Orhon jäne Selenge özenderınıŋ alaptarynan tabylǧan jerleu oryndary ejelgı Sianbei memleketınıŋ aumaǧymen bailanysty boluy mümkın. Būl turaly Moŋǧoliia zertteuşılerı aitty, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
Selenge aimaǧyna qarasty Eruu somonynan şamamen 1800 jyl būrynǧy Sianbei däuırıne jatatyn, jaqsy saqtalǧan asyl tūqymdy adamnyŋ qabırı tabyldy. Būl jaŋalyq Moŋǧoliia aumaǧynda Sianbei kezeŋıne jatatyn alǧaşqy ırı ärı būzylmaǧan arheologiialyq olja retınde baǧalanyp otyr.
Ekspedisiia jetekşısı – tarih ǧylymdarynyŋ doktory, arheologiia kafedrasynyŋ dosentı İderhanǧai Tömör-Ochir. Ol äleumettık jelıde jürgızılıp jatqan qazba jūmystary barysynda erekşe artefaktıler tabylǧanyn habarlady. Aituynşa, qalyŋdyǧy 7 sm bolatyn ekı aǧaş tabyt anyqtalǧan. Tabyttyŋ bas jaǧynda qara siiamen salynǧan taŋbalar men örnekter bar. Odan bölek, at süiegı, aǧaş arba, sazdan jasalǧan qūmyra jäne qūrbandyq şalu ornyna qoiylǧan özge de zattar tabylǧan.
Qazırgı taŋda arheologtar men zertteuşıler negızgı qabırdı tabu maqsatynda qazba jūmystaryn jalǧastyruda.
Aita keteiık, būl oryn alǧaş ret 2019 jyldyŋ küzıne qarai Moŋǧoliia memlekettık universitetınıŋ Köşpelı arheologiia institutynyŋ arheologtary tarapynan anyqtalǧan bolatyn. 2022–2024 jyldary mūnda mūqiiat ölşeu jūmystary men 3D-qūjattandyru jürgızıldı. Qazır aimaqta qūtqaru arheologiiasy aiasynda zertteu jūmystary jürıp jatyr.
