Uzaq ýaqytqa sozylǵan sý tapshylyǵy - qurǵaqshylyqty bildiredi. Qurǵaqshylyqtyń bastalýy otyryqshy joǵary antııklonnyń paıda bolýymen baılanysty. Saldarynan uzaq ýaqyt (birneshe aptadan eki-úsh aıǵa deıin) turaqty aýa-raıy kezeńi belgili bir aımaq úshin joǵary aýa temperatýrasy men jaýyn-shashynnyń az mólsheri paıda bolady. Nátıjesinde topyraqtaǵy ylǵal qory taýsylyp, egin qory azaıady nemese joıylady. Bul qubylys birneshe aıǵa, tipti jyldarǵa so..

Adamzattyń zeıini men zerdesi zertteýlerge qushtar. Jaratylys ıeleri jańa ashylýlar men álemniń tylsym tańǵajaıyptaryn taldaýǵa yntaly. Biz úshin dúnıeniń qupııasyn aqtaryp, san qyryn sarapqa salý aıtarlyqtaı qyzyq. Sondyqtan, adamnyń ushqyr oıy eń, eń degen qubylystardyń toptamasyn tarıh betterine bederleýdi de umyt qaldyrmaǵan. Jer ǵalamsharynyń túkpir-túkpirindegi eleń etkizer aıryqsha oqıǵalar, is-áreketter men erekshe dúnıeler «Gınness rekor..

Quný - sýsarlar tuqymdasyna jatatyn jyrtqysh sútqorekti ań jáne jerdegi qaýipti janýar sanalady. Ataýy latyn tilinen aýdarǵanda "qomaǵaı" degen maǵynany bildiredi. Qunýdy Shveııa, Estonııa, Latvııa, Qytaı, Kanada, Amerıka, Reseı jáne t.b. elderden keziktirýge bolady. Ony sonymen birge óz elimizden de keziktire alamyz. Dálirek aıtqanda, ol - Qazaqstannyń Ońtústik Altaı taýyndaǵy ný ormandar men taý ózenderiniń boıyndaǵy toǵaılardy mekendeıdi. Bul ..

Jaz maýsymynda jıi tutynylatyn baqsha daqyldarynyń biri - qarbyz. Kún ystyǵynda shól basýǵa taptyrmaıtyn qarbyzdy qalaı tańdaımyz? Qarbyz - asqabaq tuqymdasyna jatatyn bir nemese kópjyldyq ósimdik. Otany - Ońtústik Afrıka elindegi Kalaharı shóli sanalady. Álemde sany 500-den asa qarbyz túrleri ósiriledi. Eń kóp taraǵan daqyldyń tamyry tarmaqty, japyraqtary iri, gúlderiniń túsi aqsary, sabaǵy tóselmeli bolyp keledi. Salmaǵy 0,6 men 16 keli aralyǵ..

Qar barysy - elimizdiń ulttyq sımvoldarynyń biri. Qar barysy ózderi meken etetin Ortalyq Azııa taýlarynyń sulý tabıǵatynan, qatal áleminen syr shertedi. Ataýynyń shyǵý tarıhy da san túrli. Mysaly, Jetisý jerinde ılbers, Almatynyń shyǵysynda ırvız, túrki tilderinde ırbız dep ataǵan. Irbıs  jińishke, denesi uzyn, qoldary qysqa, kishileý kelgen aıaqtary men uzyn quıryǵymen kózge túsetin erekshe músinge ıe janýar. Uzyndyǵy quıryǵymen qosa 200 - 230 s..

Sońǵy jyldary qoqysty kádege jaratý  álemdegi eń ózekti máselelerdiń birine aınaldy. Alaıda, másele áldeqaıda kúrdeli: álemniń ártúrli elderinde ruqsat etilmegen qoqys polıgondary jıileýde. Mundaı polıgondar tek zańsyz ǵana emes, sonymen qatar órttiń, topyraqtyń, ózenderdiń jáne jer asty sýlarynyń lastanýynyń sebebi bolyp tabylady. Qoqys organıkalyq jáne beıorganıkalyq qaldyqtardan turady. Aýamen jáne ylǵalmen baılanysqan kezde ydyraý belsendiril..

Biz koronovırýstyq epıdemııa qansha ýaqytqa sozylatynyn áli bilmeımiz. Al koronavırýsqa deıingi epıdemııalar qansha ýaqytqa sozylǵan jáne olarmen qalaı kúresken? Eýropa men Qytaıdyń 100-130mln turǵynynyń ómirin alǵan býbondyq obaǵa toqtalsaq. Bul oba úsh kezeńge sozyldy. Birinshisi, oba Egıpet pen Eýropada 150 jylǵa sozylǵan eken. Ekinshi kezeńi "Qara ólim"degen ataýmen jeti jylǵa sozylǵan. Úshinshi kezeńde oba Qytaıdyń 12 mln turǵynynyń ómirin a..