الاتاۋدىڭ باۋرايى، الماتىنىڭ تورىندە ۇلتتىق مەرەكەمىز رەسپۋبليكا كۇنىنە وراي ۇيىمداستىرىلعان «Almaty Puppet Festival» حالىقارالىق قۋىرشاق تەاترلارىنىڭ فەستيۆالى ءوز مارەسىنە جەتتى.
قازاننىڭ 21-24 كۇندەرى ارالىعىندا الماتىلىق كىشكەنتاي بۇلدىرشىندەر زاماناۋي قۋىرشاق تەاترلارىنىڭ ۇزدىك قويىلىمدارىن تاماشالادى. بۇل رەتتە، وسىناۋ ونەر بايقاۋىنا ۇيىتقى بولىپ وتىرعان، تاريحىن 1935 جىلدان باستاۋ الاتىن الماتى قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. ول – رەسپۋبليكاداعى تۇڭعىش قۋىرشاق تەاترى. 90 جىلعا جۋىق تاريحى بار ونەر ورداسى جىل سايىن كورەرمەن تالعامى مەن قىزىعۋشىلىعىنا ساي قويىلىمدار ساحنالاپ، جاڭاشا تىڭ جوبالاردى ىسكە اسىرىپ كەلەدى. رەپەرتۋارلىق اياسى كەڭ. وندا 60-قا جۋىق وتاندىق جانە الەمدىك ايگىلى تۋىندىلار نەگىزىندە ساحنالانعان قويىلىمدار قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە كورەرمەن نازارىنا ۇسىنىلۋدا.
تەاتر ۇجىمى كانادا، قىتاي، تۇركيا، چەحيا، جاپونيا، بولگاريا، مولدوۆا، رەسەي، گۇرجىستان، تاتارستان، تاجىكستان، وزبەكستان، قىرعىزستان مەملەكەتتەرىندەگى حالىقارالىق قۋىرشاق تەاتر فەستيۆالدەرىندە توپ جارىپ، جۇلدەلى ۇزدىك ورىندارعا يە بولۋدا.
2024 جىلى الماتى قالاسى اكىمدىگى تاراپىنان الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ شەشىمىمەن قۋىرشاق تەاترىنا «الماتى قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» اتاعى بەرىلدى.
ونەر وشاعى ۇيىمداستىرعان فەستيۆالدىڭ ماقساتى – قۋىرشاق تەاترى ونەرىنىڭ كوركەمدىك-ەستەتيكالىق ىزدەنىسى ارقىلى تەاتردىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتە وتىرىپ، حالىقارالىق شىعارماشىلىق قاتىناستى نىعايتۋ، كورەرمەندى قۋىرشاق تەاترى الەمىنىڭ زاماناۋي شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ ەدى.
ەكىنشى رەت ۇيىمداستىرىلعان بيىلعى ونەر دوداسىنا قىتاي، پولشا، بولگاريا، چەحيا، تۇركيا، گرۋزيا، ءازىربايجان، رەسەي، باشقۇرتستان، وزبەكستان جانە قازاقستان رەسپۋبليكالارىنىڭ 15 ۇزدىك تەاتر ۇجىمى مەن 150-دەن اسا قۋىرشاق شەبەرلەرى ونەر كورسەتتى. ونەر مەرەكەسى اياسىندا قويىلىمدار كورسەتىلىمىنەن تىس فەستيۆال قاتىسۋشىلارىنىڭ اراسىندا اتالمىش سالاداعى مامانداردىڭ كاسىبي دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ۇزدىك قۋىرشاق شەبەرلەرىنىڭ جەتەكشىلىگىمەن شەبەرلىك ساعاتتار مەن دارىستەر ۇيىمداستىرىلدى.
ناتيجەسىندە فەستيۆال حالىقارالىق مادەني بايلانىستى نىعايتىپ، اسەم قالامىز الماتىنىڭ مادەني تۇرعىدان وڭ ءيميدجىنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپالىن تيگىزگەنى حاق. ونەر مەرەكەسىنىڭ سوڭعى كۇنىندە ۇزدىك ۇجىمداردى ماراپاتتاۋ ءراسىمى سالتاناتتى تۇردە وتكىزىلىپ، قارجىلاي سىيلىقتار تابىستالىپ، مادەني شارانىڭ تاريحىندا جارقىن ءىز قالدىردى.
فەستيۆالدىڭ ەڭ نەگىزگى جۇلدەسى – «ۇزدىك سپەكتاكل» نوميناتسياسى بويىنشا گران-پري سىيلىعى اقتوبە وبلىستىق «الاقاي» قۋىرشاق تەاترىنا تابىستالدى. اتالعان ونەر ورداسى بۇل جۇلدەگە رەجيسسەر انتون زايتسەۆ ساحنالاعان «جومارت اعاش» سپەكتاكلىمەن لايىقتى دەپ تانىلدى. اتالمىش قويىلىم كورەرمەندەر مەن قازىلار القاسىنا ءوزىنىڭ تەرەڭ ماعىناسى جانە استارلى ويىمەن، ارتيستەرىنىڭ شەبەرلىگىمەن، رەجيسسەرلىك ۇتىمدى شەشىمدەرمەن وزگەشەلەندى.
«ۇزدىك رەجيسسەر» نوميناتسياسى بويىنشا جۇلدەنى گۇرجىستاننان كەلگەن بورجومي مەملەكەتتىك كاسىبي قۋىرشاق تەاترى «گۋدۋلي اتا مەن كىشكەنتاي ۋچا» سپەكتاكلىمەن يەلەندى. قويىلىمعا جەتەكشىلىك ەتكەن رەجيسسەر دميتري حۆتيسياشۆيلي ەرەكشە رەجيسسەرلىك كوزقاراسىمەن، ال ارتيستەر قۋىرشاقتاردى جوعارى دەڭگەيدە جان بىتىرە كورسەتۋىمەن تاڭداندىردى.
«ۇزدىك اكتەرلىك انسامبل» نوميناتسياسىنا رەسەيدىڭ «سكارابەي» كولەڭكەلى بالالار تەاترى «قىزعىلت گۇل» سپەكتاكلىمەن لايىق دەپ تانىلدى. رەجيسسەر سەرگەي چەرەپانوۆ ءبىرتۇتاس انسامبل قۇرىپ، ەرەكشە شەبەرلىگىمەن كورەرمەندەردى ءتانتى ەتتى.
تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ انكارا قالاسىنان كەلگەن «تەمپو» تەاترى تۇرىك قۋىرشاق ونەرىنىڭ داستۇرلەرى مەن شەبەرلىگىن ايشىقتاعان رەجيسسەر حاليۋك يۋدجەنىڭ «ءوزىمشىل الىپتىڭ باعىندا» قويىلىمى ءۇشىن «شەبەرلىگى پەن ادالدىعى ءۇشىن» نوميناتسياسىنا يە بولدى.
«ۇزدىك قۋىرشاق جۇرگىزۋشى» نوميناتسياسىن گونكونگ قالاسىنان كەلگەن (قحر) «Sky Bird» قۋىرشاق بىرلەستىگى يەلەندى. رەجيسسەر، اكتەر، قۋىرشاق جۇرگىزۋ شەبەرى چۋن فەي چەنگتىڭ جەتەكشىلىگىمەن ساحنالانعان «قىتاي ءداستۇرى» سپەكتاكلى كورەرمەندەردى ەرەكشەلىگىمەن تاڭداندىرىپ، شىعارماشىلىق شابىت سىيلادى. چۋن فەي چەنگ ءوز قويىلىمىندا قۋىرشاقتارمەن شەبەر جۇمىس جاساپ، قىتاي مادەنيەتىنىڭ باي جانە الۋان ءتۇرلى قىرلارىن ۇتىمدى كورسەتتى.
ال، «جاڭاشىل كوزقاراس» نوميناتسياسىن «التى سەزىم» ەكسپەريمەنتالدى قويىلىمىن ۇسىنعان باشقۇرت مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى ەنشىلەدى. بۇل قويىلىم نادەجدا بەززۋبوۆا مەن الەكساندر ۆەرحوزەمسكيدىڭ رەجيسسەرلىك بىرلەسۋىمەن قالىپتاسىپ، قۋىرشاق ونەرىندەگى جاڭاشىل ءارى كرەاتيۆتى شەشىمدەرىمەن قازىلار القاسىنىڭ نازارىن اۋداردى.
فەستيۆالدىڭ كوركەمدىك دەڭگەيى مەن ەرەكشەلىگى، جالپى قۋىرشاق تەاترىنىڭ دامۋ باعىتى تۋراسىندا ماماندار بىلايشا ءتىل قاتتى.
ەركىن جۋاسبەك، تەاترتانۋشى، پروفەسسور، قازىلار القاسىنىڭ توراعاسى، م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق دراما تەاترىنىڭ ديرەكتورى:
«الماتى قالاسىنداعى كۇزدىڭ ادەمى كۇندەرىنىڭ بىرىندە كورەرمەن ءۇشىن، ونىڭ ىشىندە بالا كورەرمەن ءۇشىن ۇلكەن مەرەكە بولدى. الماتى قۋىرشاق فەستيۆالى الەمنەن، ەلىمىزدەن 15 سپەكتاكل شاقىرىپ ۇلكەن ونەر بايگەسىن ۇيىمداستىرۋدا. شىن مانىندە بۇگىنگى قۋىرشاق تەاترى كورەرمەن ءۇشىن قايدا بارۋعا دا ءازىر، كورەرمەن ءۇشىن قانداي جەردە جۇمىس ىستەۋگە دە ءازىر. بۇگىنگى تاڭدا قۋىرشاق تەاترى ءبىر-بىرىمەن كورىسىپ، ءبىر-بىرىمەن ءبىلىسىپ، قازىرگى تاڭداعى ساحنا ونەرىنىڭ جاڭا باعىتتارىن، جاڭا ءادىس-تاسىلدەرىن ورتاعا سالىپ، ونەر مەرەكەسىن جاساۋدا. كۇنى كەشە بارلىق ەل بولىپ جۇرەگىمىزدەگى، سانامىزداعى رەسپۋبليكا دەگەن ۇلكەن ۇلتتىق مەرەكەمىزدى قارسى الدىق. بارلىق سالا، بارلىق قازاق رۋحانياتى وتكەن جىل، جالپى قازىرگى تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە نە جاسادىق، قانداي دەڭگەيگە جەتتىك دەگەن ۇلكەن ءبىر شابىتتىڭ ۇستىندە ءجۇر دەسەك جاسىرىن ەمەس. ونەر ادامدارى ءۇشىن دە بۇل ۇلكەن مەجە. ونەر – ىزدەنۋدەن تۇرادى، ونەر – قاشان دا ءبىر-بىرىنەن تاجىريبە الماسۋدان تۇرادى. ونەر – جاڭاشىل، ونەر – جاڭالىققا قۇمار. سوندىقتان قۋىرشاق تەاترى ونەرى قازىرگى تاڭدا تەك بالاعا عانا ەمەس، جالپى ونەردىڭ ىشىندەگى ءوزىنىڭ ورنىن انىقتاپ العان، ادام ساناسىنىڭ تاربيەسىنە ۇلكەن اسەر ەتەتىن سالا رەتىندە دالەلدەندى. سونىڭ ءبىر ايعاعى، جەردىڭ قاي تۇكپىرىنەن الساڭىز دا بۇل ونەردى وزىندىك ۇلتىنا ساي، حالقىنا ساي، قويىلاتىن الداعى تالابىنا ساي دامۋ ۇستىندە ەكەنىن وسى ونەر بايگەسى كورسەتىپ جاتىر.
قازىرگى تاڭدا جالپى ادامزات جەلىگە تاڭىلعان كەزدە، اسىرەسە، ۇيالى تەلەفونعا تاڭىلعان شاقتا بالانىڭ ويىننان گورى كىشكەنتايىنان ۇيالى تەلەفوننىڭ ەكرانىنا جابىسىپ وتىرۋى ۇلكەن تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋداعى كۇردەلى ماسەلە بولىپ تۇر. بالاعا ءتان ۇلكەن ازامات بولۋ ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى قاسيەت، بۇل – قيالىنىڭ كەڭدىگى، ويلاي بىلەتىن، جۇرەگى جاناشىرلىققا قۇمار، ەلىن، وتانىن، اتا-اناسىن ءسۇيۋ ماسەلەسى قازىرگى تاڭدا دابىل قاقاپاساق تا ادام ويلاناتىنداي جاعدايعا اۋىسۋ ۇستىندە. سونىڭ بارلىعىنا تەاتر قورعانشى سياقتى. بالا كەزدەن قول ۇشىن بەرىپ، اينالانى ءتۇسىنۋ، تابيعاتتى سەزىنۋ، بولىپ جاتقان ىسكە بەلگىلى باعا بەرۋ ماسەلەسىندە تەاتر تاربيەسىنىڭ ورنى بولەك دەپ ەسەپتەيمىن.
فەستيۆال بارىسىندا كورگەن سپەكتاكلدەردىڭ قاي-قايسىسى دا ادام ويىنا كەلمەيتىن تاسىلدەردىڭ، ساحنالىق ۇلكەن ادىستەردىڭ ارقاسىندا كەلگەن كورەرمەندى بەي-جاي قالدىرماي بولىپ جاتقان وقيعاعا جۇرەگىمەن، جانىمەن، تانىمەن ارالاساتىنداي دەڭگەيدە ادەمى، كوز جاۋىن الاتىنداي جاقسى سپەكتاكلدەر كورسەتۋى – بۇگىنگى تاڭداعى ونەردىڭ ميسسياسىن، ساحنا ونەرىنىڭ ۇلكەن ماقساتىنىڭ كورىنىسى دەپ ايتساق بولادى. مىنەكەي، وسى جاعىنان كەلگەندە الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگىنىڭ بىلتىرعى جىلى ءبىرىنشى فەستيۆالىن وتكىزىپ، بيىل 100-گە جۋىق ۇسىنىس ءتۇسىپ، قاتىسساق دەگەن نيەت بىلدىرگەن تەاترلاردىڭ ىشىنەن ىرىكتەۋ جاساپ وسىنداي جاقسى سپەكتاكلدەر تاڭداپ كورسەتۋى قازىرگى قازاق كەڭىستىگىندەگى ونەردىڭ، مادەنيەتتىڭ قالىپتاسۋىنداعى، العا ىلگەرىلۋدىڭ، دامۋدىڭ بىردەن-ءبىر كورىنىسى. قازىر قازاقستاندا فەستيۆال قوزعالىسى، تەاترلاردىڭ ءبىر-بىرىمەن كەزدەسە وتىرىپ تاجىريبە الماسۋى ۇلكەن پايداسىن بەرۋدە. باسقاسىن ايتپاعان كەزدە قازىرگى تاڭدا كورەرمەننىڭ تەاترعا كەلۋى، تەاترداعى ءجيى كەزدەسەتىن انشلاگتار – ساحنا ونەرىنىڭ مازمۇنى مەن ماڭىزىنىڭ اسقاقتاپ تۇرعانىن، ونىڭ قاجەتتىلىگىنىڭ ارتىپ تۇرعانىنىڭ ايعاعى بولسا كەرەك. سول ءۇشىن دە مۇنداي فەستيۆالدەر ونەر ءۇشىن دە، ەل ءۇشىن دە، كورەرمەن ءۇشىن دە قاجەت ەكەنىن داۋسىز دالەلدەۋدە. مەن وسىنداي فەستيۆالدىڭ جالعاسىنىڭ بولعانىن قالار ەدىم. ونەردە جۇرگەننەن كەيىن شىن نيەتىمىزبەن ۇيرەنۋ، تاجىريبە جيناۋ، ءبىلىم دەڭگەيىمىزدىڭ ءالى دە بولسا الەمدىك تالاپتارعا ساي بولۋىنا دەگەن ۇمتىلىسىن قولدايتىن اداممىن. وسى جاعىنان وتە قۋانىشتىمىن».
مەرۋەرت جاقسىلىقوۆا، تەاترتانۋشى، ونەرتانۋ كانديداتى، تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسى «ونەرتانۋ» فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى:
«بۇل مادەني شارانىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە توقتالۋدى ءجون كورىپ وتىرمىن. فەستيۆال الماتى قالاسىندا ەكىنشى رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. بيىلعى فەستيۆالگە قاتىسۋشىلاردىڭ گەوگرافياسى كەڭ. مۇنداي كورسەتكىش فەستيۆالدىڭ قاناتىن كەڭگە جايىپ، مادەني بايلانىستاردىڭ كۇشەيگەنىن بايقاتىپ وتىر. سونىمەن قاتار، فەستيۆالدەگى نەگىزگى ماقسات – ءبىزدىڭ قۋىرشاق تەاترلارىمىز، قۋىرشاق ۇجىمدارىمىز قاي باعىتتا قالاي دامىپ جاتىر جانە نەمەن، كىممەن دامىپ جاتىر دەگەن سۇراقتىڭ توڭىرەگىندە جاۋاپتار ىزدەدىك. ونەر كورسەتكەن ۇجىمداردىڭ اراسىنداعى ەڭ ۇزدىك تەاترلىق ۇلگىلەردى، تەاترلىق تەندەنتسيالاردى، قۋىرشاقتاردىڭ جاسالۋ شەبەرلىگى، ساحنادا قۋىرشاقتاردى جۇرگىزۋدەگى اسقان شەبەرلىكتەردى ۇيرەنۋگە وتە قاجەتتى دەپ ەسەپتەيمىز. سوندىقتان بۇل فەستيۆال اسا ماڭىزعا يە. 11 مەملەكەتتەن كەلگەن ءار ۇجىم ءوزىنىڭ ۇزدىك قويىلىمدارىن اكەلگەنى ءسوزسىز. جۇزدەگەن قويىلىمنىڭ اراسىنان ۇزدىك شىققان 14 قويىلىم الماتىلىق كورەرمەننىڭ نازارىنا ۇسىنىلدى.
فەستيۆال – باعىت-باعداردى ىزدەۋدە، تانۋدا وتە ۇلكەن باعدارشام ىسپەتتى وقيعا. سوندىقتان دا، بۇل فەستيۆالدە ءبىز ۇزدىكتەردى كورۋمەن قاتار، شەبەرلىك ساعاتتارىنا قاتىستىق. ولاردان الارىمىز دا، ۇيرەنەرىمىز دە كوپ بولدى. قازاقستاندىق قۋىرشاق تەاترلارى ءۇشىن مول تاجىريبەنىڭ ورتاسى بولعانىنا سەنىمدىمىن. سەبەبى، ءاربىر شەبەرلىك ساعاتىنىڭ ارتىندا ۇلكەن تاجىريبە تۇرادى. تەاترلىق تاجىريبە ءبىر-بىرىنەن ۇيرەنۋ ارقىلى كەلەدى. ەۆگەني يبراگيموۆ، نيكولاز ساباشۆيلي سياقتى ايتۋلى قۋىرشاق شەبەرلەرى مەن رەجيسسەرلەردەن وقىپ، تانۋ زور تاجىريبە كوزى بولدى.
فەستيۆالدەن ەڭ باستى ۇيرەنەرىمىز – جاڭا فورمالار. سوڭعى جىلدارى قۋىرشاق تەاترلارىندا كورەرمەنمەن تىكەلەي قارىم-قاتىناستا جۇمىس ىستەۋ، ياعني تەرمينمەن ايتقاندا ينتەراكتيۆتى قويىلىمدار قارقىندى دامۋدا. قۋىرشاق تەاترلارى سوڭعى جىلدارى ينكليۋزيۆتى (ەستۋى ناشار، كورۋى ناشار، بولماسا مۇلدە كورمەيتىن، مۇلدە ەستىمەيتىن) كورەرمەنگە قۇشاعىن كەڭ جايىپ وتىر. زاعيپ ادامدارعا قۋىرشاق تەاترىنىڭ ونەرى ارقىلى بەرەرى وتە كوپ. سوندىقتان دا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارمەن قويان-قولتىق جۇمىس جاساۋدا قۋىرشاق تەاترلارىنىڭ دا داميتىن تۇستارى ءالى بار. مۇنداي تەاترلار ءبىزدىڭ ەلدە كەڭىنەن دامۋى كەرەك. الەۋمەتتىك جاعىنان قورعاۋى از بولىپ جاتقان ءبىزدىڭ زاعيپ جاندارمەن قۋىرشاق تەاترلارىنىڭ جۇمىس جاساي الاتىنىن ءبىز باسقا تەاتر ۇجىمدارىنان، شەتەلدىك تەاتر ۇجىمدارىنان بايقاپ ءجۇرمىز. اتالمىش تەندەنتسيا بىرتىندەپ ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دە كەلسە دەگەن جىلى لەبىزدەرىمىز بار. مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى دا وسى تەندەنتسيانى وزدەرىنە سىڭىرەتىنى ءسوزسىز.
جالپى، الماتى مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى عاسىرعا جۋىق تاريحى بار كونەدەن كەلە جاتقان تەاترلارىمىزدىڭ ءبىرى. قازىرگى تاڭدا رەپەرتۋارى ءوزىن سىيلايتىن، «مەن» دەيتىن تەاترلاردان كەم ەمەس. سونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ «رومەو مەن دجۋلەتتا»، «ماكبەت»، «مەدەيا» سىندى سپەكتاكلدەرىمىز الەمدى اۋىزىنا قاراتىپ وتىر دەسەك ارتىق ايتقانىمىز ەمەس. سوڭعى جىلدارى تەاتر ۇجىمى ۇلكەندەرگە ارنالعان سپەكتاكلدەردى جۇزەگە اسىرۋدا كوپتەگەن جەتىستىكتەرگە جەتىپ وتىر. ارينە، بالالار قويىلىمدارى نازاردان ەش قالعان ەمەس. وسى جەردە ىستەيتىن انتون زايتسەۆ، ەركەبۇلان قابدىل سياقتى رەجيسسەرلەرىمىز تەاتردىڭ دامۋىنا كوپ ۇلەسىن قوسىپ وتىر. ءوز كەزەگىندە رەجيسسەر دينا جۇماباەۆانىڭ كوپتەگەن قويىلىمدارى الەمدىك دەڭگەيدە قۋىرشاق تەاترلارىنىڭ ساحناسىن وزىنە باعىندىرعانى بەلگىلى. سوندىقتان دا، وسىنداي وزىق ويلى، كورەرمەندى وزىنە تارتا بىلەتىن ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىمىز سوڭعى ۋاقىتتا الەمدىك تەندەنتسيالاردان، الەمدىك تەاتر ۇردىسىنەن ارتتا قالىپ كەلە جاتقان جوق. ءوز باسىم شىعارماشىلىق ۇجىمعا كوپ جەتىستىكتەر تىلەيمىن، ولاردىڭ باعىندىرارى ءالى الدا، بەرەر جەمىستەرى دە الدا. 90 جىلدىق تورقالى تويدىڭ قارساڭىندا تەاتر جاڭا تىنىسپەن جاڭا مۇمكىندىكتەرىن اشادى دەپ سەنەمىن».
فەستيۆالدەن الەمدىك جانە وتاندىق قۋىرشاق تەاترىنىڭ دامۋ تەندەنتسيالارى، جاڭاشىل باعىتتارى مەن زاماناۋي ەرەكشەلىكتەرىن ايقىندايتىن قويىلىمدار ۇسىنۋ ارقىلى قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن ارتتىرۋ، الماتى قالاسىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە ءيمميدجىنىڭ قالىپتاسۋىنا ۇلەس قوسۋ سىندى ناتيجەلەر كۇتىلمەك.
المات ابدراحمانوۆ، مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىنىڭ ديرەكتورى:
«تامىرلى تاريحى 1935 جىلدان باستاۋ الاتىن رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇڭعىش قۋىرشاق تەاترىنىڭ بۇگىندە وزىندىك جەكە ونەر مەرەكەسىن وتكىزىپ، ءىزىمىزدى باسىپ كەلە جاتقان تەاتر ۇجىمدارىنا ۇلگى بولارلىقتاي زور تاجىريبەمىزبەن ءبولىسۋدى ءجون دەپ بىلەمىز. حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق تەاتر دودالارىندا تالاي بەلەستى باعىندىرىپ جۇرگەن ۇجىمنىڭ قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا، قۋىرشاق تەاترى ونەرىن سۇيەر جاندارعا ۇسىنار سىيى دەپ ساناۋعا بولادى.
الەمدىك جانە وتاندىق قۋىرشاق تەاترىنىڭ دامۋ تەندەنتسيالارى، جاڭاشىل باعىتتارى مەن زاماناۋي ەرەكشەلىكتەرىن ايقىندايتىن قويىلىمدار ءار كورەرمەنگە ەستەتيكالىق ءلاززات، رۋحاني ازىق سىيلاعانى انىق».
گۇلىم كوپبايقىزى،
الماتى مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى
