Pandemiia kezınde elımızde säbız baǧasy aspandap ketkenı bärıne mälım. Osy oraida Elbasy, būrynǧy Prezidenttıŋ küieu balasy säbız baǧasyn arzandatu üşın memleketten 110 mlrd teŋge nesienı qalai alǧany turaly "Protenge.kz" jazdy dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Memleket bıraz uaqyttan berı säbızdı, kartopty jäne basqa da jemıs-jidek, kökönıs baǧasyn arzandatuǧa tyrysuda. Pandemiia kezınde ükımet bükıl el boiynşa köterme taratu ortalyqtary jelısın (KOJ) qūruǧa köştı. Būl jerde Ükımettıŋ logikasy mynadai boldy: fermerler KOJ-ǧa öz önımderın deldaldarsyz tıkelei satady, KOJ önımderdı bırden dükender men bazarlarǧa jıberedı. Al "aşköz deldaldar" bolmaǧandyqtan, baǧa tömendeidı.Barlyq 24 KOJ memlekettık-jekemenşık ärıptestık prinsipıne negızdeletın bolady. Memlekettık-jekemenşık ärıptestıkte bır tiımdı närse bar: ısker serıktes bırden KOJ qūrylysyna investisiia salady. Memleket sodan keiın nysandy mūqiiat qaraidy, eger qūrylys mınsız salynǧan bolsa, onda biznes şyǧyndardy öteidı. Eger olqylyqtar bolsa, onda käsıpker ükımettıŋ aqşasyn "körmeidı". Bylai alyp qaraǧanda bız būl jobaǧa senımdı boldyq.
Keiın belgılı bolǧandai, 100 paiyz memleket menşıgındegı Qazaqstannyŋ Damu bankı jetı KOJ üşın 110 milliard teŋge nesie bergen, būl jerde bırınşı kezeŋnıŋ qūny 138 milliard teŋge bolǧany belgılı boldy. Iаǧni, KOJ qūrylysyna memleketten 10 jylǧa 13,68 paiyz mölşerınde qoldau alyp otyrady.Qazaqstannyŋ Damu bankınen nesie alǧan JŞS "Ūlttyq sauda-taratu jelısı" dep atalady. Şyn mänınde, būl atau KOJ-dy damytu jönındegı memlekettık jobanyŋ atauyn qaitalaidy. Būl kezdeisoqtyq, solai ma?
Būl JŞS 2020 jyly paida boldy, däl sol kezde ükımet KOJ qūruǧa kırıstı. Ne degen säikestık, atauly kün, deseŋşı?! Būl kompaniianyŋ erekşelıgı sol, onyŋ tüpkılıktı ielerınıŋ bırı, būrynǧy Prezident N.Nazarbaevtyŋ küieu balasy, düniejüzılık Forbes tızımınıŋ müşesı, 2,8 milliard dollar bailyǧy bar Timur Qūlybaev.Sonymen, eger bız "kelısımdı" şynymen jeŋıldetetın bolsaq, būl mämıle qazaqstandyqtar üşın nenı bıldıredı? Būl KOJ şyn mänınde memleket aqşasyna salynyp, sosyn memleket osy köterme-taratu ortalyqtary jelısın memleket aqşasyna satyp alatynyn bıldıredı. Mıne, qyzyq...
"Adyrna" ūlttyq portaly.
