Qytailyq arheologter Sziansziapo qorymyndaǧy №1 molaǧa (M1) jäne oǧan japsarlas or men şūŋqyrlarǧa qazba jūmystaryn jürgızu kezınde qūrbandyqqa şalynǧan jylqylardyŋ süiegın jäne at äbzelderın tapty. Būl turaly Qytaidyŋ Ortalyq telearnasy jariialady, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly QazAqparatqa sıltep.
Aqparatqa säikes, Sziansziapo qorymy Qytaidyŋ Qūmyl qalasynyŋ Narynker qazaq auylynyŋ aumaǧynda jatyr. Ol osy aimaqtan tabylǧan jäne b.z.d. III ǧasyr men I ǧasyr aralyǧyna tän dep ūiǧarylǧan eŋ ülken, qūrylymy jete anyqtalǧan jäne eŋ jaqsy saqtalǧan qorym sanalady.
Soltüstık-batys Qytai universitetı Mädeni mūralar institutynyŋ dosentı Si Tuniuannyŋ aituynşa, arheologtar qorymnyŋ oŋtüstık bölıgındegı qūrbandyqqa şalynǧan januarlardyŋ denesı kömılgen 6 şūŋqyrdy arylta tazartqan. Nätijesınde olardyŋ törteuınıŋ ärqaisysynan az degende 20 jylqynyŋ mürdesı tabylǧan.
«Şūŋqyrlardyŋ kölemı ülken, qūrylymy kürdelı. Orta qatarda ekı şūŋqyr bar, oŋ jaqtaǧy şūŋqyrǧa jylqyşynyŋ denesı jerlengen, al sol jaqtaǧy ekı qabatty platformadan qūrbandyqqa şalynǧan 20 jylqynyŋ qaŋqasy qazyp alyndy. Sondai-aq tabylǧan altyn, temır, süiek būiymdardyŋ sany az emes, bızdıŋ oiymyzşa, būl mola iesınıŋ at üstınde ötken ömırı men tırıdegı sän-saltanatynyŋ aiǧaǧy bolu kerek. Şyǧys qatardaǧy ekı şūŋqyrdan säikesınşe 21 jäne 24 jylqynyŋ mürdesı anyqtaldy, bıraq at äbzelderı öte az, būlar mola iesıne as bolsyn dep şalynǧan qūrbandyqtar boluy yqtimal», - deidı arheolog.
Qūrbandyqqa şalynǧan jylqynyŋ barlyǧy derlık 10 jastan asqan at-aiǧyrlar. Jalpy, qūrbandyqqa şalynǧan maldyŋ türı men sany belgılı bır tärtıpke sai ekenı baiqalady. Aqyrettık būiymdardyŋ denı at äbzelderı. Sonymen qatar, kei şūŋqyrǧa adam men jylqy nemese tüie aralas kömılgen. Olar mola iesınıŋ qyzmetınde bolǧan baqtaşy qūldar boluy mümkın.
Atalǧan qorymǧa qazba jūmystary 2022 jyly bastaldy. Üş jyl boiy üzılmegen ırgelı zertteudıŋ nätijesınde arheologtar eskı qorymnyŋ negızgı mola men qosymşa şūŋqyrlardan, uaqytşa baspana men tas öŋdeitın şeberhananyŋ ornynan qūralǧanyn anyqtady.
Mamandar būl jaŋalyq Şyǧys Tian-Şan öŋırındegı ejelgı köşpendılerdıŋ özgeşe jerleu räsımın zerttep bılude maŋyzdy mänge ie ekenın aitady.
Ūqsas jaŋalyqtar
