin alyp qoimai belgilenui mümkin.

118-bap. Qūbyr kölıgınıŋ jerlerı

Qūbyr köliginiŋ mūqtajdaryna arnalǧan jerlerge su qūbyrlaryn, gaz qūbyrlaryn, mūnai qūbyrlaryn, mūnai önımderı qūbyrlary men jerbetı jäne jerasty üilerin, qūrylystaryn, ǧimarattaryn, qūrylǧylaryn paidalanu, kütip-ūstau, salu, rekonstruksiialau, jöndeu, keŋeitip ūlǧaitu üşin qajetti obektilerdi jäne qūbyr köliginiŋ basqa da obektilerin ornalastyru üşin bölinip berilgen jerler jatady. Atalǧan jerlerge şekaralary Qazaqstan Respublikasynyŋ magistraldyq qūbyr turaly zaŋnamasyna säikes aiqyndalatyn jer uchaskelerın paidalanudyŋ erekşe şarttary bar magistraldyq qūbyrlardyŋ küzet aimaqtaryn qosa alǧanda, magistraldyq qūbyrlardyŋ mūqtajdaryna arnalǧan jerler de jatady.

      Küzet aimaqtary jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan jer uchaskelerin alyp qoimai-aq belgilenui mümkin.

      Magistraldyq qūbyrlardyŋ jelılık bölıgın ornalastyru jäne paidalanu maqsattarynda jer uchaskelerın bölu qauymdyq servitut qaǧidalary boiynşa (osy Kodekstıŋ 69-babynyŋ 4-tarmaǧy) jüzege asyrylady.

      Eskertu. 118-bap jaŋa redaksiiada - QR 2012.06.22 N 21-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋdarymen.

119-bap. Bailanys jäne energetika jeri

      1. Bailanys, radio habarlaryn taratu, teledidar, aqparat qajetterine arnalǧan jerge tiisti infraqūrylymdardyŋ obektilerin ornalastyru, bailanystyŋ kabel, radiorele jäne äue jelileri, sonyŋ işinde jer astyndaǧy jeliler üşin bölinip berilgen jer, sondai-aq olardyŋ küzet aimaqtary jatady.

      Bailanys obektılerı üşın belgılengen tärtıppen bekıtılgen qūrylys normalary men qaǧidalary, bailanys jelılerın küzetu qaǧidalary jäne basqa da normativtık tehnikalyq qūjattar negızınde bailanys jelılerınıŋ küzet aimaqtary belgılenuı mümkın.

      2. Energetika jerine:

      1) su elektr stansiialaryn, atom stansiialaryn, jylu stansiialaryn jäne olardyŋ qūrylystary men obektılerıne qyzmet körsetetın basqa da elektr stansiialaryn, sondai-aq jaŋartylatyn energiia közderın paidalanu obektılerın ornalastyru;

      2) elektr berudıŋ äue jelilerinıŋ tırekterın, elektr berudıŋ kabeldık jelileriniŋ jer betindegi qūrylystaryn, kışı stansiialardy, taratu qūrylǧylaryn, energetikanyŋ basqa da qūrylystary men obektilerin ornalastyru üşin bölinip berilgen jer uchaskeleri jatady.

      Halyqtyŋ qauipsizdigin qamtamasyz etu jäne energetika obektilerin paidalanuǧa jaǧdai jasau üşin elektr energetikasy salasynda basşylyqty jüzege asyratyn uäkılettı organ bekitken elektr jelileri obektılerınıŋ küzet aimaqtaryn jäne jer uchaskelerın paidalanudyŋ erekşe şarttaryn belgileu qaǧidalaryna, jylu jelileri obektılerınıŋ küzet aimaqtaryn jäne jer uchaskelerın paidalanudyŋ erekşe şarttaryn belgileu qaǧidalaryna säikes jerdı paidalanudyŋ erekşe şarttarymen elektr jäne jylu jelılerınıŋ küzet aimaqtary belgılenedı.

      Eskertu. 119-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2009.07.04 N 166-IV; 11.07.2017 № 89-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

119-1-bap. Ǧaryş qyzmetı mūqtajyna arnalǧan jer

      1. Jerüstı ǧaryş infraqūrylymy obektılerın ornalastyru jäne paidalanu üşın bölıngen jer, sondai-aq olardyŋ küzet aimaqtary ǧaryş qyzmetı mūqtajyna arnalǧan jerge jatady.

      2. Ǧaryş qyzmetın damytu üşın jaǧdailar jasau maqsatynda ǧaryş qyzmetı mūqtajyna arnalǧan jerdı rezervte qaldyru osy Kodekske säikes jüzege asyrylady.

      3. Şekterınde aimaqtardy belgıleu maqsattarymen üilespeitın qyzmet türlerı şekteletın nemese olarǧa tyiym salynatyn tasymaldaǧyş zymyrandardan bölınetın bölşekter qūlaityn audandardy qospaǧanda, halyqtyŋ qauıpsızdıgın, sondai-aq jerüstı ǧaryş infraqūrylymy obektılerın saqtaudy jäne qauıpsız paidalanudy qamtamasyz etu maqsatynda jerdı paidalanudyŋ erekşe şarttarymen küzet aimaqtary belgılenedı.

      Eskertu. Zaŋ 119-1-bappen tolyqtyryldy - QR 2012.01.06 N 529-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen. 119-2-bap. Arnaiy ekonomikalyq aimaqtardyŋ, respublikalyq jäne öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardyŋ jerlerı

      1. Arnaiy ekonomikalyq aimaqtardyŋ, respublikalyq jäne öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardyŋ jerlerı tiıstı basqaruşy kompaniialarǧa auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerler sanatyna jatpaityn jerlerden uaqytşa öteulı jer paidalanuǧa berıledı, olar öz kezegınde būl jerlerdı Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen jäne şarttarda arnaiy ekonomikalyq aimaqtardyŋ, respublikalyq jäne öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardyŋ qatysuşylaryna beredı.

      2. Arnaiy ekonomikalyq aimaqtardyŋ, respublikalyq jäne öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardyŋ qatysuşylary Qazaqstan Respublikasynyŋ arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly zaŋnamasyna säikes alynǧan jer uchaskelerın osy Kodekste közdelgen tärtıppen mynadai jaǧdailarda:

      1) arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ qatysuşysy retınde qyzmetın jüzege asyru turaly şartta közdelgen mındettemelerdı oryndaǧan jaǧdaida arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ jūmys ısteu merzımı ötkennen keiın; 2) respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaq qatysuşysynyŋ jobasynda közdelgen barlyq obektıler paidalanuǧa berılgen jaǧdaida kez kelgen uaqytta satyp aluǧa qūqyly. Būl rette respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşysy osy tarmaqtyŋ bırınşı bölıgınıŋ 2) tarmaqşasynda közdelgen jaǧdaida jer uchaskesın respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqta qyzmetın jüzege asyru turaly şart jasasqan kezde belgılengen kadastrlyq (baǧalau) qūnyna teŋ baǧa boiynşa satyp aluǧa qūqyly. Respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşysy respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqty taratu kezınde jyljymaityn mülık obektılerınıŋ jäne (nemese) olarmen bailanysty ǧimarattardyŋ (qūrylysjailardyŋ) qūrylysyn aiaqtamaǧan jaǧdaida, jergılıktı atqaruşy organdar üş jyldan aspaityn merzımge öteulı jer paidalanu qūqyǧyn beredı.

      3. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda körsetılgen tūlǧalar tiıstı basqaruşy kompaniiaǧa ötınışhat beredı.

      Ötınışhatqa: jer uchaskesıne qūqyqty kuälandyratyn qūjat nemese qūjattyŋ notariat kuälandyrǧan köşırmesı; jyljymaityn mülık ortalyǧynan jer uchaskesıne mämıleler jasasuǧa kedergı keltıretın auyrtpalyqtardyŋ joq ekendıgı turaly anyqtama; zaŋdy tūlǧany memlekettık tırkeu (qaita tırkeu) turaly anyqtama (zaŋdy tūlǧalar üşın); jeke basty kuälandyratyn qūjattyŋ köşırmesı (dara käsıpkerler üşın) qosa berıledı. "Arnaiy ekonomikalyq jäne industriialyq aimaqtar turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋyna säikes jer uchaskelerın alǧan arnaiy ekonomikalyq aimaqtyŋ, respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtyŋ qatysuşylary üşın tiıstı basqaruşy kompaniia bergen, qyzmetın jüzege asyru turaly şart jäne jer uchaskesınıŋ shemasy jer uchaskesıne qūqyqty kuälandyratyn qūjattar bolyp tabylady.

      4. Basqaruşy kompaniia barlyq qosa berıletın qūjattarmen bırge ötınıştı jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organyna jıberedı, ol osy Kodekstıŋ 47-babynda belgılengen tärtıppen qaralady.

      5. Arnaiy ekonomikalyq aimaqtardy nemese respublikalyq nemese öŋırlık maŋyzy bar industriialyq aimaqtardy ornalastyru üşın jer uchaskesı eldı meken şegınde berılgen jaǧdaida, mūndai jerler osy Kodekstıŋ 107-babyna säikes aiqyndalatyn kommersiialyq aimaqqa jatqyzylady.

      Eskertu. 12-tarau 119-2-bappen tolyqtyryldy - QR 03.04.2019 № 243-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

120-bap. Qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajdaryna arnalǧan jer

      Eskertu. Taqyryp jaŋa redaksiiada - QR 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      1. Äskeri bölimderdı, äskeri poligondardy, äskeri oqu oryndaryn, Qazaqstan Respublikasy arnauly memlekettık organdarynyŋ arnauly (äskeri) oqu oryndaryn, Qazaqstan Respublikasy Qaruly Küşterıniŋ, basqa da äskerler men äskeri qūralymdardyŋ, Qazaqstan Respublikasy arnauly memlekettık organdarynyŋ özge de ūiymdaryn, olardyŋ qorǧanys jäne ūlttyq qauipsizdik salasyndaǧy mindetterdi atqaratyn obektılerı men qūrylysjailaryn ornalastyru jäne olardyŋ tūraqty qyzmeti üşin berılgen jer uchaskeleri qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajyna arnalǧan jer dep tanylady.

      Qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajy üşın jer uchaskelerın beru jäne alyp qoiu ortalyq uäkılettı organmen jäne tiıstı uäkılettı organmen (Qazaqstan Respublikasynyŋ Qorǧanys ministrlıgımen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Işkı ıster ministrlıgımen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq qauıpsızdık komitetımen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık küzet qyzmetımen) kelısu boiynşa jüzege asyrylady.

      2. Qorǧanys jäne ūlttyq qauıpsızdık mūqtajdaryna bailanysty jattyǧular men basqa da is-şaralar ötkızu üşin jerdi uaqytşa paidalanu qajet bolǧan jaǧdaida, jer uchaskelerınıŋ menşik ielerinen jäne jerdi paidalanuşylardan jer uchaskelerı alyp qoiylmaidy.

      Osy jerdi paidalanu izdestiru jūmystaryn jürgizu üşin, sondai-aq erekşe şarttarmen paidalanylatyn aimaqtar üşin belgilengen tärtipke orai jüzege asyrylady. Jer uchaskelerin atalǧan maqsattarda paidalanuǧa rūqsatty oblystyq atqaruşy organ beredi.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettik şekarasyn qorǧaudy jäne küzetudi qamtamasyz etu maqsatynda injenerlik-tehnikalyq qūrylystar men qorşaulardy, şekara belgilerin, şekaradaǧy orman joldaryn, kommunikasiialardy, Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettik şekarasy arqyly ötu punktterin jaiǧastyru men kütip-ūstau üşin jer uchaskeleri beriledi.

      4. Audandyq atqaruşy organdar tiıstı uäkılettı organmen (Qazaqstan Respublikasynyŋ Qorǧanys ministrlıgımen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Işkı ıster ministrlıgımen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq qauıpsızdık komitetımen, Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık küzet qyzmetımen) kelısu boiynşa qorǧanys mūqtajy üşın berilgen jerden jekelegen jer uchaskelerın auyl şaruaşylyǧyna paidalanu üşin jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa uaqytşa jer paidalanuǧa bere alady.

      Eskertu. 120-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.12.19 N 11 (resmi jariialanǧan künınen bastap küntızbelık on kün ötkennen keiın qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 27.12.2019 № 291-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

121-bap. Jerdi erekşe şarttarmen paidalanu aimaqtary

      1. Tūrǧyn halyqtyŋ qauipsizdigin qamtamasyz etu jäne önerkäsip, kölik obektileri men özge de obektilerdi paidalanu üşin qajetti jaǧdailar jasau maqsatynda aimaqtar belgilenedi, aimaqtardy belgileu maqsattaryna sai kelmeitin qyzmet türlerine olardyŋ şeginde şek qoiylady nemese tyiym salynady.

      2. Jerdi erekşe şarttarmen paidalanu aimaqtaryna:

      1) önerkäsip oryndarynyŋ sanitarlyq-qorǧau aimaqtary;

      2) temir jol men avtomobil joldaryna bölinip berilgen beldeuge irgeles jatqan, sel-köşkin qaupi bar jäne ormandy qorǧau aimaqtary;

      3) bas saǧa qūrylystaryn qorǧau aimaqtary;

      4) äueailaq maŋyndaǧy beldeuler;

      5) magistraldy qūbyr joldarynyŋ, bailanys, radio, elektr jäne jylu jelileriniŋ küzet aimaqtary;

      5-1) gazben jabdyqtau jüielerı obektılerınıŋ küzet aimaqtary;

      6) su küzetu aimaqtary;

      6-1) tasymaldaǧyş zymyrandardan bölınetın bölşekter qūlaityn audandardy qospaǧanda, jerüstı ǧaryş infraqūrylymy obektılerınıŋ küzet aimaqtary;

      7) äskeri poligondardyŋ aumaǧy;

      8) arnauly memlekettık organdardyŋ paidalanuyndaǧy aumaqtar;

      9) qylmystyq-atqaru jüiesınıŋ mekemelerıne ırgeles jatqan aumaq jatady.

      3. Erekşe şarttarmen paidalanylatyn aimaqtarǧa engizilgen jer sol jerlerde arnauly belgilermen körsetiledi. Bas saǧa qūrylystaryn küzetu aimaǧynyŋ birinşi beldeuin qospaǧanda, atalǧan jerler jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan alynyp qoiylmaidy.

      Osy baptyŋ 2-tarmaǧynyŋ 9) tarmaqşasynda körsetılgen aimaqtaǧy jer uchaskelerı jer uchaskelerınıŋ menşık ielerınen, jer paidalanuşylardan alyp qoiylmaidy.

      4. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynyŋ 9) tarmaqşasynda körsetılgen aimaqtardy qospaǧanda, atalǧan aimaqtardyŋ şekarasy men olardaǧy jerdi paidalanu rejimin normalarǧa jäne jobalau-tehnikalyq qūjattamaǧa säikes menşikke nemese jer paidalanuǧa jerdi beru turaly şeşim qabyldaǧan organ aiqyndaidy.

      Osy baptyŋ 2-tarmaǧynyŋ 8) tarmaqşasynda körsetılgen aimaqtardyŋ şekaralary men jerlerdı paidalanu rejimı osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ qylmystyq-atqaru zaŋnamasyna säikes qylmystyq-atqaru jüiesı mekemelerınıŋ negızgı qorşauynan kemınde elu metr qaşyqtyqta belgılenedı.       Eskertu. 121-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2009.07.10 N 180-IV, 2012.01.06 N 529-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.09 N 533-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.02.15 N 556-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 11.07.2017 № 89-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

13-tarau. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jerı, sauyqtyru, rekreasiialyq jäne tarihi-mädeni maqsattaǧy jer

122-bap. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jeri

      1. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jerine memlekettik tabiǧi qoryqtardyŋ, memlekettik ūlttyq tabiǧi parkterdiŋ, memlekettik tabiǧi rezervattardyŋ, memlekettik öŋirlik tabiǧi parkterdiŋ, memlekettik zoologiialyq parkterdiŋ, memlekettik botanikalyq baqtardyŋ, memlekettik dendrologiialyq parkter men memlekettik tabiǧat eskertkişteriniŋ jeri jatady.

      Memlekettik qoryq aimaqtary men memlekettik tabiǧi qaumaldardyŋ jer uchaskeleri jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan alynbai, basqa sanattardaǧy jerler qūramynda bölinedi jäne memlekettik jer kadastryn jürgizu kezinde eskeriledi. Memlekettik qoryq aimaqtary men memlekettik tabiǧi qaumaldardyŋ aumaǧy şeginde osy erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ ekologiialyq jüieleriniŋ jäne olarda ornalasqan memlekettik tabiǧi-qoryq qory obektileriniŋ jai-küiine jäne olardy qalpyna keltiruge teris äser etetin kez kelgen qyzmetti şekteu menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ jer uchaskelerine auyrtpalyq bolyp engiziledi jäne būl jerge ornalastyru qūjattamasynda eskeriledi.

      2. Epekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jeri memleket menşiginde bolady jäne ielıkten şyǧaruǧa jatpaidy.

      Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jerin özge qajetterge alyp qoiuǧa jol berilmeidi. Auyl şaruaşylyǧy öndirisin jürgizu üşin paidalanylatyn, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jerindegi auyl şaruaşylyǧy alqaptary atalǧan maqsattar üşin erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar şekarasyndaǧy eldi mekenderde tūratyn Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattaryna Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen tärtippen berilui mümkin. Memlekettık ekologiialyq saraptamanyŋ oŋ qorytyndysy bolǧan kezde, yqtimal ornalastyrudyŋ basqa nūsqalary bolmaǧan kezde, erekşe strategiialyq maŋyzy bar su şaruaşylyǧy qūrylystaryn salu jäne olardyŋ jūmys ısteuı üşın jäne şaruaşylyq qyzmettıŋ şekteulı rejimı belgılengen uchaskelerdı ǧana, sondai-aq Qazaqstan Respublikasy Memlekettık şekarasynyŋ obektılerın salu, jaiǧastyru jäne olardyŋ jūmys ısteuı, qorǧanys mūqtajy üşın Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı belgılegen tärtıppen bosalqy jerge auystyru jaǧdailaryn qospaǧanda, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jerın auystyruǧa jol berılmeidı. Respublikalyq maŋyzy bar erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ tızbesın Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı bekıtedı.

      3. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen tärtippen jäne jaǧdailarda ǧylymi, mädeni-aǧartu, oqu, turistik jäne rekreasiialyq, şekteuli şaruaşylyq maqsattary üşin paidalanyluy mümkin.

      Mädeni-aǧartuşylyq is-şaralar jürgizu üşin erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtarda mūrajailar, lektoriiler, ekspozisiialar, demonstrasiialyq uchaskeler men basqa da qajetti obektiler qūryluy mümkin. Turizm üşin jäne rekreasiia jürgizu üşin erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtarda turistik soqpaqtarmen, körsetilim alaŋdarymen, qosyndy alaŋqailarmen, kölik tūraqtarymen, kempingtermen, şatyrly lagerlermen, qonaqüilermen, moteldermen, turistik bazalarmen, qoǧamdyq tamaqtandyru, sauda jäne basqa da mädeni-tūrmystyq maqsattaǧy obektilermen jabdyqtalatyn arnaiy uchaskeler bölip şyǧarylady. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtarda turistik jäne rekreasiialyq qyzmet olardy qorǧau rejimi eskerile otyryp şekteledi jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes retteledi. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardy şekteuli şaruaşylyq maqsattarynda paidalanuǧa tapsyrys rejimimen jäne şaruaşylyq qyzmetti retteu rejimimen arnaiy bölingen uchaskelerde ǧana jol berilui mümkin.       Eskertu. 122-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.07.07 N 176, 2008.12.01 N 94-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 15.06.2017 № 73-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

123-bap. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ küzet aimaqtarynyŋ jerleri

      1. Erekşe küzetudi jäne qolaisyz syrtqy äserden qorǧaudy qamtamasyz etu üşin erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ ainalasyna, onyŋ ışınde olardyŋ şekarasynda ornalasqan menşık ielerı men jer paidalanuşylardyŋ jerlerıne, osy aimaqtar şeginde osy erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ ekologiialyq jüiesine jäne olarda ornalasqan memlekettik tabiǧi-qoryq qorynyŋ obektilerine qolaisyz äser etetin kez kelgen qyzmetke tyiym salynatyn jäne (nemese) şekteu qoiylatyn küzet aimaqtary belgilenedi.

      2. Memlekettik tabiǧi qoryqtardyŋ, memlekettik ūlttyq tabiǧi parkterdiŋ, memlekettik tabiǧi rezervattar men memlekettik öŋirlik tabiǧi parkterdiŋ küzet aimaǧy aumaǧynda tabiǧat paidalanu mölşeri, şekarasy, rejim türleri jäne tärtibi olardy qūru jönindegi jaratylystanu-ǧylymi jäne tehnikalyq-ekonomikalyq negizdemelermen aiqyndalady, osy Kodekste jäne "Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda belgilengen tärtippen oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ şeşimderimen belgilenedi.

      Būl rette menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ jer uchaskeleriniŋ şekaralary boiynşa nemese tabiǧi geografiialyq mejeler boiynşa belgilenetin jäne sol jerlerde arnauly belgılerımen belgılenetın küzet aimaǧynyŋ eni eki kilometrden kem bolmauǧa tiis.

      3. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ qorǧalatyn aimaqtary şegindegi jer uchaskeleri osy aimaqtardy qorǧaudyŋ belgilengen rejimi saqtala otyryp paidalanylady.

      Jer uchaskesın memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielikten şyǧaru osy Kodekste jäne "Memlekettık mülık turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda belgilengen şarttar men tärtıpke säikes jürgızıledı.       Eskertu. 123-bap jaŋa redaksiiada - QR 2006.07.07 № 176, özgerıs engızıldı - 2007.07.06 № 279, 2011.03.01 № 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.      

124-bap. Jerdi erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar sanatyna jatqyzu

      Eskertu. 124-baptyŋ taqyrybyna özgertu engızıldı - QR 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Jerdi erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar sanatyna jatqyzu Qazaqstan Respublikasynyŋ erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar salasyndaǧy zaŋdaryna säikes jüzege asyrylady.       Eskertu. 124-bapqa özgertu engızıldı - QR 2011.07.20 № 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.      

125-bap. Sauyqtyru maqsatyndaǧy jer

      1. Sauyqtyru maqsatyndaǧy jerge tabiǧi şipaly faktorlary bar kurorttar, sondai-aq aurudyŋ aldyn alu men emdeudi ūiymdastyru üşin qolaily jer uchaskeleri jatady.

      2. Adam auruynyŋ aldyn alu men emdeudi ūiymdastyru üşin qolaily sanitarlyq jäne ekologiialyq jaǧdailardy saqtau maqsatynda sauyqtyru maqsatyndaǧy aumaqtar jerinde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes sanitarlyq-qorǧau aimaqtary belgilenedi.

      Sauyqtyru maqsatyndaǧy jerdiŋ küzet, sanitarlyq-qorǧau jäne özge de qorǧau aimaqtarynyŋ şekarasy men ony paidalanu rejimin jergilikti ökildi jäne atqaruşy organdar aiqyndaidy.

      3. Belgilengen sanitarlyq rejimge säikes osy jer uchaskelerin şaruaşylyq ainalymynan tolyǧymen alyp qoiu (sanitarlyq-qorǧau aimaǧynyŋ birinşi beldeui) közdeletin jaǧdailardy qospaǧanda, sanitarlyq-qorǧau aimaqtary şegindegi jer uchaskeleri jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan alyp qoiylmaidy. Būl rette körsetılgen uchaskeler osy Kodekste jäne "Memlekettık mülık turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda közdelgen jaǧdailarda jäne tärtıppen memleket mūqtajy üşın mäjbürlep ielıkten şyǧarylady.

      Jer uchaskelerin sanitarlyq-qorǧau aimaqtarynyŋ ekinşi jäne üşinşi beldeuleri şekarasynda paidalanu osy aimaqtardy küzetudiŋ belgilengen rejimi saqtala otyryp jüzege asyrylady.       Eskertu. 125-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

126-bap. Rekreasiialyq maqsattaǧy jer

      1. Halyqtyŋ ūiymdasqan türdegi jappai demalysy men turizmine, sondai-aq jabaiy januarlardy ösıruge arnalǧan jäne sol üşin paidalanylatyn jer rekreasiialyq maqsattaǧy jer dep tanylady.

      2. Rekreasiialyq maqsattaǧy jer qūramyna demalys üileri, pansionattar, kempingter, dene şynyqtyru jäne sport obektileri, turistik bazalar, stasionarlyq jäne şatyrly turistik-sauyqtyru lagerleri, balyqşy jäne aŋşy üileri, orman parkteri, turistik soqpaqtar, trassalar, balalar jäne sport lagerleri, osy siiaqty basqa da obektiler ornalasqan jer uchaskeleri kirui mümkin. Rekreasiialyq maqsattaǧy jerge qala maŋyndaǧy jasyl aimaq jerleri de jatady.

      3. Rekreasiialyq maqsattaǧy jerdi paidalanu tärtibi men rejimin jergilikti ökildi jäne atqaruşy organdar belgileidi.

      4. Jer uchaskeleriniŋ menşik ielerimen jäne jer paidalanuşylarmen kelisim boiynşa belgilengen turistik soqpaqtar men trassalardy paidalanu servituttar negizinde jüzege asyryluy mümkin.

      5. Rekreasiialyq maqsattaǧy jerde olardyŋ nysanaly maqsatyna säikes kelmeitin qyzmetke tyiym salynady.

      Eskertu. 126-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

127-bap. Tarihi-mädeni maqsattaǧy jer

      1. Tarihi-mädeni mūra obektılerı, onyŋ ışınde tarih jäne mädeniet eskertkışterı ornalasqan jer uchaskelerı tarihi-mädeni maqsattaǧy jerler dep tanylady.

      Aumaqtardy igeru kezınde jer uchaskelerı bölıp berılgenge deiın Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes tarihi-mädeni mūra obektılerın anyqtau boiynşa arheologiialyq jūmystar jürgızıluge tiıs. Tarihi, ǧylymi, körkemdık jäne özge de mädeni qūndylyǧy bar obektıler tabylǧan jaǧdaida, jer paidalanuşylar odan ärı jūmys jürgızudı toqtata tūryp, būl turaly tarihi-mädeni mūra obektılerın qorǧau jäne paidalanu jönındegı uäkılettı organǧa habarlauǧa mındettı. Tarihi-mädeni mūra obektılerınıŋ saqtalyp tūruyna qater töndıruı mümkın jūmystardyŋ barlyq türlerın jürgızuge tyiym salynady.

      2. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen jaǧdailardy qospaǧanda, tarihi-mädeni maqsattaǧy jerlerge jatqyzylǧan jer uchaskeleri jer uchaskelerınıŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardan alyp qoiylmaidy.

      Tarih jäne mädeniet eskertkışterın qorǧaudy qamtamasyz etu maqsatynda tarihi-mädeni maqsattaǧy jerlerde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda aiqyndalǧan tärtıppen qorǧau aimaqtary, qūrylys saludy retteu aimaqtary jäne qorǧalatyn tabiǧi landşaft aimaqtary belgılenedı. Tarih jäne mädeniet eskertkışterınıŋ qorǧau aimaqtarynyŋ, qūrylys saludy retteu aimaqtarynyŋ jäne qorǧalatyn tabiǧi landşaft aimaqtarynyŋ şekaralaryn oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdary bekıtedı. Atalǧan aimaqtardy aiqyndaudyŋ tärtıbı men olardaǧy jerdı paidalanu rejimın tarihi-mädeni mūra obektılerın qorǧau jäne paidalanu jönındegı uäkılettı organ aiqyndaidy.

      3. Tarih jäne mädeniet eskertkışterınıŋ qorǧau aimaqtary, qūrylys saludy retteu aimaqtary jäne qorǧalatyn tabiǧi landşaft aimaqtary şegınde jerdı paidalanu rejimın būzu Qazaqstan Respublikasynyŋ Äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly kodeksıne säikes äkımşılık jauaptylyqqa alyp keledı.

      Eskertu. 127-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.21 N 307(qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 26.12.2019 № 289-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

14-tarau. Orman qorynyŋ jerı

128-bap. Orman qorynyŋ jeri ūǧymy jäne onyŋ qūramy

      1. Ormandy, sondai-aq aǧaş öspegen, biraq orman şaruaşylyǧynyŋ qajetterine berilgen jer uchaskeleri orman qorynyŋ jeri dep tanylady.

      2. Orman qorynyŋ jeri memlekettik jäne jekeşe orman qory jerinen tūrady.

      3. Tabiǧi ösken ormany bar jäne memlekettik biudjet qarajaty esebinen otyrǧyzylǧan jasandy ormany bar jer, sondai-aq orman şaruaşylyǧyn jürgizetin memlekettik ūiymdarǧa tūraqty jer paidalanuǧa berilgen ormansyz jer memlekettik orman qorynyŋ jerine jatady.

      4. Jekeşe orman qorynyŋ jerlerıne osy Kodekske säikes jeke jäne memlekettık emes zaŋdy tūlǧalarǧa orman ösıru üşın nysanaly maqsatpen jeke menşıkke nemese ūzaq merzımdı jer paidalanuǧa berılgen:

      1) qoldan ösırılgen ekpeler;

      2) tabiǧi, tūqymdyq jäne (nemese) vegetativtık jolmen ösken ekpeler;

      3) jekeşe orman pitomnikterı;

      4) arnaiy maqsattaǧy plantasiialyq ekpeler;

      5) agroorman-meliorasiialyq ekpeler;

      6) jeke menşıktegı şaruaşylyq avtomobil joldaryn bölu jolaqtaryndaǧy qorǧanyştyq ekpeler otyrǧyzylǧan jerler jatady.

      Eskertu. 128-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.07.07 N 176, 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

129-bap. Auyl şaruaşylyǧy maqsattary üşın jäne qūrylys obektılerın salu üşın jer paidalanuǧa memlekettık orman qorynyŋ jerlerın beru

      Eskertu. Taqyryby jaŋa redaksiiada - QR 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Orman qory jerindegi orman şaruaşylyǧynyŋ qajetterine paidalanylmaityn auyl şaruaşylyǧy alqaptary Qazaqstan Respublikasynyŋ orman zaŋdaryna säikes auyl şaruaşylyǧy maqsattary üşin jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa berilui mümkin. Orman resurstary sauyqtyru, rekreasiialyq, tarihi-mädeni, turistık jäne sporttyq maqsattar; aŋşylyq şaruaşylyǧy mūqtajdyqtary; janama orman paidalanu üşın ūzaq merzımdı orman paidalanuǧa berılgen memlekettık orman qory jerınde orman paidalanuşylarǧa qūrylys obektılerı üşın uchaskeler beru Qazaqstan Respublikasynyŋ orman zaŋnamasyna säikes jüzege asyrylady.       Eskertu. 129-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

130-bap. Orman qorynyŋ jerin jerdiŋ basqa sanattaryna auystyrudaǧy şekteuler

Orman qorynyŋ jerin orman şaruaşylyǧyn jürgizumen bailanysty emes maqsattar üşin jerdiŋ basqa sanattaryna auystyrudy Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti jüzege asyrady.

131-bap. Orman şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasyny öteu

      1. Orman alqaptaryn orman şaruaşylyǧyn jürgizumen bailanysty emes maqsattarǧa paidalanu üşin alyp qoiudan nemese jeke jäne zaŋdy tūlǧalardyŋ qyzmetinen bolǧan äserdiŋ nätijesinde jer sapasynyŋ naşarlauynan tuyndaǧan orman şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasy biudjet kirisine öteluge tiis.

      2. Orman şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasyny öteudi orman jäne auyl şaruaşylyǧyn jürgizumen bailanysty emes qajetter üşin orman qory jerinen jer uchaskeleri beriletin tūlǧalar jürgizedi.

      3. Orman alqaptaryn orman jäne auyl şaruaşylyǧyn jürgizumen bailanysty emes maqsattarda paidalanu üşin alyp qoiudan tuyndaǧan orman şaruaşylyǧy öndirisindegi şyǧasyny öteu normativterin agroönerkäsıptık keşendı damytu salasyndaǧy ortalyq uäkılettı organ belgileidi.

      Eskertu. 131-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋdarymen.

15-tarau. Su qorynyŋ jerı

132-bap. Su qorynyŋ jeri ūǧymy jäne onyŋ qūramy

Su aidyndary (özender jäne olarmen teŋdestirilgen kanaldar, kölder, su qoimalary, toǧandar men basqa da işki su aidyndary, aumaqtyq sular), mūzdyqtar, batpaqtar, su közderinde ornalasqan, aǧysty retteitin su şaruaşylyǧy qūrylystary alyp jatqan jer, sondai-aq körsetılgen su obektılerınıŋ su küzet beldeulerıne jäne auyz sumen qamtamasyz etudiŋ bas saǧa jüielerin sanitarlyq küzet aimaqtaryna bölingen jer su qorynyŋ jeri dep tanylady.       Eskertu. 132-bapqa özgertu engızıldı - QR-nyŋ 2009.07.10. N 180-IV Zaŋymen.

133-bap. Su qorynyŋ jerine menşik qūqyǧy

      1. Su qorynyŋ jeri memleket menşiginde bolady.

      2. Audanaralyq (oblystyq) jäne şaruaşylyqaralyq (audandyq) maŋyzy bar su şaruaşylyǧy qūrylystary (cuapu jäne käriz jüieleri) alyp jatqan su qory jeriniŋ qūramyndaǧy jer uchaskeleri, sondai-aq şaruaşylyq jürgizuşi bir subektiniŋ jer uchaskesine qyzmet etetin irrigasiialyq qūrylystary, atalǧan qūrylystar memleket menşıgınen ielıkten şyǧarylǧan jaǧdaida, Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattary men memlekettik emec zaŋdy tūlǧalarynyŋ jeke menşiginde boluy mümkin.

      3. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda sanamalanǧan, jer uchaskeleriniŋ eki nemese odan köp menşik ieleri men jer paidalanuşylarǧa qyzmet körsetetin su şaruaşylyǧy qūrylystarynyŋ jer uchaskeleri olarǧa ortaq menşık nemese ortaq jer paidalanu qūqyǧymen berıledı.

      Eskertu. 133-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.01.09 N 213, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

134-bap. Su aidyndary jaǧalauynan su qorǧau aimaqtary men beldeulerine jer bölip şyǧaru

      1. Jergilikti atqaruşy organdar özender, kölder, su qoimalary, kanaldar, işki sular, mūzdyqtar, batpaqtar jaǧalauynan su qorǧau aimaqtary men beldeulerine jer uchaskelerin böledi.

      Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar men memlekettık orman qory jerlerınde su qorǧau aimaqtary men su obektılerınıŋ jaǧalaulary boiynşa beldeuler üşın jer uchaskelerı berılmeidı.

      2. Su qorǧau aimaqtary men beldeulerine engizilgen jer uchaskelerin paidalanu Qazaqstan Respublikasynyŋ su zaŋdarynyŋ talaptaryna säikes jüzege asyrylady.

      Eskertu. 134-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2009.07.10 N 180-IV, 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

135-bap. Su qory jeriniŋ qūramynan jer uchaskelerin beru

Jergilikti atqaruşy organdar su qoryn paidalanu jäne qorǧau, sumen jabdyqtau, su būru salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organmen kelisim boiynşa jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa auyl şaruaşylyǧynyŋ, orman, balyq, aŋşylyq şaruaşylyqtarynyŋ qajetteri, jaŋartylatyn energiia közderın paidalanu obektılerın ornalastyru üşin jäne jer uchaskesiniŋ negizgi nysanaly maqsatyna qaişy kelmeitin basqa da maqsattar üşin uaqytşa jer paidalanuǧa erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar men memlekettık orman qorynyŋ jerı qūramyna kıretın su obektılerın qospaǧanda, su qory jeriniŋ qūramynan jer uchaskelerin berui mümkin.       Eskertu. 135-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2009.07.04 N 166-IV, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

136-bap. Su qorynyŋ jerin paidalanu tärtibi

Su qorynyŋ jerin paidalanu osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ su zaŋdarynda belgilengen tärtippen jäne jaǧdailarda jüzege asyrylady.

136-1-bap. Su qorynyŋ jerlerın basqa sanattaǧy jerlerge auystyru tärtıbı

      1. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar men memlekettık orman qory jerınıŋ qūramyna kıretın su obektılerın qospaǧanda, su qorynyŋ jerlerın basqa sanattaǧy jerlerge auystyru su obektısınıŋ mölşerı tabiǧi nemese jasandy türde joiylyp nemese azaiyp ketken jäne su qorynyŋ jerlerı memleket mūqtajy üşın alyp qoiylǧan jaǧdailarda jürgızıledı.

      2. Erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar men memlekettık orman qory jerınıŋ qūramyna kıretın su obektılerın qospaǧanda, su qorynyŋ jerlerın basqa sanattaǧy jerlerge auystyru turaly şeşımdı oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organy qabyldaidy.

      Su qorynyŋ jerlerın basqa sanattaǧy jerlerge auystyru nemese su qorynyŋ jerlerın basqa sanattaǧy jerlerge auystyrudan bas tartu turaly şeşım jer komissiiasynyŋ qorytyndysy negızınde qabyldanady.       Eskertu. 136-1-bappen tolyqtyryldy - QR 2009.07.10 N 180-IV Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

16-tarau. Bosalqy jer

137-bap. Bosalqy jer qūramy

      1. Menşikke nemese jer paidalanuǧa berilmegen, audandyq atqaruşy organdardyŋ qaramaǧyndaǧy barlyq jer bosalqy jer bolyp tabylady.

      2. Iаdrolyq qaru synaqtary jürgizilgen jer uchaskeleri Qazaqstan Respublikasy Ükimetiniŋ şeşimimen bosalqy jer qūramyna auystyrylady. Atalǧan jerdiŋ qūqyqtyq rejimi osy Kodekstiŋ 143-babyna säikes aiqyndalady.

138-bap. Bosalqy jerdi beru

Bosalqy jer auyl şaruaşylyǧynyŋ, jekeşe orman ösırudıŋ, önerkäsıptıŋ mūqtajy jäne özge de maqsattar üşın osy Kodekste belgılengen tärtıppen jäne jaǧdailarda menşıkke nemese jer paidalanuǧa berıledı. Bosalqy jerdı basqa sanattarǧa auystyru ony menşıkke nemese jer paidalanuǧa berumen bır mezgılde jürgızıledı.       Eskertu. 138-bap jaŋa redaksiiada - QR 2007.07.06 N 279 Zaŋymen, özgerıs engızıldı - QR 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

4-bölim. Jerdı qorǧau, memlekettık baqylau, jerge ornalastyru, monitoring jäne jer kadastry 17-tarau. Jerdı qorǧau

139-bap. Jerdi qorǧaudyŋ maqsattary men mindetteri

      1. Jerdi qorǧau qorşaǧan ortanyŋ bir böligi retinde jerdi qorǧauǧa, jerdi ūtymdy paidalanuǧa, jerdi auyl şaruaşylyǧy men orman şaruaşylyǧy ainalymynan negizsiz alyp qoiudy boldyrmauǧa, sondai-aq topyraqtyŋ qūnarlylyǧyn qalpyna keltiru men arttyruǧa baǧyttalǧan qūqyqtyq, ūiymdyq, ekonomikalyq, tehnologiialyq jäne basqa da is-şaralar jüiesin qamtidy.

      2. Jerdi qorǧau maqsattary:

      1) öndiristiŋ ekologiialyq qauipsiz tehnologiialaryn yntalandyru jäne orman meliorasiialyq, meliorasiialyq jäne basqa da is-şaralardy jürgizu arqyly jerdiŋ tozuy men bülinuin, şaruaşylyq qyzmettiŋ basqa da qolaisyz zardaptaryn boldyrmau;

      2) tozǧan nemese bülingen jerdi jaqsartu men qalpyna keltirudi qamtamasyz etu;

      3) jerdi oŋtaily paidalanudyŋ ekologiialyq normativterin täjiribege engizu bolyp tabylady.

140-bap. Jerdi qorǧau

      1. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylar:

      1) jerdi qūnarsyzdanudan jäne şöleittenuden, su jäne jel eroziiasynan, selden, su basudan, batpaqtanudan, qaitalap sortaŋdanudan, qūrǧap ketuden, taptaludan, öndiris pen tūtynu qaldyqtarymen, himiialyq, biologiialyq, radioaktivti jäne basqa da ziiandy zattarmen lastanudan, basqa da bülinu prosesterinen qorǧauǧa;

      2) jerdı karantindı obektılerdı, böten tektı türler men asa qauıptı ziiandy organizmderdı jūqtyrudan, olardyŋ taraluynan, aramşöpterdıŋ, būtalardyŋ jäne şılıkterdıŋ basyp ketuınen, sondai-aq jerdıŋ jai-küiınıŋ naşarlauynyŋ özge de türlerınen qorǧauǧa;

      3) bülingen jerdi jaŋǧyrtuǧa, onyŋ qūnarlylyǧyn jäne jerdiŋ basqa da paidaly qasietterin qalpyna keltiru men ony şaruaşylyq ainalymyna uaqtyly tartuǧa;

      4) jerdiŋ bülinuimen bailanysty jūmystar jürgizilgen kezde topyraqtyŋ qūnarly qabatyn sydyryp aluǧa, saqtauǧa jäne paidalanuǧa baǧyttalǧan is-şaralar jürgizuge mindetti.

      2. Jerdiŋ tozuyn boldyrmau, topyraqtyŋ qūnarlylyǧyn jäne lastanǧan aumaqtardy qalpyna keltiru maqsatynda, sondai-aq auyl şaruaşylyǧynyŋ tozǧan alqaptarynyŋ, himiialyq, biologiialyq, radioaktivti jäne basqa da ziiandy zattardyŋ jol beriletin şektegi qospalarynyŋ jäne jol beriletin şektegi äser deŋgeiiniŋ belgilengen normativterinen artyq lastanǧan, öndiris jäne tūtynu qaldyqtarymen, sarqyndy sularmen lastanǧan jerdiŋ, sondai-aq karantindı obektıler, böten tektı türler men asa qauıptı ziiandy organizmder jūqqan jerdiŋ topyraq qūnarlylyǧyn qalpyna keltiru mümkin bolmaǧan jaǧdailarda Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti belgileitin tärtippen jerdi saqtap qoiu közdeledi.

      3. Jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ jerdi ūtymdy paidalanu men qorǧauǧa müddeliligin arttyru maqsatynda biudjet zaŋdarynda jäne salyq turaly zaŋdarda belgilengen tärtippen jerdi qorǧau men paidalanuǧa ekonomikalyq yntalandyru jüzege asyryluy mümkin.

      Eskertu. 140-bapqa özgerıs engızıldı - QR 28.10.2019 № 268-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

141-bap. Topyraqta ziiandy zattardyŋ jol beriletin şektegi qospalarynyŋ normativteri

      1. Topyraqty lastaityn ziiandy zattardyŋ, ziiandy mikroorganizmderdiŋ jäne basqa da biologiialyq zattardyŋ jol beriletin şektegi qospalarynyŋ normativteri topyraqtyŋ jai-küiin adam densaulyǧy men qorşaǧan ortany qorǧau müddelerine sai baǧalau üşin belgilenedi.

      2. Atalǧan normativter Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilenetin tärtippen bekitiledi.

142-bap. Jerdiŋ jai-küiine äser etetin üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) jäne basqa da obektilerdi jobalau men paidalanuǧa beruge qoiylatyn ekologiialyq, sanitarlyq-gigienalyq jäne özge de arnaiy talaptar

      1. Jerdiŋ jai-küiine keri äser etetin jaŋa jäne qaita jaŋǧyrtylatyn üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) äri basqa da obektilerdi ornalastyru, jobalau jäne paidalanuǧa beru, jaŋa tehnika men tehnologiialardy engizu kezinde jerdi qorǧau jöninde is-şaralar közdeluge jäne jüzege asyryluǧa, ekologiialyq, sanitarlyq-gigienalyq jäne basqa da arnaiy talaptardyŋ (normalardyŋ, erejelerdiŋ, normativterdiŋ) saqtaluy qamtamasyz etiluge tiis.

      2. Jerdiŋ jai-küiine keri äserdi baǧalau jäne olardy qorǧau jöninde közdelgen is-şaralardyŋ tiimdiligi memlekettik ekologiialyq saraptamanyŋ, özge de memlekettik saraptamalardyŋ nätijeleri boiynşa jürgiziledi, olardyŋ oŋ qorytyndysy bolmaiynşa jaŋa tehnika men tehnologiialardy engizuge, jerdi meliorasiialau jönındegı ıs-şaralardy jüzege asyruǧa, üilerdi (qūrylystardy, ǧimarattardy) jäne basqa da obektiler saludy (qaita jaŋǧyrtudy) qarjylandyruǧa tyiym salynady.

      Eskertu. 142-bapqa özgerıs engızıldı - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

143-bap. Radioaktivti lastanuǧa ūşyraǧan jäne iadrolyq qaru synaqtary ötkizilgen jer

      1. Normativten artyq radioaktivti lastanuǧa ūşyraǧan nemese tūrǧyn halyqtyŋ ömiri men densaulyǧyna özge de türde qater töndiretin jer uchaskeleri menşikke, tūraqty nemese uaqytşa jer paidalanuǧa berilmeidi.

      2. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen sanitarlyq talaptar men normativterge säikes önim alu qamtamasyz etilmeitin, radioaktivti lastanuǧa ūşyraǧan jer uchaskeleri auyl şaruaşylyǧy ainalymynan alynady jäne saqtap qoiuǧa jatady. Būl jerde auyl şaruaşylyǧy önimderin öndiruge jäne ony ötkizuge tyiym salynady.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükimeti iadrolyq qaru synaqtary ötkizilgen jer uchaskelerin iadrolyq qaru synaǧynyŋ zardaptaryn joiu jönindegi barlyq is-şaralar aiaqtalǧannan jäne keşendi ekologiialyq tekseru jürgizilgennen keiin ǧana, memlekettik ekologiialyq saraptamanyŋ oŋ qorytyndysy bolǧanda menşikke nemese jer paidalanuǧa berui mümkin.

      4. Körsetılgen aumaqtarda iadrolyq qaru synaqtarynyŋ zardaptaryn joiu jönindegi is-şaralar Qazaqstan Respublikasy Memlekettık josparlau jüiesınıŋ qūjattarynda közdeledi.

      5. Radioaktivti lastanuǧa ūşyraǧan jerdi mäjbürlep ielıkten şyǧaru men qorǧau tärtibi Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda aiqyndalady.

      Eskertu. 143-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279; 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

18-tarau. Jerdı paidalanu men qorǧaudy memlekettık baqylau

144-bap. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudyŋ mindetteri

Memlekettik baqylaudyŋ mindetteri memlekettik organdardyŋ, jeke, zaŋdy tūlǧalardyŋ jäne lauazymdy adamdardyŋ Qazaqstan Respublikasy jer zaŋdarynyŋ saqtaluyn, Qazaqstan Respublikasy zaŋdarynyŋ būzyluyn anyqtaudy jäne joiudy, azamattar men zaŋdy tūlǧalardyŋ būzylǧan qūqyqtaryn qalpyna keltirudi, jer uchaskelerin paidalanu erejeleriniŋ saqtaluyn, jer kadastry men jerge ornalastyru isiniŋ dūrys jürgiziluin jäne jerdi ūtymdy paidalanu men qorǧau jönindegi is-şaralardyŋ oryndaluyn qamtamasyz etuden tūrady.

145-bap. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy ūiymdastyru jäne ony jüzege asyru tärtibi

      1. Jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettik baqylaudy ortalyq uäkiletti organ, jerdı paidalanu men qorǧaudy baqylau jönındegı uäkiletti organdar, audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organdar, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı jäne özge de uäkiletti organdar özderınıŋ qūzyretı şegınde jüzege asyrady.

      2. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn özge de memlekettik organdar mynalar:

      qorşaǧan ortany qorǧau salasyndaǧy uäkiletti organ; säulet, qala qūrylysy jäne qūrylys isteri jönindegi uäkiletti organ; auyl, orman, aŋşylyq jäne balyq şaruaşylyǧy, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtar, su resurstaryn paidalanu men qorǧau salasyndaǧy uäkiletti organ; jer qoinauyn paidalanu jäne qorǧau salasyndaǧy uäkiletti organ bolyp tabylady.

      3. Jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyn memlekettık baqylau Qazaqstan Respublikasynyŋ Käsıpkerlık kodeksıne säikes tekseru jäne profilaktikalyq baqylau nysanynda jüzege asyrylady.

      Memlekettık baqylau jerge tügendeu jürgızu, zerttep-qarau, jerdı paidalanuǧa bailanysty shemalar men jobalardy äzırleu, jerdıŋ memlekettık kadastrlaryn jäne monitoringın jürgızu kezınde de jüzege asyrylady.       4. Alyp tastaldy - QR 2009.07.17 N 188-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz) Zaŋymen.

      5. Tekseru arqyly memlekettik baqylau jer uchaskeleriniŋ menşik ieleriniŋ, jerdi paidalanuşylardyŋ qatysuymen, al olar bas tartqan jaǧdaida olardyŋ qatysuynsyz jürgiziledi, būl turaly tekseru nätijeleri boiynşa jasalǧan qūjattarda tiisti belgi jasalady.

      Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn anyqtalǧan būzuşylyqtar būl jūmystardy jürgizgen mamandar qol qoiatyn dalalyq tekseru syzbasy qosa beriletin aktimen resimdeledi jäne uäkılettı organdarǧa, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderıne olardyŋ qūzyretterı şegınde beriledi. Uäkiletti organdar jäne audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn anyqtalǧan būzuşylyqtardy Qazaqstan Respublikasynyŋ äkimşilik qūqyq būzuşylyq turaly zaŋnamasynda aiqyndalǧan tärtippen öz funksiialaryna säikes qaraidy.

      6. Jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluy jönindegi memlekettik inspektorlardyŋ jäne audandyq maŋyzy bar qala, kent, auyl, auyldyq okrug äkımınıŋ äkimşilik jaza qoldanu turaly şeşimine osy Kodekstiŋ 148-babynyŋ 3-tarmaǧyna säikes şaǧym jasaluy mümkın.

      7. Jerdiŋ paidalanyluy men qorǧaluy jönindegi memlekettik inspektorlar jäne audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn būzuşylyqtardyŋ is jüzinde joiyluyn, sondai-aq jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyna memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdardyŋ nūsqaulary men ūiǧarymdaryn jer uchaskeleri menşik ieleriniŋ jäne jer paidalanuşylardyŋ oryndauyn baqylaudy jüzege asyrady.

      8. Alyp tastaldy - QR 29.03.2016 № 479-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).       Eskertu. 145-bap jaŋa redaksiiada - QR 2006.01.31 N 125(qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2007.01.09 N 213, 2007.07.06 N 279, 2009.07.17 N 188-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.01.06 N 378-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 02.11.2015 № 387-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

146-bap. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdar

      1. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdarǧa:

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ Jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi bas memlekettik inspektory;

      2) tiisti äkimşilik-aumaqtyq birlikterdiŋ jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi bas memlekettik inspektorlary;

      3) jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi memlekettik inspektorlar;

      4) audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı jatady.

      2. Ortalyq uäkiletti organ vedomstvosynyŋ basşysy Qazaqstan Respublikasynyŋ Jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi bas memlekettik inspektory bolyp tabylady.

      Jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyn baqylau jönındegı uäkiletti organdardyŋ basşylary tiisti äkimşilik-aumaqtyq birlikterdiŋ jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi bas memlekettik inspektorlary bolyp tabylady. Jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi bas memlekettik inspektorlarda Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettik eltaŋbasy beinelengen jäne öziniŋ atauy bar qūjattardyŋ blankileri bolady.       ZQAİ-nyŋ eskertpesı!       2-tarmaqtyŋ törtınşı bölıgıne özgerıs engızu közdelgen - QR 26.11.2019 № 273-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı). Jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi bas memlekettik inspektorlarǧa jäne memlekettik inspektorlarǧa belgilengen tärtippen mör men kuälik beriledi. Ortalyq uäkılettı organ vedomstvosynyŋ, jerdı paidalanu men qorǧaudy baqylau jönındegı uäkılettı organdardyŋ, audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organdardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettık baqylaudy tıkelei jüzege asyratyn özge de lauazymdy adamdary jerdı paidalanu men qorǧau jönındegı memlekettık inspektorlar bolyp tabylady.

      3. Jerdi paidalanu men qorǧau mäseleleri jönindegi memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn organnyŋ öz qūzyreti şegindegi nūsqaulary barlyq memlekettik organdar, jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylar üşin mındettı.

      Eskertu. 146-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 02.11.2015 № 387-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.03.2016 № 479-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık jiyrma bır kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

147-bap. Jerdı paidalanu men qorǧauǧa memlekettık baqylaudy jüzege asyratyn uäkılettı organdardyŋ, audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organdardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ, audandyq maŋyzy bar qalalar, kentter, auyldar, auyldyq okrugter äkımderınıŋ funksiialary

      Eskertu. 147-baptyŋ taqyryby jaŋa redaksiiada - QR 04.05.2018 № 151-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      1. Ortalyq uäkiletti organ:

      1) oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ jäne oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergilikti atqaruşy organdarynyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasy salasynda qabyldaǧan şeşimderiniŋ zaŋdylyǧyna;

      2) memlekettik jer kadastry men jer monitoringınıŋ dūrys jürgızıluıne;

      3) jer uchaskesın alǧan adamdardyŋ tızımı bar aqparattyŋ uaqtyly ornalastyryluyna;

      4) sauda-sattyqtyŋ (konkurstardyŋ, auksiondardyŋ) uaqtyly ötkızıluıne memlekettık baqylaudy ūiymdastyrady jäne jürgızedı.

      2. Jerdi paidalanu men qorǧaudy baqylau jönindegi uäkiletti organ (osy baptyŋ 2-1 jäne 2-2-tarmaqtarynda közdelgen jaǧdailardan basqa kezde):

      1) memlekettik organdardyŋ, käsiporyndardyŋ, mekemelerdiŋ, ūiymdar men azamattardyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn, jer uchaskelerin nysanaly maqsatyna säikes paidalanudyŋ belgilengen rejimin saqtauyna;

      1-1) audandardyŋ jergilikti atqaruşy organdarynyŋ, audandyq maŋyzy bar qalalar, kentter, auyldar, auyldyq okrugter äkimderiniŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasy salasynda qabyldaǧan şeşimderiniŋ zaŋdylyǧyna;

      2) jer uchaskelerin öz betinşe ielenip aluǧa jol bermeuge;

      3) jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ qūqyqtarynyŋ saqtaluyna;

      4) jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ topyraqtyŋ qūnarlylyǧyn qalpyna keltiru jäne saqtau jönindegi ūiymdastyru-şaruaşylyq, agrotehnikalyq, orman meliorasiialyq jäne eroziiaǧa qarsy gidrotehnikalyq is-şaralar keşenin uaqtyly jäne dūrys jürgizuine;

      5) jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ özderinde jerdiŋ bar-joǧy, olardyŋ jai-küii men paidalanyluy turaly mälimetterdi memlekettik organdarǧa uaqtyly beruine;

      6) jerdiŋ jai-küiine äser etetin tūrǧyn jai jäne öndiristik obektilerdiŋ jobalanuyna, ornalastyryluy men salynuyna;

      7) jerdi jaqsartu jönindegi, topyraq eroziiasynyŋ, tūzdanu, batpaqtanu, su basu, şöleittenu, qūrǧaqtanu, tyǧyzdalu, qoqystanu, lastanu jäne jerdiŋ tozuyn tuǧyzatyn basqa da prosesterdiŋ saldaryn bolǧyzbau men joiu jönindegi is-şaralardyŋ uaqtyly jäne sapaly oryndaluyna;

      8) azamattardyŋ özderine jer uchaskelerin beru turaly ötınışterın (ötinişhattaryn) qaraudyŋ belgilengen merzimderiniŋ saqtaluyna;

      9) mejelik belgilerdiŋ saqtaluyna;

      10) jergilikti atqaruşy organdar uaqytşa jer paidalanuǧa bergen jerdiŋ uaqtyly qaitaryluyna;

      11) bülingen jerdiŋ qalpyna keltırıluıne;

      12) jerdiŋ bülinuine bailanysty jūmystar jürgizilgen kezde topyraqtyŋ qūnarly qabatynyŋ sydyryp alynuyna, saqtaluyna jäne paidalanyluyna;

      13) jerdi paidalanu men qorǧau jönindegi jerge ornalastyru jobalarynyŋ jäne basqa da jobalardyŋ jüzege asyryluyna;

      14) jer uchaskesın alǧan adamdardyŋ tızımı bar aqparattyŋ uaqtyly ornalastyryluyna;

      15) sauda-sattyqtyŋ (konkurstardyŋ, auksiondardyŋ) uaqtyly ötkızıluıne memlekettık baqylaudy ūiymdastyrady jäne jürgızedı.

      2-1. Audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, kentterdıŋ, auyldardyŋ, auyldyq okrugterdıŋ äkımderı eldı meken aumaǧynda jeke tūlǧalarǧa qatysty (jeke käsıpkerlık subektılerın qospaǧanda):

      1) memlekettik jer uchaskelerin zaŋsyz ielenıp alu nemese aiyrbastau ne jerge memlekettik menşik qūqyǧyn tikelei nemese janama nysanda būzatyn basqa da mämilelerdıŋ jasaluyna jol bermeu;

      2) jerdıŋ nysanaly maqsatsyz paidalanyluyna jol bermeu üşın memlekettik baqylaudy ūiymdastyrady jäne jürgizedi.

      2-2. Audandyq (qalalardaǧy audandardan basqa) atqaruşy organdar, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdary auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerlerde jer uchaskesınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylarǧa qatysty jerdı paidalanu men qorǧauǧa, atap aitqanda:

      1) jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylardyŋ jerdıŋ topyraq qūnarlylyǧyn qalpyna keltıru jäne saqtau jönındegı ūiymdastyru-şaruaşylyq, agrotehnikalyq, gidrotehnikalyq jäne eroziiaǧa qarsy ıs-şaralar keşenın uaqtyly jäne dūrys jürgızuıne;

      2) jerdı jaqsartu jönındegı, topyraq eroziiasyn, tūzdanudy, batpaqtanudy, su basudy, şöleittenudı, qūrǧaqtanudy, tyǧyzdaludy, qoqystanudy, lastanudy jäne jerdıŋ tozuyn tuǧyzatyn basqa da prosesterdı bolǧyzbau jäne olardyŋ saldaryn joiu jönındegı ıs-şaralardyŋ uaqtyly jäne sapaly oryndaluyna;

      3) jerdı paidalanu men qorǧau jönındegı jerge ornalastyru jobalarynyŋ oryndaluyna;

      4) nysanaly maqsatyna jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyna säikes jerdıŋ paidalanyluyna memlekettık baqylaudy ūiymdastyrady jäne jürgızedı.

      3. Memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn organdardyŋ funksiialaryna Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda közdelgen özge de mäseleler kiredi.

      Eskertu. 147-bap jaŋa redaksiiada - QR 29.09.2014 N 239-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); özgerıster engızıldı - QR 02.11.2015 № 387-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

148-bap. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn organdar lauazymdy adamdarynyŋ qūqyqtary men mindetteri

      1. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdardyŋ:

      1) kinälilerdi jauapqa tartu turaly mäseleni şeşu üşin Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdarynyŋ būzyluy turaly materialdardy tiisti organdarǧa nemese Memlekettık korporasiiaǧa jiberuge;

      2) Qazaqstan Respublikasy jer zaŋdarynyŋ būzyluy turaly hattamalar (aktiler) jasauǧa;

      3) Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdaryn būzǧany üşin äkimşilik jazalau turaly qaulylar şyǧaruǧa;

      4) Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn būzu saldarynan keltırılgen şyǧyndy öteu turaly, öz maqsatynda paidalanylmai ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylyp jatqan jer uchaskelerin mäjbürlep alyp qoiu turaly, jer uchaskelerın beruge, memleket mūqtajy üşın alyp qoiuǧa, nysanaly maqsatyn özgertuge, mäjbürlep ielıkten şyǧaruǧa bailanysty qūqyqqa syiymsyz şeşımderdıŋ küşın joiu turaly, sondai-aq jerdı paidalanu men qorǧaudy memlekettık baqylaudy jüzege asyratyn organdardyŋ lauazymdy adamdarynyŋ anyqtalǧan Qazaqstan Respublikasy jer zaŋnamasyn būzuşylyqtardy joiu jönınde bergen nūsqamalaryn osy nūsqama berılgen tūlǧalar nūsqamada körsetılgen merzımde oryndamaǧan ne tiısınşe oryndamaǧan jaǧdaida olardy oryndau turaly jäne jeke, lauazymdy jäne zaŋdy tūlǧalardan aiyppūl öndırıp alu turaly ıster boiynşa sotqa talap-aryz daiyndauǧa jäne beruge;

      ZQAİ-nyŋ eskertpesı!       5) tarmaqşaǧa özgerıs engızu közdelgen - QR 26.11.2019 № 273-VI Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın alty ai ötken soŋ qoldanysqa engızıledı). 5) qyzmettik kuäligin körsetken jaǧdaida, ūiymdarǧa kedergisiz kiruge, menşiktegi jäne paidalanudaǧy jer uchaskelerin tekseruge, al äskeri, qorǧanys jäne basqa da arnauly obektiler alyp jatqan jer uchaskelerin - olarǧa kirudiŋ belgilengen rejimin eskere otyryp, tekseruge;

      6) jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylarǧa, sondai-aq Memlekettık korporasiianyŋ lauazymdy adamdaryna jerdi qorǧau, Qazaqstan Respublikasy jer zaŋdarynyŋ būzyluyn joiu mäseleleri boiynşa oryndaluǧa mindetti nūsqamalar beruge;

      7) önerkäsiptik, azamattyq jäne basqa da qūrylystar, paidaly qazba ken oryndaryn igeru, obektilerdi paidalanu, agrotehnikalyq, orman meliorasiialyq, geologiialyq-barlau, izdestiru, geodeziialyq jäne özge de jūmystar, eger olar Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdaryn, erekşe qorǧalatyn aumaqtar jerin paidalanudyŋ belgilengen rejimin būza otyryp jüzege asyrylsa jäne topyraqtyŋ qūnarly qabatynyŋ joiyluyna, lastanuyna, zalaldanuyna nemese bülinuine, eroziianyŋ küşeiuine, tūzdanuǧa, batpaqtanuǧa jäne şektes aumaqtardy qosa alǧanda, topyraq qūnarlylyǧyn tömendetetin basqa da prosesterge äkep soǧuy mümkin bolsa, sondai-aq eger būl jūmystar ekologiialyq saraptamadan ötpegen ne teris qorytyndy alǧan jobalar boiynşa jüzege asyrylsa, olardy toqtata tūruǧa;

      8) memlekettik organdardan jer qorynyŋ jai-küii turaly statistikalyq aqparatty aluǧa;

      9) jerge qūqyqty belgıleitın jäne säikestendıru qūjattary bolmaǧan jaǧdaida tūrǧyn jai jäne öndiristik obektilerdiŋ salynuyn toqtata tūruǧa qūqyǧy bar.

      2. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdar:

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdaryn būzuşylarǧa uaqtyly şaralar qoldanuǧa;

      2) jürgiziletin tekserulerdiŋ materialdaryn obektivti türde daiyndauǧa mindetti.

      3. Jerdi paidalanu men qorǧauǧa memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdardyŋ şeşimderine, äreketterine (äreketsızdıgıne) jäne ärekettiŋ jasaluyna (şeşimderdiŋ qabyldanuyna) negiz bolǧan aqparatqa joǧary tūrǧan lauazymdy adamǧa jäne sotqa şaǧym jasaluy mümkin.

      Joǧary tūrǧan lauazymdy adamǧa şaǧym jasalǧannan keiın jerdi paidalanu men qorǧauǧa memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdardyŋ şeşimderine, äreketterine (äreketsızdıgıne) jäne äreketterdiŋ jasaluyna (şeşimderdiŋ qabyldanuyna) negiz bolǧan aqparatqa aryz sotqa beriledi.

      4. Jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylau jasaudy jüzege asyruǧa kedergi jasaityn lauazymdy jäne jeke tūlǧalar, jerdi paidalanu men qorǧaudy memlekettik baqylaudy jüzege asyratyn lauazymdy adamdarǧa qatysty küş jūmsau qaupın töndıretin nemese küş jūmsau äreketterin qoldanatyn lauazymdy jäne jeke tūlǧalar Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes jauaptylyqta bolady.

      Eskertu. 148-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2007.07.26 N 311, 2010.03.19 № 258-IV, 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 31.10.2015 № 378-V (01.01.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

19-tarau. Jerge ornalastyru, memlekettık jer kadastry jäne jer monitoringı

149-bap. Jerge ornalastyrudyŋ maqsaty men mazmūny

      1. Jerge ornalastyru jer qatynastaryn retteuge, jerdi ūtymdy paidalanu men qorǧaudy ūiymdastyruǧa baǧyttalǧan Qazaqstan Respublikasy jer zaŋdarynyŋ saqtaluyn qamtamasyz etu jönindegi is-şaralar jüiesi bolyp tabylady.

      2. Jerge ornalastyru menşik nysanyna tiesililigine jäne olarda şaruaşylyq jürgizu nysanyna qaramastan, barlyq sanattaǧy jerde jürgiziledi.

      Jerge ornalastyru jönindegi jūmystardy jürgizu nätijesinde belgilengen, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen tärtippen qaralǧan jäne bekitilgen jerdiŋ nysanaly maqsaty, jerdi paidalanu men ony qorǧau rejimi, şekteuler men auyrtpalyqtar, jer uchaskeleriniŋ şekarasy, jerdiŋ sapasy men mölşeri turaly derekter jäne basqa da derekter jer qūqyǧy qatynastary subektileriniŋ oryndauy üşin mindetti bolyp tabylady.

      3. Jerge ornalastyru:

      1) landşaftyq-ekologiialyq közqaras negizinde jerge ornalastyrudyŋ, jerdi aimaqtarǧa böludiŋ, jer resurstaryn paidalanudyŋ, jaqsartu men qorǧaudyŋ respublikalyq, oblystyq jäne öŋırlık shemalaryn (jobalaryn) äzirleudi;

      2) qoldanystaǧy jer paidalanudy qalyptastyru jäne retke keltiru jönindegi şaruaşylyqaralyq jäne şaruaşylyqışılık jerge ornalastyru jobalaryn jasaudy, belgili bir jerde jer uchaskelerin bölip beru men şekarasyn belgileudi;

      3) belgili bir jerde eldi mekenderdiŋ şekarasyn (şegin) anyqtau men belgileudi, olardyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru jobalaryn jasaudy;

      4) belgili bir jerde äkimşilik-aumaqtyq qūrylymdardyŋ, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ jäne jerdi paidalanu men qorǧaudyŋ erekşe şarttary bar basqa da jer uchaskeleriniŋ şekarasyn belgileudi;

      5) aumaqtyŋ jer-şaruaşylyq ornalastyru, bülingen jerdi jaŋǧyrtu men jaŋa jerdi igeru jobalaryn, sondai-aq jerdi paidalanu men qorǧauǧa bailanysty basqa da jobalardy äzirleudi, kelısudı, bekıtudı jäne berudı;

      6) jerdi tügendeu isin jürgizudi, paidalanylmai jatqan, ūtymdy paidalanylmai jürgen nemese nysanaly maqsatynda paidalanylmai otyrǧan jerdi anyqtaudy;

      7) topografiialyq-geodeziialyq, kartografiialyq, topyraqty zertteu, geobotanikalyq jäne basqa da zertteu men izdestiru jūmystaryn jürgizudi;

      8) jer resurstarynyŋ jai-küii men paidalanyluynyŋ taqyryptyq kartalary men atlastaryn jasaudy qamtidy jäne qamtamasyz etedi.

      Eskertu. 149-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 03.07.2013 № 124-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 04.05.2018 № 151-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

150-bap. Jerge ornalastyrudy jürgizu

      1. Jerge ornalastyru oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ şeşımı boiynşa ne müddelı jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylardyŋ ötınışı boiynşa jürgızıledı.

      Jer uchaskeleriniŋ müddeli menşik ieleriniŋ nemese jer paidalanuşylardyŋ bastamasy boiynşa jürgiziletin jerge ornalastyru olardyŋ tiıstı jergılıktı atqaruşy organǧa beretin ötinişteriniŋ negizinde jüzege asyrylady.

      2. Jerge ornalastyru jūmystaryn azamattar men zaŋdy tūlǧalar oryndaidy.

      3. Jerge ornalastyru jūmystaryn oryndau tärtibi men tehnologiiasy ortalyq uäkiletti organ bekitetin normativtik qūqyqtyq aktilermen belgilenedi, olar jerge ornalastyru jūmystaryn oryndauşylardyŋ barlyǧy üşin mindetti.

      4. Belgilengen tärtippen kelisilgen jerge ornalastyru qūjattamasyn:

      1) alynyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen;

      2) şaruaşylyq işindegi jerge ornalastyru jobalaryn jäne jerdi ūtymdy paidalanuǧa, topyraqtyŋ qūnarlylyǧyn saqtau men arttyruǧa bailanysty olardyŋ öz esebinen äzirlenetin jäne jüzege asyrylatyn jobalardy - jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdarymen kelisim boiynşa jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylar, basqa da tapsyrys beruşiler;

      3) jer uchaskeleriniŋ şekarasyn qalyptastyruǧa, olardy belgili bir jerde belgileuge, jer uchaskesiniŋ josparyn daiyndauǧa bailanysty jerge ornalastyru qūjattamasyn, sondai-aq jerge ornalastyru jönindegi, jer resurstarynyŋ jai-küii men paidalanyluynyŋ arnaiy taqyryptyq kartalaryn jasau jönindegi topografiialyq-geodeziialyq jäne kartografiialyq jūmystardyŋ, topyraqty zertteu, agrohimiialyq, geobotanikalyq jäne basqa da zertteu jäne izdestiru jūmystarynyŋ materialdaryn - jer uchaskesı ornalasqan jerdegı oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalalardyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdary jetı jūmys künı ışınde bekitedi.

      5. Alyp tastaldy - QR 2012.07.10 N 36-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      6. Jerge ornalastyru jobasyn oryndau: jobany jer betine köşirudi; jobanyŋ barlyq elementterin igerudi, jerge ornalastyru materialdary men qūjattaryn resimdeudi jäne berudi qamtidy.

      Eskertu. 150-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2007.01.12 N 222(jariialanǧan künınen bastap alty ai ötkennen keiın qoldanysqa engızıledı), 2011.07.15 N 461-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz), 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.07.10 N 36-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.      

151-bap. Jerge ornalastyru prosesi

      1. Jerge ornalastyru prosesi mynadai kezeŋderdi qamtidy:

      jerge ornalastyru isin jürgizudi bastau; daiyndyq jūmystary; jerge ornalastyru boljamdaryn, shemalary men jobalaryn äzirleu; jerge ornalastyru qūjattamasyn qarau, kelisu jäne bekitu; jerge ornalastyru jobasyn oryndau.

      2. Jerge ornalastyrudy jürgizu boiynşa tapsyrys beruşi, jerge ornalastyru qūjattamasyn äzirleuşi, jerge ornalastyrudy jürgizu kezinde qūqyqtary men zaŋdy müddeleri közdelui mümkin üşinşi tūlǧalar, sondai-aq jerge ornalastyru qūjattamasy kelisiletin jäne ony bekitetin memlekettik organdar men basqa da tūlǧalar jerge ornalastyru prosesine qatysuşylar bolyp tabylady.

      3. Jerge ornalastyru prosesine qatysuşylardyŋ:

      1) jerge ornalastyrudy jürgizu jönindegi tapsyrys beruşiniŋ:

      jeke özi nemese ökili arqyly jerge ornalastyru prosesiniŋ barlyq satysynda qatysuǧa; jerge ornalastyru isiniŋ materialdarymen tanysuǧa; öz ūsynystaryn qarauǧa engizuge; jerge ornalastyru prosesinde tuyndaǧan kelispeuşilikterdi şeşuge qatysuǧa qūqyǧy bar;

      2) äzirleuşiniŋ (jobalau jäne izdestiru jūmystarymen ainalysatyn, sondai-aq jerge ornalastyru jobalaryn oryndaudy jüzege asyratyn jeke nemese zaŋdy tūlǧanyŋ):

      memlekettik organdardan jerge ornalastyru jöninde qajetti aqparat aluǧa; tapsyrys beruşilermen şart jaǧdailarynda qarym-qatynas ornatuǧa; jerge ornalastyru jobalaryn jüzege asyru barysyna qandai da bir erekşe rūqsatsyz baqylau jasauǧa, jergilikti atqaruşy organdardy onyŋ nätijeleri turaly habardar etuge jäne jerdi paidalanu men qorǧau is-täjiribesin jaqsartu jöninde ūsynys engizuge; jerge ornalastyrudyŋ eskirgen shemalary men jobalaryn jetildiru nemese qaita öŋdeu jöninde ūsynystar engizuge qūqyǧy bar;

      3) jerge ornalastyru kezinde qūqyqtary men zaŋdy müddeleri közdelui mümkın üşınşı tūlǧalardyŋ:

      jerge ornalastyru mäseleleri talqylanǧanda qatysuǧa jäne jerge ornalastyrudyŋ barysy men nätijeleri turaly öz müddelerin közdeitin aqparat aluǧa; jerge ornalastyru prosesinde özderiniŋ müddelerin qozǧaityn zaŋsyz äreketterge Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes şaǧymdanuǧa qūqyǧy bar.

      4. Jerge ornalastyru prosesine qatysuşylardyŋ mindetteri:

      1) jerge ornalastyru prosesiniŋ barlyq qatysuşylary:

      Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋdaryn saqtauǧa; jerdi paidalanu men qorǧau mäseleleri jönindegi qūzyretti memlekettik organdar talaptaryn oryndauǧa; jerge ornalastyru prosesinde jer uchaskeleriniŋ menşik ieleri men jer paidalanuşylar qūqyqtarynyŋ saqtaluyn qamtamasyz etuge mindettı;

      2) jobalau qūjattamasy kelisiletin jäne ony bekitetin atqaruşy organdar ony bir ai işinde qarauǧa mindetti;

      3) jerge ornalastyrudy jürgizu jöninde tapsyrys beruşi:

      jerge ornalastyrudy jürgizu maqsatyn, mindetterin, mazmūnyn, erekşe jaǧdailary men merzimderin anyqtauǧa; qajetti materialdar men qūjattardy beruge; jūmysty qarjylandyrudy ūiymdastyruǧa; oryndalǧan jūmystardy bir ai işinde qabyldauǧa nemese däleldi türde bas tartuǧa mindetti;

      4) jerge ornalastyru qūjattamasyn äzirleuşi:

      barlyq jūmystardy qoldanystaǧy nūsqaulyqtar men ädistemelik nūsqaularǧa, sondai-aq şartqa säikes oryndauǧa; zertteu, izdestiru jäne özge de jūmystar topyraqtyŋ qūnarly qabatyn büldire otyryp jürgizilgen jer uchaskeleriniŋ jai-küiin bastapqy qalpyna keltiruge; jerge ornalastyru qūjattamasynda közdelgen is-şaralardyŋ dūrystyǧy, sapasy men ekologiialyq qauipsizdigi üşin jauap beruge mindetti.       Eskertu. 151-bapqa özgerıs engızıldı - QR 03.07.2013 № 124-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).      

152-bap. Memlekettik jer kadastry

      1. Memlekettik jer kadastry Qazaqstan Respublikasy jeriniŋ tabiǧi jäne şaruaşylyq jaǧdaiy, jer uchaskeleriniŋ ornalasqan jeri, nysanaly paidalanyluy, mölşeri men şekarasy, olardyŋ sapalyq sipattamasy turaly, jer paidalanudyŋ esepke alynuy men jer uchaskeleriniŋ kadastrlyq qūny turaly mälimetterdiŋ, özge de qajetti mälimetterdiŋ jüiesi bolyp tabylady. Memlekettik jer kadastryna jer uchaskelerine qūqyqty subektiler turaly aqparat ta engiziledi.

      Jer kadastrynyŋ qūramdas böligi suarmaly jer uchaskeleriniŋ meliorasiialyq jai-küii, olardyŋ tabiǧi jäne irrigasiialyq-şaruaşylyq jaǧdailary boiynşa sapalyq sipattamalaryn baǧalau turaly, olardy paidalanudyŋ esebi turaly mälimetter jüiesin qūraityn suarmaly jerdiŋ meliorasiialyq kadastry bolyp tabylady.

      2. Qazaqstan Respublikasynda jer kadastryn jürgızudı ūiymdastyrudy ortalyq uäkılettı organ jüzege asyrady.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık jer kadastry (respublikanyŋ, oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ jer kadastry) Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık kadastrlar jüiesınıŋ qūramdas bölıgı bolyp tabylady jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ bükıl aumaǧynda bıryŋǧai jüie boiynşa jürgızıledı.

      Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık jer kadastryn jürgızu jönındegı qyzmet memlekettık monopoliiaǧa jatady jäne ony Memlekettık korporasiia jüzege asyrady. Memlekettık korporasiia öndıretın jäne (nemese) ötkızetın tauarlarǧa (jūmystarǧa, körsetıletın qyzmetterge) baǧalardy ortalyq uäkılettı organmen jäne monopoliiaǧa qarsy organmen kelısu boiynşa ortalyq memlekettık organdar arasynan Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ şeşımımen aiqyndalatyn uäkılettı organ belgıleidı.

      4. Memlekettik jer kadastrynyŋ mälimetteri memlekettik aqparattyq pecupc bolyp tabylady.

      5. Memlekettık jer kadastrynyŋ mälımetterın qalyptastyru topografiialyq-geodeziialyq, aeroǧaryştyq, kartografiialyq, jerge ornalastyru jūmystaryn, topyraq zertteu, geobotanikalyq zertteuler men ızdestıruler, jer monitoringı boiynşa jūmystardy, jerdı sandyq jäne sapalyq esepke aludy jürgızumen, naqty jer uchaskesıne jer-kadastr ısın jasaumen, jer-kadastr kartalary men jer uchaskesıne säikestendıru qūjaty daiyndaumen qamtamasyz etıledı.

      6. Memlekettik jer kadastrynyŋ derekteri jerdi paidalanu men qorǧaudy josparlau kezinde, jerge ornalastyrudy jürgizu, şaruaşylyq qyzmetti baǧalau jäne jerdi paidalanu men qorǧauǧa bailanysty basqa da is-şaralardy jüzege asyru kezinde, sondai-aq jerdiŋ biryŋǧai memlekettik tizilimin qalyptastyru, qūqyqtyq jäne basqa da kadastrlardy jürgizu, jer üşin tölem mölşerin aiqyndau, jyljymaityn mülik qūramyndaǧy jer uchaskeleriniŋ qūnyn jäne tabiǧi resurstar qūramyndaǧy jerdiŋ qūnyn esepke alu üşin negiz bolyp tabylady.

      7. Memlekettik jer kadastrynyŋ derekterin esepke alu men olardy saqtau birligi tūiyq şekarada bölip şyǧarylǧan, belgilengen tärtippen jer qūqyǧy qatynastary subektilerine bekitilgen jer uchaskesi bolyp tabylady.

      8. Jerge menşik nysanyna, jer uchaskeleriniŋ nysanaly maqsatyna jäne olardy paidalanudyŋ rūqsat etilgen sipatyna qaramastan, Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda ornalasqan jer uchaskeleri memlekettik kadastrlyq esepke aluǧa jatady.

      Eskertu. 152-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2012.07.10 N 34-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

153-bap. Memlekettik jer kadastrynyŋ jäne ony jürgızuge tehnologiialyq bailanysty qyzmettıŋ mazmūny

      1. Memlekettik jer kadastryn jürgızu mynadai qyzmet türlerın:

      1) jer uchaskesınıŋ kadastrlyq ısın qalyptastyrudy;

      2) jerdı ekonomikalyq baǧalaudy jäne oǧan monitoring jürgızudı, topyraqty zertteudı, geobotanikalyq, agrohimiialyq zertteulerdı jäne topyraqty baǧalaudy jürgızudı qamtityn jerlerdıŋ sapasyn esepke aludy;

      3) memlekettık tırkeu maqsattary üşın jerdıŋ kölemın, jer uchaskelerınıŋ menşık ielerı men jer paidalanuşylardy, sondai-aq jer qūqyǧy qatynastarynyŋ basqa da subektılerın esepke aludy;

      4) mynalardy: jer uchaskelerinıŋ kadastrlyq (baǧalau) qūnyn anyqtaudy; eldı mekenderde jer uchaskelerı üşın tölemaqynyŋ bazalyq mölşerlemelerıne tüzetu koeffisientterın belgılei otyryp, olardaǧy baǧalau aimaqtary şekaralarynyŋ shemalaryn jasaudy; jer uchaskeleri üşın tölemaqynyŋ bazalyq mölşerlemelerınıŋ esebın; auyl şaruaşylyǧyn jürgızuge bailanysty emes maqsattar üşin auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn alyp qoiu kezındegı auyl şaruaşylyǧy öndirisindegi ysyrapty anyqtaudy qamtityn jerdı memlekettık kadastrlyq baǧalaudy;

      5) jer uchaskelerı men olardyŋ subektılerı turaly derekter bankın, sondai-aq basqa da jer-kadastrlyq aqparatty qaǧaz jetkızgışte jäne elektrondyq nysanda jinaqtaudy, öŋdeudı jäne jürgızudı;

      6) memlekettık jer kadastrynyŋ avtomattandyrylǧan aqparattyq jüiesın jürgızudı;

      7) jer-kadastrlyq kartalardy, onyŋ ışınde sifrlyq kartalardy daiyndaudy jäne jürgızudı;

      8) jer-kadastrlyq kıtapty jäne jerdıŋ bıryŋǧai memlekettık tızılımın jürgızudı;

      9) jer uchaskesıne säikestendıru qūjattaryn daiyndaudy jäne berudı;

      9-1) jer-kadastrlyq jospar äzırleudı;

      10) jer uchaskelerıne kadastrlyq nömırler berudı;

      11) jer uchaskelerınıŋ pasporttaryn daiyndaudy qamtidy.

      2. Memlekettık jer kadastryn jürgızuge bailanysty qyzmetke:

      1) jergılıktı jerde äkimşilik-aumaqtyq bırlıkterdıŋ, erekşe qorǧalatyn tabiǧi aumaqtardyŋ, memlekettık orman jäne su qorlary jerlerınıŋ şekaralaryn belgileu;

      2) jer paidalanudy qalyptastyru men retke keltıru jönindegi jobalardy, bülingen jerdi rekultivasiialau jobalaryn jasau, jergılıktı jerde jer uchaskelerınıŋ şekaralaryn belgileu;

      3) memleket menşıgındegı jäne auyl şaruaşylyǧy öndırısın jürgızu üşin jer paidalanuǧa berılgen jer uchaskelerı boiynşa şaruaşylyq işindegi jerge ornalastyru jobalaryn äzırleu;

      4) jerdı tügendeudı jürgızu jatady.       Eskertu. 153-bap jaŋa redaksiiada - QR 2012.07.10 N 34-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı); 02.07.2014 № 225-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

154-bap. Jer uchaskelerin tirkeu maqsaty üşin esepke alu

      1. Jer uchaskelerin jäne onda ornalasqan jyljymaityn mülikti tirkeu maqsatynda esepke alu menşik qūqyǧyn jäne basqa da qūqyqtardy, sondai-aq jyljymaityn mülikke auyrtpalyqty memlekettik tirkeudi qamtamasyz etetin qajetti şart bolyp tabylady.

      2. Jer uchaskelerin tirkeu maqsaty üşin esepke alu jūmystaryn jürgizu tapsyrys beruşilerdiŋ qarajaty esebinen jüzege asyrylady.

155-bap. Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧyn kadastrlyq bölu

      1. Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧyn kadastrlyq bölu jer uchaskelerine kadastrlyq nömirler beru maqsatynda jüzege asyrylady.

      Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧyn kadastrlyq böludiŋ birligi eseptik kvartaldar bolyp tabylady.

      2. Osy baptyŋ 3-tarmaǧynyŋ ekınşı jäne üşınşı bölıkterınde közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, ärbır jer uchaskesıne ornalasqan jerın anyqtau (säikestendıru) maqsatynda kadastrlyq nömırler berıledı.

      3. Keiinnen qūqyq kadastrynda paidalanylatyn eseptik kvartaldardyŋ şekarasy säulet jäne qala qūrylysy organdarymen, jyljymaityn mülikke qūqyqtardy memlekettik tirkeu organdarymen kelisim boiynşa jer uchaskesınıŋ ornalasqan jerı boiynşa oblystardyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audandardyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalalardyŋ uäkılettı organdary aiqyndaidy jäne tiisti jergılıktı atqaruşy organdar bekitedi.

      Şoq ormandar alyp jatqan eseptık oram şekaralary şegındegı jer uchaskelerıne eseptık oramǧa kadastrlyq nömır berıle otyryp, bır säikestendıru qūjaty daiyndalady jäne berıledı. Elektr berudıŋ bır äue jelısınıŋ tırekterı alyp jatqan eseptık oram şekaralary şegındegı jer uchaskelerıne bır kadastrlyq nömır berıle otyryp, bır säikestendıru qūjaty daiyndalady jäne berıledı.

      4. Jer uchaskeleriniŋ kadastrlyq nömirlerin qalyptastyru maqsattary üşın oblystarǧa, respublikalyq maŋyzy bar qalalarǧa, astanaǧa, audandarǧa jäne oblystyq (audandyq) maŋyzy bar qalalarǧa beriletin kodtardyŋ tizbesin ortalyq uäkılettı organ belgileidi.

      Eskertu. 155-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.03.25 N 421-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı), 2012.01.25 № 548-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı); 11.07.2017 № 89-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

156-bap. Jer-kadastr qūjattamasy

      1. Jer-kadastr qūjattamasy esepke aludyŋ barlyq deŋgeilerinde: bazalyq, mezgil-mezgil jaŋartylatyn jäne jyl saiyn jasalatyn qūjattamany qamtidy.

      2. Bazalyq jer-kadastr qūjattamasyna:

      1) jer-kadastr isteri;

      2) jer-kadastr kitaby;

      3) jerdiŋ biryŋǧai memlekettik tizilimi;

      4) jer-kadastr kartalary jatady.

      3. Jer kadastr qūjattamasynyŋ qūrylymyn, qūramyn, mazmūny men nysandaryn, sondai-aq ony jürgizu tärtibin ortalyq uäkiletti organ bekitedi.

      Eskertu. 156-bapqa özgertu engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.      

157-bap. Memlekettik jer kadastryn jürgizu tärtibi

      1. Memlekettik jer kadastry qaǧazǧa tüsirilip jürgiziledi jäne aqparatty jinaqtaudyŋ, öŋdeu men saqtaudyŋ elektrondyq jüielerin paidalanu arqyly jürgızıluı mümkın.

      2. Memlekettik jer kadastryn jürgizu tärtibi Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilenedi.

158-bap. Memlekettik jer kadastrynyŋ mälimetterin beru jäne kadastr aqparatyn paidalanu

      1. Belgili bir jer uchaskesi turaly memlekettik jer kadastrynyŋ mälimetteri osy jer uchaskesi esepke alynǧan oryn boiynşa üzindi türinde beriledi.

      2. Memlekettik jer kadastrynyŋ mälimetterin qūjattau qaǧazǧa tüsirilip jäne elektrondyq tasyǧyştarda jüzege asyrylady. Qaǧazǧa jazylǧan mälimetter men elektrondyq tasyǧyştarda jazylǧan mälimetter arasynda alşaqtyqtar bolǧan jaǧdaida, eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda özgeşe belgilenbese, qaǧazǧa tüsirilgen mälimetter basymdyqqa ie bolady.

      3. Jer uchaskeleri turaly kadastr mälimetteri jer-kadastr kartalarymen (josparlarmen) araqatynasta bolady.

      4. Alyp tastaldy - QR 2006.01.10 N 116 Zaŋymen.

      5. Memlekettik jer kadastryn jürgizudı jüzege asyratyn memlekettik organdar, Memlekettık korporasiia jäne lauazymdy adamdar jer-kadastrlyq qūjattamaǧa engiziletin mälimetterdiŋ anyqtyǧyn qamtamasyz etuge mindetti.

      6. Jer kadastrynyŋ memlekettik qūpiia men özge de şekteulerdi qamtymaityn mälimetteri barşaǧa qoljetimdi bolyp tabylady jäne müddeli jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa aqyly negizde beriledi. Jer kadastrynyŋ mälimetterin memlekettik organdarǧa beru aqysyz negizde osy maqsattarǧa közdelgen biudjet qarajaty esebinen jüzege asyrylady.

      Osyndai aqparatty beru merzımı ötınış berılgen künnen bastap üş jūmys künınen aspauǧa tiıs.       Eskertu. 158-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı), 2011.07.15 N 461-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

159-bap. Jer monitoringi

      1. Jer monitoringı jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyn memlekettık baqylau, bolyp jatqan özgerısterdı uaqtyly anyqtau, olardy baǧalau, odan ärı damuyn boljau jäne terıs prosester saldarlarynyŋ aldyn alu jäne joiu jönınde ūsynymdar tūjyrymdau maqsatynda jer qorynyŋ sapalyq jäne sandyq jai-küiıne bazalyq (bastapqy), jedel, kezeŋdık baiqaular, onyŋ ışınde Jerdı ǧaryştan qaşyqtyqtan zondtau derekterın paidalana otyryp jürgızıletın baiqaular jüiesın bıldıredı.

      2. Jer monitoringi qorşaǧan tabiǧi ortanyŋ jai-küii monitoringiniŋ qūramdas böligi jäne sonymen bir mezgilde basqa da tabiǧi ortaǧa monitoring jürgizu üşin baza bolyp tabylady.

      Halyqaralyq ǧylymi-tehnikalyq baǧdarlamalarǧa säikes Qazaqstan Respublikasy jerdiŋ ǧalamdyq monitoringi boiynşa jūmystarǧa qatysuy mümkin.

      3. Jerge menşik nysandaryna, jerdiŋ nysanaly maqsaty men paidalanylu sipatyna qaramastan Qazaqstan Respublikasynyŋ barlyq jeri jer monitoringiniŋ obektisi bolyp tabylady.

      Jer monitoringı: 1) topyraq qūnarlylyǧynyŋ özgeruıne (şöleittenu, su jäne jel eroziiasynyŋ damuy, topyraqtyŋ qaraşırıksızdenuı, qorektendıru elementterınıŋ tömendeuı, tūzdanu, batpaqtanu, artyq ylǧaldanu jäne su basu); 2) tabiǧi jemşöp alqaptarynyŋ ösımdık qabaty jai-küiınıŋ özgeruıne bailanysty prosester baiqalǧan auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jerlerde basym tärtıppen jüzege asyrylady.       Eskertu. 159-bapqa özgerıster engızıldı - QR 08.04.2016 № 490-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

160-bap. Jer monitoringiniŋ mindetteri

      1. Jer monitoringiniŋ mindetteri:

      1) jerdiŋ jai-küiiniŋ özgeristerin uaqtyly anyqtau, olardy baǧalau, boljam jasau jäne keri äseri bar prosesterdi boldyrmau men zardaptaryn joiu jöninde ūsynystar äzirleu;

      2) memlekettik jer kadastryn jürgizudi, jerge ornalastyrudy, jerdı paidalanu men qorǧaudy baqylaudy jäne jer resurstaryn memlekettik basqarudyŋ özge de funksiialaryn aqparattyq qamtamasyz etu;

      3) paidalanylmaityn jer uchaskelerın jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyn būza otyryp paidalanylatyn jer uchaskelerın anyqtau bolyp tabylady.

      2. Jer monitoringiniŋ jerdiŋ sanattaryna säikes keletin işki jüieleri bolady. Aumaqty qamtuyna qarai respublikalyq, aimaqtyq ne jergilikti jer monitoringi jüzege asyrylady.

      3. Jerdı jüielı türde baiqaulardyŋ, jerüstı tüsırılımderdıŋ, zerttep-qaraulardyŋ, tügendeulerdıŋ nätijelerı, jerdıŋ paidalanyluy men qorǧaluyn memlekettık baqylaudyŋ materialdary, arhivtık derekter, jerdı qaşyqtyqtan zondtau derekterı, memlekettık aqparattyq jüielerden jäne elektrondyq aqparattyq resurstardan alynǧan mälımetter, sondai-aq jerdıŋ sapalyq jai-küiı turaly basqa da mälımetter jer monitoringı üşın aqparat közderı bolyp tabylady.

      Eskertu. 160-bapqa özgerıs engızıldı - QR 28.10.2019 № 268-VI Zaŋymen (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz).

161-bap. Jer monitoringin jürgizu

      1. Jer monitoringin jürgizudi ūiymdastyrudy ortalyq uäkiletti organ jüzege asyrady.

      2. Jer monitoringi boiynşa memleketaralyq jäne halyqaralyq baǧdarlamalardy iske asyru Qazaqstan Respublikasynyŋ basqa memlekettermen jasasqan kelisimderi men şarttarynda aiqyndalatyn tärtippen jäne jaǧdailarda jüzege asyrylady.

      3. Jer monitoringin jürgizu jäne onyŋ derekterın paidalanu tärtibin jer resurstary jönındegı ortalyq uäkılettı organ aiqyndaidy.

      Eskertu. 161-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 29.09.2014 N 239-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋdarymen.

162-bap. Jer monitoringi aqparatyn alu men paidalanu ädisteri

      1. Jer monitoringın jürgızu kezınde qajettı aqparat alu üşın qaşyqtyqtan zondtau, jerüstın tüsıru jäne baiqaular ädısterı, qor derekterı, jerdı qaşyqtyqtan zondtau derekterı, memlekettık aqparattyq jüielerden jäne elektrondyq aqparattyq resurstardan alynǧan mälımetter, sondai-aq jerdıŋ sapalyq jai-küiı turaly basqa da mälımetter qoldanylady.

      2. Jer monitoringin tehnikalyq qamtamasyz etu aqparatty jinau, öŋdeu jäne saqtau punktteri bar avtomattandyrylǧan aqparattyq jüie arqyly jüzege asyrylady.

      3. Jer monitoringinen alynǧan nätijeler avtomattandarylǧan aqparattyq jüieniŋ mūraǧattarynda (qorlarynda) jäne derekter bankinde jinaqtalady.

      4. Azamattar, käsiporyndar men mekemeler, halyqaralyq ūiymdar, şeteldik zaŋdy jäne jeke tūlǧalar jer monitoringiniŋ mälimetterin belgilengen tärtippen paidalanady.

      Eskertu. 162-bapqa özgerıster engızıldı - QR 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 bastap qoldanysqa engızıledı); 28.10.2019 № 268-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

163-bap. Jer qatynastaryn jüzege asyrudy qamtamasyz etu jönindegi is-şaralardy qarjylandyru

      1. Oblystardyŋ, astananyŋ jäne respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ şekarasyn belgileu kezinde jürgiziletin jerge ornalastyru, jer kadastry men jer monitoringin jürgizu, auyl şaruaşylyǧy maqsatyndaǧy jer uchaskeleriniŋ pasporttaryn jasau jäne Qazaqstan Respublikasy Ükimetiniŋ şeşimi boiynşa jürgiziletin özge de jūmystar biudjet qarajaty esebinen jüzege asyrylady.

      2. Audandardyŋ, oblystyq, audandyq maŋyzy bar qalalardyŋ, auyldyq okrugterdiŋ, kentterdiŋ, auyldardyŋ şekarasyn belgileu kezinde jürgiziletin jerge ornalastyru, jerdi aimaqtarǧa bölu, auyl şaruaşylyǧy alqaptaryn bir türden ekinşi türge auystyru, eldi mekenderdi jer-şaruaşylyq ornalastyru jäne jergilikti atqaruşy organdardyŋ şeşimi boiynşa jürgiziletin özge de jūmystar biudjet qarajaty esebinen jüzege asyrylady.

      3. Jer uchaskeleriniŋ jeke menşik ieleri men jer paidalanuşylardyŋ ötinişteri boiynşa jerge ornalastyru olardyŋ qarajaty esebinen jüzege asyrylady.

      Eskertu. 163-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2006.01.10 N 116(2006.01.01 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

5-bölim. Jer zaŋdarynyŋ oryndaluyn qamtamasyz etu jäne qorytyndy erejeler 20-tarau. Menşık qūqyǧy men jer paidalanu qūqyǧyn qorǧau jäne şyǧyndy öteu

164-bap. Menşik qūqyǧy men jer paidalanu qūqyǧyn qorǧau

Menşik qūqyǧy men jer paidalanu qūqyǧy Qazaqstan Respublikasynyŋ Azamattyq kodeksinde jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ basqa da zaŋ aktilerinde közdelgen tärtippen qorǧalady.       Eskertu. 164-bapqa özgerıster engızıldı - QR 2007.07.06 N 279 Zaŋymen.

164-1-bap. Jer uchaskesın bögdenıŋ zaŋsyz ielenuınen qaitarudy talap etu

      1. Jer uchaskesınıŋ menşık iesı nemese jer paidalanuşy jer uchaskesın bögdenıŋ zaŋsyz ielenuınen qaitarudy talap etuge qūqyly.

      2. Memleket menşıgındegı jäne jer paidalanuǧa berılmegen jer qūramynan öz betınşe ielenıp alynǧan jer uchaskesın qaitarudy talap etudı jer uchaskesı ornalasqan jer boiynşa jergılıktı atqaruşy organdar jüzege asyrady.

      Zaŋsyz ielenuşı öz betınşe ielenıp alǧan jer uchaskesın Qazaqstan Respublikasynyŋ äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly zaŋnamasynda közdelgen äkımşılık jazalar qoldanylǧan kezden bastap küntızbelık otyz kün ışınde bosatuǧa jäne öz betınşe ielenıp alǧan jer uchaskesınde salynǧan (salynyp jatqan) qūrylysty, Qazaqstan Respublikasynyŋ azamattyq zaŋnamasynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, özı nemese öz esebınen būzudy jüzege asyruǧa mındettı. Zaŋsyz ielenuşınıŋ öz betınşe ielenıp alǧan jer uchaskesın bosatu jäne mūndai uchaskede salynǧan (salynyp jatqan) qūrylysty būzu jönındegı mındetterdı oryndamauyna bailanysty daular sot tärtıbımen şeşıledı. Öz betınşe salynǧan qūrylys kommunaldyq menşıkke berılgen jaǧdaida qūrylysty jüzege asyrǧan tūlǧaǧa sot aiqyndaǧan mölşerde qūrylysqa jūmsalǧan şyǧystar öteledı. Jer uchaskesin zaŋsyz ielenuşiniŋ jeke basyn (derekterin) anyqtau mümkin bolmaǧan jaǧdaida, aumaǧynda osyndai jer uchaskesı anyqtalǧan respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ uäkılettı organy iesı joq jyljymaityn zat retınde esepke qoiu üşın Memlekettık korporasiiaǧa ötınış jıberedı. İesı joq jyljymaityn zat esepke qoiylǧan künnen bastap bır jyl ötken soŋ aumaǧynda jer uchaskesı anyqtalǧan respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ, audannyŋ, oblystyq maŋyzy bar qalanyŋ atqaruşy organy osy zatty memleket menşıgıne tüsken dep tanu turaly talappen sotqa jügınedı.       Eskertu. 164-1-bappen tolyqtyryldy - QR 2007.07.06 N 279 Zaŋymen, özgerıster engızıldı - QR 2011.07.20 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı); 24.05.2018 № 156-VI (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.

165-bap. Menşik ielerine nemese jer paidalanuşylarǧa keltirilgen şyǧyndy öteudiŋ negizderi

Menşik ielerine nemese jer paidalanuşylarǧa keltirilgen şyǧyn:

      1) jer uchaskelerı memleket mūqtajy üşın menşık nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ toqtatyluyna äkep soǧatyndai etıp mäjbürlep ielıkten şyǧarylǧan;

      2) jer paidalanudyŋ erekşe rejiminiŋ belgilenuine bailanysty menşik nemese jer paidalanu qūqyǧy şektelgen;

      3) menşik ieleriniŋ nemese jer paidalanuşylardyŋ qūqyqtary būzylǧan;

      4) topyraq qūnarlylyǧynyŋ bülinuine äkep soǧatyn, su rejimin naşarlatatyn, auyl şaruaşylyǧy daqyldary men ekpelerine ziiandy zattar bölip şyǧaratyn obektilerdi salu men paidalanu nätijesinde jer sapasy naşarlaǧan;

      5) osy Kodekstiŋ 91-babynda közdelgen jerdi alyp qoiu jaǧdailarynda tolyq köleminde öteluge tiis.

      Eskertu. 165-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.      

166-bap. Şyǧyndy öteu tärtibi

      1. Menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa keltirilgen şyǧyn ony keltiruşiniŋ esebinen öteledi.

      Memlekettik bilik organynyŋ, özge memlekettik organnyŋ zaŋdarǧa säikes emes akt şyǧaruy, sondai-aq osy organdardyŋ lauazymdy adamdarynyŋ is-äreketteri (äreketsizdigı) saldarynan menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa keltirilgen şyǧyndy Qazaqstan Respublikasy nemese tiisinşe äkimşilik-aumaqtyq birlik öteuge tiis.

      2. Ötemaqy mölşerin aiqyndau kezinde oǧan:

      1) jer uchaskesiniŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ qūny;

      2) jemis aǧaştary men köpjyldyq ekpelerdi qosa alǧanda, uchaskedegi jyljymaityn müliktiŋ naryqtyq qūny;

      3) jer uchaskesin igeruge, ony paidalanuǧa, qorǧau is-şaralaryn jürgizuge, topyraq qūnarlylyǧyn arttyruǧa bailanysty şyǧyndardyŋ infliasiiasy esepke alynǧan qūny;

      4) menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa üşinşi tūlǧalar aldyndaǧy öz mindettemelerin merziminen būryn toqtatuyna bailanysty keltirilgen şyǧyndy qosa alǧanda, olardan jer uchaskesin alyp qoiumen bailanysty keltirilgen, menşık nemese jer paidalanu qūqyǧyn toqtatu kezındegı barlyq şyǧyn;

      5) alynbai qalǧan paida engiziledi.

      3. Jer uchaskesin alyp qoiu kezinde menşik ielerine nemece jer paidalanuşylarǧa keltirilgen şyǧyndy, sondai-aq olardyŋ ötemaqy mölşerin aiqyndau taraptardyŋ kelisimimen belgilenedi.

      4. Jer uchaskelerin alyp qoiu nemese olarǧa uaqytşa ornalasu nätijesinde suaru, qūrǧatu, tabiǧat qorǧau, eroziiaǧa jäne selge qarsy obektiler men qūrylystardyŋ (jüielerdiŋ) jūmysy jartylai nemese tolyǧymen būzylatyn jaǧdaida şyǧyndar, jobalau-zertteu jūmystarynyŋ qūnyn qosa alǧanda, obektiler men ǧimarattardy (jüielerdi) jaŋadan salu nemese jūmys istep tūrǧandaryn qaita jaŋǧyrtu üşin jasalatyn jūmystyŋ qūnyna negizdelip aiqyndaluy mümkin.

      5. Jerdi paidalanu kezindegi qolaisyzdyqtardan (su qoimalaryn toltyru kezinde araldardyŋ paida boluy, kölik bailanystarynyŋ būzyluy, aumaqty kommunikasiialarmen bölip tastau jäne basqalary) tuyndaǧan şyǧyndar (şyǧystar) jobalau-zertteu jūmystaryna, bögetter, köpirler, joldar, kirme joldar, basqa da qūrylystar saluǧa, su qoimalarynyŋ tübin tazartuǧa, sondai-aq qaiyqtar, katerler, paromdar men özge de kölik qūraldaryn satyp aluǧa ketken birjolǧy şyǧystardyŋ somasymen aiqyndaluy mümkin.

      6. Jerdiŋ naşarlaǧan sapasyn qalpyna keltiru üşin qajetti şyǧyndardy (şyǧystardy) aiqyndau kezinde topyraqty zertteu, agrohimiialyq jäne basqa arnaiy tekseruler men zertteulerdi, sondai-aq jerdiŋ sapasyn qalpyna keltirudi qamtamasyz etetin is-şaralardy jürgizuge şyqqan şyǧystar engizilui mümkin.

      7. Jer uchaskesiniŋ menşik iesi nemese jer paidalanuşy menşik qūqyǧynyŋ nemese jer paidalanu qūqyǧynyŋ toqtatyluyna äkep soǧatyn şeşimmen kelispegen jaǧdaida, dau sot tärtibimen şeşilgenge deiin ol şeşimdi jüzege asyru mümkin bolmaidy. Daudy qarau kezinde menşik iesine nemese jer paidalanuşyǧa keltirilgen şyǧyndardy öteudiŋ barlyq mäseleleri de şeşiledi.

      Eskertu. 166-bapqa özgerıs engızıldı - QR 2007.07.06 N 279, 2011.03.01 N 414-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋdarymen.      

167-bap. Jer daulary

Jer qūqyǧy qatynastarynan tuyndaityn daular sot tärtibimen qaralady. Jeke menşıktegı jer uchaskelerıne bailanysty daular (janjaldar) taraptardyŋ kelısuı boiynşa mediasiia tärtıbımen qaraluy mümkın.       Eskertu. 167-bapqa özgerıs engızıldı - QR 22.04.2015 № 308-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).      

168-bap. Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn būzǧany üşın jauaptylyq

Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasyn būzu Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes jauaptylyqqa äkep soǧady.       Eskertu. 168-bap jaŋa redaksiiada - QR 2007.07.06 N 279 Zaŋymen.

21-tarau. Qorytyndy erejeler

      Eskertu. 21-taraudyŋ taqyrybyna özgertu engızıldı - QR 20.07.2011 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

169-bap. Osy Kodekstiŋ qoldanylu tärtibi

Osy Kodeks ol qoldanysqa engizilgennen keiin tuyndaǧan jer qūqyǧy qatynastaryna qoldanylady. Osy Kodeks qoldanysqa engizilgenge deiin qabyldanǧan jer qatynastaryn retteitin normativtik qūqyqtyq aktiler osy Kodekske qaişy kelmeitin böliginde qoldanylady.

170-bap. Ötpeli erejeler

      Eskertu. 170-bap alyp tastaldy - QR 20.07.2011 N 464-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

171-bap. Ötpelı erejeler

Osy Kodekstıŋ 44-1-baby qoldanysqa engizilgenge deiin jeke jäne zaŋdy tūlǧalarǧa berilgen jer uchaskelerine qūqyq belgıleitın jäne säikestendıru qūjattary Qazaqstan Respublikasynyŋ jer zaŋnamasynda belgilengen jer uchaskelerine qūqyqtardyŋ özgerui eskerile otyryp, zaŋdyq küşin saqtaidy.       RQAO-nyŋ eskertpesı!       171-bapty ekınşı, üşınşı, törtınşı, besınşı, altynşy, jetınşı, segızınşı jäne toǧyzynşy bölıktermen tolyqtyru közdelgen - QR 02.11.2015 № 389-V Zaŋymen (01.07.2016 bastap qoldanysqa engızıledı).       Eskertu. 21-tarau 171-bappen tolyqtyryldy - QR 02.07.2014 № 225-V Zaŋymen (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı).

Qazaqstan Respublikasynyŋ

Prezidentı