Keshe aqyn, Semeıde shyǵatyn "Abaı" jýrnalynyń bas redaktory Muratbek Ospanov qaıtys boldy. Aqyn qazasyna oraı keshe jarııalanǵan Baýyrjan Omarulynyń jazbasyn nazarlaryńyzǵa usynamyz.
Búgingi sáskeden beri Abaı elin muń basyp tur. Qara óleńniń qaǵbasy qonys tepken qasıetti mekennen taǵy bir shaıyr ketti. Birjola ketti. Kelmeske ketti. Ózge óńirdiń aqyny bolýdyń jóni basqa da, Abaı týǵan topyraqtyń aqyny atanýdyń joly bólek. Jórgekte jatqanyńda jyrǵa shomyldyryp alatyn Shyńǵystaýdyń shaıyry bolǵan soń, shópti de, shóńgeni de óleń qylýǵa múlde qaqyń joq. Bul aqyn da solardyń soıynan-dy. Qazaqtyń eń myqty jyr jampozdarynyń ózine "sóziniń biri - jamaý, biri - quraý" dep qatań talap qoıǵan uly Abaıdyń ósken óńirin órisine aınaldyrǵan Muratbek Ospanovtyń óleń ólkesindegi jorǵa júrisi qalyń oqyrmanǵa maǵulym-dúr. Sol Muratbek tús áletinde baqıǵa attandy. Júregine salmaq túsipti. Jyrynyń bárin júrekpen jazǵandyki shyǵar.
Sonaý stýdent kezimizde qatar oqydyq. Keı jyldarda bir bólmede turdyq. Aqyn edi. Arqaly edi. Asaý edi. Arqandaýǵa kónbeıtin edi. Besinshi jataqhananyń shegirkóz kommendanty Lıýbov Shalamaı tań atpaı matrayna qosyp, kórpe-tósegin kóterip ketkende, esh saspastan bos kereýetiniń tusynda ilýli turǵan sergeldeńi kóp Sergeı aqynnyń sulý sýretine qarap otyryp:
Bos jatyr meniń tósegim,
Bozadan boldy-aý keselim.
Ne deıin saǵan, Esenın,
Ne deıin saǵan, Esenın?!, -
dep jyrlaǵan mańǵaz Muratbek qoı bul... Shyn aqyn-dy. Shynaıy jazatyn-dy. Óleńniń móldir tamshylarynan monshaq túzetin. Tańǵy shyqtaı taza jyr kesteleıtin. Tunyq tumadaı tabıǵı shıǵyrlar shıratylyp tógilip jatatyn onyń qara qalamynan. "Úzbeshi gúldi, úzbeshi gúldi, Ómirden onyń úmiti bar ǵoı. Anyǵyn bilmeı súımeshi qyzdy, Jigiti bar ǵoı, jigiti bar ǵoı...", - dep qıylǵan jany názik shaıyrdyń ishki álemi de izgilik pen ınabat ıirimderine toly edi.
Sonaý bir jyly KazGÝ-gradqa ákesi Qabıden ulyn izdep keldi. Bir-biriniń aýzynan túsip qalǵandaı eken. Uqsas bolǵanda da tipti endi... Tek bireýi tynbaı óleń jazady. Ekinshisiniń óleń-sóleńde sharýasy shamaly. Sózderi iri bolǵanymen, ózderi juqa, minezderi sypa, moıyndary qylqıǵan eki Ospanovtyń óń-kelbetine, qarym-qabiletine biraz boılap kórsem de, basqa pálendeı aıyrmashylyq taba almadym.
Muratbektiń myna bir shýmaǵyn búkil stýdentter qalashyǵynyń jyrqumar turǵyndary jatqa aıtatyn:
Aqyn deımiz, óleń deımiz, jyr deımiz,
Jyrymyzdy jyrtyp tastap júr keı qyz.
Tatyp alsaq, talantpyz dep shyǵamyz,
Taqym qysyp, nege tynysh júrmeımiz?!
Sóıtip, ózi noqtaǵa basy syımaıtyn adýyn asaýdyń biri bolsa da, basqa shaıyrlardy sabyrǵa shaqyratyn. Saýǵa suraıtyn. Ara aǵaıyndyqqa keletin. Aqyndyq ónerdi kıeli sanaǵannan shyǵar. Biraq ózi tıtimdeı ekenine qaramastan, sondaı shaqar. Álgi bir jyryn jyrtyp tastap júrgen jyrpyldaq qyzdarǵa eshqashan esesin jibermeıdi. Qaraýyldyń qara balasy qyz-qyrqynnyń da, jigit-jeleńniń de artyq-aýys qylyǵyn qalt ketirmeı, qaǵyta qarpyp kelip qalady. Qarpı da, tarpı da biletin ol. Sol áýenniń biri mynaý:
Sen kúlmeshi, kúlmeshi, namystanam,
Sendeılerdiń kúlkisi tanys maǵan.
Talaı-talaı tarqyldaq-barqyldaqtar,
Kúlkisimen janymdy janyshtaǵan...
Iá, onyń jany talaı janyshtaldy. Tynyshtalǵansha túıreldi. Túırelgen de, kúırelgen de shyǵar. Kúlkilerden de, túlkilerden de zábir kórgen bolýy múmkin. Ana bir jyldary Abaı aýylynyń balasy, "Abaı" jýrnalynyń bas redaktory Muratbek aqyn iri qalalarǵa da ara-tura at basyn tirep qoıatyn. Juqaltańdaý jýrnalyna qarajat izdeıdi. "Sender barda, tender bar", - dep, quzyrly mekemelerge de bir soǵyp qaıtady. Buıyrǵany bolsa, alady. Al endi buıyra qoımasa:
Bermeseń, bermeı-aq qoı lottaryńdy,
Bázbireý bılep tur ǵoı kóp daryndy.
Óltirmeı óleńimmen asyrarmyn,
Ártúrli áleýmettik toptarymdy, -
dep ándetip, qara óleń men qara sýdy qanaǵat kórip, aýylyna jol tartady. Abaıyna attanady. Semeıine syrǵıdy. Qaraýylyna qaıtady. Ómir boıy sol ólkeni meken etti. Eshqaıda jyljyǵan joq. Sol ólkede tynys tapty. Tynyshtyq tapty. Tylsym tynyshtyq. Máńgilik tynyshtyq...
Tynyshtyq demekshi, Tynyshtyqbek kóke, Syrbaz Semeıdegi aqyndar armııasynyń belgili bahadúrinen aırylypsyz... Arǵymaqqa oq tıipti. Aldymen sizge kóńil aıtamyz. Ózińiz basqaratyn Shyńǵystaýdyń shaıyrlar sherýiniń bir sarbazy kem bolatyn boldy endi...
Aldyńnan jarylqasyn, Muratbek! Muńaı, muńaı... Búgin muńaıatyn kún, sherli Shyńǵystaý...
Baýyrjan Omaruly
