Qazaqstan Respublikasynyŋ Eŋbek kodeks

1-BÖLIM. JALPY EREJELER 1-tarau. NEGIZGI EREJELER

      2) azamattyq qyzmetşı - Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen qazynalyq käsıporyndarda, memlekettık mekemelerde aqyly ştattyq lauazymda ısteitın jäne olardyŋ mındetterı men funksiialaryn ıske asyru jäne memlekettık organdarǧa tehnikalyq qyzmet körsetudı jüzege asyru men olardyŋ jūmys ısteuın qamtamasyz etu maqsatynda lauazymdyq ökılettıkterdı jüzege asyratyn adam;

      3) ailyq jalaqynyŋ eŋ tömengı mölşerı - bılıktılıktı qajet etpeitın qarapaiym (onşa kürdelı emes) eŋbek qyzmetkerı osy Kodekste belgılengen qalypty jaǧdaida jäne jūmys uaqytynyŋ qalypty ūzaqtyǧy kezınde eŋbek normalaryn (eŋbek mındetterın) oryndaǧan kezde bır aida oǧan tölenetın aqşalai tölemderdıŋ kepıldık berılgen eŋ tömengı mölşerı;

      4) arnauly kiım - qyzmetkerdı ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktorlardan qorǧauǧa arnalǧan kiım, aiaq kiım, bas kiım, qolǧap, özge de närseler;

      5) auyr jūmystar – qyzmetkerdıŋ auyr zattardy (on kilogramm jäne odan joǧary) qolmen tūraqty türde ornynan qozǧaltuyna, ornyn auystyruyna jäne tasymaldauyna bailanysty ärı köp küş-quatty talap etetın (250 kkal/saǧattan astam küş-quat jūmsalatyn) qyzmet türlerı;

      6) auysymdyq jūmys - täulık ışınde ekı ne üş nemese tört jūmys auysymyndaǧy jūmys;

      7) äleumettık ärıptestık - qyzmetkerler qyzmetkerlerdıŋ ökılderı, jūmys beruşıler (jūmys beruşılerdıŋ ökılderı), memlekettık organdar arasyndaǧy eŋbek qatynastaryn jäne olarmen tıkelei bailanysty özge de qatynastardy retteu mäselelerı boiynşa olardyŋ müddelerın üilestırudı qamtamasyz etuge baǧyttalǧan özara qatynastar jüiesı;

      8) bas, salalyq (tariftık), öŋırlık kelısım (būdan ärı - kelısım) - äleumettık ärıptestık taraptarynyŋ arasynda jasalatyn, kelısımnıŋ mazmūnyn jäne respublikalyq, salalyq jäne öŋırlık deŋgeilerde qyzmetkerler üşın eŋbek jaǧdailaryn, jūmyspen qamtu jäne äleumettık kepıldıkterdı belgıleu jönındegı taraptardyŋ mındettemelerın aiqyndaityn qūqyqtyq akt;

      9) bos tūryp qalu - ekonomikalyq, tehnologiialyq, ūiymdastyruşylyq, özge de öndırıstık nemese tabiǧi sipattaǧy sebepter boiynşa jūmystyŋ uaqytşa toqtap tūruy;

      10) bılıktılık sanaty (razriady) - oryndalatyn jūmystardyŋ kürdelılıgın körsetetın, qyzmetkerdıŋ bılıktılıgıne qoiylatyn talaptar deŋgeiı;

      11) bıtımgerlık komissiiasy - ūjymdyq eŋbek dauyn taraptardy bıtımge keltıru jolymen retteu üşın jūmys beruşıler men qyzmetkerler (olardyŋ ökılderı) arasyndaǧy kelısım boiynşa qūrylatyn organ;

      12) alyp tastaldy - QR 27.06.2014 N 212-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen;

      13) deldal - eŋbek qatynastarynyŋ taraptary eŋbek dauyn şeşu jönınde qyzmet körsetu üşın tartatyn jeke nemese zaŋdy tūlǧa;

      14) demalys - jūmys orny (lauazymy) men osy Kodekste belgılengen jaǧdailarda ortaşa jalaqysyn saqtai otyryp, qyzmetkerdıŋ jyl saiynǧy tynyǧuyn qamtamasyz etu nemese äleumettık maqsattar üşın qyzmetkerdı belgılı bır kezeŋge jūmystan bosatu;

      15) eŋbek - adam men qoǧamnyŋ ömırıne jäne qajettılıkterın qanaǧattandyruǧa qajettı materialdyq, ruhani jäne basqa da qūndylyqtardy jasauǧa baǧyttalǧan adam qyzmetı;

      16) eŋbekke aqy töleu - osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de normativtık qūqyqtyq aktılerıne, sondai-aq kelısımderge, eŋbek şartyna, ūjymdyq şartqa jäne jūmys beruşınıŋ aktılerıne säikes qyzmetkerge eŋbegı üşın berıletın syiaqynyŋ mındettı tölemın jūmys beruşınıŋ qamtamasyz etuıne bailanysty qatynastar jüiesı;

      17) eŋbekke aqy töleudıŋ eŋ tömengı standarty (EATS) - auyr jūmystarda, eŋbek jaǧdailary ziiandy (erekşe ziiandy), qauıptı jūmystarda ısteitın qyzmetkerdıŋ ailyq jalaqysynyŋ saqtaluyna kepıldık berılgen"eŋ tömengı mölşerı, būǧan jūmys prosesınde ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktorlardyŋ äserıne ūşyraityn qyzmetkerdıŋ ömırlık küşı men quatyn qalpyna keltıruge qajettı azyq-tülık önımderınıŋ, tauarlar men körsetıletın qyzmetterdıŋ eŋ tömengı jiyntyǧy kıredı;

      18) eŋbek gigienasy - qyzmetkerlerdıŋ densaulyǧyn saqtau, öndırıstık orta men eŋbek prosesınıŋ qolaisyz äserınıŋ aldyn alu jönındegı sanitarlyq-epidemiologiialyq şaralar men qūraldar keşenı;

      19) eŋbek dauy - Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek zaŋnamasyn qoldanu, kelısımderdıŋ, eŋbek şartynyŋ jäne (nemese) ūjymdyq şarttyŋ, jūmys beruşı aktılerınıŋ talaptaryn oryndau nemese özgertu mäselelerı boiynşa qyzmetker (qyzmetkerler) men jūmys beruşınıŋ (jūmys beruşılerdıŋ) arasyndaǧy kelıspeuşılıkter;

      20) eŋbek deldaldyǧy - halyqty jūmysqa ornalastyruda jūmyspen qamtu mäselelerı jönındegı uäkılettı organ, sondai-aq jeke jūmyspen qamtu agenttıgı körsetetın järdem;

      21) eŋbek jaǧdailary - eŋbekke aqy töleu, normalau, jūmys uaqyty men tynyǧu uaqytynyŋ rejimı jaǧdailary, käsıpterdı (lauazymdardy) qosa atqaru, qyzmet körsetu aimaǧyn ūlǧaitu, uaqytşa jūmysta bolmaǧan qyzmetkerdıŋ mındetterın atqaru, eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau tärtıbı, tehnikalyq, öndırıstık-tūrmystyq jaǧdailar, sondai-aq taraptardyŋ kelısuı boiynşa özge de eŋbek jaǧdailary;

      22) eŋbek jönindegi uäkiletti memlekettik organ – Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes eŋbek qatynastary salasyndaǧy basşylyqty jäne salaaralyq üilestırudı jüzege asyratyn ortalyq atqaruşy organ;

      23) eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organ – oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ jergılıktı atqaruşy organdarynyŋ tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlık şegınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes eŋbek qatynastary salasyndaǧy ökılettıkterdı jüzege asyratyn qūrylymdyq bölımşesı;

      24) eŋbek qatynastary - Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek zaŋnamasynda, eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta közdelgen qūqyqtar men mındetterdı jüzege asyru üşın qyzmetker men jūmys beruşınıŋ arasynda tuyndaityn qatynastar;

      25) eŋbek qatynastaryna tıkelei bailanysty qatynastar - osy Kodekste közdelgen jaǧdailarda eŋbektı ūiymdastyru men basqaruǧa, jūmysqa ornalastyruǧa, käsıptık daiarlauǧa, qyzmetkerlerdı qaita daiarlauǧa jäne olardyŋ bılıktılıgın arttyruǧa, äleumettık ärıptestıkke, ūjymdyq şarttar men kelısımder jasasuǧa, eŋbek jaǧdailaryn belgıleuge qyzmetkerlerdıŋ (qyzmetkerler ökılderınıŋ) qatysuyna, eŋbek daularyn şeşuge jäne Qazaqstan Respublikasy eŋbek zaŋnamasynyŋ saqtaluyn baqylauǧa bailanysty qalyptasatyn qatynastar;

      26) eŋbek qauıpsızdıgı - eŋbek qyzmetı prosesınde qyzmetkerlerge ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktorlardyŋ äserın bolǧyzbaityn ıs-şaralar keşenımen qamtamasyz etılgen qyzmetkerlerdıŋ qorǧalu jai-küiı;

      27) eŋbek qauıpsızdıgı jaǧdailary - qyzmetker eŋbek mındetterın oryndaǧan kezde eŋbek prosesı men öndırıstık ortanyŋ eŋbek qauıpsızdıgı talaptaryna säikestıgı;

      28) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau monitoringı - öndırıstegı eŋbek qauıpsızdıgınıŋ jäne eŋbektı qorǧaudyŋ jai-küiın qadaǧalau jüiesı, sondai-aq eŋbek qauıpsızdıgınıŋ jäne eŋbektı qorǧaudyŋ jai-küiın baǧalau men boljau;

      29) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasyndaǧy normativter - ergonomikalyq, sanitarlyq-epidemiologiialyq, psihofiziologiialyq jäne eŋbektıŋ qalypty jaǧdailaryn qamtamasyz etetın özge de talaptar;

      30) eŋbek mındetterı - qyzmetker men jūmys beruşınıŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ normativtık qūqyqtyq aktılerınde, jūmys beruşınıŋ aktılerınde, eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta kelısılgen mındettemelerı;

      31) eŋbek stajy – qyzmetker eŋbek mındetterın oryndauǧa jūmsaǧan, küntızbemen eseptelgen uaqyt, sondai-aq osy Kodekske säikes eŋbek stajyna qosylatyn özge de kezeŋder;

      32) eŋbek tärtıbı - jūmys beruşı men qyzmetkerlerdıŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ normativtık qūqyqtyq aktılerınde, sondai-aq kelısımderde, eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta, jūmys beruşınıŋ aktılerınde, qūryltai qūjattarynda belgılengen mındettemelerdı tiısınşe oryndauy;

      33) eŋbek tärtıptemesı - qyzmetkerler men jūmys beruşınıŋ eŋbektı ūiymdastyru jönındegı qatynastaryn retteu tärtıbı;

      34) eŋbek törelık soty - bıtımgerlık komissiiasynda kelısımge qol jetpegen kezde eŋbek dauyn şeşu üşın ūjymdyq eŋbek dauynyŋ taraptary uäkılettı adamdardy tarta otyryp qūratyn, uaqytşa jūmys ısteitın organ;

      35) eŋbektı qorǧau - qūqyqtyq, äleumettık-ekonomikalyq, ūiymdastyru-tehnikalyq, sanitarlyq-epidemiologiialyq, emdeu-profilaktika, oŋaltu jäne özge de ıs-şaralar men qūraldardy qamtityn, eŋbek qyzmet prosesınde qyzmetkerlerdıŋ ömırı men densaulyǧynyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu jüiesı;

      36) eŋbektı qorǧau jönındegı qoǧamdyq inspektor - eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasynda qoǧamdyq baqylaudy jüzege asyratyn qyzmetkerler ökılı;

      37) eŋbektı normalau - naqty ūiymdastyru-tehnikalyq jaǧdailarynda qyzmetkerlerdıŋ jūmysty oryndauǧa (önım bırlıgın daiyndauǧa) arnalǧan qajettı eŋbek (uaqyt) şyǧyndaryn aiqyndau jäne osynyŋ negızınde eŋbek normalaryn belgıleu;

      38) eŋbektıŋ qauıpsız jaǧdailary - jūmys beruşınıŋ qyzmetkerge ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktorlardyŋ äserı bolmaityndai ne olardyŋ äser etu deŋgeiı qauıpsızdık normalarynan aspaityndai etıp jasaǧan eŋbek jaǧdailary;

      39) eŋbek şarty - qyzmetker men jūmys beruşınıŋ arasyndaǧy jazbaşa kelısım, būǧan säikes qyzmetker belgılı bır jūmysty (eŋbek funksiiasyn) jeke özı oryndauǧa, eŋbek tärtıptemesınıŋ erejelerın saqtauǧa mındettenedı, al jūmys beruşı qyzmetkerge kelısılgen eŋbek funksiiasy boiynşa jūmys beruge, osy Kodekste, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdary men özge de normativtık qūqyqtyq aktılerınde, ūjymdyq şartta, jūmys beruşınıŋ aktılerınde közdelgen eŋbek jaǧdaiyn qamtamasyz etuge, qyzmetkerge uaqtyly jäne tolyq mölşerde jalaqy töleuge mındettenedı;

      40) ereuıl - jūmys beruşımen ūjymdyq eŋbek dauynda özderınıŋ äleumettık-ekonomikalyq jäne käsıptık talaptaryn qanaǧattandyru maqsatynda jūmysty tolyq nemese ışınara toqtatu;

      41) jalaqy - qyzmetkerdıŋ bılıktılıgıne, oryndalatyn jūmystyŋ kürdelılıgıne, sanyna, sapasyna jäne jaǧdaiyna bailanysty eŋbek üşın tölenetın syiaqy, sondai-aq ötemaqy jäne yntalandyru sipatyndaǧy tölemder;

      42) jeke qorǧanu zattary - qyzmetkerdı ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktorlardyŋ äserınen qorǧauǧa arnalǧan qūraldar, sonyŋ ışınde arnaiy kiım;

      43) jūmys beruşı - qyzmetker eŋbek qatynastarynda bolatyn jeke nemese zaŋdy tūlǧa;

      44) jūmys beruşılerdıŋ ökılderı - qūryltai qūjattary nemese senımhat negızınde jūmys beruşınıŋ nemese jūmys beruşıler tobynyŋ müddelerın bıldıruge uäkılettı jeke jäne (nemese) zaŋdy tūlǧalar;

      45) jūmys beruşınıŋ aktılerı - jūmys beruşı şyǧaratyn būiryqtar, ökımder, nūsqaulyqtar, erejeler, eŋbek tärtıptemesınıŋ erejelerı;

      46) jūmysqa ornalastyru - halyqty jūmyspen qamtudy qamtamasyz etuge järdemdesuge arnalǧan ūiymdastyruşylyq, ekonomikalyq jäne qūqyqtyq ıs-şaralar keşenı;

      47) jūmys orny - qyzmetkerdıŋ eŋbek qyzmetı prosesınde eŋbek mındetterın oryndauy kezınde tūraqty nemese uaqytşa bolatyn orny;

      48) jūmysty tarifteu - oryndalatyn jūmystardy Jūmysşylardyŋ jūmystary men käsıpterınıŋ bıryŋǧai tariftık-bılıktılık anyqtamalyǧyna jäne Basşylardyŋ, mamandardyŋ jäne basqa da qyzmetşıler lauazymdarynyŋ bılıktılık anyqtamalyǧyna, jūmysşy käsıpterınıŋ tariftık-bılıktılık sipattamalaryna jäne ūiymdar basşylarynyŋ, mamandardyŋ jäne basqa da qyzmetşıler lauazymdarynyŋ ülgılık bılıktılık sipattamalaryna säikes belgılı bır kürdelılıkke jatqyzu;

      49) jūmys uaqyty - qyzmetker jūmys beruşınıŋ aktılerıne jäne eŋbek şartynyŋ talaptaryna säikes eŋbek mındetterın oryndaityn uaqyt, sondai-aq osy Kodekske säikes jūmys uaqytyna jatqyzylǧan özge de uaqyt kezeŋderı;

      50) jūmys uaqytynyŋ jiyntyq esebı - jūmys beruşı belgılegen, bır jyldan asyruǧa bolmaityn eseptık kezeŋdegı jūmys uaqytyn jinaqtau jolymen eseptelgen jūmys uaqytynyŋ esebı;

      51) ziiandy (erekşe ziiandy) eŋbek jaǧdailary - belgılı bır öndırıstık faktorlardyŋ äserı qyzmetkerdıŋ eŋbekke qabılettılıgınıŋ tömendeuıne nemese syrqattanuyna ne onyŋ ūrpaqtarynyŋ densaulyǧyna terıs yqpaly boluyna äkep soqtyratyn eŋbek jaǧdailary;

      52) ziiandy öndırıstık faktor - äserı qyzmetkerdıŋ syrqattanuyna nemese eŋbekke qabılettılıgınıŋ tömendeuıne jäne (nemese) onyŋ ūrpaqtarynyŋ densaulyǧyna terıs yqpaly boluyna äkep soqtyruy mümkın öndırıstık faktor;

      53) käsıptık auru - qyzmetkerdıŋ öz eŋbek (qyzmet) mındetterın oryndauyna bailanysty oǧan ziiandy öndırıstık faktorlardyŋ äser etuınen tuyndaǧan sozylmaly nemese qatty auru;

      54) kepıldıkter - qyzmetkerlerge äleumettık-eŋbek qatynastary salasynda berılgen qūqyqtardyŋ jüzege asyryluyn qamtamasyz etuge kömektesetın qūraldar, täsılder men jaǧdailar;

      55) qauıpsızdık normalary - qyzmetkerlerdıŋ eŋbek qyzmetı prosesınde olardyŋ ömırı men densaulyǧyn saqtauǧa baǧyttalǧan ūiymdastyruşylyq, tehnikalyq, sanitarlyq-gigienalyq, biologiialyq jäne özge de normalardy, erejelerdı, räsımder men ölşemderdı qamtamasyz etu tūrǧysynan öndırıs jaǧdailaryn, öndırıstık jäne eŋbek prosesın sipattaityn sapalyq jäne sandyq körsetkışter;

      56) qauıptı eŋbek jaǧdailary - eŋbektı qorǧau erejelerı saqtalmaǧan jaǧdaida belgılı bır öndırıstık nemese joiuǧa bolmaityn tabiǧi faktorlardyŋ äserı qyzmetkerdıŋ jaraqattanuyna, käsıptık auruǧa şaldyǧuyna, densaulyǧynyŋ kenetten naşarlauyna nemese ulanuyna äkep soqtyratyn, sonyŋ saldarynan eŋbekke qabılettılıgınen uaqytşa nemese tūraqty airyluy, käsıptık auruǧa şaldyǧuy ne ölımı tuyndaityn eŋbek jaǧdailary;

      57) qauıptı öndırıstık faktor - qyzmetkerge äser etuı eŋbekke qabılettılıgınen uaqytşa nemese tūraqty airyluǧa (öndırıstık jaraqatqa nemese käsıptık auruǧa) nemese ölımge äkep soqtyruy mümkın öndırıstık faktor;

      58) qosa atqarylatyn jūmys - qyzmetkerdıŋ negızgı jūmysynan bos uaqytynda eŋbek şarty jaǧdaiynda tūraqty, aqy tölenetın basqa jūmysty oryndauy;

      59) qyzmetker - jūmys beruşımen eŋbek qatynastarynda tūratyn jäne jeke eŋbek şarty boiynşa jūmysty tıkelei oryndaityn jeke tūlǧa;

      60) qyzmetkerlerdiŋ ökilderi – käsiptik odaqtardyŋ, olardyŋ birlestikteriniŋ organdary, al olar bolmaǧan kezde qyzmetkerlerdiŋ jalpy jinalysynda (konferensiiasynda) qyzmetkerlerdiŋ (konferensiia delegattarynyŋ) kemınde üşten ekısı qatysqan kezde qatysuşylardyŋ köpşılık dausymen onda qyzmetkerler sailaǧan jäne uäkilettik bergen sailanbaly ökilder;

      60-1) öndırıstık obektılerdı attestattaudy jürgızu jönındegı mamandandyrylǧan ūiymdar – bılıktı kadrlary bar jäne özınıŋ qūramynda öndırıstık orta men eŋbek jaǧdailarynyŋ faktorlaryn zerthanalyq jäne aspaptyq zertteuler jönındegı zerthanasy bar nemese osyndai zerthanalary bar ūiymdarmen şarttary bar öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa attestattaudy jürgızu jönındegı qyzmettı jüzege asyratyn ūiymdar;

      61) mereke künderı - Qazaqstan Respublikasynyŋ ūlttyq jäne memlekettık mereke künderı;

      62) negızgı jalaqy - jalaqynyŋ tariftık stavka, lauazymdyq ailyqaqy, kesımdı baǧalau boiynşa tölemdı qamtityn, salystyrmaly türde tūraqty bölıgı jäne eŋbek zaŋnamasynda, salalyq kelısımde, ūjymdyq şartta jäne (nemese) eŋbek şartynda közdelgen tūraqty sipattaǧy tölemder;

      63) öndırıstegı jazataiym oqiǧa - özınıŋ eŋbek (qyzmet) mındetterın nemese jūmys beruşınıŋ tapsyrmalaryn oryndauy kezınde, qyzmetkerdıŋ öndırıstık jaraqattanuy, densaulyǧynyŋ kenetten naşarlauy nemese ulanuy saldarynan onyŋ eŋbekke qabılettılıgınen uaqytşa nemese tūraqty airyluyna, käsıptık auruǧa şaldyǧuyna ne ölımıne äkep soqtyrǧan ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktordyŋ qyzmetkerge äser etuı;

      64) öndırıstık jabdyq - maşinalar, tetıkter, qūrylǧylar, apparattar, aspaptar jäne jūmysqa, öndırıske qajettı özge de tehnikalyq qūraldar;

      65) öndırıstık jaraqat - qyzmetker eŋbek mındetterın oryndau kezınde alǧan, onyŋ eŋbekke qabılettılıgın joiuǧa äkep soqqan, densaulyǧynyŋ zaqymdanuy;

      66) öndırıstık qajettılık - dülei apatty, avariiany bolǧyzbau nemese joiu nemese olardyŋ zardaptaryn dereu joiu maqsatynda, jazataiym oqiǧalardy, bos tūryp qaludy, mülıktıŋ joiyluyn nemese bülınuın bolǧyzbau üşın jäne basqa da erekşe jaǧdailarda, sondai-aq joq qyzmetkerdı almastyru üşın jūmystar oryndau;

      67) öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa attestattau - öndırıstık obektılerdı (öndırıstık qyzmettı jüzege asyratyn sehtardy, uchaskelerdı, jūmys oryndaryn, sondai-aq jūmys beruşılerdıŋ bölek tūrǧan özge de bölımşelerın) olarda oryndalatyn jūmystar qauıpsızdıgınıŋ jai-küiın, ziiandylyǧyn, auyrlyǧyn, qauyrttyǧyn, eŋbek gigienasyn aiqyndau jäne öndırıstık orta jaǧdailarynyŋ eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau normativterıne säikestıgın aiqyndau maqsatynda baǧalau jönındegı qyzmet;

      68) öndırıstık sanitariia - ziiandy öndırıstık faktorlardyŋ qyzmetkerlerge äserın bolǧyzbaityn nemese azaitatyn sanitarlyq-gigienalyq, ūiymdastyru ıs-şaralary men tehnikalyq qūraldar jüiesı;

      68-1) öreskel abaisyzdyq – qyzmetkerdıŋ eŋbektı qorǧau jäne qauıpsızdık tehnikasy qaǧidalaryn jäne öz densaulyǧynyŋ qauıpsızdıgın būzuyna yqpal etetın äreketterı;

      69) ötemaqy tölemderı - jūmystyŋ erekşe rejimı men eŋbek jaǧdailaryna, jūmysynan airyluyna, qyzmetkerlerdıŋ eŋbek mındetterın nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen özge de mındetterdı oryndauyna bailanysty şekken şyǧyndaryn öteuge bailanysty aqşalai tölemder;

      69-1) razriadaralyq koeffisient – sabaqtas tariftık-bılıktılık razriadtardyŋ tariftık mölşerlemelerı arasyndaǧy araqatynas;

      70) tariftık jüie - eŋbekke aqy töleu jüiesınıŋ bır türı, onda qyzmetkerlerdıŋ jalaqysy tariftık stavkalar (ailyqaqylar) jäne tariftık kesteler negızınde saralanyp aiqyndalady;

      71) tariftık keste - oryndalatyn jūmystardyŋ kürdelılık jäne qyzmetkerlerdıŋ bılıktılık belgısı boiynşa saralaudy közdeitın tariftık razriadtar men tariftık koeffisientterdıŋ jiyntyǧy;

      72) tariftık razriad - jūmystyŋ kürdelılık deŋgeiı jäne osy jūmysty oryndau üşın qajettı bılıktılık deŋgeiınıŋ körsetkışı;

      73) tariftık stavka (ailyqaqy) - qyzmetkerdıŋ uaqyt bırlıgı ışınde belgılı bır kürdelılıktegı (bılıktılıktegı) eŋbek normasyn (eŋbek mındetterın) oryndaǧany üşın eŋbegıne aqy töleudıŋ belgılengen mölşerı;

      73-1) tatulastyru räsimderı – ūjymdyq eŋbek dauyn alǧaşynda tatulastyru komissiiasynda, al onda kelisimge qol jetkızılmegen kezde – eŋbek törelıgınde, sondai-aq mediasiia räsımın qoldana otyryp, taraptardyŋ özara kelısuı boiynşa rettılıkpen qarau;

      74) tärtıptık jaza - tärtıptık terıs qylyq jasaǧany üşın jūmys beruşınıŋ qyzmetkerge qoldanatyn tärtıptık äser etu şarasy;

      75) tärtıptık terıs qylyq - qyzmetkerdıŋ eŋbek tärtıbın būzuy, sondai-aq eŋbek mındetterın qūqyqqa qaişy keletındei kınämen oryndamauy nemese tiısınşe oryndamauy;

      76) tynyǧu uaqyty - qyzmetkerdıŋ eŋbek mındetterın oryndaudan bos jäne öz qalauy boiynşa paidalana alatyn uaqyty;

      77) ūjymdyq qorǧanu qūraldary - jūmys ısteitın ekı nemese odan da köp adamdy ziiandy jäne (nemese) qauıptı öndırıstık faktorlardyŋ äserınen bır mezgılde qorǧauǧa arnalǧan tehnikalyq qūraldar;

      78) ūjymdyq şart – äzırleu men jasasu tärtıbı osy Kodekstıŋ 282-babynda belgılengen, ūiymdaǧy äleumettık-eŋbek qatynastaryn retteitın, qyzmetkerlerdıŋ uäkılettık berılgen ökılderı arqyly olardyŋ ūjymy men jūmys beruşınıŋ arasyndaǧy jazbaşa kelısım nysanyndaǧy qūqyqtyq akt;

      79) üsteme jūmys - qyzmetker jūmys beruşınıŋ bastamasy boiynşa oryndaityn, jūmys uaqytynyŋ belgılengen ūzaqtyǧynan tys jūmys;

      80) habarlama - qyzmetkerdıŋ nemese jūmys beruşınıŋ jazbaşa ötınışı ne özge täsılmen (kurerlık pochta, pochta bailanysy, faksimildı bailanys jäne elektrondyq pochta arqyly) berılgen ötınışter;

      81) ıssapar - jūmys beruşınıŋ ökımı boiynşa qyzmetkerdı tūraqty jūmys ornynan tys jerge belgılı bır merzımge eŋbek mındetterın oryndau üşın jıberu, sondai-aq qyzmetkerdı basqa jerge oquǧa, bılıktılıgın arttyruǧa nemese qaita daiarlauǧa jıberu.

      2. Qazaqstan Respublikasy eŋbek zaŋnamasynyŋ basqa da arnauly ūǧymdary men terminderı osy Kodekstıŋ tiıstı baptarynda aiqyndalatyn maǧynalarda paidalanylady.

      2. Eşkımdı de özınıŋ eŋbek qūqyqtaryn ıske asyru kezınde jynysyna, jasyna, dene kemıstıkterıne, näsılıne, ūltyna, tılıne, mülıktık, äleumettık jäne lauazymdyq jaǧdaiyna, tūratyn jerıne, dınge közqarasyna, saiasi senımıne, ruǧa nemese tekke-topqa, qoǧamdyq bırlestıkterge qatystylyǧyna bailanysty eşqandai kemsıtuge bolmaidy.

      3. Eŋbektıŋ osy türıne tän talaptarmen aiqyndalatyn ne äleumettık jäne qūqyqtyq basymdyqpen qorǧaluǧa mūqtaj adamdar jönınde memlekettıŋ erekşe qamqorlyǧynan tuyndaǧan özgeşelıkter, erekşelıkter, artyqşylyqtar men şekteuler kemsıtuşılık bolyp tabylmaidy.

      4. Eŋbek salasynda kemsıtuşılıkke ūşyradym dep esepteitın adamdar Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgılengen tärtıppen sotqa nemese özge de oryndarǧa jügınuge qūqyly.

      1) eŋbek;

      2) eŋbek qatynastaryna tıkelei bailanysty;

      3) äleumettık ärıptestık;

      4) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jönındegı qatynastardy retteidı.

      2. Osy Kodeks, eger zaŋdarda jäne Qazaqstan Respublikasy ratifikasiialaǧan halyqaralyq şarttarda özgeşe közdelmese:

      1) qyzmetkerlerge, onyŋ ışınde mülkınıŋ menşık ielerı, qatysuşylary nemese aksionerlerı şeteldık jeke nemese zaŋdy tūlǧalar bolyp tabylatyn, Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda ornalasqan ūiymdardyŋ qyzmetkerlerıne;

      2) jūmys beruşılerge, onyŋ ışınde mülkınıŋ menşık ielerı, qatysuşylary nemese aksionerlerı şeteldık jeke nemese zaŋdy tūlǧalar bolyp tabylatyn, Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda ornalasqan ūiymdarǧa qoldanylady.

      3. Qyzmetkerlerdıŋ jekelegen sanattarynyŋ eŋbegın qūqyqtyq retteudıŋ erekşelıkterı osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda belgılenedı.

      4. Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdary osy Kodekste belgılengen qūqyqtar, bostandyqtar men kepıldıkter deŋgeiın tömendetpeuge tiıs.

      2. Aktını şyǧarar aldynda jūmys beruşı onyŋ jobasyn jäne ol boiynşa negızdemenı qyzmetkerlerdıŋ ökılderıne ūsynady.

      3. Jūmys beruşı aktısınıŋ jobasyn tabys etılgen künnen bastap üş jūmys künınen asyrmai qyzmetkerlerdıŋ ökılderı talqylaidy.

      4. Qyzmetkerler ökılderınıŋ şeşımderı hattamamen resımdeledı, onda qyzmetkerler ökılderınıŋ jūmys beruşı aktısınıŋ jobasymen kelısetını (kelıspeitını) körsetıledı, olardyŋ ūsynystary bolsa jazylady.

      5. Eger qyzmetkerler ökılderınıŋ pıkırınde jūmys beruşı aktısınıŋ jobasyna kelısım bolmaǧan ne ony jetıldıru jönınde ūsynystar bolǧan jaǧdaida, jūmys beruşı:

      1) kelısken jaǧdaida qyzmetkerler ökılderınıŋ ūsynystary eskerıle otyryp özgertılgen akt şyǧarady;

      2) kelıspegen jaǧdaida qyzmetkerler ökılderımen qosymşa konsultasiialar ötkızuge qūqyly.

      6. Şyǧaru üşın osy Kodekske säikes qyzmetkerler ökılderınıŋ kelısımı qajet bolatyn jūmys beruşı aktılerınıŋ jobalary boiynşa kelısımge kelmegen jaǧdaida, tuyndaǧan kelıspeuşılıkter hattamamen resımdeledı, osydan keiın jūmys beruşı akt qabyldauǧa qūqyly.

      7. Jūmys beruşı ūsynystardy tolyǧymen ne bır bölıgın eskermei akt şyǧarǧan kezde qyzmetkerler ökılderı osy Kodekste közdelgen tärtıppen ūjymdyq eŋbek dauy räsımın bastauǧa qūqyly.

      8. Eger jūmys beruşınıŋ şyǧarylǧan aktısınde qyzmetkerlerdıŋ osy Kodekste, eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta, kelısımderde közdelgen qūqyqtary men kepıldıkterın būzatyn ne naşarlatatyn erejeler qamtylǧan jaǧdaida, oǧan eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organǧa ne sotqa şaǧym jasauǧa bolady.

2-tarau. MEMLEKETTIK ORGANDARDYŊ EŊBEK QATYNASTARYN RETTEU SALASYNDAǦY QŪZYRETI

      Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı:

      1) eŋbek, eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasyndaǧy memlekettık saiasattyŋ negızgı baǧyttaryn äzırleidı jäne ıske asyryluyn qamtamasyz etedı;

      2) eŋbekke uaqytşa jaramsyzdyǧy boiynşa äleumettık järdemaqynyŋ mölşerın aiqyndaidy;

      3) Aksiialarynyŋ baqylau paketterı memleketke tiesılı ūlttyq kompaniialardyŋ, aksionerlık qoǧamdardyŋ basşy qyzmetkerlerınıŋ eŋbegıne aqy töleu men olarǧa syilyqaqy beru şarttary turaly ülgılık erejenı bekıtedı;

      5) memlekettık biudjet qarajaty esebınen ūstalatyn ūiymdar qyzmetkerlerınıŋ eŋbegıne aqy töleu jüiesın bekıtedı;

      6) jūmys beruşılerdıŋ respublikalyq bırlestıkterımen jäne qyzmetkerlerdıŋ respublikalyq bırlestıkterımen bas kelısım jasasady;

      7) tiıstı uäkılettı organdardyŋ eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasyndaǧy normativtık qūqyqtyq aktılerdı qabyldau tärtıbın belgıleidı;

      8) eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda özgeşe belgılenbese, memlekettik organdarǧa tehnikalyq qyzmet körsetudi jüzege asyratyn jäne olardyŋ jūmys isteuin qamtamasyz etetin azamattyq qyzmetşilerdıŋ ştat sanynyŋ limitın bekıtedı;

      9) özıne Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasymen, zaŋdarymen jäne Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ aktılerımen jüktelgen özge de funksiialardy oryndaidy.

      Eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ:

      1) eŋbek, eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyrady;

      2) Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek zaŋnamasynyŋ, onyŋ ışınde eŋbek qauipsizdigi jäne eŋbekti qorǧau talaptarynyŋ, Qazaqstan Respublikasynyŋ halyqty jūmyspen qamtu turaly zaŋnamasynyŋ saqtaluyna memlekettik baqylaudy ūiymdastyrady, sondai-aq eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organnyŋ qyzmetın üilestıredı jäne qyzmetın tekserudı jüzege asyrady;

      3) eŋbek qatynastaryn retteu salasynda jergılıktı atqaruşy organdardy üilestırudı jäne olarǧa ädıstemelık basşylyq jasaudy jüzege asyrady;

      4) eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organdardan eŋbek qatynastary mäselelerı boiynşa qajettı aqparatty sūratady;

      5) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ bas memlekettık eŋbek inspektoryn taǧaiyndaudy kelısedı;

      6) memlekettık organdardyŋ eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasyndaǧy tehnikalyq reglamentterdı äzırleu jönındegı qyzmetın üilestıredı;

      7) eŋbek qauıpsızdıgın jäne eŋbektı qorǧaudy qamtamasyz etu salasynda basqa da memlekettık organdarmen, sondai-aq qyzmetkerlerdıŋ jäne jūmys beruşılerdıŋ ökılderımen üilestırudı jäne özara ıs-qimyldy jüzege asyrady;

      8) eŋbek jönindegi ülgilik (salalyq, salaaralyq) normalar men normativterdi auystyru jäne qaita qarau tärtibin belgileidi;

      9) tiisti qyzmet salalarynyŋ memlekettik organdarymen kelısu boiynşa barlyq qyzmet salalary üşın bıryŋǧai (salaaralyq), eŋbek jönındegı ülgilik normalar men normativterdi äzırleidı jäne bekitedı;

      10) äkimşilik personalǧa jatatyn qyzmetkerler lauazymdary ataularynyŋ tizbesin äzırleidı jäne bekıtedı;

      11) körsetıletın qyzmetterıne (tauarlaryna, jūmystaryna) tarifterdı (baǧalardy, alym mölşerlemelerın) memlekettık retteu engızıletın ūiymdarda eŋbek normalaryn ūsynu, qarau jäne kelısu tärtıbın belgıleidı;

      12) körsetıletın qyzmetterıne (tauarlaryna, jūmystaryna) tarifterdı (baǧalardy, alym mölşerlemelerın) memlekettık retteu engızıletın ūiymdar qyzmetkerlerınıŋ eŋbegıne aqy töleu jüiesı boiynşa parametrlerdı ūsynu, qarau jäne kelısu tärtıbın belgıleidı;

      13) oblys (respublikalyq maŋyzy bar qala, astana) deŋgeiınde jasalǧan salalyq kelısımder men öŋırlık kelısımderdı tırkeudı jüzege asyrady;

      14) memlekettık eŋbek inspektorlaryn oqytudy jäne attestattaudy jürgızedı;

      15) öndırıstegı jazataiym oqiǧalardy tergep-tekserudıŋ uaqtyly jäne obektivtı jürgızıluın Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen baqylaudy jüzege asyrady;

      16) eŋbek qatynastaryn retteu salasyndaǧy halyqaralyq yntymaqtastyqty jüzege asyrady;

      17) anyqtamalyqtardy, bılıktılık sipattamalaryn äzırleu, qaita qarau, bekıtu jäne qoldanu tärtıbın aiqyndaidy;

      18) ekonomikalyq qyzmettıŋ aluan türlı ūiymdarynyŋ basşylary, mamandary men basqa da qyzmetşılerı lauazymdarynyŋ ülgılık bılıktılık sipattamalaryn qaraidy jäne kelısedı;

      19) tiisti qyzmet salalarynyŋ uäkiletti memlekettik organdarynyŋ eŋbek jönindegi ülgilik (salalyq, salaaralyq) normalar men normativterdi bekitu tärtibin belgıleidı;

      20) olarda jūmys ısteu jūmys uaqytynyŋ qysqartylǧan ūzaqtyǧyna, jyl saiynǧy aqyly qosymşa eŋbek demalysyna jäne eŋbekaqynyŋ joǧarylatylǧan mölşerıne qūqyq beretın öndırısterdıŋ, sehtardyŋ, käsıpter men lauazymdardyŋ tızımın, auyr jūmystardyŋ, eŋbek jaǧdailary ziiandy (erekşe ziiandy) jäne (nemese) qauıptı jūmystardyŋ tızbesın, sondai-aq olardy beru tärtıbın aiqyndaidy;

      21) üş adamnan bes adamǧa deiın qaitys bolǧan toptyq jazataiym oqiǧalardy tergep-tekseru üşın komissiia qūrady;

      22) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasynda monitoringtı jäne täuekelderdı baǧalaudy ūiymdastyrady;

      23) alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen;

      24) eŋbek törelıgı turaly ülgılık erejenı bekıtedı;

      25) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasynda aqparat ūsynu jäne memlekettık statistika jürgızu tärtıbın aiqyndaidy;

      26) ortaşa jalaqyny esepteudıŋ bıryŋǧai tärtıbın belgıleidı;

      27) azamattyq qyzmetke kıru jäne azamattyq qyzmetşınıŋ bos lauazymyna ornalasuǧa arnalǧan konkurs ötkızu tärtıbın aiqyndaidy;

      28) ūiymda kadrlardy käsıptık daiarlauǧa, qaita daiarlauǧa jäne olardyŋ bılıktılıgın arttyruǧa qoiylatyn jalpy talaptardy aiqyndaidy;

      29) eŋbek kıtapşalarynyŋ nysanyn, olardy jürgızu jäne saqtau tärtıbın bekıtedı;

      30) on segız jasqa tolmaǧan qyzmetkerlerdıŋ eŋbegın paidalanuǧa tyiym salynatyn jūmystardyŋ tızımın, on segız jasqa tolmaǧan qyzmetkerlerdıŋ auyr zattardy tasuy men jyljytuynyŋ şektı normalaryn bekıtedı;

      31) äielderdıŋ eŋbegın paidalanuǧa tyiym salynatyn jūmystardyŋ tızımın, äielderdıŋ auyr zattardy qolmen köteruınıŋ jäne jyljytuynyŋ şektı normalaryn bekıtedı;

      32) ūiymdaǧy eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau qyzmetı turaly ülgılık erejenı bekıtedı;

      33) öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa mındettı kezeŋdılık attestattau tärtıbın aiqyndaidy;

      34) qyzmetkerlerdı eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau mäselelerı boiynşa oqytu, olarǧa nūsqama beru jäne bılımderın tekseru tärtıbı men merzımderın aiqyndaidy;

      35) jūmys beruşiniŋ eŋbek qauipsizdigi jäne eŋbekti qorǧau jönindegi nūsqaulyqty äzirleu, bekitu jäne qaita qarau tärtıbın belgıleidı;

      36) eŋbekke uaqytşa jaramsyzdyǧy boiynşa äleumettık järdemaqyny taǧaiyndau men töleu tärtıbın aiqyndaidy;

      37) jūmys beruşınıŋ qarajaty esebınen qyzmetkerlerge süt, emdık-profilaktikalyq taǧam, arnauly kiım, arnauly aiaq kiım jäne basqa da jeke qorǧanu qūraldaryn beru tärtıbın bekıtedı, sondai-aq olardy ūjymdyq qorǧanu qūraldarymen, sanitariialyq-tūrmystyq üi-jailarmen jäne qūrylǧylarmen qamtamasyz etu tärtıbın belgıleidı;

      38) qyzmetkerlerge süt, emdık-profilaktikalyq taǧam, arnauly kiım, arnauly aiaq kiım jäne basqa da jeke qorǧanu qūraldaryn beru normalaryn biudjettık josparlau jönındegı ortalyq uäkılettı organmen kelısu boiynşa bekıtedı;

      39) osy Kodekste, Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda, Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ jäne Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ aktılerınde közdelgen özge de ökılettıkterdı jüzege asyrady.

      Eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organ:

      1) Qazaqstan Respublikasy eŋbek zaŋnamasynyŋ, eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jönındegı talaptardyŋ saqtaluyna memlekettık baqylaudy jüzege asyrady;

      2) jūmys beruşıler ūsynǧan ūjymdyq şarttardyŋ monitoringın jüzege asyrady;

      3) öndırıstık jaraqattanudyŋ, käsıptık aurulardyŋ, käsıptık ulanulardyŋ sebepterıne taldau jürgızedı jäne olardyŋ profilaktikasy jönınde ūsynystar äzırleidı;

      4) öndırıstegı jazataiym oqiǧalardy Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen tergep-tekseredı;

      5) jūmys beruşılerde eŋbek qauıpsızdıgın jäne eŋbektı qorǧaudy qamtamasyz etuge jauapty adamdardyŋ bılımın tekserudı jürgızedı;

      6) öndırıstık maqsattaǧy obektılerdı paidalanuǧa qabyldau jönındegı qabyldau komissiiasynyŋ qūramyna qatysady;

      7) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau normativterın jetıldıru mäselelerı boiynşa qyzmetkerler men jūmys beruşılerdıŋ ökılettı ökılderımen özara ıs-qimyl jasaidy;

      8) qyzmetkerlerdıŋ, jūmys beruşıler men olardyŋ ökılderınıŋ eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau mäselelerı jönındegı ötınışterın qaraidy;

      9) öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa attestattau monitoringın jüzege asyrady;

      10) "Qazaqstan Respublikasyndaǧy memlekettik baqylau jäne qadaǧalau turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋyna säikes tekseruler josparlaryn äzirleidi jäne bekitedi;

      11) eŋbek jönindegi uäkiletti memlekettik organǧa eŋbektı qorǧau jäne eŋbek qauipsizdigı jönındegı aqparattyq jüie bazasynda kezeŋdık esepterdı, sondai-aq eŋbek qauipsizdigı jäne eŋbekti qorǧau jai-küiı monitoringınıŋ nätijelerın ūsynady;

      12) eŋbek jönindegi uäkiletti memlekettik organǧa eŋbek qatynastary boiynşa qajettı aqparatty beredı.

      1) alynyp tastaldy - QR 2011.07.22 № 478-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      1-1) eŋbek qatynastaryn retteu salasyndaǧy memlekettık saiasatty ıske asyrady;

      2) azamattyq qyzmetşı bolyp tabylatyn jäne auyldyq jerde jūmys isteitin densaulyq saqtau, äleumettik qamsyzdandyru, bilim beru, mädeniet, sport jäne veterinariia salasyndaǧy mamandar lauazymdarynyŋ tizbesin jergilikti ökildi organmen kelisu boiynşa aiqyndaidy;

      3) qalalyq, audandyq deŋgeide jasalǧan salalyq jäne öŋırlık kelısımderdı tırkeudı jüzege asyrady;

      4) halyqtyŋ tūrmys-tırşılıgın qamtamasyz etetın ūiymdarda (qoǧamdyq kölık, sumen, elektr energiiasymen, jylumen qamtamasyz etetın ūiymdar) ereuıl ötkızudı kelısedı;

      5) jūmys beruşılerdıŋ öŋırlık bırlestıkterımen jäne qyzmetkerlerdıŋ öŋırlık bırlestıkterımen öŋırlık (oblystyq, qalalyq, audandyq) kelısımder jasaidy;

      6) körsetıletın qyzmetterıne (tauarlaryna, jūmystaryna) tarifterdı (baǧalardy, alym stavkalaryn) memlekettık retteu engızıletın ūiymdar qyzmetkerlerınıŋ eŋbek normalaryn jäne eŋbegıne aqy töleu jüiesınıŋ parametrlerın eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ belgılegen tärtıppen qaraidy jäne kelısedı;

      7) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda aiqyndalǧan halyq sanattaryn jūmysqa ornalastyru üşın kvota belgıleidı;

3-tarau. EŊBEK QATYNASTARYNYŊ SUBEKTILERI. EŊBEK QATYNASTARYNYŊ TUYNDAU NEGIZDERI

      1) osy Kodekste közdelgen tärtıppen jäne jaǧdailarda eŋbek şartyn jasasuǧa, özgertuge, tolyqtyruǧa jäne būzuǧa;

      2) jūmys beruşıden eŋbek şartynyŋ, ūjymdyq şarttyŋ talaptaryn oryndaudy talap etuge;

      3) eŋbek qauıpsızdıgıne jäne eŋbektı qorǧauǧa;

      4) eŋbek jaǧdailary men eŋbektı qorǧaudyŋ jai-küiı turaly tolyq jäne däiektı aqparat aluǧa;

      5) eŋbek şartynyŋ, ūjymdyq şarttyŋ talaptaryna säikes uaqtyly jäne tolyq kölemde jalaqy tölenuıne;

      6) bos tūryp qalu üşın osy Kodekske säikes aqy aluǧa;

      7) tynyǧuǧa, onyŋ ışınde jyl saiynǧy aqyly eŋbek demalysyna;

      8) eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda özgeşe közdelmese, öz eŋbek qūqyqtarynyŋ berıluı men olardy qorǧau üşın, käsıpodaq nemese basqa da bırlestıkter qūru, sondai-aq olarǧa müşelık qūqyǧyn qosa alǧanda, bırıguge;

      9) özınıŋ ökılderı arqyly ūjymdyq kelıssözderge qatysuǧa jäne ūjymdyq şart jobasyn äzırleuge, sondai-aq qol qoiylǧan ūjymdyq şartpen tanysuǧa;

      10) osy Kodekste közdelgen tärtıppen käsıptık daiarlyqtan, qaita daiarlyqtan ötuge jäne özınıŋ bılıktılıgın arttyruǧa;

      11) eŋbek mındetterın atqaruǧa bailanysty densaulyǧyna keltırılgen ziiandy ötetuge;

      12) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen jaǧdailarda mındettı äleumettık saqtandyryluǧa;

      13) kepıldıkterge jäne ötemaqy tölemderıne;

      14) özınıŋ qūqyqtary men zaŋdy müddelerın zaŋǧa qaişy kelmeitın barlyq täsıldermen qorǧauǧa;

      15) bırdei eŋbegı üşın qandai da bolmasyn kemsıtusız bırdei aqy aluǧa;

      16) eŋbek dauyn şeşu üşın taŋdauy boiynşa kelısım komissiiasyna, sotqa jügınuge;

      17) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau talaptaryna säikes jabdyqtalǧan jūmys ornyna;

      18) Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau turaly zaŋnamasynda, sondai-aq eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta közdelgen talaptarǧa säikes jeke jäne ūjymdyq qorǧanu qūraldarymen, arnauly kiımmen qamtamasyz etıluge;

      19) özınıŋ densaulyǧyna nemese ömırıne qauıp töndıretın jaǧdai tuyndaǧan kezde, būl turaly tıkelei basşy nemese jūmys beruşınıŋ ökılın habardar ete otyryp, jūmysty oryndaudan bas tartuǧa;

      20) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jönındegı talaptarǧa säikes kelmeuı sebeptı ūiymnyŋ jūmysy toqtatyla tūrǧan uaqytta ortaşa jalaqysynyŋ saqtaluyna;

      21) eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettik organǧa jäne (nemese) eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organǧa jūmys ornyndaǧy eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jaǧdailaryna tekseru jürgızu turaly ötınış bıldıruge, sondai-aq eŋbek jaǧdailaryn, qauıpsızdıgın jäne eŋbektı qorǧaudy jaqsartuǧa bailanysty mäselelerdı tekseru men qarauǧa ökıldık etıp qatysuǧa;

      22) jūmys beruşınıŋ eŋbek jäne sonymen tıkelei bailanysty qatynastar salasyndaǧy ıs-äreketıne (äreketsızdıgıne) şaǧym jasauǧa;

      23) bılıktılıgıne, eŋbektıŋ kürdelılıgıne, oryndalǧan jūmystyŋ sany men sapasyna, sondai-aq eŋbek jaǧdailaryna säikes eŋbegıne aqy tölenuıne;

      24) osy Kodekste, Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda jäne ūjymdyq şartta közdelgen nysandarda ūiymdy basqaruǧa qatysuǧa;

      25) osy Kodekste, Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda belgılengen tärtıppen, ereuılge qūqyqty qosa alǧanda, jeke jäne ūjymdyq eŋbek daularyn şeşuge qūqyǧy bar.

      2. Qyzmetker:

      1) eŋbek mındetterın eŋbek şartyna, ūjymdyq şartqa, jūmys beruşınıŋ aktılerıne säikes oryndauǧa;

      2) eŋbek tärtıbın saqtauǧa;

      3) jūmys ornynda eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau, ört qauıpsızdıgı men öndırıstık sanitariia jönındegı talaptardy saqtauǧa;

      4) jūmys beruşınıŋ jäne qyzmetkerlerdıŋ mülkıne ūqypty qarauǧa;

      5) adamdardyŋ ömırı men densaulyǧyna, jūmys beruşı men qyzmetkerler mülkınıŋ saqtaluyna qauıp töndıretın ahual tuyndaǧany, sondai-aq bos tūryp qalu tuyndaǧany turaly jūmys beruşıge habarlauǧa;

      6) eŋbek mındetterın oryndauǧa bailanysty özıne mälım bolǧan memlekettık qūpiiany, qyzmettık, kommersiialyq jäne zaŋmen qorǧalatyn özge de qūpiialardy qūraityn mälımetterdı jariia etpeuge;

      7) jūmys beruşıge keltırılgen ziiandy osy Kodekste belgılengen şekterde öteuge mındettı.

      3. Qyzmetkerdıŋ osy Kodekste közdelgen özge de qūqyqtary bolady jäne ol özge de mındetterdı atqarady.

      1) jūmysqa qabyldau kezınde taŋdau erkındıgıne;

      2) qyzmetkerlermen eŋbek şartyn osy Kodekste közdelgen tärtıppen jäne negızder boiynşa özgertuge, tolyqtyruǧa jäne būzuǧa;

      3) öz ökılettıgı şegınde jūmys beruşınıŋ aktılerın şyǧaruǧa qūqyǧy bar.

      4) öz qūqyqtary men müddelerıne ökıldık etu jäne olardy qorǧau maqsatynda bırlestıkter qūruǧa jäne olarǧa kıruge;

      5) qyzmetkerlerden eŋbek şarty, ūjymdyq şart talaptarynyŋ, eŋbek tärtıptemesı erejelerınıŋ jäne jūmys beruşınıŋ basqa da aktılerınıŋ oryndaluyn talap etuge;

      6) osy Kodekste közdelgen jaǧdailarda jäne tärtıppen qyzmetkerlerdı kötermeleuge, olarǧa tärtıptık jaza qoldanuǧa, qyzmetkerlerdı materialdyq jauapkerşılıkke tartuǧa;

      7) eŋbek mındetterın atqaru kezınde qyzmetkerdıŋ keltırgen ziianyn ötetuge;

      8) eŋbek salasyndaǧy özınıŋ qūqyqtary men zaŋdy müddelerın qorǧau maqsatynda sotqa jügınuge;

      9) qyzmetkerge synaq merzımın belgıleuge;

      10) eger jeke eŋbek şartynyŋ talaptarynda eskertılgen bolsa, qyzmetkerdı oqytuǧa bailanysty öz şyǧyndaryn ötetuge qūqyǧy bar.

      2. Jūmys beruşı:

      1) Qazaqstan Respublikasy eŋbek zaŋnamasynyŋ, kelısımderdıŋ, ūjymdyq şarttyŋ, eŋbek şartynyŋ, özderı şyǧarǧan aktılerdıŋ talaptaryn saqtauǧa;

      2) jūmysqa qabyldaǧan kezde osy Kodekste belgılengen tärtıppen jäne jaǧdailarda qyzmetkerlermen eŋbek şarttaryn jasasuǧa;

      3) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau boiynşa ışkı baqylaudy jüzege asyruǧa;

      4) qyzmetkerge eŋbek şartynda kelısılgen jūmysty beruge;

      5) qyzmetkerge Qazaqstan Respublikasynyŋ normativtık qūqyqtyq aktılerınde, eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta, jūmys beruşınıŋ aktılerınde közdelgen jalaqy men özge de tölemderdı uaqtyly jäne tolyq mölşerde töleuge;

      6) qyzmetkerdı ūiymdaǧy ışkı eŋbek tärtıbı qaǧidalarymen jäne jūmys beruşınıŋ qyzmetkerdıŋ jūmysyna (eŋbek funksiiasyna) tıkelei qatysy bar özge de aktılerımen jäne ūjymdyq şartpen tanystyruǧa;

      7) qyzmetkerlerdıŋ ökılderıne ūjymdyq kelıssözder jürgızu, ūjymdyq şarttar jasasu, sondai-aq olardyŋ oryndaluyn baqylau üşın qajettı tolyq jäne däiektı aqparat beruge;

      8) qyzmetkerler ökılderınıŋ ūsynystaryn qarauǧa, ūjymdyq kelıssözder jürgızuge jäne osy Kodekste belgılengen tärtıppen ūjymdyq şart jasasuǧa;

      9) qyzmetkerlerdı Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek zaŋnamasyna, eŋbek şartyna, ūjymdyq şartqa säikes eŋbek jaǧdailarymen qamtamasyz etuge;

      10) qyzmetkerlerdı jabdyqpen, qūraldarmen, tehnikalyq qūjattamamen jäne eŋbek mındetterın atqaru üşın qajettı özge de qūraldarmen öz qarajaty esebınen qamtamasyz etuge;

      11) memlekettık eŋbek inspektorlarynyŋ nūsqamalaryn oryndauǧa;

      12) eger jūmysty jalǧastyru qyzmetkerdıŋ jäne özge de adamdardyŋ ömırıne, densaulyǧyna qauıp töndıretın bolsa, jūmysty toqtata tūruǧa;

      13) qyzmetkerlerdı mındettı äleumettık saqtandyrudy jüzege asyruǧa;

      14) qyzmetker eŋbek (qyzmettık) mındetterın atqarǧan kezde ony jazataiym oqiǧalardan saqtandyruǧa;

      15) qyzmetkerge jyl saiynǧy aqyly eŋbek demalysyn beruge;

      16) qyzmetkerlerdıŋ eŋbek qyzmetın rastaityn qūjattardyŋ jäne olardy zeinetaqymen qamsyzdandyruǧa arnalǧan aqşany ūstap qalu men audaru turaly derekterdıŋ saqtaluyn jäne memlekettık mūraǧatqa tapsyryluyn qamtamasyz etuge;

      17) qyzmetkerge ziiandy (erekşe ziiandy) jäne (nemese) qauıptı jūmys jaǧdailary men käsıptık aurudyŋ bolu mümkındıgı turaly eskertuge;

      18) jūmys oryndary men tehnologiialyq prosesterde qauıp-qaterdı bolǧyzbau jönınde şaralar qabyldauǧa, öndırıstık jäne ǧylymi-tehnikalyq progrestı eskere otyryp profilaktikalyq jūmystar jürgızuge;

      19) jūmys uaqytynyŋ, onyŋ ışınde ärbır qyzmetker oryndaityn üsteme jūmystardyŋ, ziiandy (erekşe ziiandy), qauıptı eŋbek jaǧdailaryndaǧy jūmystardyŋ, auyr jūmystardyŋ naqty esebın jürgızuge;

      20) qyzmetkerlerdıŋ käsıbi daiarlyqtan, qaita daiarlyqtan ötuın jäne olardyŋ bılıktılıgın arttyrudy osy Kodekske säikes qamtamasyz etuge;

      21) qyzmetkerdıŋ eŋbek (qyzmettık) mındetterın oryndau kezınde ömırı men densaulyǧyna keltırılgen ziiandy osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes öteuge;

      22) eŋbek jönindegi uäkiletti memlekettik organnyŋ jäne eŋbek inspeksiiasy jönindegi jergılıktı organnyŋ lauazymdy adamdaryn, qyzmetkerlerdıŋ ökilderin, eŋbekti qorǧau jönindegi qoǧamdyq inspektorlardy ūiymdardaǧy eŋbek qauipsizdiginiŋ, jaǧdailarynyŋ jäne eŋbekti qorǧaudyŋ jai-küiine jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek qauipsizdigi jäne eŋbekti qorǧau turaly zaŋnamasynyŋ saqtaluyna tekseruler jürgızu üşın, sondai-aq öndiristegi jazataiym oqiǧalardy jäne käsiptik aurulardy tergep-tekseru üşin kedergisiz jiberuge;

      23) jūmysqa qabyldau kezınde osy Kodekstıŋ 31-babyna säikes eŋbek şartyn jasasu üşın qajettı qūjattardy talap etuge;

      24) jūmys beruşı aiqyndaityn, on segız jasqa deiıngı qyzmetkerlerdıŋ tegı, aty, äkesınıŋ aty (eger jeke basyn kuälandyratyn qūjatta körsetılse) jäne tuǧan künı körsetıletın tızılımderdıŋ nemese basqa da qūjattardyŋ jürgızıluın qamtamasyz etuge mındettı.

      3. Jūmys beruşınıŋ osy Kodekste közdelgen özge de qūqyqtary bolady jäne ol özge de mındetterdı atqarady.

EREKŞE BÖLIM 2-BÖLIM. EŊBEK QATYNASTARY 4-tarau. EŊBEK ŞARTY

      1) medisinalyq qorytyndy negızınde adamnyŋ densaulyq jaǧdaiy boiynşa qaişy keletın jūmysty oryndauǧa;

      2) auyr jūmystarǧa, eŋbek jaǧdailary ziiandy (erekşe ziiandy) jäne (nemese) qauıptı jūmystarǧa, sondai-aq jūmys beruşınıŋ mülkı men basqa da qūndylyqtarynyŋ saqtaluyn qamtamasyz etpegenı üşın qyzmetkerdıŋ tolyq materialdyq jauapkerşılıgı közdeletın lauazymdar men jūmystarǧa, on segız jasqa tolmaǧan azamattarmen;

      3) sottyŋ zaŋdy küşıne engen ükımıne säikes belgılı bır lauazymǧa tūru nemese belgılı bır qyzmetpen şūǧyldanu qūqyǧynan aiyrylǧan azamattarmen;

      4) Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı belgılegen tärtıppen şeteldık jūmys küşın tartuǧa ne şeteldık qyzmetker jūmysqa ornalasuǧa jergilikti atqaruşy organnyŋ rūqsatyn alǧanǧa deiin, sondai-aq eŋbekşı köşıp keluşıge Qazaqstan Respublikasy Işkı ıster ministrlıgı belgılegen tärtıppen ışkı ıster organdary beretın rūqsatty alǧanǧa deiin nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgilengen şekteulerdi nemese erekşelıkterdı saqtamai, Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda uaqytşa bolatyn şeteldiktermen jäne azamattyǧy joq adamdarmen;

      5) bılım beru ūiymynan oqu nysany körsetılgen nemese qabyldaityn ūiymnan käsıptık daiarlaudan jäne (nemese) taǧylymdamadan ötuı turaly anyqtamalardy jäne bılım alu maqsatynda boluǧa arnalǧan rūqsatty ūsynbaǧan, Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda uaqytşa bolatyn şeteldık studenttermen jäne taǧylymdamadan ötuşılermen;

      6) otbasyna qosylu maqsatynda Qazaqstan Respublikasyna keluge jäne onda boluǧa arnalǧan rūqsatty jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasymen tanylatyn, Qazaqstan Respublikasynyŋ azamatymen nekede tūrǧanyn rastaityn qūjatty ūsynbaǧan, Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda uaqytşa bolatyn şeteldıktermen jäne azamattyǧy joq adamdarmen jasasuǧa jol berılmeidı.

      1-1. Bır jūmys beruşı jeke tūlǧanyŋ bır mezgılde besten köp eŋbekşı köşıp keluşımen üi şaruaşylyǧynda jūmystar oryndau (qyzmetter körsetu) boiynşa eŋbek şarttaryn jasasuyna jol berılmeidı.

      2. Memlekettık qyzmettı toqtatqannan keiın adamǧa, eger memlekettık qyzmettı toqtatar aldyndaǧy soŋǧy bır jylda memlekettık funksiialardy oryndau kezeŋınde atalǧan adam özınıŋ lauazymdyq ökılettıkterıne orai osy kommersiialyq ūiymnyŋ qyzmetın tekseru nysanynda baqylaudy tıkelei jüzege asyrǧan bolsa ne osy kommersiialyq ūiymnyŋ qyzmetı atalǧan adammen onyŋ qūzyretıne säikes tıkelei bailanysty bolǧan bolsa, memlekettık ūiymdardy jäne jarǧylyq kapitalyndaǧy memlekettiŋ ülesi elu paiyzdan köp, onyŋ işinde aksioneri memleket bolyp tabylatyn ūlttyq basqaruşy holdingterde, ūlttyq holdingterde, ūlttyq kompaniialarda, ūlttyq damu instituttarynda, dauys beretin aksiialarynyŋ (qatysu ülesteriniŋ) elu paiyzynan astamy özderıne tiesili olardyŋ enşiles ūiymdarynda, sondai-aq dauys beretin aksiialarynyŋ (qatysu ülesteriniŋ) elu paiyzynan astamy atalǧan enşiles ūiymdarǧa tiesili zaŋdy tūlǧalarda bolatyn ūiymdardy qospaǧanda, bır jyl boiy kommersiialyq ūiymǧa jūmysqa ornalasuǧa jol berılmeidı.

      3. Kämeletke tolmaǧandar qatysatyn bılım beru, tärbieleu jäne damytu, demalysty ūiymdastyru jäne sauyqtyru, dene şynyqtyru jäne sport, medisinalyq qamtamasyz etu, äleumettık qyzmetter körsetu, mädeniet jäne öner salasyndaǧy eŋbek qyzmetıne: adam öltırgenı, densaulyqqa qasaqana ziian keltırgenı, halyq densaulyǧy men imandylyqqa, jynystyq qolsūǧylmauşylyqqa qarsy qylmystar üşın, ekstremistık nemese terroristık qylmystar, adam saudasy üşın sottalǧandyǧy bar nemese bolǧan, qylmystyq qudalauda jürgen nemese qudalauda bolǧan (Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq-prosestık kodeksınıŋ 35-baby bırınşı bölıgınıŋ 1), 2) tarmaqtarynyŋ negızınde qylmystyq qudalau toqtatylǧan adamdardy qospaǧanda) adamdar jıberılmeidı.

      1) qyzmetkerdıŋ jūmysty (eŋbek funksiiasyn) belgılı bır bılıktılık, mamandyq, käsıp nemese lauazym boiynşa oryndauy;

      2) mındettemelerdıŋ eŋbek tärtıptemesıne baǧyna otyryp jeke oryndaluy;

      3) qyzmetkerdıŋ eŋbegı üşın jalaqy aluy eŋbek şartynyŋ şarttardyŋ özge türlerınen erekşelıgı bolyp tabylady.

      1) taraptardyŋ derektemelerı:

      2) belgılı bır mamandyq, bılıktılık nemese lauazym boiynşa jūmysy (eŋbek funksiiasy);

      3) jūmystyŋ atqarylatyn orny;

      4) eŋbek şartynyŋ merzımı;

      5) jūmystyŋ bastalu künı;

      6) jūmys uaqyty men tynyǧu uaqytynyŋ rejimı;

      7) eŋbekke aqy töleu mölşerı men özge de şarttary;

      8) eger jūmys auyr jūmystarǧa jatatyn bolsa jäne (nemese) ziiandy (erekşe ziiandy) jäne (nemese) qauıptı jaǧdailarda oryndalatyn bolsa, eŋbek jaǧdailarynyŋ sipattamasy, kepıldıkter men jeŋıldıkter;

      9) qyzmetkerdıŋ qūqyqtary men mındetterı;

      10) jūmys beruşınıŋ qūqyqtary men mındetterı;

      11) eŋbek şartyn özgertu men toqtatu tärtıbı;

      12) kepıldıkter men ötemaqy tölemderı, olardy töleu tärtıbı;

      13) saqtandyru jönındegı talaptar;

      14) taraptardyŋ jauapkerşılıgı;

      15) jasalu künı men rettık nömırı boluǧa tiıs.

      1-1. Taraptardyŋ derektemelerı özgergen kezde eŋbek şartyna tiıstı özgerıster engızıledı.

      2. Taraptardyŋ kelısımı boiynşa eŋbek şartyna Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna qaişy kelmeitın özge de talaptar engızıluı mümkın.

      3. Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek zaŋnamasymen salystyrǧanda qyzmetkerdıŋ jaǧdaiyn naşarlatatyn eŋbek şartynyŋ erejelerı jaramsyz dep tanylady jäne qoldanylmauǧa tiıs.

      1) belgılenbegen merzımge;

      2) osy tarmaqtyŋ 3), 4), 5) jäne 6) tarmaqşalarynda belgılengen jaǧdailardy qospaǧanda, bır jyldan kem emes belgılı bır merzımge jasaluy mümkın.

      2-1) osy tarmaqtyŋ 3), 4), 5) jäne 6) tarmaqşalarynda belgılengen jaǧdailardy qospaǧanda, jūmysqa alǧaş kırgen jas mamanmen ekı jyldan kem emes belgılı bır merzımge;

      3) belgılı bır jūmystyŋ oryndalu uaqytyna;

      4) jūmysta uaqytşa bolmaǧan qyzmetkerdı auystyru uaqytyna;

      5) mausymdyq jūmysty oryndau uaqytyna;

      6) şeteldık jūmys küşın tartuǧa, şeteldık qyzmetkerge jūmysqa ornalasuǧa jergılıktı atqaruşy organ bergen rūqsattardyŋ ne ışkı ıster organdary eŋbekşı köşıp keluşıge bergen rūqsattyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılenetın merzımderı şegınde jasaluy mümkın.

      2. Jūmys beruşı-zaŋdy tūlǧanyŋ atqaruşy organynyŋ basşysy lauazymyndaǧy jūmysqa eŋbek şarty jūmys beruşınıŋ qūryltai qūjattarynda nemese taraptardyŋ kelısımınde belgılengen merzımge jasalady. Mūndai şartqa osy baptyŋ 3-tarmaǧynda belgılengen erejeler qoldanylmaidy.

      3. Eger eŋbek şartynda onyŋ qoldanylu merzımı aitylmasa, onda şart belgılenbegen merzımge jasalǧan dep esepteledı.

      2. Ata-anasynyŋ bıreuınıŋ, qorǧanşysynyŋ, qamqorşysynyŋ nemese asyrap aluşysynyŋ jazbaşa kelısımımen:

      1) orta bılım beru ūiymynda negızgı orta, jalpy orta bılım alǧan jaǧdaida, on bes jasqa tolǧan azamattarmen;

      2) sabaqtan bos uaqytynda, densaulyǧyna ziian keltırmeitın jäne oqu prosesın būzbaityn jūmysty oryndau üşın, on tört jasqa tolǧan oquşylarmen;

      3) kinematografiia ūiymdarynda, teatrlarda, teatr jäne konsert ūiymdarynda, sirkterde densaulyǧyna jäne adamgerşılık tūrǧysynan damuyna nūqsan keltırmei, şyǧarmalar jasauǧa jäne (nemese) oryndauǧa qatysu üşın, osy baptyŋ 2-tarmaǧy 2) tarmaqşasynda aiqyndalǧan talaptardy saqtai otyryp, on tört jasqa tolmaǧan adamdarmen eŋbek şarty jasaluy mümkın.

      3. Osy baptyŋ 2-tarmaǧynda aiqyndalǧan jaǧdailarda eŋbek şartyna kämeletke tolmaǧan adammen qatar onyŋ ata-anasynyŋ bıreuı, qorǧanşysy, qamqorşysy nemese asyrap aluşysy qol qoiuǧa tiıs.

      1) jeke kuäligi nemese pasporty (on alty jasqa tolmaǧan adamdar üşin tuu turaly kuäligi) qajet.

      2) yqtiiarhaty nemese azamattyǧy joq adamnyŋ kuälıgı (Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda tūraqty tūratyn şeteldıkter men azamattyǧy joq adamdar üşın) ne bosqyn kuälıgı;

      3) tiıstı bılımdı, daǧdylar men maşyqtardy talap etetın jūmysqa eŋbek şartyn jasasu kezınde bılımı, bılıktılıgı turaly, arnauly bılımı nemese käsıptık daiarlyǧynyŋ boluy turaly qūjat;

      4) eŋbek qyzmetın rastaityn qūjat (eŋbek stajy bar adamdar üşın);

      5) äskeri esep qūjaty (äskeri mındettıler men äskeri qyzmetke şaqyryluǧa jatatyn adamdar üşın);

      6) aldyn ala medisinalyq kuälandyrudan ötkenı turaly qūjat (osy Kodekske jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes osyndai kuälandyrudan ötuge mındettı adamdar üşın);

      7) alyp tastaldy - QR 27.06.2014 N 212-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen;

      8) tūrǧylyqty ne uaqytşa tūratyn jerı boiynşa tırkelgenın rastaityn qūjattyŋ köşırmesı;

      9) kämeletke tolmaǧandar qatysatyn bılım beru, tärbieleu, demalysty ūiymdastyru jäne sauyqtyru, dene tärbiesı jäne sport, medisinalyq qamtamasyz etu, äleumettık qyzmetter körsetu, mädeniet jäne öner salasynda eŋbek şartyn jasasqan kezde sottylyǧynyŋ bar ne joq ekendıgı turaly anyqtama qajet.

      2. Jūmys beruşı, Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelmegen qūjattardy talap etuge qūqyly emes.

      3. Qyzmetkerdıŋ kelısımımen qūjattardyŋ tüpnūsqalary jūmys beruşıde saqtalǧan ne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen räsımderdı oryndau üşın uaqytşa qaldyrylǧan jaǧdaida, jūmys beruşı qyzmetkerge qūjattardy qaitaru turaly jazbaşa mındetteme beredı.

      2. Eŋbek şartyna, onyŋ ışınde basqa jūmysqa auystyru kezınde, özgerıster men tolyqtyrular engızudı taraptar osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelgen tärtıppen jazbaşa nysanda jüzege asyrady.

      3. Ūiymnyŋ atqaruşy organynyŋ lauazymdy adamdarymen eŋbek şartyn ūiym mülkınıŋ menşık iesı ne ol uäkılettık bergen adam nemese organ ūiymnyŋ qūryltai qūjattarynda belgılengen tärtıppen jasaidy.

      2. Jūmys beruşı üş jūmys künı ışınde qyzmetkerdı aktımen tanystyruǧa mındettı. Jūmys beruşınıŋ aktısımen tanysqany qyzmetkerdıŋ qol qoiuymen kuälandyrylady.

      3. Qyzmetkerdıŋ talap etuı boiynşa jūmys beruşı oǧan aktınıŋ jūmys beruşı rastaǧan köşırmesın beruge mındettı.

      1) eŋbek kıtapşasy;

      2) toqtatu künı men ony toqtatudyŋ negızı turaly jūmys beruşınıŋ belgısı bar eŋbek şarty;

      3) eŋbek şartynyŋ jasaluy jäne toqtatyluy negızınde eŋbek qatynastarynyŋ tuyndauyn jäne toqtatyluyn rastaityn jūmys beruşı aktılerınen üzındı köşırmeler;

      4) qyzmetkerlerge jalaqy töleu vedomosynan üzındı köşırmeler;

      5) jūmys beruşınıŋ qoly qoiylǧan, ūiymnyŋ mörımen rastalǧan ne notariat rastaǧan qyzmet etu tızımı (qyzmetkerdıŋ jūmysy, eŋbek qyzmetı turaly mälımetter tızbesı);

      5-2) jürgızılgen äleumettık audarymdar turaly Memlekettık äleumettık saqtandyru qorynan mälımetter;

      6) qyzmetkerdıŋ eŋbek qyzmetı turaly mälımetter qamtylǧan mūraǧattyq anyqtama qyzmetkerdıŋ eŋbek qyzmetın rastaityn qūjat bolyp tabylady.

      2. Alynyp tastaldy - QR 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      3. Jūmys beruşı qyzmetkerdıŋ eŋbek kıtapşasyna (ol bar bolǧan kezde) ūiymdaǧy eŋbek qyzmetı turaly tiıstı jazbalar engızuge mındettı.

      4. Eŋbek kıtapşasyna eŋbek şartyn toqtatudyŋ sebepterı turaly jazbalar osy Kodekstıŋ normalaryn körsete otyryp jürgızıluge tiıs.

      2. Synaq merzımı eŋbek şarty küşıne engen kezden bastalady.

      3. Synaq merzımı kezeŋınde qyzmetkerlerge osy Kodekstıŋ normalary, eŋbek şartynyŋ, ūjymdyq şarttyŋ talaptary qoldanylady.

      4. Synaq merzımı qyzmetkerdıŋ jūmys stajyna qosylady jäne üş aidan aspauǧa tiıs. Qyzmetker jūmysta ıs jüzınde bolmaǧan kezeŋ synaq merzımıne eseptelmeidı.

      5. Jūmysqa qabyldau kezınde:

      1) aldau, küş körsetu, qauıp töndıru arqyly yqpal etıp;

      2) naqty nemese zaŋdy saldar tuǧyzu nietınsız (jalǧan eŋbek şarty);

      3) äreketke qabıletsız dep tanylǧan adammen;

      4) osy Kodekstıŋ 30-baby 2-tarmaǧynyŋ 3) tarmaqşasynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, on tört jasqa tolmaǧan adammen;

      5) ata-anasynyŋ bıreuınıŋ, qamqorşysynyŋ, asyrap aluşysynyŋ kelısımınsız, on alty jasqa tolmaǧan adammen jasalǧan jaǧdailarda, sot ony jaramsyz dep tanidy.

      2. Eŋbek şartynyŋ jūmys beruşınıŋ kınäsınen jaramsyz dep tanyluy būrynǧy qyzmetkerdıŋ eŋbegıne aqy alu, jyl saiynǧy aqyly eŋbek demalysynyŋ paidalanylmaǧan künderı üşın ötemaqy tölemın, özge de tölemder men jeŋıldıkter alu qūqyǧynan airyluyna äkep soqpaidy.

      3. Eŋbek şartynyŋ jūmys beruşınıŋ nemese qyzmetkerdıŋ kınäsınen jaramsyz dep tanyluy olardyŋ Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryna säikes jauaptylyǧyna äkep soǧady.

      4. Eŋbek şartynyŋ jekelegen talaptarynyŋ jaramsyz dep tanyluy eŋbek şartynyŋ tūtastai jaramsyzdyǧyna äkep soqpaidy.

      Qyzmetkerge onyŋ jazbaşa kelısuımen eŋbek şartynda aiqyndalǧan jūmyspen qatar, osy Kodekstıŋ 131-babyna säikes qosymşa eŋbekaqy üşın basqa nemese osyndai lauazym boiynşa qosymşa jūmysty atqaru tapsyryluy mümkın.

      Qyzmetkerge basqa lauazym boiynşa tapsyrylatyn qosymşa jūmys lauazymdardy qosa atqaru jolymen jüzege asyryluy mümkın. Qyzmetkerge özınıŋ lauazymy boiynşa tapsyrylatyn qosymşa jūmys qyzmet körsetu aimaǧyn ūlǧaitu jolymen jüzege asyryluy mümkın. Uaqytşa bolmaǧan qyzmetkerdıŋ mındetterın eŋbek şartynda aiqyndalǧan jūmystan bosatpai oryndau üşın, qyzmetkerge basqa, sondai-aq sol özınıŋ lauazymy boiynşa qosymşa jūmys tapsyryluy mümkın.

      Qyzmetkerdıŋ qosymşa jūmys atqaratyn merzımın, jūmystyŋ mazmūny men kölemın jūmys beruşı qyzmetkerdıŋ jazbaşa kelısuımen belgıleidı.

      Basqa tarapty üş jūmys künınen keşıktırmei jazbaşa nysanda eskerte otyryp qyzmetkerdıŋ qosymşa jūmysty atqarudan merzımınen būryn bas tartuyna, al jūmys beruşınıŋ ony oryndau turaly tapsyrmasynyŋ küşın merzımınen būryn joiuyna qūqyǧy bar.

      1) qyzmetker jūmysynyŋ (eŋbek funksiiasynyŋ) özgeruı, iaǧni jūmysty basqa lauazym, mamandyq, käsıp, bılıktılık boiynşa oryndau;

      2) oryndau kezınde eŋbek şartynda kelısılgen eŋbek jaǧdailary (jalaqy mölşerı, jūmys uaqyty men tynyǧu uaqytynyŋ rejimı, jeŋıldıkter men basqa da jaǧdailar) özgeretın jūmysty tapsyru;

      3) jūmys beruşınıŋ oqşaulanǧan qūrylymdyq bölımşesıne auystyru;

      4) jūmys beruşımen bırge basqa jerge auystyru esepteledı.

      2. Osy Kodekste közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, qyzmetkerdı basqa jūmysqa auystyruǧa qyzmetkerdıŋ kelısımımen jol berıledı, ol eŋbek şartyna tiıstı özgerıster engızumen jäne jūmys beruşınıŋ aktısımen resımdeledı.

      3. Qyzmetkerdı sol ūiymda basqa jūmys ornyna, osy ūiymnyŋ sol jerdegı basqa qūrylymdyq bölımşesıne auystyru, oǧan basqa mehanizmde nemese agregatta jūmys ısteudı tapsyru, eger būl osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelgen özgerısterge äkep soqpasa, basqa jūmysqa auystyru bolyp tabylmaidy jäne būǧan qyzmetkerdıŋ kelısımın alu talap etılmeidı.

      2. Eger eŋbek şarty men ūjymdyq şartta eskertudıŋ anaǧūrlym ūzaq merzımı közdelmese, jūmys beruşı qyzmetkerge jäne (nemese) onyŋ ökılderıne eŋbek jaǧdailarynyŋ osy baptyŋ 1-tarmaǧynda körsetılgen sebepter boiynşa oryn alǧan özgeruı turaly bır aidan keşıktırmei jazbaşa türde eskertuge tiıs.

      3. Eŋbek jaǧdailarynyŋ özgeruıne bailanysty qyzmetker jūmysty jalǧastyrudan jazbaşa türde bas tartqan jaǧdaida, qyzmetkermen eŋbek şarty osy Kodekstıŋ 59-baby 1-tarmaǧynyŋ 2) tarmaqşasynda közdelgen negız boiynşa toqtatylady.

      4. Eger osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelgen män-jailar qyzmetkerlerdıŋ sanyn nemese ştatyn qysqartuǧa äkep soǧuy mümkın bolsa, jūmys beruşınıŋ jūmys oryndaryn saqtau maqsatynda, qyzmetkerler ökılderınıŋ pıkırın eskere otyryp, tolyq emes jūmys uaqyty rejimın engızuge qūqyǧy bar.

      2. Jūmys beruşı osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelgen jaǧdailardan basqa:

      1) jūmysta alkogoldık, naşaqorlyq, uytqūmarlyq masaŋdyq (solarǧa ūqsas) jaǧdaiynda bolǧan nemese jūmys künı ışınde osyndai masaŋdyq tuǧyzatyn zattardy paidalanǧan;

      2) eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau erejelerı boiynşa emtihan tapsyrmaǧan;

      3) jūmys beruşı bergen jeke jäne (nemese) ūjymdyq qorǧanu qūraldaryn paidalanbaǧan;

      4) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes mındettı bolyp tabylatyn bolsa, medisinalyq tekseruden ne auysym aldyndaǧy medisinalyq kuälandyrudan ötpegen;

      5) eger onyŋ ıs-äreketterı nemese äreketsızdıgı avariialyq ahual tuǧyzuǧa, eŋbektı qorǧau, ört qauıpsızdıgı erejelerınıŋ ne kölıktegı qozǧalys qauıpsızdıgınıŋ būzyluyna äkep soǧuy mümkın bolsa, qyzmetkerdı jūmystan şettetuge mındettı.

      2-1. Tolyq materialdyq jauaptylyqty özıne alǧany turaly jazbaşa şarttyŋ negızınde qyzmetkerge berılgen mülıktıŋ jäne basqa da qūndylyqtardyŋ saqtaluyn qamtamasyz etpegen qyzmetkerdı jūmys beruşınıŋ jūmystan şettetuıne qūqyǧy bar.

      3. Jūmystan şettetu kezeŋınde qyzmetkerdıŋ jalaqysy saqtalmaidy jäne eŋbekke uaqytşa qabıletsızdıgı boiynşa jūmys beruşınıŋ qarajaty esebınen järdemaqy tölenbeidı.

      4. Qyzmetkerdı jūmystan şettetu ony şettetu üşın negız bolǧan sebepter anyqtalǧanǧa jäne (nemese) joiylǧanǧa deiıngı merzımge jūmys beruşınıŋ aktısımen jüzege asyrylady.

      5. Jūmys beruşı qyzmetkerdı jūmystan zaŋsyz şettetken jaǧdaida onyŋ jalaqysy saqtalady.

      1) taraptardyŋ kelısımı boiynşa eŋbek şartyn būzu;

      2) eŋbek şarty merzımınıŋ aiaqtaluy;

      3) jūmys beruşınıŋ bastamasy boiynşa eŋbek şartyn būzu;

      4) qyzmetkerdıŋ bastamasy boiynşa eŋbek şartyn būzu;

      5) taraptardyŋ erkınen tys män-jailar;

      6) qyzmetkerdıŋ eŋbek qatynastaryn jalǧastyrudan bas tartuy;

      7) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, qyzmetkerdıŋ sailanbaly jūmysqa (lauazymǧa) auysuy nemese eŋbek qatynastaryn jalǧastyru mümkındıgın bolǧyzbaityn lauazymǧa taǧaiyndaluy;

      8) eŋbek şartyn jasasu talaptarynyŋ būzyluy;

      9) jūmys beruşınıŋ atqaruşy organy basşysymen jasalǧan eŋbek şartynda közdelgen negızder eŋbek şartyn toqtatu negızderı bolyp tabylady.

      2. Eŋbek şartyn taraptardyŋ kelısımı boiynşa būzuǧa tılek bıldıruşı eŋbek şartynyŋ bır tarapy ekınşı tarapyna habarlama jıberedı. Habarlama alǧan tarap üş jūmys künı ışınde ekınşı tarapqa qabyldanǧan şeşım turaly jazbaşa nysanda habarlauǧa mındettı.

      3. Taraptardyŋ kelısımı boiynşa eŋbek şartynyŋ būzylu künı qyzmetker men jūmys beruşınıŋ arasyndaǧy kelısu boiynşa aiqyndalady.

      4. Eŋbek şartynda qyzmetkermen kelısım boiynşa, jūmys beruşınıŋ qyzmetkerge bır jylǧy ortaşa jalaqysynan kem emes mölşerde ötemaqy tölei otyryp, osy baptyŋ 2-tarmaǧynda belgılengen talaptardy saqtamai-aq eŋbek şartyn būzu qūqyǧy közdeledı.

      2. Eŋbek şartynda kelisilgen merzimge säikes qyzmetkerdiŋ soŋǧy jūmys küni belgili bir merzimge jasalǧan eŋbek şartynyŋ merzimi ötken kün bolyp tabylady.

      3. Jūmystyŋ aiaqtalǧan künı belgili bir jūmystyŋ oryndalu uaqytyna jasalǧan eŋbek şartynyŋ merzimi ötken kün bolyp tabylady.

      4. Jūmys orny (lauazymy) saqtalǧan qyzmetkerdiŋ jūmysqa şyǧatyn künniŋ aldyndaǧy jūmys küni uaqytşa bolmaǧan qyzmetkerdiŋ ornyn auystyru uaqytyna jasalǧan eŋbek şarty merziminiŋ ötken küni bolyp tabylady.

      1) jūmys beruşı - zaŋdy tūlǧa taratylǧan ne jūmys beruşı - jeke tūlǧanyŋ qyzmetı toqtatylǧan;

      2) qyzmetkerler sany nemese ştaty qysqartylǧan;

      3) bılıktılıgınıŋ jetıspeuı saldarynan qyzmetker atqaryp jürgen lauazymyna nemese oryndaityn jūmysyna säikes kelmegen;

      4) özınıŋ jūmysyn jalǧastyruyna densaulyq jaǧdaiynyŋ kedergı keltıruı saldarynan qyzmetker atqaratyn lauazymyna nemese oryndaityn jūmysyna säikes kelmegen;

      5) synaq merzımı kezeŋınde jūmys nätijesı dūrys bolmaǧan;

      6) qyzmetker bır jūmys künı (jūmys auysymy) ışınde däleldı sebepsız üş jäne odan da köp saǧat boiy jūmysta bolmaǧan;

      7) qyzmetker jūmysta alkogoldık, naşaqorlyq, psihotroptyq, uytqūmarlyq masaŋdyq (solarǧa ūqsas) jaǧdaiynda bolǧan, onyŋ ışınde jūmys künı ışınde alkogoldık, naşaqorlyq, uytqūmarlyq masaŋdyq (solarǧa ūqsas) jaǧdai tuǧyzatyn zattardy paidalanǧan;

      7-1) tiıstı aktımen rastalǧan, alkogoldık, naşaqorlyq, uytqūmarlyq masaŋdyq küige tüsıretın zattardy paidalanu faktısın anyqtau üşın medisinalyq kuälandyrudan ötuden bas tartqan;

      8) qyzmetker, jaraqattar men avariialardy qosa alǧanda, auyr zardaptarǧa äkep soqqan nemese soǧuy mümkın, eŋbektı qorǧau nemese ört qauıpsızdıgı ne kölıktegı jüru qauıpsızdıgı erejelerın būzǧan;

      9) qyzmetkerdıŋ jūmys ornynda basqanyŋ mülkın ūrlau (onyŋ ışınde ūsaq ūrlyq), ony qasaqana joiu nemese büldıru äreketı zaŋdy küşıne engen sot ükımımen nemese qaulysymen anyqtalǧan;

      10) aqşalai nemese tauarlyq qūndylyqtarǧa qyzmet körsetetın qyzmetkerdıŋ kınälı äreketter jasauy nemese äreketsızdıgı, eger būl äreketter nemese äreketsızdık jūmys beruşınıŋ tarapynan oǧan degen senımnıŋ joǧaluyna negız bolsa;

      11) tärbielık funksiialar atqaratyn qyzmetker osy jūmysyn jalǧastyrumen syiyspaityn, adamgerşılıkke jat qylyqtar jasaǧan;

      12) qyzmetker eŋbek mındetterın atqaruǧa bailanysty özıne mälım bolǧan memlekettık qūpiialardy jäne zaŋmen qorǧalatyn özge de qūpiiany qūraityn mälımetterdı jariia etken;

      13) eger tärtıptık jazasy bar qyzmetker eŋbek mındetterın däleldı sebepsız qaitalap oryndamaǧan nemese qaitalap tiısınşe oryndamaǧan;

      14) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgılengen jaǧdailarda qyzmetkerdıŋ memlekettık qūpiialarǧa jıberılu rūqsaty toqtatylǧan;

      15) eŋbek şartyn jasasu ne basqa jūmysqa auystyru kezınde tüpnūsqa qūjattar nemese mälımetter eŋbek şartyn jasasudan nemese basqa jūmysqa auysudan bas tartuǧa negız bolatyn jaǧdaida, qyzmetker jūmys beruşıge körıneu jalǧan qūjattar nemese mälımetter ūsynǧan;

      16) jūmys beruşınıŋ atqaruşy organy basşysynyŋ, onyŋ orynbasarynyŋ ne jūmys beruşı bölımşesı basşysynyŋ eŋbek mındetterın būzuy jūmys beruşıge materialdyq zalal keltıruge äkep soqqan;

      17) qyzmetker jüktılıgı jäne bosanuy boiynşa demalysta bolǧan, sondai-aq eger auru densaulyq saqtau salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organ bekıtetın eŋbekke jaramsyzdyqtyŋ anaǧūrlym ūzaq merzımı belgılengen aurular tızbesıne engızılgen jaǧdailardy qospaǧanda, qyzmetker eŋbekke uaqytşa jaramsyzdyǧy saldarynan qatarynan ekı aidan astam uaqyt jūmysqa şyqpaǧan jaǧdailarda būzyluy mümkın.

      18) qyzmetker sot aktısıne säikes odan ärı jūmys ısteu mümkındıgın joiatyn sybailas jemqorlyq qūqyq būzuşylyq jasaǧan;

      19) sottyŋ ereuıldı zaŋsyz dep tanu turaly ne ereuıldı toqtata tūru turaly şeşımın qyzmetkerdıŋ nazaryna jetkızgennen keiın ol ereuılge qatysudy jalǧastyrǧan jaǧdailarda būzyluy mümkın.

      2. Osy Kodekste qyzmetkerlerdıŋ jekelegen sanattary üşın jūmys beruşınıŋ bastamasy boiynşa eŋbek şarttaryn būzudyŋ qosymşa negızderı közdelgen.

      2. Käsıptık odaqtyŋ müşesı bolyp tabylatyn qyzmetkerlermen osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 2), 3) tarmaqşalarynda közdelgen negızder boiynşa eŋbek şartyn būzu, sondai-aq osy Kodekstıŋ 59-baby 1-tarmaǧynyŋ 2) tarmaqşasyna säikes eŋbek şartyn toqtatu ūjymdyq şartta közdelgen tärtıppen, osy ūiymnyŋ käsıptık odaǧy organynyŋ däleldı pıkırın eskere otyryp jürgızıledı.

      2-1. Jūmys beruşı men qyzmetkerler ökılderınıŋ teŋ sanynan qūrylǧan komissiianyŋ oŋ şeşımı bolmasa, osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 2) jäne 3) tarmaqşalarynda közdelgen negızder boiynşa 55 jastan bastap jäne zeinetkerlık jasqa tolǧanǧa deiıngı jastaǧy qyzmetkerlermen eŋbek şartyn būzuǧa jol berılmeidı.

      Komissiiany qūru tärtıbı ūjymdyq şartta, al ol bolmaǧan jaǧdaida, jūmys beruşınıŋ qyzmetkerler ökılderınıŋ kelısuı boiynşa şyǧarylǧan aktısınde aiqyndalady.

      3. Osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 4) tarmaqşasyna säikes eŋbek şartyn būzu üşın qyzmetkerdıŋ osy jūmysty jalǧastyruyna kedergı keltıretın densaulyq jaǧdaiy saldarynan atqaratyn lauazymyna nemese oryndaityn jūmysyna säikes kelmeuı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen medisinalyq qorytyndymen rastalǧan boluǧa tiıs.

      4. Eŋbek şartyn osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 6) - 13) jäne 16) tarmaqşalarynda közdelgen negızder boiynşa būzu osy Kodekstıŋ 73-babynda közdelgen tärtıptık jazalar qoldanu tärtıbı jäne 74-babynyŋ talaptary saqtala otyryp jürgızıledı.

      5. Eŋbek şarty osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 2) - 4) tarmaqşalarynda közdelgen negızder boiynşa būzylǧan kezde, qyzmetker kelısken jaǧdaida jūmys beruşı ony basqa jūmysqa auystyru şaralaryn qabyldauǧa tiıs.

      6. Eger Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda özgeşe belgılenbese, qyzmetker bılıktılıgınıŋ jetkılıksızdıgı saldarynan atqaratyn lauazymyna nemese oryndaityn jūmysyna säikes kelmegendıkten, jūmys beruşınıŋ bastamasy boiynşa osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 3) tarmaqşasyna säikes eŋbek şartyn būzu attestasiialyq komissiianyŋ şeşımıne negızdeluge tiıs, onyŋ qūramyna qyzmetkerler ökılı qatysuǧa tiıs.

      7. Qyzmetkerdıŋ jūmysta osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 7) tarmaqşasynda körsetılgen jai-küide boluy medisinalyq qorytyndymen rastaluǧa tiıs.

      Qyzmetkerdı medisinalyq kuälandyruǧa jıberu turaly şeşımdı jūmys beruşı uäkılettık bergen lauazymdy tūlǧa qabyldaidy.

      Qyzmetker medisinalyq kuälandyrudan ötuden bas tartqan jaǧdaida tiıstı akt jasalady.

      8. Osy Kodekstıŋ 54-baby 1-tarmaǧynyŋ 17) tarmaqşasyna säikes eŋbek şartyn būzuǧa, qyzmetker eŋbekke jaramsyzdyǧy paraǧyn ūsynǧannan keiın jol berıledı.

      2. Eŋbek şarty qyzmetker men jūmys beruşınıŋ arasyndaǧy kelısım boiynşa osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelgen eskertu merzımı aiaqtalǧanǧa deiın būzyluy mümkın.

      3. Eŋbek şartyn būzu jūmysty jalǧastyru mümkındıgınıŋ bolmauyna bailanysty jaǧdailarda, qyzmetker eŋbek şartyn ötınışte körsetılgen merzımde būzu turaly jūmys beruşıge jazbaşa eskertedı.

      4. Qyzmetker jūmys beruşınıŋ eŋbek şarty talaptaryn oryndamaǧany turaly oǧan jazbaşa habarlauǧa qūqyly. Eger jazbaşa habarlanǧan künnen bastap jetı kün merzım ötken soŋ jūmys beruşınıŋ eŋbek şarty talaptaryn oryndamauy jalǧasqan jaǧdaida, qyzmetker üş jūmys künınen keşıktırmei jūmys beruşıge jazbaşa eskerte otyryp, eŋbek şartyn būzuǧa qūqyly.

      5. Qyzmetker osy bapta közdelgen eskertu merzımı ışınde eŋbek şartyn būzu turaly ötınışın jazbaşa nysanda qaitaryp aluǧa qūqyly.

      6. Osy bapta körsetılgen eskertu merzımı ötken soŋ qyzmetker jūmysty toqtatuǧa qūqyly, al jūmys beruşı qyzmetkerge eŋbek qyzmetıne bailanysty qūjattar men oǧan tiesılı aqşalai tölemderdı beruge mındettı.

      7. Osy Kodekste qyzmetkerlerdıŋ jekelegen sanattary üşın eŋbek şartyn qyzmetkerdıŋ bastamasy boiynşa būzudyŋ erekşe tärtıbı közdeledı.

      Eskertu. Taqyrypqa özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      1) alyp tastaldy - QR 27.06.2014 N 212-V (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen;

      2) qyzmetker ne jūmys beruşı-jeke tūlǧa eŋbek qatynastaryn jalǧastyru mümkındıgın bolǧyzbaityn jazamen sottalǧan sot ükımı zaŋdy küşıne engen kezde;

      2-1) jergılıktı atqaruşy organdar şeteldık jūmys küşın tartuǧa rūqsatty qaitaryp alǧan kezde;

      3) qyzmetker ne jūmys beruşı-jeke tūlǧa qaitys bolǧan jaǧdaida, sondai-aq sot qyzmetkerdı ne jūmys beruşı - jeke tūlǧany qaitys boldy dep jariialaǧan nemese habarsyz kettı dep tanyǧan jaǧdaida;

      4) sot qyzmetkerdı äreketke qabıletsız nemese äreketke qabıletı şekteulı dep tanyǧan, sonyŋ saldarynan qyzmetkerdıŋ būrynǧy jūmysyn jalǧastyruǧa mümkındıgı bolmaityn jaǧdaida;

      5) būryn osy jūmysty atqarǧan qyzmetker jūmysyna qaita alynǧan jaǧdaida toqtatyluǧa tiıs.

      2. Sot ükımınıŋ, şeşımınıŋ zaŋdy küşıne engen künı nemese qyzmetkerdıŋ qaitys bolǧan künı osy baptyŋ 1-tarmaǧynyŋ 2) - 4) tarmaqşalarynda körsetılgen negızder boiynşa eŋbek şartynyŋ toqtatylǧan künı bolyp tabylady.

      Eskertu. Taqyrypqa özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      1) qyzmetker jūmys beruşımen bırge basqa jerge jūmysqa auysudan bas tartqan;

      2) eŋbek jaǧdailarynyŋ özgeruıne bailanysty qyzmetker jūmysty jalǧastyrudan bas tartqan;

      3) jūmys beruşı - zaŋdy tūlǧa qaita qūrylǧan kezde qyzmetker jūmysty jalǧastyrudan bas tartqan;

      4) eŋbek mındetterın atqaruǧa bailanysty öndırıstık jaraqat alǧan, käsıptık auruǧa şaldyqqan nemese densaulyǧyna öndırıske bailanysty emes özge de zaqym kelgen kezde qyzmetker uaqytşa basqa jūmysqa auysudan bas tartqan jaǧdailarda toqtatyluǧa jatady.

      2. Qyzmetker eŋbek qatynastaryn jalǧastyrudan jazbaşa türde bas tartqan kezde ǧana eŋbek şartyn toqtatuǧa jol berıledı.

      3. Qyzmetkerdıŋ uaqytşa eŋbekke qabıletsız boluy (onyŋ ışınde jüktılıgı jäne bosanuy boiynşa) jäne demalysy kezeŋınde osy baptyŋ 1-tarmaǧynda körsetılgen män-jailar boiynşa eŋbek şartyn toqtatuǧa jol berılmeidı.

      Eskertu. Taqyrypqa özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      1) medisinalyq qorytyndy negızınde qyzmetkerdıŋ densaulyq jaǧdaiyna qaişy keletın jūmysty atqaruǧa eŋbek şarty jasalǧan;

      2) adamdy belgılı bır lauazymdardy nemese belgılı bır qyzmettı atqaru qūqyǧynan aiyrǧan zaŋdy küşıne engen sot ükımın nemese şeşımın būza otyryp jūmysty oryndauǧa eŋbek şarty jasalǧan;

      3) belgılengen tärtıppen şeteldık jūmys küşın tartuǧa rūqsat almai nemese Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgılengen şekteulerdı nemese alyp tastaulardy saqtamai, şeteldık azamattarmen jäne azamattyǧy joq adamdarmen eŋbek şarty jasalǧan;

      3-1) osy Kodekstiŋ 26-babynyŋ 2-tarmaǧynda atalǧan adammen eŋbek şarty jasalǧan;

      3-2) osy Kodekstıŋ 26-babynyŋ 3-tarmaǧynda atalǧan adammen eŋbek şarty jasalǧan;

      4) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen basqa da jaǧdailarda eŋbek şartyn jasasu talaptarynyŋ būzyluy saldarynan eŋbek şarty toqtatyluǧa tiıs.

      2. Eger qyzmetkerdı onyŋ kelısımımen jūmys beruşıde bar basqa, oryndau üşın qyzmetkerge şekteu qoiylmaityn jūmysqa auystyru mümkındıgı bolmasa, osy baptyŋ 1-tarmaǧynyŋ 1) - 2) tarmaqşalarynda közdelgen negızder boiynşa eŋbek şartyn toqtatuǧa jol berıledı. Qyzmetker basqa jūmysqa auysuǧa kelısım bergen kezde, eŋbek şartyna tiıstı özgerıster engızıledı.

      3. Eŋbek şarty osy baptyŋ 1-tarmaǧynyŋ 1) tarmaqşasynda közdelgen jaǧdaida toqtatylǧan kezde, jūmys beruşı qyzmetkerge üş aidaǧy ortaşa jalaqysy mölşerınde ötemaqy tölemın jürgızedı.

5-tarau. Qyzmetkerdıŋ derbes derekterın jinau, öŋdeu jäne qorǧau

      Eskertu. 5-taraudyŋ taqyryby jaŋa redaksiiada - QR 21.05.2013 № 95-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiin alty ai ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen.

      Eskertu. 64-bap alyp tastaldy - QR 21.05.2013 № 95-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiin alty ai ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen.

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ derbes derekter jäne olardy qorǧau turaly zaŋnamasyna säikes qyzmetkerdıŋ derbes derekterın jinaudy, öŋdeudı jäne qorǧaudy qamtamasyz etuge;

      2) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdaryn jäne özge de normativtık qūqyqtyq aktılerın saqtaudy qamtamasyz etu, qyzmetkerdıŋ jūmysqa ornalasuyna, oquyna jäne qyzmette joǧarylauyna järdemdesu, qyzmetkerdıŋ jeke qauıpsızdıgın qamtamasyz etu maqsatynda qyzmetkerdıŋ derbes derekterın jinaudy, öŋdeudı jäne qorǧaudy jüzege asyruǧa;

      3) qyzmetkerdıŋ öŋdeletın derbes derekterınıŋ kölemı men mazmūnyn aiqyndau kezınde Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasyn, osy Kodekstı jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdaryn basşylyqqa aluǧa;

      4) qyzmetkerdıŋ özı ne qyzmetkerge aldyn ala habarlaǧan jäne onyŋ kelisimin alǧan uäkiletti memlekettik organdar ūsynǧan derbes derekterdı öŋdeuge;

      5) Qazaqstan Respublikasynyŋ derbes derekter jäne olardy qorǧau turaly zaŋnamasyna säikes qyzmetkerdıŋ talap etuı boiynşa qyzmetkerdıŋ derbes derekterıne özgerıster men tolyqtyrular engızuge;

      6) Qazaqstan Respublikasynyŋ derbes derekter jäne olardy qorǧau turaly zaŋnamasynda belgılengen talaptardy saqtai otyryp, qyzmetkerdıŋ derbes derekterın saqtau tärtıbın qamtamasyz etuge;

      7) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasyna säikes qyzmetkerdıŋ derbes derekterın jinau, öŋdeu jäne qorǧau tärtıbın belgıleitın jūmys beruşınıŋ aktısımen tanystyrudy qamtamasyz etuge;

      8) osy Kodekste jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, qyzmetkerdıŋ derbes derekterın qyzmetkerdıŋ jazbaşa kelısımınsız üşınşı tūlǧaǧa habarlamauǧa;

      9) qyzmetkerdıŋ derbes derekterıne qol jetkızuge arnaiy uäkılettık berılgen adamdarǧa ǧana rūqsat etuge mındettı. Būl rette atalǧan adamdardyŋ qyzmetkerdıŋ naqty funksiialardy oryndau üşın qajet derbes derekterın ǧana alu qūqyǧy boluǧa jäne olar qūpiialylyq rejımın saqtauǧa tiıs;

      10) Qazaqstan Respublikasynyŋ derbes derekter jäne olardy qorǧau turaly zaŋnamasynda belgılengen talaptarǧa säikes qyzmetkerdıŋ derbes derekterın ūiymnyŋ şegınde taratudy jüzege asyruǧa;

      11) qyzmetkerdıŋ derbes derekterıne qol jetkızuge rūqsat berılgen adamdardy osy derekterdı tek būryn mälımdelgen maqsattarda ǧana paidalanuǧa mındettı ekendıgı jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda belgılengen jaǧdailardy qospaǧanda, olardy üşınşı tūlǧalarǧa beruge qūqyly emes ekendıgı turaly eskertuge mındettı.

      Jūmys beruşınıŋ:

      1) qyzmetkerden onyŋ saiasi, dini jäne özge de senimderi men jeke ömiri turaly aqparatty talap etuge;

      2) qyzmetkerden onyŋ qoǧamdyq birlestikterge, sonyŋ işinde käsiptik odaqtarǧa müşeligi nemese olardaǧy qyzmeti turaly aqparatty talap etuge qūqyǧy joq.

      Eskertu. 66-bap alyp tastaldy - QR 21.05.2013 № 95-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiin alty ai ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen.

      Eskertu. 67-bap alyp tastaldy - QR 21.05.2013 № 95-V (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiin alty ai ötken soŋ qoldanysqa engiziledi) Zaŋymen.

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋdarynda közdelgen jaǧdailardy qospaǧanda, qyzmetkerdiŋ derbes derekterin qamtityn jazbalardyŋ köşirmelerin alu qūqyǧyn qosa alǧanda, öziniŋ derbes derekterine öteusız qol jetkızuge;

      2) osy Kodekstiŋ jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de zaŋdarynyŋ talaptaryn būza otyryp, jinau jäne öŋdeu jüzege asyrylǧan derbes derekterge özgerıster men tolyqtyrular engızudı, olardy būǧattaudy, joiudy talap etuge;

      3) būryn qyzmetkerdiŋ derbes derekteri habarlanǧan adamdarǧa osy derekterge jasalǧan özgerıster men tolyqtyrular turaly jūmys beruşiniŋ habarlauyn talap etuge;

      4) özınıŋ derbes derekterın jinau, öŋdeu jäne qorǧau kezınde jūmys beruşiniŋ jol bergen ıs-äreketterine (äreketsizdigine) sotqa şaǧym jasauǧa qūqyǧy bar.

6-tarau. EŊBEK TÄRTIPTEMESI. EŊBEK TÄRTIBI

      2. Jūmys beruşı tärtıptık jazany qoldanǧanǧa deiın qyzmetkerden jazbaşa tüsınıkteme talap etuge mındettı. Qyzmetkerdıŋ jazbaşa tüsınıkteme beruden bas tartuy tärtıptık jaza qoldanuǧa kedergı jasai almaidy. Qyzmetker atalǧan tüsınıktemenı beruden bas tartqan jaǧdaida tiıstı akt jasalady.

      3. Jūmys beruşı tärtıptık jazanyŋ türın aiqyndau kezınde jasalǧan tärtıptık terıs qylyqtyŋ mazmūnyn, sipatyn jäne auyrlyǧyn, ony jasaudyŋ män-jailaryn, qyzmetkerdıŋ onyŋ aldyndaǧy jäne odan keiıngı tärtıbın, eŋbekke degen közqarasyn eskeruge tiıs.

      4. Ärbır tärtıptık terıs qylyǧy üşın qyzmetkerge bır tärtıptık jaza ǧana qoldanyla alady.

      5. Jūmys beruşınıŋ qyzmetkerge tärtıptık jaza qoldanu turaly aktısı:

      1) qyzmetkerdıŋ eŋbekke uaqytşa qabıletsızdıgı;

      2) qyzmetker memlekettık nemese qoǧamdyq mındetter atqaru uaqytyna jūmystan bosatylǧan;

      3) qyzmetker demalysta nemese vahtaaralyq demalysta bolǧan;

      4) qyzmetker ıssaparda bolǧan kezeŋde şyǧarylmaidy.

      6. Tärtıptık jaza qoldanu turaly akt ol şyǧarylǧan künınen bastap üş jūmys künı ışınde tärtıptık jazaǧa tartylǧan qyzmetkerge qolyn qoiǧyzyp habarlanady. Qyzmetker jūmys beruşınıŋ aktısımen tanysqanyn qol qoiyp rastaudan bas tartqan jaǧdaida, tärtıptık jaza qoldanu turaly aktıde ol turaly tiıstı jazba jasalady. Qyzmetkerdı jūmys beruşınıŋ tärtıptık jaza qoldanu turaly aktısımen jeke tanystyruǧa mümkındık bolmaǧan jaǧdaida jūmys beruşı aktını qyzmetkerge habarlamaly hatpen jıberuge mındettı.

      7. Qyzmetker tärtıptık jaza jönınde osy Kodekste belgılengen tärtıppen şaǧym jasai alady.

7-tarau. JŪMYS UAQYTY

      2. İkemdı jūmys uaqyty rejimınıŋ kezınde:

      1) tırkelgen jūmys uaqyty;

      2) qyzmetker sol uaqyt ışınde eŋbek mındetterın öz qalauy boiynşa atqaruǧa qūqyly ikemdı (auyspaly) jūmys uaqyty;

      3) eseptık kezeŋ belgılenedı.

      3. Şegınde qyzmetkerlerdıŋ osy sanaty üşın belgılengen jūmys uaqyty ūzaqtyǧynyŋ ortaşa normasy saqtaluǧa tiıs kezeŋ ikemdı jūmys uaqyty kezeŋındegı eseptık kezeŋ dep tanylady.

      4. İkemdı jūmys uaqyty kezeŋındegı eseptık kezeŋ bır aidan aspauǧa tiıs.

      5. İkemdı jūmys uaqyty kezeŋındegı kündelıktı jūmystyŋ (jūmys auysymynyŋ) jäne (nemese) apta saiynǧy jūmys uaqytynyŋ ūzaqtyǧy kündelıktı jäne (nemese) apta saiynǧy jūmys uaqyty ūzaqtyǧynyŋ normasynan köp nemese az boluy mümkın.

      6. Tırkelgen jūmys uaqytynyŋ, ikemdı (auyspaly) jūmys uaqytynyŋ ūzaqtyǧy, ikemdı jūmys uaqyty rejimındegı eseptık kezeŋ eŋbek şartynda, ūjymdyq şartta belgılenedı.

8-tarau. TYNYǦU UAQYTY

      2. Bes kündık jūmys aptasynda qyzmetkerlerge aptasyna ekı demalys künı, al alty kündık jūmys aptasynda - bır kün berıledı.

      3. Bes kündık jäne alty kündık jūmys aptasynda jeksenbı jalpy demalys künı bolyp tabylady. Bes kündık jūmys aptasyndaǧy ekınşı demalys künı jūmys beruşınıŋ aktısınde nemese auysym kestesınde belgılenedı. Eger ūjymdyq şartta, eŋbek şartynda özgeşe belgılenbese, ekı demalys künı qatar berıledı.

      4. Mūsylman küntızbesı boiynşa atap ötıletın Qūrban aittyŋ bırınşı künı, 7 qaŋtar - pravoslavielık Rojdestvo demalys künderı bolyp tabylady.

      5. Üzdıksız öndırısterde nemese öndırıstık-tehnikalyq jaǧdailar boiynşa nemese halyqqa ūdaiy üzdıksız qyzmet etu qajettıgı saldarynan demalys künderı jūmysty toqtatu mümkın bolmaityn öndırısterde ısteitın qyzmetkerlerge demalys künderı jūmys beruşınıŋ qyzmetkerler ökılderımen kelıse otyryp qabyldanǧan aktılerınde bekıtılgen auysymdyq kestege säikes qyzmetkerlerge (qyzmetkerler tobyna) aptanyŋ är künderı kezekpen berıledı.

      6. Issaparda jürgen qyzmetker demalys künderın özı jıberılgen jūmys beruşınıŋ eŋbek tärtıptemesıne säikes paidalanady.

      1) jyl saiynǧy aqyly eŋbek demalystary;

      2) äleumettık demalystar berıledı.

      2. Jyl saiynǧy aqyly eŋbek demalysy qyzmetkerdıŋ tynyǧuyna, jūmys qabıletın qalpyna keltıruıne, densaulyǧyn nyǧaituyna jäne qyzmetkerdıŋ özge de jeke qajettıkterıne arnalady jäne jūmys orny (lauazymy) men ortaşa jalaqysy saqtala otyryp, belgılı bır küntızbelık künder sanyna berıledı.

      2-1. Qyzmetkerlerge jyl saiynǧy aqyly eŋbek demalysynyŋ mynadai türlerı berıledı:

      1) jyl saiynǧy negızgı aqyly eŋbek demalysy;

      2) aqy tölenetın jyl saiynǧy qosymşa eŋbek demalysy.

      3. Äleumettık demalys dep ana boluǧa, balalardyŋ kütımıne, öndırısten qol üzbei bılım aluǧa qolaily jaǧdailar jasau maqsatynda jäne özge de äleumettık maqsattar üşın qyzmetkerdı belgılı bır kezeŋge jūmystan bosatu tüsınıledı.

      4. Qyzmetkerlerge äleumettık demalystardyŋ mynadai türlerı:

      1) jalaqy saqtalmaityn demalys;

      2) oqu demalysy;

      3) balany (balalardy) tuuǧa, jaŋa tuǧan balany (balalardy) asyrap aluǧa bailanysty demalystar berıledı.

      Eskertu. Taqyrypqa özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Eskertu. Taqyrypqa özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

9-tarau. EŊBEKTI NORMALAU

      2. Eŋbek jönındegı ülgilık (salalyq, salaaralyq) normalar men normativterdi tiisti qyzmet salalarynyŋ uäkiletti memlekettik organdary eŋbek jönindegi uäkiletti memlekettik organmen kelisu boiynşa ol belgilegen tärtippen bekitedi.

      3. Eŋbek jönındegı ülgilık (salalyq, salaaralyq) normalar men normativterdi auystyrudy jäne qaita qaraudy olardy bekitken organdar eŋbek jönindegi uäkiletti memlekettik organ belgilegen tärtippen jüzege asyrady.

      4. Eŋbek normalary jūmys oryndaryna attestattau men rasionalizasiialau jürgızu, eŋbek önımdılıgınıŋ ösuın qamtamasyz etetın jaŋa tehnika, tehnologiia jäne ūiymdyq-tehnikalyq ıs-şaralar engızu şamasyna qarai mındettı türde auystyryluǧa tiıs.

      5. Qyzmetkerler kemınde bır ai būryn jūmys beruşınıŋ jaŋa eŋbek normalaryn engızuı turaly habardar etıledı.

10-tarau. EŊBEKKE AQY TÖLEU

10-1-tarau. Ūlttyq bılıktılık jüiesı

      Eskertu. Kodeks 10-1-taraumen tolyqtyryldy - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Osy tarauda mynadai ūǧymdar paidalanylady:

      1) ūlttyq bılıktılık jüiesı – mamandardyŋ bılıktılıgıne eŋbek naryǧy tarapynan sūranys pen ūsynystardy qūqyqtyq jäne institusionaldyq retteu tetıkterınıŋ jiyntyǧy;

      2) ūlttyq bılıktılık şeŋberı – eŋbek naryǧynda tanylatyn bılıktılık deŋgeilerın qūrylymdyq jaǧynan sipattau;

      3) salalyq bılıktılık şeŋberlerı – salada tanylatyn bılıktılık deŋgeilerın qūrylymdyq jaǧynan sipattau;

      4) käsıbi standart – käsıbi qyzmettıŋ naqty salasynda bılıktılık deŋgeiıne jäne qūzyrettılıkke, eŋbek mazmūnyna, sapasyna jäne jaǧdailaryna qoiylatyn talaptardy aiqyndaityn standart.

      Ūlttyq bılıktılık jüiesı mynalardy:

      1) ūlttyq bılıktılık şeŋberın;

      2) salalyq bılıktılık şeŋberlerın;

      3) käsıbi standarttardy;

      4) mamannyŋ käsıbi daiarlyǧyn baǧalau jäne bılıktılık säikestıgın rastaudy qamtidy.

      1. Ūlttyq bılıktılık şeŋberı käsıbi qyzmettıŋ jalpy sipattamalaryn ärbır bılıktılık deŋgeiı üşın sipattaudan tūrady.

      2. Ūlttyq bılıktılıkter şeŋberın äzırleudı eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ bılım beru salasyndaǧy uäkılettı memlekettık organmen bırlesıp jürgızedı jäne ony äleumettık ärıptestık pen äleumettık jäne eŋbek qatynastaryn retteu jönındegı respublikalyq komissiia bekıtedı.

      1. Salalyq bılıktılık şeŋberlerı ūlttyq bılıktılık şeŋberı negızınde ekonomikalyq qyzmettıŋ naqty salasynda äzırlenedı.

      2. Salalyq bılıktılık şeŋberı salada oryndalatyn jūmystardyŋ kürdelılıgıne jäne paidalanylatyn bılım, maşyqtar men qūzyret sipatyna qarai deŋgeiler boiynşa mamannyŋ bılıktılıgıne qoiylatyn talaptardy jıkteidı.

      3. Salalyq bılıktılıkter şeŋberın äzırleudı tiıstı qyzmet salalarynyŋ uäkılettı memlekettık organdary jürgızedı jäne ony äleumettık ärıptestık pen äleumettık jäne eŋbek qatynastaryn retteu jönındegı salalyq komissiialar bekıtedı.

      1. Käsıbi standarttardy äzırleudı tiıstı qyzmet salalarynyŋ uäkılettı memlekettık organdary Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq käsıpkerler palatasymen, jūmys beruşılerdıŋ salalyq bırlestıkterımen jäne qyzmetkerlerdıŋ salalyq bırlestıkterımen bırlesıp jüzege asyrady.

      2. Käsıbi standarttardyŋ qūrylymyn, olardy äzırleu, qaita qarau, synaqtan ötkızu jäne qoldanu tärtıbın eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq käsıpkerler palatasymen, jūmys beruşılerdıŋ respublikalyq bırlestıkterımen jäne qyzmetkerlerdıŋ respublikalyq bırlestıkterımen kelısu boiynşa aiqyndaidy.

      3. Käsıbi standarttardy bekıtudı tiıstı qyzmet salalarynyŋ uäkılettı memlekettık organdary eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organmen kelısım boiynşa olar belgılegen tärtıppen jürgızedı.

      4. Eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ Käsıbi standarttar tızılımın jürgızudı özı belgılegen nysan boiynşa jüzege asyrady.

      1. Maman qūzyretınıŋ säikestıgı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen tärtıppen akkredittelgen ūiymdar jüzege asyratyn bılıktılık säikestıgın rastau negızınde aiqyndalady.

      2. Mamandardyŋ bılıktılık säikestıgın rastau jäne bılıktılıgın beru tärtıbın bekıtudı tiıstı qyzmet salalarynyŋ uäkılettı memlekettık organdary jūmys beruşılerdıŋ respublikalyq bırlestıkterınıŋ jäne qyzmetkerler bırlestıkterınıŋ pıkırın eskere otyryp jüzege asyrady.

11-tarau. KÄSIPTIK DAIаRLAU, QAITA DAIаRLAU JÄNE BILIKTILIKTI ARTTYRU

12-tarau. JŪMYSQA ORNALASTYRU

      3. Jūmys beruşı jergılıktı tūrǧyndar bolyp tabylmaityn adamdardy jūmysqa qabyldau jäne (nemese) ol adamdarmen eŋbek qatynastaryn toqtatu turaly aqparatty ışkı ıster organyna bır ai ışınde beredı. Aqparatty beru tärtıbı men nysanyn Işkı ıster ministrlıgı aiqyndaidy.

13-tarau. KEPILDIKTER MEN ÖTEMAQY TÖLEMDERI

14-tarau. EŊBEK ŞARTY TARAPTARYNYŊ MATERİALDYQ JAUAPKERŞILIGI

      2. Osy baptyŋ 4-tarmaǧynda közdelgen jaǧdaidy qospaǧanda, osy baptyŋ 1-tarmaǧynda közdelgen ziian qyzmetkerdıŋ saqtandyru tölemderı bolmaǧan kezde tolyq kölemde öteledı. Saqtandyru tölemderı bolǧan kezde jūmys beruşı qyzmetkerge saqtandyru somasy men ziiannyŋ naqty mölşerı arasyndaǧy aiyrmany öteuge mındettı.

      3. Qyzmetkerlerdıŋ ömırıne jäne (nemese) densaulyǧyna keltırılgen ziiandy jūmys beruşılerdıŋ öteu tärtıbı Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda aiqyndalady.

      4. Qyzmetkerge käsiptık eŋbekke qabilettiliginen aiyryludyŋ besten jiyrma toǧyzǧa deiıngı paiyzdy qosa alǧandaǧy därejesimen bailanysty ziian keltırılgen kezde jūmys beruşı qyzmetkerge joǧaltylǧan tabysyn jäne densaulyǧynyŋ zaqymdanuynan tuyndaǧan şyǧystardy öteuge mındettı.

15-tarau. JEKE EŊBEK DAULARYN QARAU

3-BÖLIM. QYZMETKERLERDIŊ JEKELEGEN SANATTARYNYŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI 16-tarau. ON SEGIZ JASQA TOLMAǦAN QYZMETKERLERDIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

17-tarau. ÄIELDERDIŊ JÄNE OTBASYLYQ MINDETTERI BAR ÖZGE ADAMDARDYŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

      Eskertu. Taqyryp jaŋa redaksiiada - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Eger būl eŋbek şartynyŋ jäne (nemese) ūjymdyq şarttyŋ talaptarynda, jūmys beruşınıŋ aktısınde közdelse, jūmys beruşı Qazaqstan Respublikasynyŋ mındettı äleumettık saqtandyru turaly zaŋnamasyna säikes jüzege asyrylǧan, jüktılıkke jäne bosanuǧa, jaŋa tuǧan balany (balalardy) asyrap aluǧa bailanysty tabysynan aiyrylǧan jaǧdaida tölenetın äleumettık tölem somasyn şegergendegı ortaşa jalaqysyn saqtai otyryp, jüktılıkke jäne bosanuǧa bailanysty demalysqa, jaŋa tuǧan balany (balalardy) asyrap alǧan qyzmetkerlerge berıletın demalysqa aqy töleidı.

18-tarau. QOSA ATQARATYN JŪMYS ISTEITIN QYZMETKERLERDIŊ EŊBEGIN RETTEUDIŊ EREKŞELIKTERI

19-tarau. AUYR JŪMYSTARDA, EŊBEK JAǦDAILARY ZİIаNDY (EREKŞE ZİIаNDY) JÄNE (NEMESE) QAUIPTI JŪMYSTARDA ISTEITIN QYZMETKERLERDIŊ EŊBEGIN RETTEUDIŊ EREKŞELIKTERI

      Jyl saiynǧy aqyly qosymşa eŋbek demalystary qyzmetkerlerge jūmysy jyl saiynǧy aqyly qosymşa eŋbek demalysyna qūqyq beretın öndırısterdıŋ, sehtardyŋ, käsıpter men lauazymdardyŋ tızımıne, sondai-aq auyr jūmystardyŋ, eŋbek jaǧdailary ziiandy (erekşe ziiandy) jäne (nemese) qauıptı jūmystardyŋ tızbesıne säikes berıledı. Demalystyŋ būl türınıŋ ūzaqtyǧyn, sondai-aq ony berudıŋ tärtıbın eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ aiqyndaidy.

20-tarau. MAUSYMDYQ JŪMYSTARDA ISTEITIN QYZMETKERLERDIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

21-tarau. VAHTALYQ ÄDISPEN JŪMYS ISTEITIN QYZMETKERLERDIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

      Jekelegen obektılerde vahtanyŋ ūzaqtyǧy qyzmetkerdıŋ jazbaşa kelısımımen eŋbek jäne (nemese) ūjymdyq şartqa säikes küntizbelik otyz künge deiın ūzartyluy mümkın.

      Teŋız kemelerı ekipajdarynyŋ müşelerı üşın qyzmetkerdıŋ kelısımımen vahtanyŋ ūzaqtyǧy küntizbelik bır jüz jiyrma künge deiın ūzartyluy mümkın.

22-tarau. ÜI QYZMETKERLERINIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

23-tarau. ÜIDE JŪMYS ISTEITIN QYZMETKERLERDIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

23-1-tarau. Qaşyqtyqtan jūmys ısteitın qyzmetkerlerdıŋ eŋbegın retteudıŋ erekşelıkterı

      Eskertu. Kodeks 23-1-taraumen tolyqtyryldy - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Qaşyqtyqtan jūmys ısteu jūmys prosesınde aqparattyq jäne kommunikasiialyq tehnologiialardy paidalanyp, eŋbek prosesın jūmys beruşı ornalasqan jerden tysqary jerde jüzege asyrudyŋ airyqşa nysany bolyp tabylady.

      1. Jūmys beruşı qyzmetkerge kommunikasiia qūraldaryn (bailanys qūraldaryn) beredı jäne olardy ornatu jäne olarǧa qyzmet körsetu jönındegı şyǧystardy köteredı. Qyzmetker menşıktı kommunikasiia qūraldaryn tūraqty negızde paidalanǧan jaǧdaida jūmys beruşı ötemaqy töleidı, onyŋ mölşerı men töleu tärtıbı qyzmetkermen kelısım boiynşa belgılenedı.

      Taraptardyŋ kelısımı boiynşa qaşyqtyqtan jūmys ısteitın qyzmetkerge jūmys beruşı üşın jūmysty oryndauǧa bailanysty özge de şyǧystar (elektr energiiasynyŋ, sudyŋ qūny jäne t.b.) öteluı mümkın.

      2. Qyzmetkerdıŋ jūmys beruşımen jūmys ısteu bailanystarynyŋ täsılderı men kezeŋdılıgı eŋbek şartynda aiqyndalady.

      Qaşyqtyqtan jūmys ısteitın qyzmetkerlerge osy Kodekste belgılengen jūmys uaqyty men demalys uaqyty ūzaqtyǧynyŋ normalary qoldanylady.

      Qaşyqtyqtan jūmys ısteitın qyzmetkerler üşın jūmys uaqytynyŋ tırkelgen esebı belgılenedı, ony baqylaudyŋ erekşelıkterı eŋbek şartynda aiqyndalady.

      Jūmys uaqyty rejimınıŋ saqtaluyn baqylaudyŋ erekşelıkterı, eŋbek qauıpsızdıgın jäne eŋbektı qorǧaudy qamtamasyz etu jäne qyzmetker üşın osy jaǧdailardy saqtau jönındegı şarttar eŋbek şartynda aiqyndalady.

24-tarau. MÜGEDEKTERDIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

25-tarau. AZAMATTYQ QYZMETŞILERDIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

25-1-tarau. Şaruaşylyq jürgızu qūqyǧyndaǧy memlekettık käsıporyndar, ūlttyq basqaruşy holdingter, ūlttyq damu instituttary, ūlttyq holdingter jäne ūlttyq kompaniialar, sondai-aq olardyŋ enşıles ūiymdary qyzmetkerlerınıŋ eŋbegın retteu erekşelıkterı

      Eskertu. Kodeks 25-1-taraumen tolyqtyryldy - QR 2009.12.07 N 222-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-b. qaraŋyz) Zaŋymen.

25-2-tarau. Azamattyq aviasiianyŋ aviasiia personalyna jatatyn qyzmetkerlerdıŋ eŋbegın retteudıŋ erekşelıkterı

      Eskertu. Kodeks 25-2-taraumen tolyqtyryldy - QR 04.07.2013 № 132-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      Ūşu qauıpsızdıgıne tıkelei bailanysty azamattyq jäne eksperimenttık aviasiianyŋ aviasiia personalyna jatatyn qyzmetkerlerdıŋ eŋbegı "Qazaqstan Respublikasynyŋ äue keŋıstıgın paidalanu jäne aviasiia qyzmetı turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda közdelgen erekşelıktermen bırge osy Kodekspen jäne azamattyq aviasiia salasyndaǧy halyqaralyq standarttar men normativter eskerıle otyryp, jūmys uaqyty men eŋbek uaqyty rejimı ūzaqtyǧynyŋ erekşe normalaryn belgıleitın Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de normativtık qūqyqtyq aktılerımen retteledı.

26-tarau. ŞAǦYN KÄSIPKERLIK SUBEKTILERI QYZMETKERLERINIŊ EŊBEGIN RETTEU EREKŞELIKTERI

27-tarau. Zaŋdy tūlǧanyŋ alqaly atqaruşy organynyŋ basşysy men müşelerınıŋ jäne mülıktıŋ menşık iesı nemese ol uäkılettık bergen tūlǧa (organ) ne zaŋdy tūlǧanyŋ uäkılettı organy taǧaiyndaityn (sailaityn) qyzmetkerlerdıŋ eŋbegın retteu erekşelıkterı

      Eskertu. 27-taraudyŋ taqyrybyna özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Eskertu. Taqyrypqa özgerıs engızıldı - QR 2012.02.17 № 566-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

28-tarau. Qazaqstan Respublikasy memlekettık qyzmetşılerınıŋ, Parlamentı jäne mäslihattary deputattarynyŋ, sudialarynyŋ, äskeri qyzmettegı adamdardyŋ, arnauly memlekettık, qūqyq qorǧau organdary, memlekettık feldegerlık qyzmet qyzmetkerlerınıŋ jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq Bankı jäne onyŋ vedomstvolary jūmyskerlerınıŋ eŋbegın retteu erekşelıkterı

      Eskertu. 28-taraudyŋ taqyryby jaŋa redaksiiada - QR 23.04.2014 N 200-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı).

      Eskertu. Taqyryp jaŋa redaksiiada - QR 2012.02.13 N 553-IV (alǧaşqy resmi jariialanǧanynan keiın küntızbelık on kün ötken soŋ qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      Qazaqstan Respublikasy Ūlttyq Bankı jäne onyŋ vedomstvolary qyzmetkerlerınıŋ eŋbegı lauazymǧa taǧaiyndaudyŋ, eŋbek şartyn toqtatudyŋ erekşe talaptaryn, erekşe eŋbek jaǧdaiyn jäne eŋbekaqy töleu şarttaryn, sondai-aq artyqşylyqtar men şekteulerdı belgıleitın "Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq Bankı turaly" Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynda jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ özge de normativtık qūqyqtyq aktılerınde közdelgen erekşelıkterımen bırge osy Kodekspen retteledı.

28-1-tarau. Käsıptık odaqtyŋ käsıpodaq organdarynyŋ qūramyna kıretın qyzmetkerlerdiŋ eŋbegin retteu erekşelikteri

      Eskertu. Kodeks 28-1-taraumen tolyqtyryldy - QR 27.06.2014 N 212-V Zaŋymen (alǧaşqy resmi jariialanǧan künınen keiin küntizbelik on kün ötken soŋ qoldanysqa engiziledi).

4-BÖLIM. EŊBEK SALASYNDAǦY ÄLEUMETTIK ÄRIPTESTIK JÄNE ŪJYMDYQ QATYNASTAR 29-tarau. EŊBEK SALASYNDAǦY ÄLEUMETTIK ÄRIPTESTIK

      2. Komissiialardyŋ negızgı mındetterı:

      3. Komissiialar özderı bekıtken erejelerge jäne jūmys josparlaryna säikes jūmys ısteidı. Komissiialardyŋ otyrystary jylyna kemınde ekı ret ötkızıledı.

      4. Respublikalyq komissiianyŋ funksiialary:

      5. Salalyq komissiianyŋ funksiialary:

      6. Öŋırlık komissiianyŋ funksiialary:

30-tarau. ÄLEUMETTIK ÄRIPTESTIK TARAPTARY ARASYNDA KELISIMDER JASASU TÄRTIBI

      2. Bas kelısımnıŋ mazmūnyn respublikalyq komissiia äleumettık ärıptestıktıŋ barlyq taraptary nemese solardyŋ bıreuı ūsynǧan bas kelısım jobalaryn negızge ala otyryp aiqyndaidy.

      3. Salalyq jäne öŋırlık kelısımderdıŋ mazmūnyn salalyq jäne öŋırlık komissiialar äleumettık ärıptestıktıŋ barlyq taraptary nemese solardyŋ bıreuı ūsynǧan kelısımder jobalarynyŋ negızınde aiqyndaidy.

      4. Bas kelısımde:

      5. Salalyq kelısımderde:

      6. Öŋırlık kelısımderde:

      7. Qazaqstan Respublikasynyŋ eŋbek zaŋnamasymen salystyrǧanda qyzmetkerdıŋ jaǧdaiyn naşarlatatyn kelısımnıŋ erejelerı jaramsyz dep tanylady jäne qoldanylmauǧa tiıs.

      2. Salalyq kelısımnıŋ küşı tiıstı qyzmet salasynyŋ memlekettık organdaryna, tiıstı salanyŋ jūmys beruşılerıne, qyzmetkerlerıne jäne olardyŋ ökılderıne qoldanylady.

      3. Öŋırlık kelısımnıŋ küşı tiıstı äkımşılık-aumaqtyq bırlıktıŋ jergılıktı atqaruşy organdaryna, jūmys beruşılerıne, qyzmetkerlerıne jäne olardyŋ ökılderıne qoldanylady.

      4. Kelısımderdıŋ küşı Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda ornalasqan, mülkınıŋ menşık ielerı, qūryltaişylary (qatysuşylary) nemese aksionerlerı şeteldıkter nemese şeteldık zaŋdy tūlǧalar ne şetel qatysatyn zaŋdy tūlǧalar bolyp tabylatyn ūiymdarǧa da qoldanylady.

      5. Kelısımge qol qoiylǧan künnen bastap küntızbelık otyz kün ışınde eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ – respublikalyq deŋgeide, tiıstı qyzmet salasynyŋ memlekettık organdary – salalyq jäne jergılıktı atqaruşy organdar öŋırlık deŋgeilerde kelısımdı resmi türde jariialauǧa mındettı.

31-tarau. ŪJYMDYQ ŞART

32-tarau. ŪJYMDYQ EŊBEK DAULARYN QARAU

      Qyzmetkerler jinalysy, eger oǧan ūiym qyzmetkerlerınıŋ jalpy sanynyŋ jartysynan astamy qatyssa zaŋdy dep tanylady.

      Konferensiia, eger oǧan hattamalyq şeşımderge säikes qyzmetkerler sailaǧan delegattardyŋ kemınde üşten ekısı qatyssa, zaŋdy dep tanylady.

      Qyzmetkerler jinalysynyŋ (konferensiiasynyŋ) şeşımı dauys beruşılerdıŋ köpşılık dauysymen qabyldandy dep esepteledı. Qyzmetkerler jinalysyn (konferensiiasyn) ötkızuge mümkındık bolmaǧan kezde, qyzmetkerlerdıŋ ökıldı organy özderı ūsynǧan talaptaryn qoldaityn qyzmetkerlerdıŋ jartysynan astamynyŋ qolyn jinap, öz şeşımın bekıtuge qūqyǧy bar.

      2. Tatulastyru komissiiasy ūjymdyq eŋbek dauy taraptary ökilderinen tepe-teŋ negizde qalyptastyrylady. Tatulastyru komissiiasyn qūru turaly şeşim jūmys beruşiniŋ aktisimen jäne qyzmetkerler ökilderiniŋ şeşimimen resimdeledi.

      3. Tatulastyru komissiiasy qyzmetkerlerdiŋ (olardyŋ ökilderiniŋ) talaptaryn qūrylǧan künınen bastap küntızbelık jetı künnen keşiktirılmeitın merzımde qaraidy. Tatulastyru komissiiasynyŋ talaptardy qarau tärtibi, qaraudyŋ körsetilgen merzimin ūzartu taraptardyŋ kelisimi boiynşa jüzege asyrylady jäne hattamamen resimdeledi.

      4. Tatulastyru räsimı prosesınde tatulastyru komissiiasy qyzmetkerlermen (olardyŋ ökilderimen), jūmys beruşimen, jūmys beruşilerdıŋ birlestigimen (olardyŋ ökilderimen), memlekettik organdarmen jäne özge de müddeli tūlǧalarmen konsultasiialar jürgizedi.

      5. Komissiianyŋ şeşimi taraptar kelisiminiŋ negizinde qabyldanady, taraptardyŋ ökilderi qol qoiatyn hattamamen resimdeledi, taraptar üşin mindetti küşi bolady jäne tatulastyru komissiiasynyŋ şeşımınde belgılengen tärtıppen jäne merzımderde oryndalady.

      6. Tatulastyru komissiiasynda kelisimge qol jetkizilmegen kezde onyŋ jūmysy toqtatylady, al daulardy şeşu üşın eŋbek törelıgı qūrylady.

      Qyzmetkerler jinalysy, eger oǧan ūiym qyzmetkerlerınıŋ jalpy sanynyŋ jartysynan astamy qatyssa, zaŋdy dep tanylady.

      Konferensiia, eger oǧan hattamalyq şeşımderge säikes qyzmetkerler sailaǧan delegattardyŋ kemınde üşten ekısı qatyssa, zaŋdy dep tanylady.

      Qyzmetkerler jinalysynyŋ (konferensiiasynyŋ) şeşımı dauys beruşılerdıŋ köpşılık dauysymen qabyldandy dep esepteledı. Qyzmetkerler jinalysyn (konferensiiasyn) ötkızuge mümkındık bolmaǧan kezde qyzmetkerlerdıŋ ökıldı organy ereuıldı ötkızudı qoldaityn qyzmetkerlerdıŋ jartysynan astamynyŋ qolyn jinap, öz şeşımın bekıtuge qūqyǧy bar.

      Sot şeşımı qyzmetkerlerge ereuıldı basqaratyn organ arqyly jetkızıledı, ol ereuılge qatysuşylardy sot şeşımı turaly dereu habardar etuge mındettı, al ereuıldı basqaratyn organ bolmaǧan kezde – tıkelei jūmys beruşı jetkızedı.

      Jūmys beruşı sot şeşımınıŋ mätının köpşılıkke körınetındei qoljetımdı jerlerde ornalastyrudy qamtamasyz etedı.

      Ereuıldı zaŋsyz dep tanu turaly sot şeşımı dereu oryndaluǧa, al ereuıl toqtatyluǧa tiıs.

      Adamdardyŋ ömırı men densaulyǧyna tıkelei qater töngen jaǧdaida prokuror nemese sot tiıstı şeşım qabyldanǧanǧa deiın ereuıldı toqtata tūruǧa qūqyly.

5-BÖLIM. EŊBEK QAUIPSIZDIGI JÄNE EŊBEKTI QORǦAU 33-tarau. EŊBEK QAUIPSIZDIGI JÄNE EŊBEKTI QORǦAU SALASYNDAǦY MEMLEKETTIK BASQARU

      Eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau salasyndaǧy memlekettık basqarudy, baqylaudy jäne qadaǧalaudy Qazaqstan Respublikasynyŋ Ükımetı, eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ, eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organ jäne öz qūzyretıne säikes özge de uäkılettı memlekettık organdar jüzege asyrady.

34-tarau. EŊBEK QAUIPSIZDIGI JÄNE EŊBEKTI QORǦAU SALASYNDAǦY QYZMETKERLER QŪQYQTARYNYŊ KEPILDIKTERI

35-tarau. QYZMETKERLERDIŊ JÄNE JŪMYS BERUŞINIŊ EŊBEK QAUIPSIZDIGI JÄNE EŊBEKTI QORǦAU SALASYNDAǦY QŪQYQTARY MEN MINDETTERI

36-tarau. EŊBEK QAUIPSIZDIGIN JÄNE EŊBEKTI QORǦAUDY ŪIYMDASTYRU

      1. Eŋbek qauipsizdigi jäne eŋbekti qorǧau salasyndaǧy normativtik aktiler qyzmetkerlerdiŋ eŋbek qyzmeti prosesinde olardyŋ ömiri men densaulyǧyn saqtauǧa baǧyttalǧan ūiymdastyruşylyq, tehnikalyq, tehnologiialyq, sanitariialyq-gigienalyq, biologiialyq, fizikalyq jäne özge de normalardy, qaǧidalardy, räsimder men normativterdi belgileidi.

      2. Eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jönındegı nūsqaulyqtardy äzırleudı, bekıtudı jäne qaita qaraudy jūmys beruşı eŋbek jönındegı uäkılettı organ belgılegen tärtıppen jüzege asyrady.

      1. Öndırıstık obektıler eŋbek jaǧdailary boiynşa mındettı türde merzımdık attestattaluǧa jatady.

      2. Öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa attestattaudy öndırıstık obektılerdı attestattaudan ötkızu jönındegı mamandandyrylǧan ūiymdar nemese özınıŋ ūiymynda eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau qyzmetı jäne öndırıstık orta faktorlaryn zerthanalyq jäne aspaptyq zertteuler jönındegı zerthanalary bar jūmys beruşıler bes jylda kemınde bır ret merzımdı türde jürgızedı.

      3. Öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa kezeŋdılıkpen mındettı attestattaudan ötkızu tärtıbın eŋbek jönındegı uäkılettı organ aiqyndaidy.

      4. Öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa attestattaudan ötkızu tärtıbın būzuşylyq anyqtalǧan kezde eŋbek qauıpsızdıgın jäne eŋbektı qorǧaudy memlekettık qadaǧalau men baqylau organynyŋ talap etuı boiynşa öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa kezekten tys attestattau ötkızıledı.

      Öndırıstık obektılerdı eŋbek jaǧdailary boiynşa kezekten tys attestattau nätijelerı öndırıstık obektını eŋbek jaǧdailary boiynşa osynyŋ aldyndaǧy attestattau materialdaryna qosymşa türınde resımdeledı.

      5. Öndırıstık obektılerdı attestattaudan ötkızudıŋ uaqtylyǧy men sapasyn baqylaudy memlekettık eŋbek inspektorlary jüzege asyrady.

37-tarau. EŊBEK QYZMETINE BAILANYSTY JAZATAIYM OQİǦALARDY JÄNE QYZMETKERLER DENSAULYǦYNYŊ ÖZGE DE ZAQYMDANULARYN TERGEP-TEKSERU MEN ESEPKE ALU

      töraǧa – memlekettık eŋbek inspektory;

      müşelerı – jūmys beruşı jäne qyzmetkerlerdıŋ ökılı.

6-BÖLIM. QAZAQSTAN RESPUBLİKASY EŊBEK ZAŊNAMASYNYŊ SAQTALUYN BAQYLAU 38-tarau. MEMLEKETTIK BAQYLAU

      1) Qazaqstan Respublikasynyŋ Bas memlekettık eŋbek inspektory – eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organnyŋ lauazymdy adamy;

      2) bas memlekettık eŋbek inspektorlary – eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organnyŋ lauazymdy adamdary;

      3) oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ bas memlekettık eŋbek inspektory – oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organynyŋ basşysy;

      4) memlekettık eŋbek inspektorlary – oblystyŋ, respublikalyq maŋyzy bar qalanyŋ, astananyŋ eŋbek inspeksiiasy jönındegı jergılıktı organynyŋ lauazymdy adamdary jatady.

      1. Baqylau subektısıne barǧan kezde jūmys beruşını aldyn ala habardar etu jäne qūqyqtyq statistika jäne arnaiy esepke alu jönındegı uäkılettı organda tırkeu talap etılmeidı.

      2. Memlekettık eŋbek inspektory baqylau subektısıne barǧan kezde:

      3. Baqylau subektılerı memlekettık eŋbek inspektory barǧan kezınde:

      4. Memlekettık eŋbek inspektorynyŋ kıruıne kedergı keltırılgen jaǧdaida, boludy jüzege asyratyn memlekettık eŋbek inspektory jäne baqylau subektısınıŋ uäkılettı adamy qol qoiatyn hattama jasalady.

      5. Bolu ışkı eŋbek tärtıptemesınıŋ qaǧidalarynda belgılengen baqylau subektısınıŋ jūmys uaqytynda jüzege asyrylady.

      6. Baqylau subektısınde bolu merzımı bır künnen aspauǧa tiıs.

      7. Baqylau subektısınde bolu nätijelerı boiynşa memlekettık eŋbek inspektory äkımşılık qūqyq būzuşylyq turaly ıs qozǧamastan, bıraq baqylau subektısıne bolu nätijesınde anyqtalǧan būzuşylyqtardy joiu tärtıbın mındettı türde tüsındıre otyryp, bolu nätijelerı turaly ekı danada akt jasaidy.

      8. Bolu nätijelerı boiynşa eskertpeler jäne (nemese) qarsylyqtar bolǧan jaǧdaida, jeke tūlǧa nemese zaŋdy tūlǧanyŋ basşysy ne olardyŋ ökılderı olardy jazbaşa türde beredı.

      9. Bolu nätijelerı turaly aktınıŋ bır danasy tanysu jäne anyqtalǧan būzuşylyqtardy joiu jönınde şaralar qoldanu jäne basqa da äreketter jasau üşın jeke tūlǧaǧa nemese zaŋdy tūlǧanyŋ basşysyna ne olardyŋ ökılderıne tapsyrylady.

      10. Bolu nätijesınde anyqtalǧan būzuşylyqtar boiynşa baqylau subektısı qarsylyqtar bolmaǧan kezde, bolu nätijelerı turaly aktını alǧan kezden bastap on jūmys künınen keşıktırmei, anyqtalǧan būzuşylyqtardy joiu jönınde qoldanylǧan şaralar turaly aqparat beruge mındettı.

      11. Memlekettık eŋbek inspektorlary tekserıletın subektılerge baru men tekserudı esepke alu kıtabynda tegın, lauazymyn jäne aktıde jazylǧan derekterdı körsete otyryp, jürgızıletın äreketter turaly jazba jasauǧa mındettı.

      12. Bolu kezınde Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋnamasynda belgılengen talaptardy būzuşylyqtar bolmaǧan jaǧdaida, bolu nätijelerı turaly aktıde tiıstı jazba jasalady.

      1. Alyp tastaldy - QR 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 bastap qoldanysqa engızıledı) Zaŋymen.

      2. Eŋbek jönındegı memlekettık inspeksiia tūraqty jäne üzdıksız negızde baqylau subektılerıne barudyŋ sany men qoldanylǧan şaralardyŋ vedomstvolyq esepke alynuyn jürgızuge mındettı.

      Eskertu. 334-bap alyp tastaldy - QR 2009.07.17. N 188-IV (qoldanysqa engızılu tärtıbın 2-baptan qaraŋyz) Zaŋymen.

39-tarau. EŊBEK QAUIPSIZDIGI JÄNE EŊBEKTI QORǦAU JÖNINDEGI IŞKI BAQYLAU

      2. Ūiymdaǧy eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧau qyzmetı turaly ülgı erejenı eŋbek jönındegı uäkılettı memlekettık organ äzırleidı.

      3. Qyzmetkerlerınıŋ sany eluge jetpeitın jūmys beruşı qyzmet erekşelıgın eskere otyryp, eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧau jönındegı maman lauazymyn engızedı ne eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧaudy qamtamasyz etu jönındegı mındettı basqa mamanǧa jükteidı.

      4. Eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧau qyzmetı nemese osy baptyŋ 3-tarmaǧynda körsetılgen maman:

      1) öndırıstık, tūrmystyq jäne basqa da üi-jailarǧa kedergısız kıruge jäne qarauǧa;

      2) qauıpsız jäne salauatty eŋbek jaǧdailaryn jasau, ūiymdardyŋ qūrylymdyq bölımşelerınde öndırıstık jaraqattanu men käsıptık aurulardy boldyrmau jönındegı aldyn alu ıs-şaralarynyŋ äzırlenuın jäne oryndaluyn baqylaudy jüzege asyruǧa;

      3) ūiymnyŋ qūrylymdyq bölımşelerınıŋ qyzmetkerlerıne anyqtalǧan eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧau talaptaryn būzuşylyqtardy joiu jönınde şara qoldanu turaly oryndaluy mındettı nūsqaular beruge qūqyly.

      5. Eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧau qyzmetı nemese osy baptyŋ 3-tarmaǧynda körsetılgen maman:

      1) ai saiyn ūiymdarda öndırıstık jaraqattanu men käsıptık aurulardyŋ jai-küiı men sebepterın taldaudy jürgızuge jäne olardyŋ aldyn-alu ıs-şaralaryn äzırleuge;

      2) eŋbek qauıpsızdıgı men eŋbektı qorǧau mäselelerı boiynşa ūiymnyŋ qyzmetkerlerın oqytudy, olardyŋ bılımderın tekserudı ūiymdastyruǧa;

      3) ūiymdarda öndırıstegı jazataiym oqiǧalardy zerttep tekseru tärtıbınıŋ saqtaluyn qamtamasyz etuge mındettı.

      1. Jūmys beruşınıŋ jäne (nemese) qyzmetkerdıŋ ne olardyŋ ökılderınıŋ bastamasy boiynşa eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jönındegı komitet (komissiia) qūrylady. Onyŋ qūramyna jūmys beruşınıŋ ökılderı, käsıpodaq ūiymynyŋ ökılderı nemese qyzmetkerlerdıŋ uäkılettı ökılderı teŋ qūqyly negızde kıredı.

      2. Eŋbek qauıpsızdıgı jäne eŋbektı qorǧau jönındegı komitet (komissiia) jūmys beruşı men qyzmetkerlerdıŋ eŋbektı qorǧau talaptaryn qamtamasyz etu, öndırıstık jaraqattanu men käsıptık aurulardyŋ aldyn alu jönındegı bırlesken ıs-qimylyn ūiymdastyrady, sondai-aq jūmys oryndaryndaǧy eŋbek jaǧdailary men eŋbektıŋ qorǧaluyna tekseru ötkızudı jäne qyzmetkerlerdı körsetılgen tekserulerdıŋ nätijelerı turaly habardar etudı, ūjymdyq şarttyŋ (kelısımnıŋ) eŋbektı qorǧau turaly bölımıne ūsynystar jinaudy ūiymdastyrady.

40-tarau. QAZAQSTAN RESPUBLİKASY EŊBEK ZAŊNAMASYNYŊ SAQTALUYN QOǦAMDYQ BAQYLAU