جامبىل وبلىسى ايماعىندا كونە قالانىڭ ورنى تابىلدى. بۇدان 1000 جىل بۇرىنعى وركەنيەتتىڭ ۇيىندىسىنە اينالعان قالا اتاۋى - قاراكەمەر. قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزگەن ارحەولوگتاردىڭ ايتۋىنشا، 600 گەكتار اۋماقتى الىپ جاتقان كونە شاھاردا بىرنەشە قاعانات پەن كوشپەندىلەر عۇمىر كەشكەن. بۇل جايلى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى nur.kz-كە سىلتەمە كورسەتە وتىرىپ حابارلايدى.
تاريحشىلار جامبىل اۋدانى، قۇمتيىن اۋىلىنىڭ قاسىنان تابىلعان قاراكەمەر قالاسىنىڭ ورنىن ەكى بولىككە ءبولىپ وتىر. ءبىرىنشى توبە مەن ەكىنشى توبەنىڭ اراسى 700 مەتردى قۇرايدى. ارحەولوگتار توبىنىڭ جەتەكشىسى ەرالى اقىنبەك قالانىڭ حرونولوگيالىق جاسىن VII-XII عاسىرلارعا جاتقىزىپ، بىرنەشە مەملەكەتتەر اراسىندا الما-كەزەك اۋىسىپ وتىرعانىن ايتادى.
"بۇل جەردە تۇرىك قاعاناتتارى ءومىر سۇرگەن. جالپى ايتاتىن بولساق، باتىس تۇرىك قاعاناتى، تۇركەش، قارلۇق، قاراحان مەملەكەتتەرى تۇسىندا وسى قالا گۇلدەنىپ، سالتانات قۇرعان. ال قالا بىرنەشە قۇرىلىس كەزەڭىنەن تۇرادى. كەي عاسىردا سوعىلعانى كەلەسى عاسىردا قۇلاعان. ۇستىنەن قالانى قايتا سالىنعانى كورىنەدى. جەرگىلىكتى حالىق بۇل جەردى تورتكۇلتوبە دەيدى. وسى "تورتكۇلتوبە 1-دە" كولەمى 11ح12 مەترلىك قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. باستالعان جۇمىس ناتيجەسىندە بىرنەشە بولمە ورىندارى انىقتالدى", - دەيدى ارحەولوگ ەرالى اقىنبەك.
توزىعى جەتكەن تاريحي شاھاردىڭ ورنىن 1938 جىل كەڭەستىك ارحەولوگ، شىعىستانۋشى بەرنشتام انىقتاعان. بىراق كەشەندى قازبا جۇمىستارىن الكەي مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ارحەولوگتارى بيىل باستاعان.
"سيىر مالىنىڭ ءوزى ۇساق تۇلىكتىڭ ءبىرى بولعان دەرسىز. سەبەبى بويى نەبارى 1,30 سم-دەن ءسال عانا اسقان. ال اشەكەي بۇيىمداردى ارلەپ-ساندەۋدە اسقان شەبەرلىك جاتىر. ماسەلەن شىنى جاساۋ تەحنولوگياسى كوپتى تاڭقالدىرادى. ويتكەنى شىنى سىنىعىن الىپ، انىقتاپ كۇنگە قارايتىن بولساڭىز، اۋا كوپىرشىكتەرى دە از. ادەتتە اۋا كوپىرشەكتەرى كوپ بولاتىن بولسا ونىڭ بالقۋ تەمپەراتۋراسى تومەن جانە ساپاسىز بولادى. مىناۋ وتە ساپالى جاسالعان. ءدال قازىر ونى بىزگە جاسا دەپ بەرسە ارنايى اپپاراتپەن جاساماساق، قولدان جاساي الماۋىمىز مۇمكىن. قاراپايىم تۇردە شىنى بۇيىم جاساۋ ءۇشىن 1200 گرادۋستا قۇمدى ەرىتىپ، بالقىتىپ جىبەرۋ دەگەن ول وتە جوعارى دالدىكتى قاجەت ەتەدى", - دەيدى زووارحەولوگ مامبەت شاعىرباەۆ.
8 ادامنان تۇراتىن الماتىلىق ارحەولوگتار توبى ءالى ءبىر اي بويى قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزبەك. سونداي-اق ولار جەرگىلىكتى تۇرعىنداردى دا قالانى قازۋ جۇمىستارىنا تارتقان. الداعى زەرتتەۋ جۇمىستارى كەزىندە كوپتەگەن تاريحي جادىگەرلەردى تاۋىپ قالۋىمىز مۇمكىن دەيدى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
