Bügın — Ahmet Baitūrsynūly atylǧan kün

3744
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2023/12/img_6874.jpeg
Bügın — ūlt ūstazy Ahmet Baitūrsynūly atylǧan kün, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı. Qazaqtyŋ belgılı aqyny, ǧalym, türkıtanuşy, publisist, pedagog, audarmaşy, qoǧam qairatkerı 1872 jyly 5 qyrküiekte qazırgı Qostanai oblysy, Jangeldı audany Sarytübek auylynda düniege keldı. Ahmet Baitūrsynūly qazaq halqynyŋ intellektual ūlt boluyna, sanasy azat, oiy aşyq atanuyna yqpal ettı. Ol "Qazaq" gazetınıŋ alǧaşqy redaktory boldy. Gazet betterınde Ahmet Baitūrsynūly özınıŋ pıkırlesterımen bırge qazaq tılınıŋ damu mäselesın köterıp, halyqty bırlıkke jäne saiasi küreske şaqyrdy. 1917 jylǧy revoliusiia kezınde körnektı tūlǧa qazaq halqynyŋ ūlttyq müddesın qorǧaǧan Alaş qairatkerlerınıŋ tobyn basqaryp, ūlt intelligensiiasynyŋ ruhani köşbasşysy atandy. Ol özınıŋ jaqtastary Älihan Bökeihanūly jäne Mırjaqyp Dulatūlymen bırge qazaq halqynyŋ bostandyǧy üşın kürestı. Ahmet Baitūrsynūlyn atu turaly alǧaşqy şeşım 1930 jyldyŋ 4 säuırınde şyqqan edı. Keiın būl ükım bırneşe ret özgertılıp, ūlt ūstazyna orys ziialylarynyŋ özı araşa tüsedı. Osylaişa ol aidau men quǧynnyŋ arasynda adam tözgısız jaǧdaida ömır sürse de, 1937 jylǧa deiın qazaq müddesıne qyzmet etuge mümkındık aldy. 5 ret sottalyp, 2 ret jer audarylǧan Ahmet Baitūrsynūly 1937 jyly 8 qazanda soŋǧy ret tūtqyndalyp, 8 jeltoqsanda atu jazasyna kesıldı. Oǧan «halyq jauy» degen aiyp taǧylǧan bolatyn. Qoǧam qairatkerınıŋ jaqtastaryn, tuǧan-tuystaryn qudalau 1988 jylǧa deiın jalǧasty. 1988 jyldan keiın Qazaqstandaǧy köptegen köşe, mektepterge Baitūrsynūlynyŋ esımı berıldı. Bügıngı taŋda Tıl bılımı instituty, Qostanai öŋırlık universitetı ūly tūlǧanyŋ esımımen atalady.
Pıkırler