Almaty qalasy Alatau audandyq sotynda Ǧalymjan Jaqiianovtyŋ “Adyrna” ūlttyq portaly men Tölen Toqtasynovqa bergen şaǧymy boiynşa azamattyq ıstıŋ şeşımı jariialandy.
4 nauryzda jariialanǧan sot qorytyndysy “Adyrna” ūlttyq portalynyŋ YouTube arnasyndaǧy sūhbatty öşıruge jäne ondaǧy derekterdı joqqa şyǧaruǧa şeşım şyǧardy. Al Tölen Toqtasynovqa 200 myŋ teŋge töleudı jüktedı jäne “Adyrnaǧa” qoiylǧan qarjylyq talaptar negızsız dep tanyldy.
Semei men Pavlodar oblystarynyŋ būrynǧy äkımı Ǧalymjan Jaqiianov būǧan deiın de 30 jyl ajyramastai bırge bolǧan dosy Tölen Toqtasynov pen onyŋ jūbaiy Alma Toqtasynovanyŋ üstınen bırneşe ret aryz bergen bolatyn. Sondai-aq, sot nätijesınde Jaqiianovtyŋ aryzyn negızsız dep tauyp, joqqa şyǧarǧan edı. Būǧan deiın “Dostar dauy” turaly bırneşe material arnadyq.
Al “qasqa ainalǧan ekı dos” arasyndaǧy dau-damaiǧa jurnalistıŋ ne qatysy bar dersız?! Endeşe, basynan bastaiyq.
EKI ALYP SÜIKENSE, ORTASYNDA JURNALİST JAPA ŞEGEDI
2023 jyldyŋ 2 qaŋtarynda “Adyrna” ūlttyq portalynyŋ YouTube arnasy Tölen Toqtasynovtan sūhbat aldy. Sūhbat barysynda Toqtasynov Jaqiianovpen arada tuyndaǧan moŋǧoliialyq ALGT kompaniiasyna qatysty janjal turaly aitady. https://youtu.be/hqlrELQ3QJw?si=rSUuctY3myDkwgYY Eks-deputat 2022 jyly Moŋǧoliianyŋ bırqatar BAQ-ynda jariialanǧan Jaqiianovtyŋ alaiaqtyǧy turaly materialdarǧa, sondai-aq serıktester Jaqiianovtyŋ aramdyǧy turaly aitatyn ıskerlık hattarǧa sılteme jasai otyryp, dosy Jaqiianovtyŋ öz ısın zaŋsyz jürgızıp jatqanyn habarlady. Jaqiianov būl sūhbatty körgennen keiın, şyndyqqa säikes kelmeitın aqparat bar dep şeşıp, Toqtasynovtan ony joqqa şyǧaruyn, al “Adyrna” jurnalisterınen videomaterialdy öşıruın, odan keşırım sūrauyn, sondai-aq, jauapkerlerdıŋ ärqaisysynan moraldyq şyǧyn retınde 1 million teŋge talap etken. Degenmen, “Adyrna” jurnalisı Jaqiianov joldaǧan sotqa deiıngı şaǧymnan keiın videony öşırgen joq. Öitkenı, oǧan deiın bırneşe ret Jaqiianovtyŋ özın sūhbatqa şaqyryp, tıptı Toqtasynovpen aşyq alaŋ ūsynǧan edı. Alaida, Jaqiianov sūhbat bermek tügılı, bailanysqa şyqpady. Sottaǧy jaryssöz barysynda «Adyrna Media Holding» JŞS ökılı Orynbek Kenjebaev jurnalisterge qarsy talap aryzdyŋ negızsız ekenın aitty.JAQİIаNOV NE SŪRAIDY?
Al Jaqiianovtyŋ ökılı Iýliia Verşinina pıkırtalasta öz qorǧauşysynyŋ sūhbatty joqqa şyǧaruǧa jäne 2 million teŋgenı öndırıp aluǧa niettı ekenın taǧy da rastady. Verşininanyŋ aituynşa, Toqtasynovtyŋ sūhbatta jariialaǧan aqparaty moŋǧoldyq BAQ-tan alynǧan degen uäjderı negızsız, öitkenı saraptamanyŋ mazmūny Toqtasynovtyŋ sūhbatta BAQ-qa sılteme jasaǧanyn körsetpeidı. Jaqiianov ökılınıŋ aituynşa, “Adyrna” jurnalisı būl aqparatty keŋ auditoriiaǧa ūsynbas būryn sūrau salular jıberu nemese zaŋmen tyiym salynbaǧan basqa ädıster arqyly onyŋ dūrystyǧyn tekseru şaralaryn qabyldauǧa mındettı bolǧan.«ÖZ SÖZIMNEN BAS TARTPAIMYN»
Tölen Toqtasynov bolsa, atalǧan talaptarmen tolyq kelıspeitının aitty. - Men sūhbatta jariialaǧan aqparat aşyq derekközderden alyndy. Atap aitqanda, Moŋǧoliiada Jaqiianovqa qatysty alaiaqtyq faktısı boiynşa qylmystyq ıs qozǧaldy» dep habarlaǧan bolatyn. Odan ärı sūhbatymda Jaqiianov Moŋǧoliianyŋ jemqor şeneunıkterınıŋ kömegımen barlyq mäselenı aqşa esebınen şeşıp otyrǧanyn aittym. Būl jerde men taǧy da BAQ-ta jazylǧandarǧa sılteme jasadym. Men “Adyrna” portalyna bergen sūhbatymda aitqan bırde-bır öz sözımnen bas tartpaimyn jäne onymen Jaqiianovtyŋ ar-namysyna, abyroiyna jäne ıskerlık bedelıne qol sūqqanyma senbeimın jäne talap aryzdy qanaǧattandyrudan bas tartuyŋyzdy sūraimyn, - deidı Tölen Toqtasynov. Toqtasynov Ūlan-Bator prokuraturasynyŋ 2022 jylǧy 1 qyrküiektegı Jaqiianov «aiyptaluşy» retınde körsetılgen jauabymen öz ūstanymyn küşeittı. Jauap ALGT ısındegı taǧy bır aspektke qatysty boldy. Iаǧni, Jaqiianovtyŋ kompaniia aksiialaryn Qytai azamaty Li Szian Iýǧa qalai satqany turaly aitty. - Aiyptaluşy Ǧalymjan Jaqiianov alaiaqtyq jolmen jäbırlenuşı Qytai azamaty Li Szian Iýdy ALGT kompaniiasynyŋ tüpkı iesı ekenıne sendırdı. Aiyptaluşy jäbırlenuşını senımıne qiianat jasap, qasaqana aldaǧan. Söitıp, şyndyqty jasyryp, Qytai azamatyn adastyryp, ädeiı aldyn ala kelısımge kelgen. Būl kelısım ALGT aksiialarynyŋ 100% satyp alu-satu şartyn jasauǧa negız boldy. Osy kelısım negızınde aiyptaluşy 13 ret aqşany qolma-qol jäne banktık esepşot arqyly alǧan, būl jeke alaiaqtyq äreketı üşın keltırılgen şyǧynnyŋ jalpy somasy 775 myŋ dollardy qūraidy, - dep atap öttı Toqtasynov. Jaryssözden keiın sot keŋesu bölmesıne kettı. Şeşımı 1 nauryzda şyǧuy qajet etedı. Degenmen, şeşımge arnalǧan sot otyrysy keiınge şegerılıp, 4 nauryz künı onlain öttı. Sot qorytyndysynda talap aryz ışınara qanaǧattandyryldy. Tölen Toqtasynov sot şeşımı boiynşa sūhbattaǧy aqparattyŋ «şyndyqqa säikes kelmeitın bölıgın terıske şyǧaryp», 200 myŋ teŋge kölemınde moraldyq şyǧyn töleuı tiıs. Al “Adyrna” portaly moraldyq şyǧyndy töleuden bosatyldy. Sottyŋ pıkırınşe, jurnalist Jaqiianovqa mūndai zalal keltırmegen. Alaida “Adyrna” portaly sol sūhbatty tolyǧymen öşıruge mındetteldı. Degenmen, būl mäselege nükte qoiu älı erte. Tölen Toqtasynovtyŋ qorǧauşysy Gauhar Sälımbaeva audandyq sottyŋ şeşımın joǧary tūrǧan sotqa şaǧymdanatynyn aitty.«SÖZ BOSTANDYǦY QAIDA QALDY?»
YouTube arnadaǧy Toqtasynovtan alǧan sūhbatty tolyq öşıruge mındettelgen “Adyrna” ūlttyq portalynyŋ basşysy, videomaterialda Toqtasynovpen sūhbattasuşy, jurnalist Arman Äubäkır sot şeşımıne qanaǧattanbaitynyn aityp, bırneşe sūraq joldady: «1. Cotqa sebep bolǧan Toqtasynovtyŋ sūhbatynan soŋ «Adyrna» Jaqiianovqa alaŋ ūsynyp, sūhbat beruın sūraǧan. Bıraq oǧan ne «iä», ne «joq» degen jauap aitylmady. Onda Jaqiianov nege “Adyrna” ūlttyq portalyna sūhbat beruden bas tartty? Sotqa bergenge deiın el aldyna şyǧyp, män-jaidy özı tüsındırse, būl, demokratiialyq niettegı ol kısınıŋ özıne jaqsy emes pe edı?- Ekı eks-dostyŋ arasyndaǧy dau boiynşa bız kımnıŋ pozisiiasy dūrys, kımnıŋ pozisiiasy būrys ekenın naqty bılmeimız. Bız öz Iýtubtaǧy arnamyzǧa şyǧyp qalaişa “Tölen Toqtasynov ötırık aitady” dep aqparat bere alamyz? Nemese kerısınşe “Jaqiianov serıktesterın aldap kettı” dep qalaişa mälımet beremız? Būl - dūrys emes. Tura sol siiaqty Tölen Toqtasynov öz pozisiiasyn aitqany tärızdı, Ǧalymjan Jaqiianov ta öz pozisiiasyn Iýtub arnamyzǧa şyǧyp mälımdeuıne bız barynşa müddelı boldyq. Sonda ǧana “qūda da tynyş, qūdaǧi da tynyş” bolar edı. Joq, dau dauǧa ūlasyp, ıs jurnalistı sotqa berumen ūlasyp jatyr. El auzyndaǧy ūnasymdy tūlǧa, azamat retınde Jaqiianovtyŋ öz “aqiqatyn” özı kelıp aituǧa talpynbauy mülde tüsınıksız jait.
- Iýtub arnamyzdaǧy negızgı janr - sūhbat. Jaqiianovtyŋ ornyna däl özındei eşkım kelıp sūhbat berıp, Toqtasynovtyŋ sūhbatyn joqqa şyǧara almaityny anyq. «Adyrna» portaly Jaqiianovtyŋ ornyna, nemese Toqtasynovtyŋ ornyna jauap bermese kerek edı.
- Bız Jaqiianovtyŋ jaqtastary ūsynǧan maqalalardy jedel jariialap berıp otyrdyq. Aitpaqşy, onyŋ türmede otyrǧan M. Tuleev esımdı advokaty bergen orysşa mälımdemeden “maǧan qatysy joq” dep bas tartqan jaǧdaiy da bar. Sözbe-söz aumaityn qazaqşasy Jaqiianov paraqşasynda künı bügınge deiın tūr.
Dana Nūrmūhanbet
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
