Qostanai oblysynda Sovet kezınen qalǧan onamastikalyq ataulardy auystyru älı jalǧasyp keledı. Sol kezdegı saiasi jüie bailap taŋǧan ataudyŋ köpşılıgı sonşalyq – bır atau ondaǧan märte qaitalana qoiylǧan. Sonyŋ bırı – Lenin atyndaǧy qaptaǧan köşe.
"Adyrna" ūlttyq portalynda "KSRO-nyŋ 60 jyldyǧy" men "Lenin" köşelerın jaryqtandyruǧa 3 405 892.86 teŋge bölındı" degen material jariialanǧan edı. Soǧan orai Qostanai oblystyq Qoǧamdyq damu basqarmasy sol jariialanymǧa qatysty jauap berdı, dep habarlaidy «Adyrna» ūlttyq portalynyŋ tılşısı.
Atalǧan maqalada Jaŋa Qazaqstannyŋ «KSRO-nyŋ 60 jyldyǧy» men «Lenin» köşelerın jaryqtandyryp jatqany qūlaqqa jaǧymsyz estıletını, Täuelsızdık alǧanymyzǧa 30 jyldan asyp ketse de, Qostanai oblysy süiegı baiaǧyda qurap qalǧan Lenindı, sol Lenin qūrǧan KSRO-ny sanadan öşıre almai otyrǧany synǧa ılıkken bolatyn.
Osy jariialanymǧa bailanysty Adyrna ūlttyq portaly Qostanai oblystyq Qoǧamdyq damu basqarmasyna: "Oblys aumaǧyndaǧy "KSRO-nyŋ 60 jyldyǧy", "Lenin" sekıldı jüzdegen KSRO-dan qalǧan köne ataulardy özgertu jūmysy qaşan qolǧa alynady? Oblystaǧy onomastikalyq ahual qandai? Biylǧy jyly qanşa eldımeken, qanşa köşe qazaqylandy?" degen saualdar joldaǧan edı.
Ol sūraqtarǧa oblystyq Mädeniet basqarmasy jauap berdı.
"Mädeniet basqarmasy Qostanai oblysy aumaǧyndaǧy qazırgı taŋdaǧy onomastikalyq ahual boiynşa hatyŋyzben mūqiiat tanysa otyra kelesını mälımdeidı.
Oblysymyzda onomastikalyq jūmystar normativtık-qūqyqtyq aktılerge jäne joǧary tūrǧan memlekettık organ bekıtken arnaiy kriteriilerge säikes jüzege asyryluda.
1.Qazaqstan Respublikasyndaǧy onomastikalyq jūmystardy ūiymdastyratyn ädıstemelık ūsynymdar talabyna säikes köşelerdıŋ ataularyn özgertuden jarty jyl būryn tūrǧyndarmen däiektı tüsındıru jūmystary jürgızılıp otyrady.
Osydan 5 jyl būryn oblys aumaǧynda Lenin, Komsomolskaia, Sovetskaia, Oktiabrskaia, 40,50,60,70 let Oktiabria köşe ataulary bolǧan. Sodan bergı uaqytta ideologiialyq tūrǧydan eskırgen Lenin atyndaǧy 21 köşenıŋ, Oktiabrskaia – 12, Sovetskaia – 8, Komsomolskaia – 7 ataulary özgertıldı. Būl baǧyttaǧy jūmys aldaǧy uaqytta öz jalǧasyn tabatyn bolady.
2.Öŋırımızde onomastikalyq jaŋaru, ideologiialyq tūrǧydan eskırgen ataulardy ūlttyq tanymǧa jaqyn, tarihi ataularmen auystyru boiynşa ziialy qauym ökılderı, tarihşy ǧalymdar, ölketanuşylar, oblystyq onomastika komissiiasynyŋ müşelerı, qoǧamdyq bırlestıkterdıŋ jetekşılerı, būqaralyq aqparat qūraldary, blogerlerdıŋ qatysuymen konferensiialar, seminarlar, döŋgelek üstelder ötkızılıp, tūrǧyndar arasynda keŋ aqparattyq-tüsındıru jūmystary jürgızıledı.
Osyǧan bailanysty öŋırımızdegı onomastikalyq jaŋaru mäselesı boiynşa tüsındıru jūmystaryn küşeitu maqsatynda 2023 jylǧy 12-15 mausym aralyǧynda qoǧam qairatkerı Dos Köşımnıŋ, oblystyq onomastika komissiiasynyŋ müşesı Qalqaman Jaqyptyŋ qatysuymen Äulieköl, Qarabalyq, Fedorov, Denisov, Jıtıqara, Ūzynköl audandary, Qostanai qalasyndaǧy tūrǧyndarmen, ırı käsıporyndar qyzmetkerlerımen kezdesuler ūiymdastyrylyp ötkızıldı.
2017 jyldan berı oblys boiynşa barlyǧy 168 atau özgertılıp, onyŋ ışınde 1 audan, 1 qala, 8 auyldyq okrug, 8 auyl, 119 köşe, 31 obekt ūlttyq tanymǧa jaqyn ataulandy.
Sonyŋ ışınde Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ Jarlyqtarymen Taran audany Beiımbet Mailin audany (24.06.2019j. №29), Qostanai audanynyŋ ortalyǧy Zatobol kentı audandyq maŋyzdaǧy Tobyl qalasy bolyp özgertıldı (02.01.2020j.№ 235).
2023 jyldyŋ basynan bergı uaqytta oblys boiynşa 3 köşe jäne 3 auyl, 1 auyldyq okrug, 4 mekteptıŋ ataulary özgertıldı" degen jauap keldı.
Ärine, Qostanaidyŋ qazaqylanuy memlekettık ideologiia üşın kezek küttırmeitın mäsele. Aldaǧy uaqytta qostanailyq şendıler būl mäselege sergek qaraidy dep ümıttenemız!
Qanat Bırlıkūly
«Adyrna» ūlttyq portaly
