Būryn men tūrǧan auyl suy syrtqa şyǧyp jatatyn sor bolǧan eken. (Jambyl obysy, Jualy audany). “Qazaqtar “Jaŋatalap” dep atalatyn körşı auylda tūrǧan. Sebebı, bızdıŋ auylda adam balasyna tūru mümkın emes edı” dep edı marqūm anaşym.
Sosyn sor basqan auylǧa jer audarylǧan nemıster köşıp kelıptı. Auyl atauyn Keŋes ükımetı “Oktiabr” dep qoiyp beredı. “Sol nemıster az jylda auyldy gül-gül jainatty” dep edı anam.
Sonda eŋ bırınşı olardyŋ jasaǧany - tereŋ aryqtar, kanaldar edı. Ol kanaldar är jerlerde su jinalatyn kölşıktermen tüiındelıp otyrady. Şöbı şüigın, tabiǧaty tamaşa. Osy künderı su basyp jatqan auyldarǧa qarap, nemısterdıŋ sol kezdegı tehnologiialyq jäne bılım jetıstıgıne älı künge jete almai keledı ekenbız ǧoi.
Tıptı auyl ışınde de su jinalatyn sailar, tereŋ aryqtar, kölşıkter boldy. Al auyldyŋ şetınde tereŋ kanal bolatyn. Ol kanal auylǧa syrttan keletın sudy bögep tūrady eken. Bala kezımde būl kanaldardyŋ qyzmetın mülde tüsınbegen de ekenbız.
Älgı nemısterdıŋ artynşa jaily, jaiqalǧan auylǧa orystar lek-legımen köşıp kele bastaidy. 1990 jyldary bızdıŋ üi alǧaşqy qazaq otbasylardyŋ bırı bolyp auylǧa qonystanǧan eken. Äke-şeşemnen bölek ekı-üş Qaraqalpaqstannan kelgen qazaq otbasy ǧana bolyp edı.
Sol tereŋ kanaldardyŋ arqasynda eş jaqtan su kütpesten egıstıkterdı jergılıktı halyq suara beretın. Balalyq şaǧymda su tasqyny bolǧany jaily mülde estımedım. Äitpese, qysta qary qalyŋ tüsedı. Kei jyldary tıptı üilerdı de qalyŋ qar basyp qalyp jūt bolǧan edı (2004-2005 jyldary).
Tauǧa jaqyndau auyl bolǧan sebeptı jauyn-şaşyn da jiı-jiı jauatyn.
Sodan-aq älgı kanaldar men kölşıkterdıŋ keremetın sezıne berıŋız.
Qūrmettı bilık ökılderı, qūrmettı käsıpkerler! Älgındei kanaldar men jasandy kölşıkterdı tek egıstık alqaptaryna ǧana emes, barlyq jaiylymdy jerlerge salu kerek. İzrail elı alaqandai susyz, jaisyz qūm dalasyn egıstıkterge ainaldyryp, kökönıs eksportynda köşbasşy bolyp otyrǧan joq pa?
Köktem kezındegı sudy soratyn kanaldar men saqtaityn kölşıkter daiyndauǧa jedel kırısuımız kerek. Kölşıkterdı emın-erkın balyq şaruaşylyǧyna da qoldana alar edık. Sonda jazdaǧy qūrǧaqşylyqta qinalmaimyz. Bolaşaqta bükıl älem su tapşylyǧynan zardap şekkelı otyr. Ol tabiǧi apattyŋ basy bastalyp ta kettı.
Endeşe, bızdıkı ne tūrys? Ne jatys?
Käsıpkerler bilıkpen bırlese otyryp būl su mäselesın jedel qolǧa alu kerek.
Meşıt salǧyş käsıpkerler osyndai iglılıktı ıske jūmylsa, qūdaidyŋ aldynda sauapty, qarapaiym halyqtyŋ aldynda da öte abroily ıs bolar edı.
