Arheologtar Moŋǧoliiadaǧy Baianhongor aimaǧynyŋ aumaǧynda sensasiialyq jaŋalyq aşty, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly MiddleAsianNews-ke sılteme jasap.
Aqparatqa säikes, arheologtar XIII ǧasyrda ömır sürgen auqatty adamnyŋ mumiiasyn tapqan. Būl erekşe jaqsy saqtalǧan tabys ötkenge tereŋ üŋılıp, moŋǧol aristokratiiasynyŋ ömırı men mädenietı turaly köp närse bıluge mümkındık beredı.
Mumiia tas qaşalǧan zirattan tabyldy, būl sol kezdegı jerleu räsımderıne tän. Ǧalymdar onyŋ 45-50 jastaǧy, boiy 180-188 santimetr şamasynda bolǧan er adam ekenın anyqtady.
Ǧalymdardy mumiianyŋ saqtalu jaǧdaiy taŋǧaldyrdy: terısı, şaşy, tyrnaqtary, tıptı sausaq ızderı de saqtalǧan. Būl mūndai deŋgeide saqtalu mumiiany jan-jaqty zertteuge jäne onyŋ ömırı men tamaqtanu rasiony turaly qūndy aqparat aluǧa mümkındık beredı.
Mumiianyŋ kiımderı onyŋ joǧary äleumettık märtebesın körsetedı. Ol
terıden jasalǧan äşekeilengen dästürlı moŋǧol kiımın jäne XIII-XIV ǧasyrlardaǧy aqsüeikterge tän basqa da kiımdermen bırge tabylǧan.
«Būl tabys bızdıŋ zertteulerımızde şynaiy jaŋalyq bolyp sanalady. Mumiia bızge tek bır adamnyŋ ömırı turaly köp närse bıluge ǧana emes, sol kezdegı moŋǧol köşpendılerınıŋ mädenietı men tūrmysy turaly jaŋa mälımetter aluǧa mümkındık beredı», – dedı ekspedisiia jetekşısı, doktor Bat-Erdene Suhbaatar.
Tas zirattar – ejelgı moŋǧoldar turaly qūndy aqparat közı. Būl jerleu räsımı öte erte zamandarǧa ūlasatyn jäne moŋǧol köşpendılerınıŋ kosmogoniialyq tüsınıkterın, ölımge degen közqarastaryn körsetedı. «Hadan gertee harilaa» («Üiıne oraldy – tastarǧa») degen söz moŋǧoldar üşın tas tek jerleu orny ǧana emes, mäŋgılıktıŋ jäne qaita tırıludıŋ simvoly bolǧanyn bıldıredı.
