Reseılik saıasattanýshy jáne Ortalyq Azııa boıynsha sarapshy Arkadıı Dýbnov Qazaqstannyń BRIKS uıymyna kirý týraly ótinishten bas tartýyna qatysty pikir bildirdi, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
Bul týraly Arkadıı Dýbnov telegram arnasynda málimdedi.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń keńesshisi ári baspasóz hatshysy Berik Ýálıdiń aıtýynsha, Qasym-Jomart Toqaev BRIKS sammıtine qatysady. Bul shara 22-24 qazan kúnderi Qazan qalasynda ótedi jáne oǵan 32 eldiń delegaııalary, onyń ishinde 24 memlekettiń basshylary qatyspaq.
"Prezıdentke Qazaqstannyń BRIKS qurylymyna kirý múmkindigin qarastyrý týraly usynystar tústi. Halyqaralyq qaýymdastyqtyń jaýapty jáne bedeldi múshesi retinde bizdiń elimizge mundaı usynystyń túsýi qalypty dúnıe. Bul usynysty Memleket basshysynyń ózi muqııat qarastyryp otyr jáne onyń tapsyrmasy boıynsha tıisti vedomstvolar Qazaqstannyń ulttyq múddeleri turǵysynan taldaý júrgizip jatyr. Elimiz qurylymǵa múshe bolýǵa jáne osy birlestiktiń damý perspektıvalaryna qatysty basqa da máselelerdi qaraýdyń kóp satyly proesin eskere otyryp, qazir jáne jaqyn bolashaqta BRIKS-ke múshe bolýǵa ótinish berýden qalys qalady", – dedi Berik Ýálı óz suqbatynda.
Saıasattanýshy Arkadıı Dýbnovtyń pikirinshe, sammıtke TMD elderiniń kóshbasshylary Máskeýdegi sońǵy jıyn kezinde shaqyrylǵan.
«Meniń oıymsha, bıylǵy jyly BRIKS-tiń tóraǵasy bolyp tabylatyn Reseı prezıdentiniń mundaı usynysy Keńes Odaǵynyń ydyraýy nátıjesinde paıda bolǵan memleketterdiń jetkilikti dárejede avtonomdy birlestigi retinde TMD qurylymyn buzady. Eger osy memleketterdiń barlyǵy BRIKS sammıtine shaqyrylyp, olardyń BRIKS-ke qosylý ótinishteri oń qabyldanady degen túsinik bolsa, bul meniń oıymsha, 1960 jyldardaǵy Qosylmaý qozǵalysynan ózgeshe, jańa «qosylý qozǵalysynyń» túrin kórsetedi. Ol kezde "Qosylmaý qozǵalysy" NATO blogyna da, onyń qarsylasy Varshava kelisimine de qosylǵysy kelmeıtin memleketterdi biriktirý úshin qurylǵan bolatyn. Búgin biz BRIKS-ti qurǵandardyń biriniń bul qurylymdy birneshe ondaǵan eldiń esebinen keńeıtip, ony AQSh bastaǵan Jahandyq Batysqa qarsy turatyn Jahandyq Ońtústiktiń zańdy ókili retinde jarııalaýǵa degen umtylysyn kórip otyrmyz», - dedi Arkadıı Dýbnov.
Dýbnov bul usynys TMD-nyń táýelsiz memleketterdiń birlestigi retindegi bedeline áser etýi múmkin ekenin atap ótti. BRIKS sammıtine shaqyrylǵan TMD elderine bul uıymǵa kirý týraly usynys ashyq túrde jasaldy. Saıasattanýshy muny "jańa qosylý qozǵalysy" dep sıpattaıdy, bul óz kezeginde burynǵy "qosylmaý qozǵalysyna" qarsy qubylys retinde kórinis tabady. Dýbnovtyń aıtýynsha, BRIKS-tiń qazirgi maqsattary men múddeleri, ásirese onyń jahandyq ońtústik elderin toptastyrý umtylysy, AQSh bastaǵan jahandyq batysqa qarsy áreket retinde kórinedi.
Qazaqstannyń jaqyn bolashaqta BRIKS uıymyna kirýden bas tartýy jónindegi sheshimi týraly aıta kele, Dýbnov Qasym-Jomart Toqaevtyń eldi álemdik bóliniske ákeletin qadamdardan aýlaq ustaýǵa tyrysqanyn atap ótti. Onyń pikirinshe, Qazaqstan "ortasha álemdik derjavalar" qataryna kiredi jáne osy statýsyn saqtaýǵa tyrysady.
Sarapshy BRIKS-ti NATO-ǵa balama retinde qurý áreketteri týraly da pikir bildirdi. Onyń aıtýynsha, Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń ınstıtýıonalızaııasy júzege aspaǵandaı, BRIKS-tiń de birtutas uıymǵa aınalý múmkindigi tómen. Sebebi, oǵan múshe memleketterdiń múddeleri men ustanymdary ártúrli.
Arkadıı Dýbnov sondaı-aq BRIKS-tiń jahandyq tepe-teńdikke baǵyttalǵan jańa álemdik tártipti usyna almaýy múmkin ekenin atap ótti. Onyń pikirinshe, Taıvanǵa qatysty Qytaıdyń qatań málimdemeleri bul uıymnyń beıbit sıpatta bolatynyna senimdilik bermeıdi.
Saıasattanýshy Qasym-Jomart Toqaevtyń BRIKS-ke qosylýdan bas tartý sheshimin mańyzdy kóshbasshylyq qadam dep baǵalady. Bul qadam basqa elderge de úlgi bola alady, olardyń arasynda Armenııa da bar.
«Toqaevtyń geosaıası sýbektilikti saqtap qalýǵa degen umtylysy, ıaǵnı BRIKS-ke tartylyp jatqan bir jarym-eki ondyq memlekettiń qatarynda joǵalyp ketpeýge talpynysy, meniń oıymsha, mańyzdy kóshbasshylyq qadam bolyp tabylady. Bul qadamdy Qazan sammıtine shaqyrylǵan basqa elder, sonyń ishinde TMD elderi de qaıtalaýy múmkin. Máselen, osyndaı ustanymdy Armenııa da qabyldady. Olarǵa Qazaqstannyń artynan bul usynystan bas tartý ońaıyraq bolady, sebebi bul usynystan bas tartýǵa bolatynyna kóz jetti. Al Qazaqstan muny kórsetip otyr», - dep qorytyndylady Arkadıı Dýbnov.
