Jarty ǵasyrdan astam ýaqyttan beri qazaq jýrnalıstıkasynyń kósegesin kógertýge úlesin qosyp kele jatqan jýrnalıst, Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty, Qazaqstan Jazýshylar Odaǵynyń, Qazaqstan Jýrnalıster Odaǵynyń múshesi, «Balbulaq» respýblıkalyq jýrnalynyń, «Dertke daýa» respýblıkalyq medıınalyq gazetiniń bas redaktory, samaıyn qyraý shalǵan qalamger 77 jastaǵy Maǵıra Qojahmetovamen suhbat qurdyq.
Maǵıra Qojahmetova - 1946 jyly 5 aqpanda Kókshetaý oblysy, Zerendi aýdany, Qoshqarbaı aýylynda dúnıege keldi.
Kókshetaý kitaphana tehnıkýmyn bitiredi. Mektepte, kitaphanada jumys isteıdi. 1969 jyly Qazaq Memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen.
Respýblıkalyq «Lenınshil jas» (qazirgi «Jas alash») gazetinde 1981 jylǵa deıin qyzmet istegen. 1981—1992 jyldary «Qazaqstan áıelderi) jýrnalynda, 1992—1994 jyldary «Densaýlyq» jýrnalynda, 1994—1996 jyldary «Aı», 1996 jyldan «Aq jelken» jýrnalynda qyzmet etken. 2002 jyldan bastap balalarǵa arnalǵan «Balbulaq» jýrnalyn, 2005 jyldan beri kópshilikke arnalǵan medıınalyq, tanymdyq «Dertke daýa» gazetin shyǵaryl keledi.
«Kúnniń altyn synyǵy», «Álem-áýen», «Jyly shyraı», «Adam qupııa», « Jantásilim», «Japadan jalǵyz» kitaptarynyń, kóptegen tanymdyq materıaldardyń, shyǵarmashylyq portretterdiń avtory. 2006 jyly shyqqan Qazaqstannyń Halyq jazýshysy, aqyn Márııam Hakimjanovanyń III tomdyq shyǵarmalar jınaǵyn qurastyrǵan.
1982 jyly Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesi Teralqasynyń Qurmet gramotasymen, 2006 jyly «Eren eńbegi úshin» medalimen marapattalǵan. Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty (2008).
- Sizdiń kózqarasyńyz boıynsha búgingi jýrnalıstıka men burynǵy jýrnalıstıkanyń aıyrmashylyǵy qandaı?
- Keshegi jýrnalıstıka men búgingi jýrnalıstıkany, árıne, salystyrýǵa bolmaıdy. Óıtkeni, jýrnalıstıka zamannyń aǵymyna qaraı damıdy. Máselen, seniń óziń mektepti endi bitirip jatyrsyń, soǵan qaramastan jýrnalıstıkanyń barlyq salasynda keremet eńbek etip, talaı adamnan suhbat alyp júrsiń. Menen de suhbat alyp otyrsyń, men dán rızamyn jáne Qaraqat, seniń jeńisteriń úshin óte qýanyshtymyn. Sen sondaı izdenesiń, sonshalyqty mándi materıaldar, maqalalar jazasyń. Buny men ózimniń jýrnaldarymda, gazetterimde jarııalap kelemin. Jýrnalıstıkanyń arasyndaǵy aıyrmashylyqty tipti, seniń ǵana shyǵarmashylyǵyńnan baıqaýǵa bolady. Búgingi jýrnalıstıka men keshegi jýrnalıstıkanyń arasy, árıne, jer men kókteı. Meniń tolqynym, meniń zamandastarym jýrnalıstıkany kórkemdik bıiktikke jetkizgen. Al senderdiń zamandaryń múldem basqa. Jýrnalıstıkanyń aqparattyq mańyzy zor. Men seniń izdenisińnen, seniń bizge jazǵan dúnıelerińnen qarap otyryp túrli termınderdi baıqaımyn. Seniń jaqynda «Meniń mýltımedıalyq bir kúnim» degen eńbegińdi oqyp qaıran qaldym. Sebebi, ondaǵy termınderdiń ózin túsiný úshin izdený kerek. Portaldardan basqa da tolyp jatqan saıttardy zertteýińniń ózinen talaı jańalyqty taýyp otyrmyn. Qazirgi jýrnalıstkany bizdiń kezeńmen, bizdiń zamanmen salystyrýǵa bolmaıdy. Ókinishke oraı men uqpaıtyn túrli termınder, túrli ataýlar paıda bolýda. Mysaly, data jýrnalıstıka deıdi, bul ne dep oılasam, kádimgi derekti jýrnalıstıka eken. Bunyń óziniń de bir keremet damýy bar. Sondyqtan da, zamannyń talabyna saı sender eńbek etesińder, al men árıne, senderden úırenemin. Jýrnalıstıka bul – ómirdiń tynysy, kez kelgen qoǵamnyń aınasy. Keshegi, búgingi, erteńgi jýrnalıstıkanyń damýynan áli sender talaı jańalyq ashasyńdar, talaı izdenesińder, neshe túrli teorııa alyp kelersińder. Meniń oǵan senimim zor.
- Zeınet jasynan assańyz da bir gazet, bir jýrnaldyń redaktory bolýyńyzdyń syry nede?
- Adamnyń mıy zeınet jasyna keldi dep toqtap qalmaıdy ǵoı. Men adamnyń mıyn ómir baqı jumys isteıdi dep oılaımyn. 22 jyldan beri «Balbulaq» jýrnalyn shyǵaryp kelemin. 17-18 jyl boldy, «Dertke daýa» gazeti shyǵyp keledi. Bul basylymdardy shyǵarýdaǵy sebebim – ózimniń shyǵarmashylyq izdenisterimniń júzege asýy. Basylymdardyń alǵashqy jyldary taralymdary jaqsy boldy da, keıingi kezde qatty quldyrap ketti. Soǵan qatty qapalanamyn. «Eki basylymnyń redaktory bolýdyń syry nede?» degen suraqtyń ózi qyzyq. Men úshin zeınetke shyǵý, demalý degen uǵym joq. Men mıym jumys istep turǵan kezde ózimniń barlyq josparlarymdy, arman-tilekterimdi júzege asyrýym kerek dep oılaımyn. Bálkim, osy eki basylymnyń redaktory bolýymnyń syry osyndaı maqsat qoıǵanymda bolar.
- Qazirgi jýrnalısterge kóńilińiz tola ma?
- Ómir degen qartaıǵan adamnyń talap tilegine qaramaıdy ǵoı. Sondyqtan da, men qazirgi jýrnalısterge kóńilim tolady deýge de bolady. Olarǵa keshegi talapty qoıa almaısyń ǵoı, keshegi zamannyń maqsaty basqa bolatyn, búgingi zamannyń maqsat, tilegi múldem basqa. Qazirgi jýrnalıster ózderiniń ýaqytyna saı jumys istep keledi, jańalyqtar ashýda, men olarǵa óte jaqsy qaraımyn, kóńlim tolsyn, tolmasyn odan eshteńe ózgermeıdi ǵoı. Degenmen de, jýrnalısterdiń tirshilikke, bılikke, qandaı da bir máseleni sheshýde alǵy shepte bolýyn qalar edim. Adamı qasıetterdi nasıhattaýda, bılik basyndaǵylarǵa nebir qundylyqtardy jetkizýde, solardy júzege asyrýda ózderiniń pozıııasyn oryndasa dep armandaımyn.
- Sizdiń oryndalmaǵan armandaryńyz bar ma?
- Meniń jasymda oryndalmaǵan arman deý yńǵaısyzdaý bolar, desek te jazylǵan dramalarymnyń, pesalarymnyń sahnalanbaýy qatty alańdatady. Ózimniń jasap júrgen jumystarymnyń kóbi kópshilikke jetpeıdi, kóptegen dúnıelerimdi oqyrman bilmeıdi, soǵan alańdaımyn. "Balbulaq" jýrnalyna jarııalanǵan balalarlyń dúnıelerin hrestomatııa retinde shyǵara almaı júrmin. Basqa da tolyp jatqan josparlarymnyń júzege aspaǵanyna qatty qınalamyn. Oryndalmaǵan degen isterge osylar jatatyn shyǵar.
- Sizdiń jas kezińizdegi Jazýshylar Odaǵy qandaı boldy?
- Bizdiń jas kezimizdegi Jazýshylar Odaǵy kádimgideı arman bolatyn, óte kıeli sanadyq. Odaqtyń aldyna baryp, ishine kirýge qymsynatyn edik. Óıtkeni, munda nebir ǵajap tulǵalar tirlik keshti. Solardy syrtynan kórip keremet áserge bólenetinbiz. Endi, árıne, kez kelgen jas qalamger úshin Jazýshylar Odaǵynyń mańyzy zor boldy ǵoı erterekte. Men Jazýshylar Odaǵy óziniń mánin joǵaltqan joq dep qazir de oılaımyn. Qandaı kezeń bolsa da Jazýshylar Odaǵy halyq úshin óte qajetti mekeme. Jazýshylar, qalamgerler neǵurlym kóp bolǵan saıyn qoǵamda jaqsylyq kóp bolady dep esepteımin. Sondyqtan Jazýshylar Odaǵy qaı zamanda da kerek.
- Jazý ónerin meńgerýdi qalaı bastadyńyz?
- Birden jazý ónerin meńgerdim dep aıta almaımyn. Biraq jazýdy 13 jasymda bastappyn. 15 jasymda jazǵan kúndelikterim bar. Men jazatyn, jazǵysy keletin adamdarǵa kúndelik jazýǵa keńes berer edim. Meniń ómirimde kúndelik jazýdyń úlken máni boldy, kezinde oqýǵa túsýge de kúndelikterim kómektesken. Men 7 klassty qazaqsha bitirdim de, qalǵanyn oryssha oqydym. Sol kezde ne qazaqsha, ne oryssha jazýdyń erejesin, emlesin bilmesem kerek. Ózimniń osy jolymdy tańdaýǵa, jýrnalıst bolýǵa, jazýshy bolýǵa 13 jasymnan bastap keıde qazaqsha, keıde oryssha jazǵan kúndelikterimniń úlken máni boldy. Qazir sol kúndelikterimniń 800-900 beti basyldy, áli de basylyp jatyr. Sol kúndelikterdi oqyp otyryp keıde oıǵa qalamyn, keıbir nárseler umytylǵan. Kúndeliktegi ózimniń 15 jastan bastap keshken tirligim men taǵdyrymnyń barlyǵyn oqyp tereń oıǵa batamyn. Bunyń barlyǵy bir ózgeshe janr. Al endi jýrnalıst bolǵanyma, jazyp kele jatqanyma 50 jyldan asypty. Kóptegen portretter, maqalalar, syn jazyldy. Meniń jazý taqyrybym ártúrli. Bir zerttegen taqyrybym ekinshi zerttegen taqyrybyma uqsamaıdy. Men kóptegen baǵytta jumys isteımin, maǵan tirlik keshý, jazý ońaıyraq. Jazǵanymnyń barlyǵy taldaýdy, zertteýdi qajet etedi. Ony ǵalymdar zerttep, stýdentter dıplom qorǵady kezinde. Ózimniń zamandastarym meniń shyǵarmashylyǵym týraly óte kóp jazdy. Sonyń barlyǵyna shúkirshilik etemin. Meniń eń basty baqytym dep oılaımyn.
- Óz zamandastaryńyzdyń ishinde shyǵarmashylyǵyńyzǵa erekshe áser etken qalamger dep kimdi aıta alasyz?
- Men úshin aldyńǵy ókilderdiń de, aǵa tolqyn jazýshylardyń da áseri kóp boldy. Ábish Kekilbaevtyń jáne Safýan Shaımerdenovtiń shyǵarmalaryn keremet unattym. Tipti "Bolashaqqa jol" degen Safýan Shaımerdenovtiń romany meniń jýrnalıstıka fakýltetine degen qushtarlyǵymdy oıatqan, tipti ol kisige hat ta jazǵanym esimde. Keıin Safýan aǵa «meniń arhıvimde seniń oqýshy kezińde jazǵan hatyń bar» dep aıtqan. Zamandastaryma kelsem, bizdyń kýrs óte talantty. Mynaý tylsym dúnıelerdi zertteýime, óner taqyrybyn jazyp júrgenime áser etken kýrstasym Seısen Muhtaruly boldy. Jas kezimizde ol eshkim mán bermeıtin taqyryptardy meńgerdi. Ýnıversıtette oqyp júrgennen bastap qazaqtyń oıý-órnekteriniń álippesin aıtatyn. Ol kezde bul taqyrypty eshkim jazyp, meńgergen emes, biraq Seısen Muhtaruly osyndaı kúrdeli taqyryptardy sóz qylǵanda men qaıran qalatynmyn. Ekinshi kýrstasym Qurmanǵazy Qaramanuly Mýstafınniń kezinde alaqandaı áńgimeleri shyqty. Bul da bir qazaq ádebıeti úshin úlken jańalyq bolatyn. Ol qazir de jańalyq, degenmen oǵan pálendeı mán berilgen joq. Men úshin Qurmanǵazy Mýstafınniń de alaqandaı áńgimeleri keremet áser etken.
- “Qyz bala úshin jýrnalıstıka aýyr jol” degen pikirge kózqarasyńyz qandaı?
- Jýrnalıstıkanyń joly kim-kimge bolsa da aýyr. Al qyzdar úshin birneshe sebepti aýyr ekeni ras. Jýrnalıstıkada qyzmet atqarýdyń tolyp jatqan qıyndyǵy bar. Men kózqarasymdy suhbattarymda aıtyp ta, jazyp ta júrmin. Qazir jýrnalıst qyzdar óte kóp. Dál qazir tehnologııa, tehnıka alǵa jyljyǵan saıyn jýrnalıstıkany jigitterden góri qyzdar óte jetik meńgergen sııaqty áserde qalamyn. Qazirgi zamanda jýrnalıstıkanyń qyzdar úshin sonshalyqty aýyrlyǵy joq-aý degen pikirdemin. Bizdiń kezimizde jýrnalıst qyzdar kóp bolǵan joq, saýsaqpen sanarlyqtaı ǵana. Proza janrynda da qazaqtyń qyzdary az. Al jýrnalıstıkada qazir talantty qyzdar óte kóp. Kez kelgen basylym, kez kelgen portal, kez kelgen saıtty qarasańyz, meńgerip otyrǵandardyń basym kópshiligi qyzdar. Jýrnalıstıka bolsyn, basqa bolsyn, jazý, syzý aınalasy qyz úshin de, jigit úshin de ońaı sharýa emes.
- Jýrnalıstik jolyńyzdaǵy saǵyna eske alatyn sátterdi baıandap berseńiz.
- Jýrnalıstıkada kele jatqanyma 54 jyl bolypty. Osy jyldardyń arasynda saǵynyshpen eske alatyn sátterim «Lenınshil jas» gazetinde ótken 11 jylym. «Lenınshil jas» meniń ertegim degen sózdi jıi qaıtalaımyn. Shynynda da, eń bir ǵajap, baqytty sátterim osy «Lenınshil jasta» ótti. Árıne, saǵyna eske alatyn sátter óte kóp. Tipti, alǵashqy saparlarymnyń biri osy Sherhan Murtazanyń bas redaktor kezi. Sonda óziniń týǵan jeri Jýalyǵa meni komandırovkaǵa jiberdi. Issaparda men brıgadamen ilesip, jarty aıdaı solarmen birge júrgenim esimde. Sol ýaqytta maǵan izdeý salyp redakııadan izdep habar kelgenine, bas redaktordyń maǵan degen sondaı keshirimine áli tańqalamyn. Bir jumaǵa ketip, jarty aı júrý degen qazir oılap qarasań qısynsyz ǵoı. Sonda sol komandırovkaǵa barǵanymda qoıshylarǵa, jaılaýdaǵy búkil otyrǵan elge konert qoıdyq. Bizdiń qatarymyzǵa Ámirtaı Bórıev degen sol jerdiń jazýshy jigiti, jýrnalıst, keremet talantty azamat qosyldy. Barlyǵymyz 10 shaqty kún Jýalynyń keremet, ǵajap tabıǵatynda konert qoıǵanymyzdy saǵynyshpen eske alamyn. Sondaı-aq, Mańǵystaý ólkesinde jıi saparda boldym. Ol ýaqytta áýlıelerdiń jeri aıdala, múldem kútimsiz jatatyn. Sonda sol Mańǵystaýǵa barǵanda nege ekenin bilmeımin, bálen júz shaqyrym joldy keıde jaıaýlap, jalpylap qorymdardy aralaǵanym, keremet áserge bólengenim esimde. Mańǵystaýdyń ústirtinde júrgende jer men aspannyń birdeı astasyp ketken, tańǵajaıyp tabıǵattyń keremet bir qubylystaryn kórgenmin. Sony da ertegideı eske alamyn. Árıne, óte kóptegen saparlar boldy, «Jigitti alyp qashqan qyz» degen sııaqty bir oqys taqyryptardy jazdym. Eske alatyn sátterime san jetpes. Shynynda da, suraǵyń óte jaqsy eken. Osy suraǵyńnan keıin jýrnalıstik joldaǵy nebir sátterdi jazýǵa bolady eken-aý dep oılanyp otyrmyn. Saǵyna eske alatyn sátterdiń kórinisi «Lenınshil jas» gazetiniń, «Qazaqstan áıelderi» jýrnalynyń betine jazyldy, sol maqalardy qazir qaıta qarasam ba dep otyrmyn. Bizdiń kezeńdegi jýrnalıstıkadaǵy romantıka, ol kezdegi jolǵa shyǵý, keıde jaıaý, keıde mashına, keıde traktormen, neshe túrli transportpen júrgen sátterimniń barlyǵy men úshin qymbat. Jarty ǵasyrdan asqan jýrnalıstik jolymdaǵy ertegideı nebir sátter bar. Onyń barlyǵyn asyqpaı jazýǵa bolady eken dep oıǵa qalyp otyrmyn.
- Ulttyq psıhologııany zerttep júrgen qalamgersiz. «Adam qupııa», «Japadan jalǵyz» sonyń dáleli. Ulttyq psıhologııa turǵysynan búgingi zamanaýı jastarǵa qandaı aqyl keńes aıtasyz?
- Ulttyq psıhologııanyń shet sheginde jetý múmkin emes. Bul bir telegeı teńiz taqyryp qoı. Meniń jazyp júrgenim bireń sarań taqyryby dep oılaımyn. Kez kelgen ulttyń fılosofııasy, psıhologııasy, pedagogıkasy sol ulttyń tilinde, maqal-mátelinde, ertegilerinde, jyr, epostarynda saqtalsa kerek. Bizdiń qazaq ultynyń da búkil fılosofııalyq baılyǵy aýyz ádebıetinde, maqal-mátelinde saqtalǵan. Keıbir sózderde de, keıbir áripterde de bizdiń ulttyq psıhologııanyń kórinisteri bar dep boljaımyn. Men bul taqyrypty sondaı bir keremet meńgerdim dep aıta almaımyn, biraq kórkem ádebıette Muhtar Áýezov bıik shyńyna jetken.
Psıhologııanyń shyńyna jetý óte qıyn-aý dep oılaımyn, bıik shyńyna jetý múmkin de emes shyǵar. Óıtkeni, bul udaıy damyp, udaıy jalǵasa bertin taqyryp qoı. Qazaqtyń ulttyq psıhologııasynda, árıne, keremet zertteýge turatyn taqyryptar tabýǵa bolar edi. Nebir zertteý, izdenister júrgizýge bolar edi dep oılaımyn. Sebebi, bizdiń ata-babalarymyz ózderiniń salt-dástúrinde, ádet-ǵurpynda barlyq baılyǵyn tastap ketken. Nege bizdiń ata-babalarymyz álemniń burysh-buryshyndaǵydaı arhıtektýralyq ansablder, mavzoleı salmady eken dep renjıtinmin. Sony bertin kele túsindim, búkil ónerdiń salasy, beıneleý óneri ma, onyń ishinde dızaın ba, arhıtektýra ma, sonyń barlyǵynyń kórinisi bizdiń tilimzde, minez-qulqymyzda saqtalǵan eken. Qarap otyrsam, «ǵ,i,ú,á,ó» degen áripterimiz qandaı názik, qandaı ǵajap. Bizdiń osyndaı názik áripterimizdiń ózi ulttyq baılyǵymyzdy quraıtyn sııaqty bolyp kórinedi. "Dertke daýa" gazetin shyǵaryp júrgendegi sebebim qazaqtyń ádet-ǵurpynan álemdik parapsıhologııanyń emle-erejesin izdep, tapqym keledi jáne ony tabýǵa da bolady. Qazaqtardyń tirlik keshý tásilinde, ómir súrý ádisinde, kúndelikti tirlik tynysynda sonshalyqty zańdylyqtar men tyıymdar bar. Onyń keıbiri keremet baılyq, barlyǵyn túsiný múmkin emes. Sonyń barlyǵyna klassıfıkaııa jasap, ǵylymı izdenister jazýǵa bolatynyn bertin kele túsindim. Men sony tıip, qashyp qana jazyp júrmin. Shirkin-aı, jastar ózimizdiń osyndaı ótkenimizge úńilse dep oılaımyn. Bolshaqta jas urpaqtyń qandaı bolatynyna, adamnyń adam bolyp qalýyna munyń úlken áseri bar. Óıtkeni, názik psıhologııalyq tárbıeni ulttyq psıhologııadan tabýǵa bolady. Men bul týraly dáris oqı almaımyn, ol múmkin de emes. Biraq jastarǵa aıtatynym tehnologııa jaqsy damyǵan, múmkindikter óte kóp. Sol múmkindikterdi paıdalanyp ulttyq psıhologııamyzdyń búkil baılyǵyn, adamdy syılaý, adamdy qurmetteý, qonaqty qabyldaý, adamnyń adamǵa degen, bizdiń ultymyzdyń basqa ulttarǵa degen qurmetinde ulttyq minez-qulqymyzdyń keremet qasıetteri bar, onyń bárin keńinen taldap jazýǵa bolady. Búgingi zamanaýı jastardyń osyǵan mán berýin, tereń úńilýin qalar edim. Qazaq ádebıetindegi epostyq jyrlarda, maqal-mátelimizde, jumbaqtarymyzda, jańyltpashtarymyzda qazaq ultynyń baılyǵy jasyryn jatyr. Sony túsinip, uǵynǵan adamnyń taǵdyry jaqsy bolady dep senemin. Osyny jastar uǵynyp oılansa eken degen usynysym bar.
- Sizden tálim alǵan shákirtterińiz jaıly aıtyp berseńiz.
- Ózim tizginin ustaǵan basylymdardyń tutastaı urpaq ókilderin tárbıeleýge qosqan úlesi jaıly kóp jazyldy. Keshegi balaqaı, jas tilshi, jas keıipkerlerimizdiń búgin el ıgiligine adal qyzmet etip, tulǵa retinde qalyptasa bastaǵanyn ishteı maqtan tutatynym ras. Solardyń keıbirine toqtalaıyn. Qazir laýazymdy qyzmet atqaryp júrgen Ásel Batyrhanqyzy men Shyńǵys Batyrhanuly Tókeevter bir kezde bizdiń de, oqyrmannyń da súıikti keıipkerleri boldy. Bir kezdegi jas tilshimiz bu kúnde qaıratkerlik dárejege kóterilgen.
Kúni keshe sııaqty edi, 15 jasar Aıdar Qyryqbaıulynyń alǵashqy balǵyn jyr shýmaqtaryn jarııalap, kórgen tústerine sheıin zerttegenim, uıymdastyrýshylyq qabiletiniń kózaldymda shyńdalǵany. «Aq jelken» jýrnalyndaǵy bas redaktorlyq kabınetim Aıdarǵa da ortaq, qosymsha kiltti ózine bergenmin. Jan-jaqtan qabiletti balaqaılardy jınap, Almatynyń mádenı oryndarymen, teatrlarymen kelisip, respýblıkalyq deńgeıde túrli sharalar ótkizdi. Qazir ony tanymaıtyn jan joq. «Balbulaqtyń» alǵashqy redkollegııa músheleri dızaıner Marsel, «Juldyz» prodıýserlik ortalyǵynyń prezıdenti Qalken Qasymbekov, «Shapaǵat» jastar qaıyrymdylyq qoǵamdyq qorynyń prezıdenti Aıdar Qyryqbaıuly, «Aınalaıyn» balalar bı ansambliniń kórkemdik jetekshisi Nurjigit Qulbaraqtyń jastardy ónerge baýlyp tárbıeleýdegi eńbekteri kúni búginge sheıin abyroımen jalǵasýda.
- Mándi de, maǵynaly suhbatyńyzǵa rahmet, apa! Aman bolyńyz!
Suhbattasqan
Dúısen Qaraqat
Almaty qalasy
№58 jalpy bilim beretin mekteptiń túlegi,
«Úzdik attestat» ıegeri
