16 aqpan 2022 jyl, «Aq jol» demokratııalyq partııasynyń baspasóz qyzmeti
Áleýmettik Kásipkerlik Korporaııalar bıznestiń damýyna kedergi keltire bere me? Bul týraly «Aq jol» frakııasynyń depýtattyq saýalynda Serik Erýbaevmálimdedi.
Premer-Mınıstriniń
birinshi orynbasary
R.Sklıarǵa
Bıyl Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev, kvazımemlekettik sektordyń jumysyn qatań synǵa alyp, mysal retinde «Samruq-Qazyna» qorynyń jumysy ashyq jáne fýnkıonaldy bolý kerektigin aıtyp, bolmasa bul qormen qosh aıtysýǵa daıyn ekenin bildirdi.
«Aq Jol» frakııasy únemi kvazımemlekettik sektordy retteý qajettiligi týraly depýtattyq saýaldar joldap keledi. Sonymen qatar, «Samruq-Qazyna» qorynyń aımaqtardaǵy kóleńkesi bolyp tabylatyn jáne jergilikti damý ınstıtýty dep esepteletin SPK týraly naqtyraq toqtalýdy jón kórdik. Partııamyzǵa SPK-nyń jumysyna narazy kásipkerlerden aryz-shaǵym kóptep túsýde.
Esterińizge sala keteıik, SPK - memleket pen bıznestiń áriptestigi, jáne óńirdiń áleýmettik ekonomıkasyn damytý úshin, Úkimettiń 2012 jylǵy qaýlysymen bekitilip, qurylǵan bolatyn.
Úkimet Korporaııa týraly zań jobasyn 2008 jyly Parlamentke engizip, Májiliste qyzý talqylaý bastalǵannan keıin, keri qaıtaryp alǵan bolatyn, ıaǵnı, SPK-nyń qyzmeti búginge deıin zańmen rettelmegen.
Sondyqtan, bul korporaııa búgingi kúnde eshqandaı ortaq erejesiz qurylym. Árbir ákimdik ony ózinshe qoldanýda. Shyn máninde bul mekeme, deldaldyń rólin atqarady, olardyń ne joba menedjerleri, ne memleket ókili, ne kásipkerler ekeni túsiniksiz.
Korporaııa kásipkerlerdi qoldaý quralynyń ornyna, olardyń problemasyna aınalýda. Mysaly, keń taraǵan paıdaly qazbalardy óndirýge ruqsat berý nemese jer ýchaskesin suraý, ne ınfraqurylym kerek kezinde, SPK jarǵylyq kapıtalǵa bir tıyn salmastan mekemeniń menshigine 30%-ǵa deıin qatystyrýyn talap etedi, al buryn kásipker mundaı ruqsatty jergilikti organdardan tikeleı jáne tegin alatyn. Tegin qoldaýynyń ornyna, menshigin talap etetin mekemeniń qyzmeti – kásipkerlikke qoldaý ma, álde tonaý ma? – úlken kúmán týdyratyn másele.
Mysaly, bıznes-ombýdsmenniń aıtýynsha, SPK jalpy esep boıynsha 2017 jyldy 2,5 mlrd. teńge shyǵynmen aıaqtasa, ne bári 1 jyldyń ishinde ol alty esege ósip, 2018 jyldy 15,5 mlrd. teńge shyǵynmen aıaqtaǵan. Alaıda bul ózi shyǵarǵan esebi. Aıta ketetin jaıt, osy SPK-lardyń bıýdjetteri qoǵam úshin beımálim jáne olardyń esepteri eshqandaı memlekettik qujatpen rettelmegen.
Oǵan qosa, memlekettik organdar korparaııany korrýpııa quraly retinde paıdalanýǵa múmkindik berip otyr.
Sonymen qatar, korporaııa tarapynan halyq tutynatyn ómirlik mańyzy bar taýarlardyń baǵasyn tómendetý máselesinde nemquraılyq, ıaǵnı, óz maqsattary men mindetterin oryndamaý jáne tıisinshe júzege asyrmaý baıqalady, nátıjesinde jergilikti bıýdjet qana emes, kásipkerlik sýbektileri jáne halyqtyń áleýmettik osal toptary da zardap shegýde.
SPK-nyń qyzmetinde barlyq kórsetilgen kemshilikter, tıisti organdar tarapynan naqty baqylaý bolmaýynyń nátıjesi dep bilemiz.
Negizinde, shaǵyn jáne orta bıznestiń damýyn qoldamasaq, memleket ekonomıkasynyń damýy, halyqty jappaı jumyspen qamtý sııaqty mindetter jaıly aıtý qıyn.
Joǵaryda aıtylǵandarǵa baılanysty, «Aq Jol» depýtattyq frakııasy kelesini talap etedi:
1. Óńirlerdegi SPK-lardyń maqsaty men rólin aıqyndaý qajet, dál osy túrde qala berse - bul uıym bıznesti damytýǵa kedergi keltiredi, sondyqtan olardy taratýǵa jatatyn tıimsiz ınstıtýt dep taný qajet.
2. Egerde Úkimet bul ınstıtýtty saqtap qalǵysy kelse, onda Áleýmettik Kásipkerlik Korporaııasynyń quziretin arnaıy bir tártipke keltirip, zańmen bekitip, osy korporaııalar kásipkerlerdiń menshigine, ishki jumysyna aralaspaıtyn bolýy kerek.
3. «Jergilikti memlekettik basqarý jáne ózin-ózi basqarý týraly» Zań aıasynda SPK-ny qarjylandyrý, qarajaty men qyzmeti úshin esep berýin, tıimdiligin qadaǵalaýdy jergilikti máslıhatqa júkteý.
4. SPK tabatyn tabysy bolsa, ony tolyǵymen jergilikti bıýdjetke salyp, qoǵam úshin ashyq túrde paıdalaný qajet. Áserise top-menedjerlerdiń jalaqysy, syıaqysy, bonýstary men ofıs-kólkiterin de máslıhat bekitý tıis.
Qurmetpen «Aq jol» frakııasynyń depýtattary
