Búgin Qazaqstan Respýblıkasynyń Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev Dýbaıda COP28 konferenııasynda «Taý júıelerin, muzdyqtar men erekshe túrlerdi (Ortalyq Azııa pavılony) saqtaý boıynsha klımattyq is-sharalar» plenarlyq otyrysynda sóz sóıledi, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly.
Bul kezdesýdiń uıymdastyrýshylary Qyrǵyzstan jáne Qar barysy men ekojúıeni qorǵaý jónindegi jahandyq baǵdarlamanyń (GSLEP) hatshylyǵy.
Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev óz sózinde barystyń Qazaqstan men Ortalyq Azııadaǵy sırek kezdesetin iri jyrtqyshtardyń biri ekenin, ol 1978 jyly elimizdiń Qyzyl kitabyna engizilgenin atap ótti. Barys respýblıkanyń memlekettik rámizi bolyp tabylady jáne qazaq halqynyń baǵa jetpes tabıǵı jáne mádenı murasyn kórsetetin úlken áleýmettik máni bar. Ótken ǵasyrdyń 80 jyldarynyń basynda Qazaqstandaǵy barystyń sany nebári 180-200 dara boldy. Býhgalterlik esep boıynsha qazir elimizde 300-400-deı barys mekendeıdi. Qazaqstan Úkimeti qabyldaǵan birqatar júıeli sharalar qazirgi ýaqytta barys sanyn ulǵaıtýǵa múmkindik berdi.
«Sonymen birge, kólik ınfraqurylymynyń damýy barystyń mekendeıtin ortasynyń eleýli bólshektenýine jáne popýlıaııasynyń oqshaýlanýynyń kúsheıýine ákeledi. Qala mańynda eldi mekenderdiń kóp bolýy da janýardy alańdatatyn faktor bolyp tabylady. Sońǵy jyldary týrıster úshin qolaıly jerler kóbeıip keledi. Al klımattyq jaǵdaılardyń ózgerip, qar jamylǵysynyń azaıýyna baılanysty qysqy maýsymda, barystyń juptasý kezeńinde týrıster aǵyny aıtarlyqtaı artty. Sondyqtan bizdiń aldymyzda erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtarda ekotýrızmdi damytý men janýarlardy qorǵaý arasyndaǵy tepe-teńdikti saqtaý mindeti tur. Halyqaralyq mamandandyrylǵan uıymdardyń usynystaryn ázirleı otyryp, barysty jáne onyń mekendeý oryndaryn tereń zertteý qajet», - dep atap ótti Erlan Nysanbaev.
Sonymen qatar sóz sońynda kezdesýge qatysýshylardyń nazaryn qazirgi zamannyń úlken syn-qateri Qazaqstandy da alańdatyp otyrǵan – klımattyń ózgerýi problemasyn aýdardy.
Aıta ketý kerek, taýly ekojúıelerdi, muzdyqtar men qar barysyn saqtaý máselelerin talqylaýǵa arnalǵan plenarlyq otyrysta Qyrǵyzstan, Mońǵolııa, Nepal Federatıvtik Demokratııalyq Respýblıkasy, Ózbekstan, Pákistan, Tájikstannyń tıisti mınıstrlikteriniń ókilderi, sondaı-aq halyqaralyq seriktes uıymdar da baıandamalar jasady: Shveıarııanyń Qorshaǵan ortany qorǵaý jónindegi federaldyq bıýrosy, Jahandyq ekologııalyq qor, Snow Leopard Trust, Taýlardy keshendi damytýdyń halyqaralyq ortalyǵy (ICIMOD). Sonymen qatar Ortalyq Azııa pavılonynda GSLEP halyqaralyq úılestirýshisi doktor Kýstýb Sharma GSLEP hatshylyǵynyń (Qar barysyn jáne ekojúıeni qorǵaýdyń jahandyq baǵdarlamasy) «Qar barysy – úshinshi polıýstegi klımattyń ózgerýine beıimdelý jáne turaqtylyq boıtumary» atty prezentaııa jasady.
«Adyrna» ulttyq portaly
