Qazir bizdiń elde kóp balaly analardyń problemasy qoıýlanyp tur. Byltyrdan beri Úkimet ár balasyna 21 myń teńge tólep kóp balaly analardyń kóńilin aýlaǵandaı bolyp edi. Endi bıyl jańa járdemaqy tóleý tetigi iske qosylyp, járdemaqy kólemi birshamaǵa azaıyp qaldy.
Oǵan sebep 2020 jyldyń 1 qańtarynan bastap kópbalaly otbasylarǵa memlekettik járdemaqyny tabysyna qaramaı tóleýdi usyndy. Bul úshin kópbalaly otbasylardy ataýly áleýmettik kómek alatyndardyń qatarynan shyǵarý qajet eken. «Biz kópbalaly analardyń mártebesin kóterip, ál-aýqatyn jaqsartýdy kózdep otyrmyz. Memlekettik járdemaqynyń jańa túri 42 500 teńgeden 73 370 teńgege deıin saralanǵan mólsherde taǵaıyndalady», – dedi Eńbek jáne áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov.
Eseptesek, buǵan deıin elde tórt balasy bar ana ár balaǵa 21 myń teńgeden eseptegende 84,000 teńgeden asyryp járdemaqy alyp júrse, endigi kezekte tórt balaly ana 42,500 teńge alatyn bolyp otyr. Buǵan kóńili tolmaıtyn birqatar analar narazylyǵyn bildirip te jatyr. Solardyń biri Almaty oblysy, Qarasaı aýdanynyń turǵyny Baqytjamal Kúlderova «járdemaqymyz eki esege azaıatyn boldy. Jetpeıtin tirlik. Tórt balaǵa shyndap kelgende 100 myń teńge de jetpeıdi. Endi bala tappaımyn. Nesin jasyramyz, shyndap kelgende bizdiń alatyn járdemaqy balanyń jaıalyǵyna da jetpeıdi » deıdi ashynyp.
Al osy aralyqta Reseı elinde analarǵa beriletin birrettik «Ana kapıtaly» 2020 jydan bastap ósiriletin boldy. Buǵan deıin Reseıde ekinshi balany ákelgende ǵana ana kapıtaly beriletin bolsa, endi birinshi balany ákelgen sátten bastap Reseı "Ana kapıtalyn" taǵaıyndaıtyn boldy. Reseıdegi áıelderdiń úkimetinen alatyn birrettik «ana kapıtaly» 453026 rýbl bolsa, bul soma 2020 jyly 470241 rýbl bolyp ósetin boldy. (Teńgege shaǵyp kórseńiz qomaqty soma)
Sol tárizdi Japonııa úkimeti de «Bala kapıtalyn» 2020 jyldan bastap ósiretindikterin málim etti. Endi 2020 jyldan bastap japondardyń ekinshi balany ómirge ákelgen analary aı saıyn járdemaqy retinde 500 evro jalaqy alyp otyratyn boldy.
Reseı eli 2020 jyly zeınetaqy qorynan jaǵdaıy tómen analardyń áleýmettik jaǵdaıyn sheshý maqsatynda taǵy da qarjy bóletin boldy. Buǵan deıin kórshi el analarynyń joq-jitigin túgendeý maqsatynda zeınetaqy qorynan 2017 jyly 312 mlrd rýbl, 2018 jyly 325 mlrd rýbl bólgen bolatyn.
Ekonomıst-sarapshy Dáýren Arynnyń aıtýynsha, qazir kóp balaly analardy memlekettik sýbsıdııamen qamtý ózekti bolyp otyr. Sarapshy maman bul rette birqatar elderdiń tájirıbesin mysal etti. Taǵy sol, kórshi Reseıde, Ózbekstanda, Qyrǵyzstanda bankterdiń mundaı baǵytta jumys isteıtin arnaıy bólimderi de bar kórinedi. «Kórshi Reseıdi mysalǵa alsaq, Reseıdiń Ortalyq banki 2017 jyldan beri kóp balaly analaryn sýbsıdııamen qamtý arqyly, analardy shaǵyn bızneske tartý, olardyń kásipkerlik bilimin jetildirý, agrobıznesti órkendetýine úles qosý deısiz be, tolyp jatqan múmkindikter usynyp otyr. Osyǵan oraı Reseıde qazir kóp balaly analardyń 60 paıyzdan astamy aýyldyq aımaqtarda óz bıznesin júrgizýge mashyqtanyp alǵan. Buǵan qosa Reseıde 3 balasy bar analarǵa Máskeýden úı alý úshin 6,1 %-ben arnaıy jeńildikter qarastyrylǵan. Osylaı arzan nesıe berý arqyly olar kóp balaly analardy baspanemen qamtý jaǵyn júıeli jolǵa qoıyp aldy. Sol tárizdi 6,2 %-ben aýyldyq aımaqtarda bıznes júrgizip, baspana alý úshin de arzan sýbsıdııalar beriledi. Kórshi eldiń kóp balaly analarynyń jartysynan kóbi osy aýyldyq-aımaqqa ornyǵyp bıznes júrgizý jobasyn qatty qoldap otyr. Osyǵan qarap Qazaqstanǵa da naqty-naqty sharalardy qarastyrý kerektigin paıymdaısyń. Olaı etpesek, biz kóp balaly analardyń eńsesin tikteı almaımyz. Jalpy, anaǵa jaǵdaı jasaı ol bolashaqqa jaǵdaı jasaý kerekekenin umytpaý kerek. Eger qazaq áıeli urpaq kóbeıtsin desek, birinshi kezekte onyń áleýmettik jaǵdaıyn durystaǵan jón», - dedi ekonomıst-sarapshy Dáýren Aryn
Qarlyǵash ZARYQQANQYZY,
"Adyrna" ulttyq portaly
