Qazaqstanda medisinalyq-sanitariialyq alǧaşqy kömek ūiymdarynda meiırgerlık qabyldau engızıldı. Būl turaly Densaulyq saqtau ministrlıgı mälımdedı, dep habarlaidy "Adyrna".
Būl täsıl därıger jüktemesın azaityp, medisinalyq kömektıŋ qoljetımdılıgın arttyruǧa jäne aldyn alu şaralaryn küşeituge mümkındık beredı.
Ministrlık mälımetınşe, jaŋa täjıribe därıgerdı äkımşılık jäne qosalqy funksiialardan bosatyp, pasientterge zertteu nätijelerı men därı-därmektı uaqtyly aluǧa jol aşady.
Meiırger ısı jönındegı ştattan tys bas maman Külzi Äbenova meiırgerlerdıŋ ökılettıgın keŋeitu aurulardy erte anyqtap, asqynulardyŋ aldyn aluǧa oŋ äser etetının atap öttı.
Meiırger därıgerlık diagnoz qoimaidy. Onyŋ mındetı — nauqastyŋ naqty şaǧymyna säikes meiırgerlık diagnoz qoiu. Mysaly: «ūzaq jötel», «qyşu», «aiaqtyŋ ısınuı», «qan qysymynyŋ joǧarylauy». Būl diagnozdar densaulyq saqtau salasyndaǧy №149 būiryqpen rettelıp, arnaiy kodtalady.
Meiırger ne ıstei alady?
Jaŋa ülgıdegı meiırgerlerdıŋ funksionaldyq mındetterıne mynalar kıredı:
- därıgerge deiıngı tekseru jürgızu (qan qysymyn ölşeu, terı men limfa tüiınderın tekseru);
- auyz quysy men süt bezderın qarap, onkologiialyq auru belgılerın anyqtau;
- saualnamalar arqyly jürek-qan tamyrlary, ökpe, asqazan-ışek aurularynyŋ qauıpterın baǧalau;
- infarkt pen insult qaupı bar pasientterdı anyqtau (EKG, holesterin deŋgeiı, lipidtı spektr);
- qant diabetı bar adamdardy baqylau (qant deŋgeiı, aiaq kütımı, tamaqtanu boiynşa keŋes beru);
- pasientterdı skriningke jäne vaksinasiiaǧa şaqyru;
- dinamikalyq baqylaudaǧy nauqastar üşın qosymşa jospar äzırleu.
Meiırger öz betınşe därı-därmek taǧaiyndai almaidy. Alaida dispanserlık esepte tūrǧan pasientterge (mysaly, gipertoniia nemese qant diabetımen auyratyndar) därıger aldyn ala taǧaiyndaǧan därılerge elektrondyq resept jaza alady.
Meiırgerler pasientterge dūrys tamaqtanu, jeke kütım, asqynudyŋ aldyn alu (äsırese diabet kezınde) siiaqty maŋyzdy taqyryptarda keŋes berıp, ömır sapasyn arttyruǧa kömektesedı.
Jaŋa jüienıŋ artyqşylyqtary
Keŋeitılgen praktika meiırgerınıŋ jūmysy kelesı tiımdılıkterdı körsetude:
- därıgerge tüsetın jüktemenı azaitady;
- pasientterdıŋ uaqytyn ünemdeidı;
- klinikalyq zertteulerge joldama aludy jedeldetedı;
- därıgerlerdıŋ kürdelı pasientterge köbırek köŋıl böluıne mümkındık beredı.
Ministrlık meiırgerler üşın köpsatyly käsıbi ösu jüiesın engızude: kışı meiırger → jalpy praktika meiırgerı → keŋeitılgen ökılettıgı bar meiırger.
"Jaŋa formasiiadaǧy meiırger — būl därıgerdıŋ serıktesı. Ol özınıŋ qūzyretın arttyra otyryp, pasienttıŋ densaulyǧyna qatysty mäselelerdı şeşude belsendı röl atqaruy tiıs", — deidı vedomstvo ökılderı.
