كەشە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ەكءى جىلدان اسا قىزمەت اتقارعان ءاليحان سمايىلوۆ باسقاراتىن مينيسترلەر كابينەتىن وتستاۆكاعا جىبەردى. بۇگىن «اmanat» پارتياسى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىءنىڭ باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆتى پرەمەر لاۋازىمىنا ۇسىندى.
بىلتىر ناۋرىزداعى ءماجىلىس سايلاۋىنان كەيىن ۇكىمەت اۋىسا ما دەگەن سۇراق ەل ءىشىن كەزىپ ءجۇردى. سونداي-اق پارلامەنت جاڭا سەسسياعا كىرىسەتىن قىركۇيەك ايىندا ساياسي كورريدورلاردا «ءاليحان سمايىلوۆ وتستاۆكاعا كەتەدى ەكەن» دەگەن ءسوز جەلدەي ەستى. كەيىنگى ۋاقىتتا ۇكىمەتتى وتستاۆكاعا جىبەرۋ تۋرالى ءسوز سايابىرسىپ قالعان بولاتىن. پرەزيدەنت ءاليحان سمايىلوۆ باسقاراتىن مينيسترلەر كابينەتىن نەلىكتەن ءدال قازىر دوعارىسقا جىبەردى؟
«جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالايتىن ۇكىمەت كەرەك بولدى»
ساياسي ساراپشى قازبەك بەيسەباەۆ ۇكىمەتتىڭ ءدال قازىر دوعارىسقا جىبەرىلۋىن كابينەتتىڭ جاۋاپكەرشىلىگىمەن بايلانىستىرادى. پرەزيدەنتكە ەندىگىدە بار جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الىپ اتقاراتىن كابينەت قاجەت. جانە ول تازا ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك ماسەلەنى رەتتەۋمەن اينالىسۋى ءتيىس.
– بىزگە قازىر ەتىك كيىپ، شارۋانىڭ بەل ورتاسىندا جۇرەتىن پرەمەر-مينيستر كەرەك. كۇن سايىن ءار ءتۇرلى نىساندا بولىپ، قوردالانعان ءماسەلەنى بىردەن شەشىپ وتىراتىن ىسكەر ۇكىمەت باسشىسى قاجەت. ال ءاليحان سمايىلوۆ گۋمانيتاريا سالاسىنىڭ وكىلى,ياعني ستاتيست. بىزگە ءوندىرىس سالاسىنىڭ مامانى كەرەك. جىلۋ ەلەكتار ستانتسيالارىنا بارىپ، قۇرىلىس نىسانى ماسەلەسىن شەشەتىن پرەمەر كەرەك. قازىرگى تاڭدا ۇكىمەتتىڭ وكىلەتتىلىگى مەن جاۋاپكەرشىگى ارتىپ جاتىر. ساياسي قىزمەتتى پرەزيدەنت ءوز موينىنا الادى، ال ەكونوميكانى دامىتۋدى پرەمەر-مينيسترگە جۇكتەلەدى، - دەيدى قازبەك بەيسەباەۆ.
ساياسي ساراپشى قازبەك بەيسەباەۆتىڭ ايتۋىنشا، ۇكىمەت پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە باعىنىشتى بولماي، دەربەس قىزمەت ەتۋى كەرەك. سونىڭ ۋاقىتى ەندى كەلگەندەي.
- جۋىردا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «ءبىز ۇكىمەتكە كوپ وكىلەتتىلىك بەرەمىز. بۇرىن ۇكىمەت پرەزيدەنت اكىمشىلىگىمەن اقىلداساتىن. ەندى ۇكىمەتكە ەركىندىك بەرەمىز، دەربەس بولادى جانە ءبارىن وزدەرى شەشەدى» دەپ ايتقان بولاتىن. شىنى كەرەك، بۇعان دەيىن ۇكىمەت پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە تاۋەلدى بولدى. بىزدە ەكونوميكا جاعىنان كوپتەگەن پروبلەما بار. ونى ءبىر ورتالىقتان باسقارۋ ارقىلى شەشۋ قيىن. پرەزيدەنت ايتقانداي ۇكىمەت دەربەس بولۋى كەرەك– دەيدى ول.
«ۇكىمەت پرەزيدەنت تاپسىرمالارىن ورىنداعان جوق»
ەكونوميست، كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ كانديداتى بولىپ كورگەن مەيرام قاجىكەن كەتكەن ءۇكىمەتتى سىناۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن ەسكەرتتى.
- ءوزىڭىز حالىق كۇزدە ۇكىمەتتىڭ وتستاۆكاعا كەتۋىن تالاپ ەتتى دەپ ايتتىڭىز عوي. حالىقتىڭ تالاپ-تىلەگى ورىندالدى. ءاليحان سمايىلوۆ باسقاراتىن مينيسترلەر كابينەتىنىڭ جارامسىز ۇكىمەت ەكەنىن ايتىپ جۇردىك. بىراق كەتكەن ۇكىمەت كەتتى، ەندى ول تۋرالى ايتۋدىڭ نە قاجەتى بار؟ جۇمىس ىستەپ جۇرگەن كەزدە ايتۋ كەرەك، ال قازىر كەش. مەنىڭ ويىمشا، كەتكەن ۇكىمەت تۋرالى ايتۋدىڭ قاجەتى جوق. جاڭادان كەلەتىن ۇكىمەتتى سىناۋ كەرەك. ءاليحان سمايىلوۆ باسقارعان ۇكىمەت پرەزيدەنتتاپسىرمالارىن ورىنداعان جوق. حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن كوتەرىپ، ەڭ تومەنگى جالاقىنى كوتەرۋدى شەشە المادى. ۇكىمەتتىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك سالاداعى جۇمىسى تۇتاس قۇردىمعا كەتتى. سونداي-اق ساياسي پارتيالاردى تىركەۋ جاعىنان ەشقانداي وڭ وزگەرىس بولمادى – دەدى ول.
بۇدان الدىن پرەزيدەنت توقاەۆ 2023 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى جولداۋىندا «ناقتى سالالارعا قاتىستى شەشىمدەردى ازىرلەۋ جانە ورىنداۋ مىندەتى، سونداي-اق تۇپكى ناتيجە ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك تولىعىمەن مينيسترلەرگە جۇكتەلەدى. ويتكەنى ولار ءوزىنىڭ بۇيرىعىمەن جەدەل شەشىم قابىلداپ وتىرۋعا ءتيىس. بۇل – اكىمدەرگە دە قاتىستى ماسەلە»،-دەگەن بولاتىن. سوندا ەل باسشىسى «ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا ۇكىمەت تولىعىمەن جاۋاپ بەرمەك» دەگەندى قاداي ايتقان. پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، ۇكىمەت «بيۋروكراتياعا جانە سوزبۇيداعا سالىنباي، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە جالتاقتاماي، ەكونوميكانى دەربەس باسقارۋدىڭ بارلىق ءادىس-تاسىلدەرىن قولىندا ۇستاۋعا ءتيىس».
ولجاس. ول كىم؟
قاڭتار وقيعاسىنىنان كەيىن ۇكىمەتتەگى كەزەكشىلىك كەزەڭدە پرەمەر بولىپ تاعايىندالعان ءاليحان سمايىلوۆتىڭ كابينەتى دوعارىسقا جىبەرىلگەن بولاتىن. بۇگىن «Amanat» پارتياسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ پرەزيدەنتپەن اقىلداسقان ت ۇردە پرەمەر-مينيستر قىزمەتىنە ولجاس بەكتەنوۆتىڭ كانديداتۋراسىن ۇسىنعان.
بۇگىن تۇستەن كەيىن پرەزيدەنتتىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن پارلامەنتتەگى پارتيالاردىڭ فراكتسيالار جيىنىندا بۇل ماسەلە تالقىلانادى. ادەتتە اقوردانىڭ ۇسىنىسىن پارلامەنت بۇعان دەيىن كەرى قاققان ەمەس.بۇل جولى دا ەشقانداي سيۋرپريز كۇتىلمەيدى.
ال ولجاس بەكتەنوۆ كىم؟
ول 1980 جىلى 13 جەلتوقساندا الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 2001 جىلى قازاق مەملەكەتتىك زاڭ اكادەمياسىنان زاڭگەر ماماندىعىن بىتىرگەن. 2002-2005 جىلدارى ارالىعىندا الماتى قالاسى ادىلەت باسقارماسىندا باس مامان قىزمەتىن اتقارعان. 2006-2009 جىلدارى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندە قىزمەت ەتكەن.
كەيىن ءادىلەت مينيسترلىگىنىڭ تىركەۋ جانە قۇقىقتىق العاشقى كومەك كورسەتۋ قىزمەتى كوميتەتى تورعاسىنىڭ ورىنباسارى، ەكونوميكالىق قىلمىس جانە سىبايلاس جەمقورلىق قارسى كۇرەس اگەنتتىگى ورتالىق اپپاراتىندا دەپارتامەنت باسشىسى، استانا قالاسى اكىمىنىڭ اپپارات باسشىسى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسى حاتشىلىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، استانا قالاسى بويىنشا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل ۇلتتىق بيۋروسىنىڭ (سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەت) باسشىسى، اقمولا وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى، مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى توراعاسىنىڭ بءىرىنشى ورىنباسارى، كەيىن وسى اگەنتتىك توراعاسى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
ولجاس بەكتەنوۆ 2023 جىلعى 3 ساۋىردەن بەرى پرەزيدەنت ءاكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولاتىن.
سەرىك جولداسباي
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
