Nūrsūltan Nazarbaev 4 jyl būryn Putinmen kezdeskende osylai sartyldaǧan fotoapparattar dauysy bır aptadan keiın Almatyda tarsyldaǧan avtomattar dauysyna ainalyp, Qaŋtar qasıretıne ūlasqan edı… Endı mıne, taǧy da, Putinge baryp, pultıne ainaludy sūrap otyrǧannan sau ma?!
Ekı-üş künnen berı barlyq BAQ-ta, barşa jelılerde jeldei esıp jürgen aqparat - eks-prezident Nazarbaevtyŋ taǧy da Mäskeude Putinmen kezdesuı. Resei saittary būl kezdesudı qyr körsetu retınde jappai jariialap jatyr. Al äleumettık jelılerde qazaq qoǧamynyŋ būl kezdesudı aiyptap jatqandarynyŋ negızı bar.
Tura osydan 4 jyl būryn 2021 jyly 27 jeltoqsanda Sank-Peterburgte eks-prezident Nazarbaev Resei basşysy Putinmen kezdeskende osylai sartyldaǧan fotoapparattar dauysy bır aptadan keiın Almatyda tarsyldaǧan avtomattar dauysyna ainalyp, Qaŋtar qasıretıne ūlasqan edı…
2023 jyly prezident Qasym-Jomart Toqaev “Egemen Qazaqstan” gazetıne sūhbat bergende Nazarbaev turaly aitqan. “Kettıŋ be, qaiyrylma!” degen ötkır sözı qanatty sözge ainalyp kettı.
Men sol kezde deputattyq ıs-saparmen Almatyda Qazaqstan Jazuşylar odaǧynda qalamger-qairatkerlermen, ūlt ziialylarymen kezdestım. Sonda bärı Toqaevtyŋ Nazarbaev turaly sözın qoldady. “Prezidentımız Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Nazarbaevqa aitqan: “Kettıŋ be, qaraŋdy batyr!”- degenı öte dūrys aityldy. Endı qarasyn batyruy kerek qoi”,- dep ūlt ziialylary tügel qūptady.
Keiın men deputattyq saualymda “Būl bügıngı prezidenttıŋ būrynǧy prezidentke aitqan: “Kettıŋ be, qaiyrylma» degen qaǧidaly sözın qalyŋ eldıŋ: «Kettıŋ be, qaraŋdy batyr» dep jappai jalǧastyryp alyp ketuı - eldıŋ eskı bilıkke degen közqarasy, aiqyn ükımı…” - dep halyqtyŋ sözın keltırdım.
Endı mıne, taǧy da, Putinge baryp, pultıne ainaludy sūrap otyrǧannan sau ma?! Qaŋtar qasıretınen keiın qai betımen qaita-qaita Mäskeuge baryp, qūldyq ūryp jür?!
Qazır qaita eske saluǧa tura kelıp tūr, Parlamentte tıkelei Qaŋtar qasıretıne arnalǧan 3 saual jasadym.
1.2022 jyly 26 qaŋtarda - Parlamentte Qaŋtar qasıretın eŋ bırınşı kötergen, bilıkten barlyq şyndyqty aşyq aitudy, Parlamenttık tyŋdaudy talap etken “Aq jol” fraksiiasynyŋ deputattyq saualyn jariialadym.
2. 2022 jyly 14 nauryzda - Bas prokurordan bastap, barlyq qūzyrettı organ basşysy tızılıp kelgen Parlamenttık tyŋdauda: “Qaŋtar qasıretın, memlekettık töŋkerıstı jasamaq bolǧandardyŋ köseuı belgılı, kösemı kım? Nege aşyq aitylmaidy älı?” dep el bılgısı kelıp otyrǧan eŋ basty şyndyqty talap etken saual jasadym!
3. 2023 jyly 5 qaŋtarda - Qaŋtar qasıretınıŋ 1 jyldyǧynda memlekettık töŋkerıs jasamaq bolǧandar, qataŋ jazaǧa tartyluy kerektıgın, Qaŋtar qasıretı qūrbandaryn - Täuelsızdıktı saqtau üşın qūrban bolǧandar retınde sanau turaly deputattyq saualdy jariialadym.
Endı bügın Mäskeuge, Kremlge esep beruge taǧy jetıp barǧan eks-prezidenttı körgen soŋ osy jäne basqa deputattyq saualdarym men parlamentte kötergen sūraqtarymda Nazarbaevqa qatysty sözderdıŋ bırazyn keltıre ketuge tura kelıp tūr.
Bügıngı prezidenttıŋ būrynǧy prezidentke aitqan: “Kettıŋ be, qaiyrylma?”- degen qaǧidaly sözın qalyŋ eldıŋ: “Kettıŋ be, qaraŋdy batyr” – dep jappai jalǧastyryp alyp ketuı - eldıŋ eskı bilıkke degen közqarasy, aiqyn ükımı.
Qaŋtar qasıretınen keiın ekı jyldyŋ ışınde “Eskı Qazaqstandy” aŋsau aksiiasy bolmau üşın Qaŋtar qasıretıne basty kınälılerdı tügel qataŋ jazalap, "Eskı Qazaqstan" otyz jyl tonaǧan halyq bailyǧyn halyqqa tügel qaitaru kerek! Būl - halyqtyŋ talaby!
Qaŋtar qasıretınde memleketke zor qauıp töngende Qauıpsızdık keŋesı töraǧasy Nazarbaev barrikadanyŋ qai jaǧynda boldy?! Ūlttyq qauıpsızdık komitetı ūltqa qauıptı komitet bolǧany qaŋtar qasıretınde rasqa ainaldy ma?!
Malaiziiada 22 jyl bilıkte otyrǧan Mahathir Mohammad qartaiǧan şaǧynda bilıkke qaityp kelse, ol elın Aziia jolbarysyna ainaldyryp, malai halqyn maŋdaialdy marǧasqa elge ainaldyrdy. Al Nazarbaev Qazaqstandy basqarǧan otyz jylda, kerısınşes qazaq halqyn malaiǧa ainaldyrdy...
“Bilıkte tūrǧanda ūrlyq qylsaŋ, ūrpaǧyŋnyŋ taǧdyrymen töleisıŋ”,-deidı älemdı bilegen äigılı Şyŋǧys han. Bız älı künge deiın otyz jylǧy bilıktıŋ tonauyn el taǧdyrymen tölep kele jatyrmyz… Şeteldık investorlarmen strategiialyq qazba bailyqtar turaly jasalǧan qūpiia kelısımşarttardyŋ kesırınen mūnai mūhitynan qazaqqa tamşy ǧana tamyzyp, ken-qazyna men gazdyŋ üstındegı elge tezek jaqqyzyp, eldıŋ soŋynda tezek terıp qalyp otyrmyz.
Mūnai kelısımı Nazarbaev üşın zor kelısım bolǧanmen, halyqqa qor kelısım boldy. Elımızdıŋ 55 paiyz bailyǧyn ielenıp otyrǧan 162 oligarh eks-prezidenttıŋ özı moiyndaǧandai “qoldarynan süirep sotqa aparuǧa” laiyqty bolsa da, älı el bailyǧyn emın-erkın ielenıp otyr… Jaŋaözende ailyǧyn sūraǧany üşın qanşa adam atylyp kettı? Mūnaiǧa qosyp, qan aǧyzǧandar mūnaimen mūrtyn mailap, etıgımen qan keşıp jür.
Saiasi tapsyryspen bolǧan qastandyqtardyŋ bärın aitpai-aq, biyl 80 jyldyǧynda el eske alǧan zamannyŋ erı Zamanbektı şyndyqty aitqany üşın ǧana özın-özı ölgenşe üş ret “attyryp”, osyǧan bızdıŋ halyq senuı tiıs degennen artyq er ölımımen eldı qorlau bola ma?!.
«Elbasy» atauy barlyq zaŋnan joiyluy tiıs! «QR Tūŋǧyş Prezidentı – Elbasy» degen atau tūŋǧyş ret būdan şirek ǧasyr būryn, 2000 jyly 20 şıldede parlamentte 18 minutta qabyldanǧan. Al 2023 jyly 11 qaŋtarda Parlamenttıŋ VII şaqyrylymynda bız «QR Tūŋǧyş Prezidentı - Elbasy turaly zaŋnyŋ» küşın joiǧanbyz. Ol 2023 jyly 13 aqpanda küşıne kırgen. Keiın qabyldanǧan zaŋ būrynǧy zaŋnyŋ küşın joiady. Endeşe «Tūŋǧyş Prezident – Elbasy» degen ataudyŋ da zaŋ boiynşa küşı joiyluy kerek?!. Sondyqtan barlyq zaŋdardan, barlyq jerden «Tūŋǧyş Prezident – Elbasy» degen atau joiyluy tiıs!
Auyldy qanap, jerdı talap, bır de bır öndırıs ornyn aşpai, ötırık zauyttardyŋ tūsauyn kesıp şeruletu şerlı halyqtyŋ maŋdaiyna jazylǧan sor boldy.
Ūlttyq ideologiiadaǧy ūlttyq müddemızdı, tılımızdı qūrdymǧa taiap qoiǧan ruhani şyǧyn ekonomikadaǧy ūrlanǧan trilliondardy jüz orap alady. Ekonomikalyq şyǧynnyŋ ornyn toltyruǧa bolady. Otyz jyl oiran bolǧan ūlttyq-ruhani ideologiiadaǧy bankrottyqty eşqandai qarjy men qazyna qaitara almaidy.
"Şal, ket!" degen basty ūrandy"Şal, kel!" dep basqa ūranǧa özgertu - Keŋes odaǧyn qaitarǧysy kelumen bırdei! “Eskı Qazaqstandy" qaitarǧysy keletınderdıŋ jüregı de, basy da joq, sebebı būl eşqandai mümkın emes!
Taŋnan keşke deiın talmai "jer törtbūryşty" dei berse, bırte-bırte el soǧan sene bastaityny turaly täjıribe bar. Sondyqtan “Eskı Qazaqstandy” nasihattaityn kümändı aqparattyq manipuliiasalarǧa toqtau salu kerek!
“Ädılettı Qazaqstan” qaǧidasyn qaǧaz jüzınde ǧana emes, ıs jüzıne asyruda bärımız öz ülesımızdı qosa bereiık! El aman, jūrt tynyş bolsyn!
Jaŋa jyl Jaqsylyq jyly bolǧai! Kök tuymyz kökte mäŋgı jelbırei bersın! Jylqy jyly alamanda aq maŋdaiymyz jarqyrap, alda kele bereiık! Alla jar bolyp, jūldyzymyz jarqyrai bergei! Ärdaiym aq jol tıleimın!
P.S. Maqalanyŋ özın oqymai-aq taqyrybyn körıp, “būryn nege aitpaǧansyŋdar” dep taq ete qalatyndarǧa aiqyn mälımet:
Nazarbaevtyŋ qylyşynan qan tamyp tūrǧan 2007 jyly 27 tamyzda respublikalyq “Qazaq ünı” gazetınde “Elbasyǧa el senımı bıtken sailau boldy” degen maqalam şyqqan. Saitymyzda tūr, skrinı osy internette tarap ketken! Onda bilıktıŋ ädıletsız sailaudaǧy “Qyryq bır qiianaty” men “Nazarbaev ötırık sailaudyŋ arqasynda kımnıŋ ornynda otyr?” degen basty halyq saualy qoiylady.
