San alýan ózekti máselelerdiń bárine óziniń eldi basqarýshy retindegi ustanymy tabandy ekeni kórindi. Mıssııasynyń ózi memleket pen qoǵamdy durys jolǵa qoıý ekenin juqalap jetkizip otyr. Asyp-taspaı, ár nárseni jónimen, dáıekti etip jetkizetin mádenıeti basshy ataýlyǵa úlgi bolarlyq deýge de keledi eken. Al eń bastysy – álemge de, jekelegen tulǵalarǵa da jaltaqtamaý, óz elimizdiń múddesin bárinen joǵary qoıý minezin ańǵartqan sııaqty.
Suhbattyń oryssha berilgenin jaqtyrmaǵandar az emes, árıne. Degenmen oryssha berilgen suhbatynyń lezde álemge taraıtyn jaǵy taǵy bar emes pe. Ári kelgen jýrnalıst qazaqstandyq orys bolsa... Ózge shet elderden suranǵan suhbattardan bas tartyp kelgen eken, osy joly kelisim beripti. Prezıdenttiń baspasóz hatshysy Berik Ýálı áleýmettik jelidegi jazbasynda Prezıdenttiń kelesi suhbaty mindetti túrde qazaq tilinde júrgiziletinine ýáde etti.
Sonymen, Prezıdenttiń suhbaty tóńireginde tańdy tańǵa asyryp aıta berýge bolady. Qazaqstannyń barsha buqaralyq aqparat quraldary men saıttary taqyryptardy jiktep ústi-ústine maqalany qarsha boratyp jatyr. Biz suhbattyń bir ǵana qyryna toqtala ketýdi jón kórdiń. Ol – Memleket basshysynyń ózbek mıllıarderlerin úlgi etýi. Nesi bar, óte durys sóz. Ózbektiń syrtta júrgen mıllıarderleri Tashkentke kelip, Ózbekstan prezıdentine «Týǵan jerimizge qandaı jaqsylyq jasaýymyzǵa keńes beresiz?» dep suraıdy eken. Sodan keıin ózderiniń qarajattary esebinen halyqqa aýrýhanalar, ınfraqurylymdar salyp beredi. Bizdiń elimiz de shette júrgen de, ishte júrgen de mıllıarderlerden kende emes. Alaıda olardyń halqymyzǵa jaǵdaı jasaıyq dep alyp-ushyp turǵandary baıqala bermeıtini de ras qoı. Kerisinshe, shetke qyrýar qarjyny alyp ketken mıllıarderlerimiz qoldarynan kelse syrtta otyryp óz elimizdi tuqyrtyp-muqatýǵa beıim turatyn sátteri joq emes-aý.
Osy oraıda biz Ózbekstannyń baılary jaıly tanymdyq sıpattaǵy azdy-kópti málimet bere ketsek deımiz. Álemdegi eń baı 10 ózbek myna kisiler: Alısher Ýsmanov. 1953 jyly Namangan oblysynda dúnıege kelgen, Reseıdegi USM Holdings kompanııasynyń negizin qalaýshy. USM – metallýrgııa jáne taý-ken óndirisi, telekommýnıkaııa jáne tehnologııalar salalaryndaǵy aktıvterdi basqaratyn Reseı holdıngi. 2012-2015 jyldar aralyǵynda qatarynan reıtıng boıynsha 20 mıllıard dollarlyq dáýletimen Reseıdiń eń baı adamy atanǵan. Iskander Mahmýdov – Reseı bıznesmeni, Taý-ken kompanııasynyń negizin qalaýshy ári prezıdenti, mıllıarder. 1963 jyly Buhara oblysynda týǵan. Fattah (Patoh) Shodıev – Qazaqstan mıllıarderi, Ózbekstannyń Jyzaq oblysynda 1953 jyly týǵan. Alıjan Ibragımov– Qazaqstan bıznesmeni, 1953 jyly Ferǵana oblysynda týǵan. Mıllıarder. Tashkentte turatyn atyshýly baıbatsha Salım Abdývalıev – óte yqpaldy bıznesmen, AQSh-tyń kózimen Ózbekstandaǵy krımınaldyq avtorıtetterdiń lıderi dep qarastyrylady. 1950 jyly Ferǵana oblysynda týǵan. Gafýr-Arslanbek Rahımov –1951 jyly Tashkentte týǵan. Ózbekstan bıznesmeni, shyǵys eýropalyq halyqaralyq «Brothers’ Circle» (Brazers órkl — oqylýy) tobynyń basshylarynyń biri. Bıznesi Reseımen jáne Eýropa elderimen baılanysty. AQSh-tyń kózimen TMD elderiniń qylmys áleminiń ókilderi toptasqan «Bratskıı krýg» qylmystyq tobynyń jetekshileriniń biri retinde qarastyrylady. Qadyrjan Batyrov – Qyrǵyzstannyń ulty ózbek bıznesmeni, Qyrǵyzstan Jogorký Keneshiniń eks-depýtaty, 1956 jyly týǵan. Baılyǵy 400 mıllıon dollar. Jappaı tártipsizdikterge baılanysty ústinen qylmystyq is qozǵalǵannan keıin, Shveııadan saıası baspana suraǵan. Shveııada turady.
Eń baı 10 ózbek baılarynyń qataryna eks-prezıdent Islam Karımovtyń burynǵy kúıeý balasy, 1966 jyly Aýǵanstanda týǵan, osy kúni Nıý-Iorkta turatyn Mansýr Maksýdı, Ózbekstannyń tutqynǵa alynǵan bıznesmeni, menshiginde fılıaldar júıesi bar bank, restorandary men «Ózbekstan» qonaqúıi, «Pahtakor» fýtbol klýby bolǵan, «Zańdaǵy ury» atanǵan Batyr Rahımov, Ózbekstan bıznesmeni Ahmadboı Chınazskıı bar.
Bul atalǵandar Ózbekstannyń betke ustar tek 10 ózbek bıznesmeni. Olardan bólek baılar qanshama. Tipti Amerıkada sýpermarketter, restorandar júıesin júrgizip otyrǵan ózbekter de az emes. Solardyń kópshiligi Atamekeninen eshteńeni aıamaıdy. Al Ózbekstannyń ózindegi dollarlyq mıllıonerlerdiń ishinde jeteýiniń jasy 25 pen 30 aralyǵynda eken. Taǵy bireýiniń jasy 35-te. Olardyń aktıvterinde mıllıondaǵan dollar qarjydan bar.
Qazaqtyń baılary elge kómektespeı júr demeımiz. Kómektesip jatqandary da bar. Degenmen ózbek baılarynyń óz eline degen myrzalyǵy bizdiń baı-baǵlandarymyzǵa da úlgi hám juǵysty bolǵaı.
Derekkóz: inbusiness.kz
