Astananyń Qylmystyq ister jónindegi aýdanaralyq soty Qylmystyq kodekstiń 63-babyna sáıkes eks-prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń nemere inisi, Ulttyq qaýipsizdik komıteti (UQK) tóraǵasynyń burynǵy birinshi orynbasary Samat Ábishke qatysty shartty jaza taǵaıyndaý sebebin túsindirdi. Alaıda oǵan shartty jaza taǵaıyndalýy taǵylǵan aıypqa qaıshy keledi, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly QazTAG-qa siltep.
Qazaqstan Respýblıkasy Qylmystyq kodeksiniń 63-babynyń 6-bóliginde: «Qylmystardyń qaıtalanýy, qylmystardyń qaýipti qaıtalanýy kezinde, adamdy asa aýyr qylmys, sybaılas jemqorlyq qylmys, terrorıstik qylmys, ekstremıstik qylmys, azaptaýlar, qylmystyq top quramynda jasalǵan qylmys, kámeletke tolmaǵandardyń jynystyq tıispeýshiligine qarsy qylmys úshin sottaǵan kezde adamdarǵa shartty túrde sottaý qoldanylmaıdy», - delingen.
Al Samat Ábishke taǵylǵan aıyptar onyń osy baptarǵa sáıkes aýyr qylmysqa jáne jemqorlyq qylmysqa barǵanyn kórsetedi.
Oǵan Qylmystyq kodekstiń 362-baby 4-bóliginde kórsetilgendeı "bılikti asyra paıdalanǵany úshin" aıyp taǵylǵan. Osy bap boıynsha jazanyń túri - múlki tárkilenip, bes jyldan on jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa jazalanady. Onda shartty jaza túri qarastyrylmaǵan.
Osyǵan oraı Astana qalasynyń qylmystyq ister jónindegi aýdanaralyq soty bılikti asyra paıdalandy dep aıyptalǵan Samatqa qatysty qylmystyq isti «qupııa» belgisimen sot otyrystaryn jabyq formatta ótken.
Sot barysynda prokýror Samat Ábishti belgili bir laýazymdardy atqarý quqyǵynan 10 jylǵa aıyryp, 8 jylǵa shartty túrde bas bostandyǵynan aıyrý jazasyn taǵaıyndaýdy surady. Qylmystyq kodekstiń 63-babynyń negizinde jazany probaııalyq baqylaý belgileı otyryp, sol merzimge shartty túrde dep sanaýdy aıqyndady. Sottalýshy kinásin tolyq moıyndap, “shyn júrekten” ókingen kórinedi.
Astana qalasynyń qylmystyq ister jónindegi aýdanaralyq sotynyń málimetinshe, sot sottalýshynyń jas balalarynyń bolýyn jáne onyń "shyn júrekten ókinýin" jazany jeńildetetin mán-jaılar dep tanyǵan.
Áleýmettik jelide de Samat Ábishke taǵylǵan aıyp pen jaza kóptiń talqysyna túsýde. Jeli qoldanýshylary: “Otanyna opasyzdyq jasaǵanǵa shartty túrde 8 jyl az” dese, biri “ómir boıyna jazasyn alý kerek” dep jazyp jatty. Pikir bildirýshilerdiń birazy “Bul - Eski Qazaqstannyń kórinisi” deıdi.
Eske salaıyq, 2022 jyldyń qyrkúıeginde aǵasy Qaırat Satybaldynyń soty bastalarda Samat Ábishtiń “amal jasap jatyrmyn" degen vıdeosy kezdeısoq tarap ketken bolatyn.
Nazarbaevtyń nemere inisi Samat Ábish Qańtar oqıǵasynan keıin kóp uzamaı Ulttyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń birinshi orynbasary qyzmetinen aıyryldy.
2023 jyldyń 19 qyrkúıeginde Samat Ábishtiń ústinen «Qańtar oqıǵasy» kezinde bıligin jáne qyzmettik ókilettigin asyra paıdalanǵany úshin qylmystyq is qozǵalǵany belgili boldy.
2024 jyldyń 15 qańtarynda Ábishtiń isi sotqa jiberilgeni anyqtalyp, 28 aqpanda Bas prokýrordyń orynbasary Áset Shyndalıev bul is sotta ekenin málimdedi.
Keıin Samat Ábish Qańtar oqıǵasy boıynsha kináli dep tanylyp, shartty túrde sottalǵany anyqtaldy. Sonymen qatar, prokýrordyń ony shartty túrde jazalaýdy suraǵany, sot bul is boıynsha aýyrlatatyn mán-jaılardy belgilemegeni belgili boldy. Ishki ister mınıstrliginiń málimetinshe, qazir Ábish probaııalyq baqylaýda.
Al Samat Ábishtiń tikeleı basshysy bolǵan, UQK-nyń burynǵy tóraǵasy Kárim Másimovke Qylmystyq kodekstiń 175-babynyń 1-bóligi boıynsha "memleketke satqyndyq jasady" degen aıyp taǵylyp, ol 18 jylǵa sottalǵan edi. Qańtar oqıǵasynda kem degende 238 adam qaza tapqan.
