Qostanaı oblysynda Sovet kezinen qalǵan onamastıkalyq ataýlardy aýystyrý áli jalǵasyp keledi. Sol kezdegi saıası júıe baılap tańǵan ataýdyń kópshiligi sonshalyq – bir ataý ondaǵan márte qaıtalana qoıylǵan. Sonyń biri – Lenın atyndaǵy qaptaǵan kóshe.
"Adyrna" ulttyq portalynda "KSRO-nyń 60 jyldyǵy" men "Lenın" kóshelerin jaryqtandyrýǵa 3 405 892.86 teńge bólindi" degen materıal jarııalanǵan edi. Soǵan oraı Qostanaı oblystyq Qoǵamdyq damý basqarmasy sol jarııalanymǵa qatysty jaýap berdi, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portalynyń tilshisi.
Atalǵan maqalada Jańa Qazaqstannyń «KSRO-nyń 60 jyldyǵy» men «Lenın» kóshelerin jaryqtandyryp jatqany qulaqqa jaǵymsyz estiletini, Táýelsizdik alǵanymyzǵa 30 jyldan asyp ketse de, Qostanaı oblysy súıegi baıaǵyda qýrap qalǵan Lenındi, sol Lenın qurǵan KSRO-ny sanadan óshire almaı otyrǵany synǵa ilikken bolatyn.
Osy jarııalanymǵa baılanysty Adyrna ulttyq portaly Qostanaı oblystyq Qoǵamdyq damý basqarmasyna: "Oblys aýmaǵyndaǵy "KSRO-nyń 60 jyldyǵy", "Lenın" sekildi júzdegen KSRO-dan qalǵan kóne ataýlardy ózgertý jumysy qashan qolǵa alynady? Oblystaǵy onomastıkalyq ahýal qandaı? Bıylǵy jyly qansha eldimeken, qansha kóshe qazaqylandy?" degen saýaldar joldaǵan edi.
Ol suraqtarǵa oblystyq Mádenıet basqarmasy jaýap berdi.
"Mádenıet basqarmasy Qostanaı oblysy aýmaǵyndaǵy qazirgi tańdaǵy onomastıkalyq ahýal boıynsha hatyńyzben muqııat tanysa otyra kelesini málimdeıdi.
Oblysymyzda onomastıkalyq jumystar normatıvtik-quqyqtyq aktilerge jáne joǵary turǵan memlekettik organ bekitken arnaıy krıterıılerge sáıkes júzege asyrylýda.
1.Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy onomastıkalyq jumystardy uıymdastyratyn ádistemelik usynymdar talabyna sáıkes kóshelerdiń ataýlaryn ózgertýden jarty jyl buryn turǵyndarmen dáıekti túsindirý jumystary júrgizilip otyrady.
Osydan 5 jyl buryn oblys aýmaǵynda Lenın, Komsomolskaıa, Sovetskaıa, Oktıabrskaıa, 40,50,60,70 let Oktıabrıa kóshe ataýlary bolǵan. Sodan bergi ýaqytta ıdeologııalyq turǵydan eskirgen Lenın atyndaǵy 21 kósheniń, Oktıabrskaıa – 12, Sovetskaıa – 8, Komsomolskaıa – 7 ataýlary ózgertildi. Bul baǵyttaǵy jumys aldaǵy ýaqytta óz jalǵasyn tabatyn bolady.
2.Óńirimizde onomastıkalyq jańarý, ıdeologııalyq turǵydan eskirgen ataýlardy ulttyq tanymǵa jaqyn, tarıhı ataýlarmen aýystyrý boıynsha zııaly qaýym ókilderi, tarıhshy ǵalymdar, ólketanýshylar, oblystyq onomastıka komıssııasynyń músheleri, qoǵamdyq birlestikterdiń jetekshileri, buqaralyq aqparat quraldary, blogerlerdiń qatysýymen konferenııalar, semınarlar, dóńgelek ústelder ótkizilip, turǵyndar arasynda keń aqparattyq-túsindirý jumystary júrgiziledi.
Osyǵan baılanysty óńirimizdegi onomastıkalyq jańarý máselesi boıynsha túsindirý jumystaryn kúsheıtý maqsatynda 2023 jylǵy 12-15 maýsym aralyǵynda qoǵam qaıratkeri Dos Kóshimniń, oblystyq onomastıka komıssııasynyń múshesi Qalqaman Jaqyptyń qatysýymen Áýlıekól, Qarabalyq, Fedorov, Denısov, Jitiqara, Uzynkól aýdandary, Qostanaı qalasyndaǵy turǵyndarmen, iri kásiporyndar qyzmetkerlerimen kezdesýler uıymdastyrylyp ótkizildi.
2017 jyldan beri oblys boıynsha barlyǵy 168 ataý ózgertilip, onyń ishinde 1 aýdan, 1 qala, 8 aýyldyq okrýg, 8 aýyl, 119 kóshe, 31 obekt ulttyq tanymǵa jaqyn ataýlandy.
Sonyń ishinde Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyqtarymen Taran aýdany Beıimbet Maılın aýdany (24.06.2019j. №29), Qostanaı aýdanynyń ortalyǵy Zatobol kenti aýdandyq mańyzdaǵy Tobyl qalasy bolyp ózgertildi (02.01.2020j.№ 235).
2023 jyldyń basynan bergi ýaqytta oblys boıynsha 3 kóshe jáne 3 aýyl, 1 aýyldyq okrýg, 4 mekteptiń ataýlary ózgertildi" degen jaýap keldi.
Árıne, Qostanaıdyń qazaqylanýy memlekettik ıdeologııa úshin kezek kúttirmeıtin másele. Aldaǵy ýaqytta qostanaılyq shendiler bul máselege sergek qaraıdy dep úmittenemiz!
Qanat Birlikuly
«Adyrna» ulttyq portaly
