2025 jyldyń 11 qańtarynda Qazaqstan ǵylymynyń iri tulǵasy, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor, abaıtanýshy jáne baýyrjantanýshy ǵalym Mekemtas Myrzahmetuly dúnıeden ótti, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly. 1930 jyly 9 mamyrda Túrkistan oblysy, Túlkibas aýdany, Maıtóbe aýylynda dúnıege kelgen. Mekemtas Myrzahmetuly 95 jasyna qaraǵan shaǵynda ómirden ótti. Ǵalymnyń ǵylymǵa degen qushtarlyǵy men tabandylyǵy ony qazaq ádebıeti men mádenı..

Qazaqstannyń halyq jazýshysy, tarıhshy, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, pýblııst, qazaqtyń aýyz ádebıetin zertteýshi ǵalym Muhtar Maǵaýın ómirden ótti. Bul týraly jazýshynyń uly Edige Maǵaýın áleýmettik jelidegi paraqshasynda jarııalady, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly. “Arystan ákem fánıden baqıǵa attanyp ketti, AQSh-tyń Merılend shtatyndaǵy úıinde, bala-shaǵasynyń ortasynda, 2025 jylǵy qańtardyń 9-y, jergilikti ýaqyt boıynsha saǵat 19:5..

Túrkistandyq emıgraııanyń kósemi, covet bıliginiń bitispes dıssıdenti, bolshevıkter men kommýnıster basqynshylyǵyna qarsy talmaı kúresken, eliniń táýelsizdigi men azattyǵyn ańsap ótken Alash qaıratkeri Mustafa Shoqaıdyń shyǵystaný baǵytynda jazylǵan maqalalary nazar aýdartady. Ol osy arqyly shyǵys elderindegi túrkistandyqtardyń, qazaqtardyń máselesin qozǵap, olarǵa jergilikti bıliktiń qamqor bolýyn ótinedi. Mustafa Shoqaı  jeltoqsan aıynda dúnıe..

Búgin qoǵam qaıratkeri, táýelsiz jáne birtutas Túrkistannyń ıdeology Mustafa Shoqaıdyń dúnıege kelgen kúni. Túrki álemi kóseminiń týǵanyna bıyl 135 jyl tolyp otyr. Mustafa Shoqaı 1890 jyly 25 jeltoqsanda Syr boıyndaǵy Narshoqy degen jerde dúnıege kelgen. Peterbor ýnıversıtetinde zań fakýltetin bitirip, saıası qyzmetke aralasqan. 1917 jyly Qoqanda qurylǵan Túrkistan avtonomııasynyń tóraǵasy bolyp saılandy. Keńes bıliginiń qysymyna ushyrap, 21 jyl ..

15 jeltoqsan kúni Almatyda Qazaqstannyń táýelsizdigin jarııalaǵan Joǵarǵy keńestiń tóraǵasy, kórnekti memleket qaıratkeri, ekonomıst ǵalym Serikbolsyn Ábdildın týraly derekti fılmniń tusaýkeseri ótti, dep habarlaıdy «Adyrna» tilshisi. «Tóraǵa Ábdildın» atty týyndynyń rejısseri — Qanat Tileýhan. Fılmde táýelsizdikten bergi oqıǵalar qamtylǵan. Ár jyldary bergen suhbattarynan, túrli jınalys-kezdesýlerde aıtqarynan úzindiler keltirilip, sol kezeńniń ..

Qazaqstan tarıhyndaǵy mańyzdy kezeńderdiń biri – Alash qozǵalysy týraly arhıv qujattarynyń kópten kútken jınaǵy jaryqqa shyqty. Jańa basylym «Alashorda isi. 1920-1940 jyldar. Qujattar men materıaldar» dep atalady jáne ol 12 tomnan turady. Bul jınaq, negizinen, saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komıssııanyń jumysy aıasynda jınalǵan biregeı arhıv qujattarynan quralǵan. Qujattar elimizdiń tarıhyn zertteý úshin mańyzdy..

1917 jyldyń 5 men 13 jeltoqsan aralyǵynda Orynbor qalasynda II jalpyqazaq sezi ótti. Atalǵash quryltaıda Alashorda úkimeti qurylyp, onyń tóraǵasy bolyp Álıhan Bókeıhan saılandy. Premer-mınıstr Alash partııasynyń baǵdarlamasynda memleket pen din isin bólip, biriniń isine ekinshisi aralaspaýy kerek degen ustanymda boldy. DIN JÁNE MEMLEKETTIK USTANYM Álıhan Bókeıhannyń Kadet (Konstıtýııalyq demokratııa) partııasynan shyǵýyna birneshe sebep boldy. S..