Qyrǧyzstan prezidentı Sadyr Japarov öz jarlyǧymen qazırgı Qyrǧyz memleketınıŋ negızın qalauşylardyŋ tızımın bekıttı.
Fergana.agency-dıŋ habarlauynşa būl tızımge bes tūlǧa engızılgen.
İşenaly Arabaev (1882-1933) – aǧartuşy, qyrǧyz mektepterıne arnalǧan tūŋǧyş «Qyrǧyz älıppesı» («Kyrgyzskii bukvar») oqulyǧynyŋ avtory, qyrǧyz tılındegı tūŋǧyş «Erkın-Too» gazetınıŋ redaktory, «Manas» eposyn jinaqtau jäne jazu tobynyŋ jetekşısı.
İmanaly Aidarbekov (1884-1938) – Qara-Qyrǧyz Revoliusiialyq komitetınıŋ basşysy (1924-1925), Qyrǧyz ASSR Bas sotynyŋ töraǧasy (1927-1929), respublikanyŋ jeŋıl önerkäsıp jäne sauda halyq komissary.
Äbdıqadyr Orozbekov (1889-1938) – patşa armiiasyna şaqyruǧa qarsy Orta Aziia köterılısıne qatysuşy (1916), Qyrǧyz ASSR / Qyrǧyz KSR Ortalyq Atqaru komitetı töralqasynyŋ töraǧasy (1927-1937).
Äbdıkerım Sydyqov (1889-1938) – qyrǧyzdardyŋ tarihy men şejıresı turaly eŋbekterdıŋ avtory. 1916 jylǧy Orta Aziia köterılısın basuǧa kömekteskenı üşın 3-därejelı Äulie Stanislav ordenımen marapattalǧan. Sondai-aq, ol – qyrǧyz halqynyŋ avtonomiialyq memlekettılıgın qūru ideiasyn ūsynǧandardyŋ bırı. 1922 jyly jeltoqsanda KSRO qūrǧan Keŋesterdıŋ qūryltai sezınde Qyrǧyzstannyŋ jalǧyz delegaty boldy.
Jüsıp Äbdırahmanov (1901-1938) – 1920 jyldardyŋ basynda Äbdıkerım Sydyqovpen, Esenaly Arabaev jäne basqalarmen bırlesıp Türkıstan respublikasynyŋ qūramynda Tauly oblysyn qūru turaly ūsynys jasauşy. 26 jasynda Qyrǧyz ASSR Halyq Komissarlary Keŋesınıŋ töraǧasy bolyp taǧaiyndaldy.
"Däl osy azamattar HH ǧasyrdaǧy jaŋa memlekettılıktıŋ bastauynda tūryp, tılı, mädenietı men tarihy bar qyrǧyz halqynyŋ Orta Aziianyŋ basqa halyqtarymen teŋ därejede öz memleketın qūruǧa tolyq qūqyǧy bar ekenın senımdı türde däleldedı", — delıngen prezidenttık jarlyqta.
Sonymen qatar, jarlyqta joǧaryda atalǧan tūlǧalarǧa «negızın qalauşylar» ataǧynyŋ berıluı «elımızdıŋ basqa da körnektı memleket jäne saiasi qairatkerlerınıŋ otan aldyndaǧy sıŋırgen eŋbegıne nūqsan keltırmeidı» dep jazylǧan.
Jarlyq Qyrǧyzstan biyl toilaityn Qara-Qyrǧyz avtonomiialyq oblysynyŋ qūrylǧanyna (14.10.1924) 100 jyl toluyna orailastyrylǧan.
"Qara-Qyrǧyz avtonomiialyq oblysynyŋ, odan keiıngı Qyrǧyz Avtonomiialyq Keŋestık Sosialistık Respublikasy men Qyrǧyz Sosialistık Keŋestık Respublikasynyŋ qūrylu tarihy Qyrǧyzstannyŋ bolaşaq tarihy üşın orasan zor maŋyzǧa ie boldy, ol saiyp kelgende bızdıŋ egemen Qyrǧyz Respublikasynyŋ ırgetasyna ainaldy", — delıngen Jarlyqta.
Japarov el negızın qalauşy ata-babalardyŋ ruhyna taǧzym etudı ärbır qyrǧyzstandyqtyŋ qasiettı boryşy dep sanap, ükımetke mynadai tapsyrma berdı:
• oquşylar men studentterdı otansüigıştıkke tärbieleu üşın olardyŋ qyzmetı turaly materialdar äzırleu jäne taratu;
• negızın qalauşy ata-babalardy mäŋgı este saqtau maqsatynda halyq arasynda aqparattyq-nasihattau jūmystaryn jürgızu;
• osy taqyryp boiynşa ǧylymi-täjıribelık konferensiialar ötkızudı qamtamasyz etu.
Aita keteiık, qyrǧyz memlekettıgı negızın qalauşylar tızımıne engenderdıŋ barlyǧy 1930 jyldary quǧyn-sürgınge ūşyraǧan. İşenaly Arabaev 1933 jyly türmede sotqa jetpei qaitys boldy, keibır derekterde onyŋ öz-özıne qol jūmsaǧany aitylady. Qalǧandary 1938 jyly atylǧan. 1950 jyldary olardyŋ barlyǧy aqtaldy.
