Bıyl mine eldigimizdiń qorǵany bolyp júrgen Qarýly kúshterimizge 32 jyl tolǵaly otyr! Osy oraıda el úshin aıanbaı ter tógip, qyzmet etip júrgen sarbazdarymyzǵa alǵys aıtpasqa bolmas!
Eks-prezıdent Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń jarlyǵymen Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly kúshterin qurý týraly zańǵa 1992 jyldyń 7 mamyrynda qol qoıdy.
Qorǵanys mınıstrliginiń áskerı quramynda úsh qurylym bar:
- Qurlyq áskerleri
- Áýe qorǵanys kúshteri
- Áskerı teńiz kúshteri
Qurlyq áskerleri qurlyqta urys qımyldaryn júrgizýge mindettelgen Qarýly kúshterdiń túri. Bul ásker túri 2009 jyly 20 sáýirde quryldy. Qurlyq áskerleriniń negizgi mindetterine mynalar kiredi:
- Kez-kelgen agressııaǵa toıtarys berý;
- Qazaqstan Respýblıkasy egemendigi men aýmaǵynyń tutastyǵyn qorǵaý;
- Bitimgershilik syndy tapsyrmalardy oryndaý;
Áýe qorǵanys kúshteri 1998 jyly 1 maýsymda quryldy. Qazaqstan qorǵanysynyń flagmany atalǵan bul áskerlerdiń negizgi mindetteri:
- Eldiń áýe shebin qorǵap,
- Memlekettik jáne áskerı obektilerdi áýe shabýylynan qorǵaý;
Áskerı teńiz kúshteri 2003 jyly 7 mamyrda quryldy. Bul áskerı kúshteriniń negizgi qımyl aýdandaryna Kaspıı teńiziniń shekara aımaqtary kiredi.
Áskerı tehnıka túrleri
Jalpy, elimizdiń qorǵanys kúshterinde Keńestik Reseılik tehnıkanyń úlesi 70% - dan asyp jyǵylady, ıaǵnı áskerı tehnıkanyń biraz bóligi eskirgen. Sonymen qatar bul tehnıkalardyń basym bóligi ótken ǵasyrdyń 70-80 shi jyldary óndirilgen eken. Bul týraly memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev aıtyp, bul máseleniń sheshimin tabýdy tapsyrǵan bolatyn
“Áskerdegi qarý-jaraqtyń deni - 30-50 jyl bolgan keńes dáýirindegi tehnıka. Eskirgen tehnıkalardyń merziminiń ótkenine baılanysty qarý-jaraq parkin jańartý úshin shuǵyl sharalar qabyldaý kajet. Qarýly Kúshter zamanaýı ári joǵary tehnologııalyq qarý-jaraqpen, áskerı tehnıkamen jabdyqtalýy tıis. Qabyldanatyn sharalar júıeli bolýy kerek. Qarý-jaraq pen áskerı tehnıkany jóndeıtin, olarǵa qyzmet kórsetetin otandyq óndiristi damytý qajet” , dedi - Qasym-Jomart Toqaev.
Qazirgi kúni osy eski tehnıkany almastyrý maqsatynda Qorǵanys mınıstrligi naqty qadamdar jasaýda. Qazaqstanmen «Otokar» kompanııasy birlesip ázirlegen «TULPAR» jáne «ARMA» brondy jaýyngerlik mashınalaryn bir jylǵa jýyq ýaqyt boıy synaqtan ótkizýde. Bul kólikter aldaǵy ýaqytta Qazaqstan armııasynyń qyzmetinde bolady dep kútilýde. Keıbir aqparattarǵa súıensek, Qazaqstanda óndiriletin “ARMA 8x8” jaýyngerlik urys kólikteriniń baǵasy 1,7 mln dollardy quraıdy eken. Bul elimizdegi eń myqty jaýyngerlik urys kólikteriniń qataryna kiredi.
Halyqaralyq áskerı yntymaqtastyqty damytý sharalary qalaı ótýde?
Elimizde ótken jyldyń sońynda halyqaralyq áskerı yntymaqtastyq aıasynda 6 oqý-jattyǵý ótkizilgen eken. Bul oqý-jattyǵý kezinde sarbazdardy qurama sapta jaýyngerlik daıyndyqqa shaqyrý syndy máseleleri talqylandy. Bul týraly Qorǵanys mınıstriniń orynbasary Sultan Kamaletdınov bylaı dedi:
«Oqý-jattyǵý nátıjeleri boıynsha Prezıdent bilim alýshylardyń is-áreketterine joǵary baǵa berdi, QK damytý, eldiń qorǵanys áleýetin nyǵaıtý boıynsha birqatar mindetti belgiledi. Atap aıtqanda, ol áskerlerdi daıarlaýǵa jáne komandırlerdiń kásibıligine joǵary talaptar qoıdy. Alǵa qoıylǵan mindetterdi sheshýge aqylǵa qonymdy bastamalar kóterip, shyǵarmashylyqpen qaraýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti»
Qazirgi kúni elimizdiń qorǵanys qyzmeti jańa zamanaýı tehnologııalardy qarqyndy qoldanyp keledi. Burynǵy eski qaǵaz júıeleri elektrondyq, sandyq júıelerge aýystyrýǵa kóship, sarbazdarǵa degen talap kúsheıtilip jatyr.
Qarýly kúshter – elimizdiń qorǵany bolyp júre bergeı!
Aıgúl Muratqyzy
