QR Parlamentı Mäjılısı deputaty, «Aq jol» fraksiiasy müşesı Qazybek İsa Ūlt ūstazy, Alaş kösemı Ahmet Baitūrsynūlynyŋ 150 jyldyǧyna bailanysty QR Premer-ministrınıŋ orynbasary E.Toǧjanovqa “Aq jol” fraksiiasynyŋ deputattyq saualyn joldaǧan edı. Bız bügın Ükımetten kelgen jauapty jariialap otyrmyz.
Aita ketu kerek, bız deputattyq saualymyzda «Täuelsızdık ruhynda tärbielengen kez kelgen äkım Qostanai öŋırın basqaruǧa kelgende eŋ aldymen Alaş kösemderı Ahaŋ men Jahaŋnyŋ tuǧan jerıne baryp, Ūlttyŋ ūly tūlǧalaryna taǧzym etuı jazylmaǧan zaŋ! Qazır Alaş kösemderınıŋ auylyna baratyn jol joq! Älem boiynşa elulıkke kırdık dep, ekpındep, qyryqtyqty qyryp tastap, endı otyzdyqqa kıruge omyraulap otyrǧan, Täuelsızdıgıne 30 jyl tolǧan Qazaq Elınde ūlt kösemderınıŋ tuǧan jerıne baratyn jol joq»-dep, atap jazǧan edık.
Jaqynda Qostanai oblysy äkımı Arhimed Mūhammedov Jangeldin audanyna, Ahmet Baitūrsynūly auylyna baryp, elmen kezdestı. Ahaŋnyŋ toiyna arnalyp ıstelıp jatqan ıs-şaralardy, onyŋ ışınde jol salu bastalǧanyn baiandap, jūrttyŋ oi-pıkırın, ūsynystaryn tyŋdap, maŋyzdy mäselelerdı oryndauǧa uäde ettı. Halyq ünıne qūlaq türe bılgen oblys äkımıne alǧys aitamyz.Ahaŋ auylyna baratyn jol kürdelı jöndelıp, memorialdyq keşen salynady - Ükımet
Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısı deputattarynyŋ tızımı
«Aq jol» fraksiiasynyŋ müşelerı: 1. Q. İsa 2. A. Peruaşev 3. D. Espaeva 4. A. Äbıldaev 5. E. Barlybaev 6. B. Düisembinov 7. S. Erubaev 8. A. Jūmabaeva 9. A. Linnik 10. E. Ömırǧali 11. M. Ramanqūlov 12. Ǧ. Hamzin «Nur Otan» fraksiiasynyŋ müşelerı 1. A. Qūspan 2. M. Täjmaǧambetova2021 jylǧy 22 jeltoqsandaǧy № DS-350 deputattyq saualǧa
Qūrmettı deputattar! Ūlt ūstazy, qazaq tılı bılımınıŋ atasy, «Alaş» qozǧalysynyŋ qairatkerı Ahmet Baitūrsynūlynyŋ 150 jyldyq mereitoiyna qatysty deputattyq saualdy qarap, mynany habarlaimyn. Ahmet Baitūrsynūlynyŋ 150 jyldyq mereitoiy jönınde kelesı jūmystar atqaryluda. Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ 2021 jylǧy 19 mausymdaǧy �№624 Jarlyǧyna säikes Ahmet Baitūrsynūlynyŋ 150 jyldyq mereitoiyn daiyndau jäne ötkızu jönındegı memlekettık komissiia (būdan ärı – Komissiia) qūrylyp, Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık hatşysy atalǧan komissiia töraǧasy bolyp belgılendı. 2021 jylǧy 27 qazanda Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık hatşysy töraǧalyǧymen ötken Memlekettık komissiia otyrysynda Ahmet Baitūrsynūlynyŋ 150 jyldyq mereitoiyn daiyndau jäne ötkızu jönındegı jalpyrespublikalyq jospar �(būdan ärı – Jospar) bekıtıldı. Josparda Ahmet Baitūrsynūlynyŋ şyǧarmaşylyq mūralaryn halyqaralyq, respublikalyq jäne öŋırlık deŋgeide nasihattau maqsatynda ǧylymi, mädeni-aǧartuşylyq, �aqparattyq-imidjdık ıs-şaralar qamtylǧan. Atalǧan josparda deputattyq saualda köterılgen bırqatar mäseleler qarastyrylǧan. Atap aitsaq, Qostanai oblysy Jangeldı audanynyŋ Ahmet Baitūrsynūly auylyndaǧy tūlǧa ömırge kelgen üidı qalpyna keltırıp, jädıgerlermen tolyqtyryp, muzei-üi etıp aşu jäne Baitūrsyn äuletınıŋ qorymyn qorşauyn jaŋartu, Qostanai oblysynyŋ aumaǧynda Ahmet Baitūrsynūlynyŋ memorialdyq keşenın salu, Ahmet Baitūrsynūly auylyna baratyn joldy kürdelı jöndeuden ötkızu, Qostanai oblysyndaǧy «Ahmet Baitūrsynūly men Mırjaqyp Dulatūlynyŋ ädebi mūrajaiyn», Almaty qalasyndaǧy «Ahmet Baitūrsynūly muzei-üiın» abattandyru jūmystaryn jürgızu. Sondai-aq Qostanai oblysyndaǧy Ahmet Baitūrsynūlynyŋ düniege kelgen Sarytübek qonysy aimaqtyq maŋyzy bar kielı jerler tızımıne engızılgenın habarlaimyz. Ahmet Baitūrsynūly muzei-üiı Almaty qalasy mäslihatynyŋ 2021 jylǧy 31 mamyrdaǧy № 51 şeşımıne säikes jeke menşıkten kommunaldyq menşıkke alyndy. Atalǧan josparǧa säikes aǧymdaǧy jyly Ahmet Baitūrsynūlynyŋ muzei-üiınıŋ ǧylymi-restavrasiialyq jūmystary üşın ǧylymi-jobalau qūjattamasy äzırlenetın bolady. Sızder ūsynyp otyrǧan Jangeldin audanynyŋ atyn özgertu, Qostanai qalasyndaǧy äuejaiǧa Ahmet Baitūrsynūlynyŋ atyn beru mäselesı qoǧamnyŋ pıkırın eskeru maqsatynda jergılıktı halyqpen, auyldyq okrugpen, qoǧamdyq keŋes müşelerımen, mäslihat deputattarymen, ardagerler keŋesımen talqylau jūmysy, kezdesuler ūiymdastyrylǧannan keiın nätijesıne qarai qoldanystaǧy zaŋnama talaptaryna säikes ıske asyrylatyn bolady. Ahmet Baitūrsynūlynyŋ esımın oblys ortalyqtaryndaǧy mektepterge, ortalyq köşelerge (daŋǧyldarǧa) beru mäselesı jergılıktı jerlerdıŋ onomastikalyq komissiia otyrystarynda qaralatyn boldy. Būl maqsattaǧy jūmystar zaŋnamada belgılengen tärtıpke säikes barlyq öŋırlerdıŋ äkımdıkterı tarapynan ıske asyrylady. Sonymen qatar Ahmet Baitūrsynūlynyŋ eskertkışın ornatu mäselesı de Nūr-Sūltan, Almaty, Şymkent qalalarynda jäne oblys ortalyqtarynda qoldanystaǧy zaŋnama talaptaryna säikes jüzege asyrylady. Al Türkiianyŋ Ankara qalasynda, Reseidıŋ Orynbor qalasynda Ahmet Baitūrsynūlynyŋ eskertkışın ornatu mäselesın qarastyru atalǧan josparda qamtylǧan. Josparda Ahmet Baitūrsynūlynyŋ mūralaryn türkı älemıne nasihattau maqsatynda TÜRKSOI ūiymynyŋ, otandyq jäne şeteldık ziialy qauym ökılderınıŋ qatysuymen Ystambūl qalasynda döŋgelek üstel, fotokörme ūiymdastyru, Türkıstan qalasynda Halyqaralyq türkıtanuşylar kongresın ötkızu, sonymen qatar Halyqaralyq Türkı akademiiasynyŋ ūiymdastyruymen Baku qalasynda «Baku kongresı jäne Ahmet Baitūrsynūly» atty konferensiia, Orynbor jäne Taşkent qalalarynda mereitoiǧa arnalǧan ıs-şaralardy ötkızu qarastyrylǧan. Ahmet Baitūrsynūly atyndaǧy Tıl bılımı institutyna qatysty kelesını habarlaimyz. «Ǧylym turaly» Qazaqstan Respublikasynyŋ Zaŋynyŋ �24, 25-baptarynda (2021 jylǧy 15 qaraşadaǧy №72-VII zaŋymen özgerıster engızılgen) bırınşıden, bazalyq qarjylandyruǧa jetekşı ǧalymdardyŋ jalaqysy kırgızılgen, ekınşıden, qarjylandyrudyŋ jaŋa türı engızıldı - ırgelı ǧylymi zertteulerdı (arheologiia, astronomiia, astrofizika, atom energiiasy, şyǧystanu, öner, tarih, mädeniet, ädebiet, matematika jäne mehanika, bılım beru, saiasattanu, dıntanu, äleumettanu, filosofiia, etnologiia, tıl bılımı salalarynda) jüzege asyratyn ǦZİ-dy qarjylandyru, üşınşıden ǧylymi, ǧylymi-tehnikalyq jobalar men baǧdarlamalardy memlekettık qarjylandyru ūzaqtyǧy 5 jylǧa deiın ūlǧaityldy. Sonymen qatar ǧylymdy qarjylandyru jäne äkımşılendıru mäselelerıne qatysty Memleket basşysy elımızdıŋ ǧylymi-tehnologiialyq damuy jönınde baǧdarlamalyq qūjat äzırleudı tapsyrdy. Osyǧan bailanysty ǧylymi jäne saraptamalyq qoǧamdastyqpen keŋ özara ıs-qimylda «Sifrlandyru, ǧylym jäne innovasiialar esebınen tehnologiialyq serpılıs» ūlttyq jobasy aiasynda «Ǧylym» blogy äzırlendı, onda 4 baǧyt közdelgen (ǧylymnyŋ kadrlyq äleuetın nyǧaitu; ǧylymi ekojüienıŋ bäsekege qabılettılıgın arttyru; eldıŋ damuyna ǧylymnyŋ ülesın arttyru: ǧylym-öndırıs-biznes; ǧylym äkımşılıgın jetıldıru). Ūlttyq joba Qazaqstan Respublikasy Ükımetınıŋ 2021 jylǧy 12 qazandaǧy №727 qaulysymen bekıtıldı. Qabyldanǧan şaralar gumanitarlyq baǧyttaǧy instituttardyŋ qyzmetın jetıldıruge qyzmet etedı dep esepteimız. «Qazaq» gazetınıŋ 7 tomdyǧy, «Aiqap» jurnalynyŋ 5 tomdyǧy, «Saryarqa» gazetınıŋ 1 tomdyǧy jäne «Aǧartuşy» atty A. Baitūrsynūly turaly monografiia men ahmettanuşy ǧalym R. İmahanbettıŋ «Ǧasyr saŋlaǧy» kıtaptary uäkılettı organǧa şyǧaruǧa ūsynylǧan jaǧdaida zaŋnamada berılgen tärtıppen qaralatyn bolady. Al Ahmet Baitūrsynūly atyndaǧy köp salaly mädeni-tanymdyq ortalyq aşu mäselesı aldaǧy jyldary qarastyrylatyndyǧyn mälımdeimız. Memleket basşysynyŋ aǧymdaǧy jyldy Balalar jyly dep jariialauyna bailanysty barlyq bılım beru ūiymdarynda memlekettık tıldıŋ qoldanys aiasyn keŋeitu maqsatyndaǧy taqyryptyq şaralarmen ıske asyrylatyn bolady.Atalǧan baǧyttardaǧy jūmys jalǧasuda jäne Ükımettıŋ baqylauynda.
E. Toǧjanov,QR Premer-ministrınıŋ orynbasary
Ūqsas jaŋalyqtar
