Sifrlyq tehnologiialardyŋ qarqyndy damuy azamattyq qoǧamnyŋ jaŋa tynysyn aşty. Bügınde internet tek aqparat alu qūraly emes, qoǧamdyq pıkır qalyptastyratyn, äleumettık özgerısterge yqpal etetın keŋıstıkke ainaldy. 2025 jylǧy derekterge süiensek, Qazaqstanda internet qoldanuşylardyŋ ülesı 92 paiyzǧa jettı, al halyqtyŋ jartysynan astamy qoǧamdyq mäselelerdı talqylauda äleumettık jelılerdı negızgı alaŋ retınde paidalanady. Būl azamattardyŋ belsendılıgı artyp kele jatqanyn körsetedı.
Sifrlyq däuırdıŋ basty mümkındıkterınıŋ bırı - qoǧamdyq baqylaudyŋ küşeiuı. Aşyq biudjet, E-Otinish, EGov mobile siiaqty servister arqyly azamattar memlekettık qyzmetterdıŋ sapasyn baqylai alady. 2024 jyly E-Otinish portalyna 3 millionnan astam ötınış tüsıp, olardyŋ 87 paiyzy merzımınde qaralǧan. Būl azamattyq qatysudyŋ naqty nätijesın körsetetın mysal.
Sonymen qatar onlain-erıktılık pen kraudfanding qozǧalysy keŋeidı. «QazVolunteer» platformasynda bır jyl ışınde 80 myŋnan astam jas tırkelıp, ekologiia, qaiyrymdylyq, bılım beru baǧytynda 1500-den astam jobaǧa qatysqan. Sifrlyq orta azamattardyŋ äleumettık belsendılıgın būrynǧydan da qoljetımdı ettı.
Alaida sifrlyq qoǧamnyŋ täuekelderı de az emes. Jalǧan aqparattyŋ taraluy — eŋ özektı mäselelerdıŋ bırı. Factcheck.kz derekterıne säikes, 2023–2024 jyldary äleumettık jelılerde taralǧan feik kontent kölemı 40 paiyzǧa artqan. Būl aqparattyq qauıpsızdık pen mediasauattylyqtyŋ maŋyzyn küşeitedı. Sonymen qatar kiberqylmys deŋgeiı de ösıp otyr: IIM derekterı boiynşa, 2024 jyly onlain-alaiaqtyqtyŋ 32 myŋ faktısı tırkelgen, būl aldyŋǧy jylmen salystyrǧanda 18 paiyzǧa köp.
Sifrlyq baqylau men jeke derekterdıŋ qorǧalmauy da azamattyq qoǧamǧa qauıp töndıredı. Kiberşabuyldar tek jeke tūlǧalarǧa emes, qoǧamdyq ūiymdarǧa da baǧyttalyp jatyr. Būl ÜEŪ men medianyŋ täuelsızdıgın qamtamasyz etu qajettıgın körsetedı.
Qorytyndylai kele, sifrlyq däuır azamattyq qoǧamǧa būryn-soŋdy bolmaǧan mümkındıkter berıp otyr: aşyqtyq, qoljetımdılık, belsendılık, jyldam bailanys. Alaida būl artyqşylyqtardy tiımdı paidalanu üşın mediasauattylyqty arttyru, kiberqauıpsızdıktı küşeitu jäne sifrlyq mädeniettı qalyptastyru maŋyzdy. Tehnologiia qanşalyqty damysa da, qoǧamnyŋ jauapkerşılıgı men sanaly äreketı — azamattyq örleudıŋ negızgı kepılı bolyp qala beredı.
