يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى حابارلاعانداي، يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرعان جىلدارى ماشينا جاساۋ سالاسىندا 276 ملرد تەڭگەگە جۋىق سوماعا 114 جوبا ىسكە اسىرىلىپ، 11 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنى قۇرىلدى. 2000 جىلدان باستاپ قازاقستاندا ماشينا جاساۋ ءوندىرىسىنىڭ كولەمى 24 ەسەگە ءوسىپ، 2018 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 1,1 ترلن تەڭگەنى قۇرادى.
10-15 جىلدا سالا قۇراۋىش جانە قوسالقى بولشەكتەردى وندىرۋدەن تۇپكىلىكتى ءونىم تۇرلەرىن شىعارۋعا كوشتى: تەپلوۆوزدار، ەلەكتروۆوزدار، جولاۋشىلار جانە جۇك ۆاگوندارى، جۇك جانە جەڭىل اۆتوموبيلدەر، اۆتوبۋستار، استىق جينايتىن كومبايندار، سورعى جابدىقتارى، ليفتتەر جانە باسقا دا جوعارى تەحنولوگيالى ونىمدەر. جاڭا ءونىم تۇرلەرى پايدا بولدى: لوكوموتيۆتەر، ترانسفورماتورلار، كوممۋنيكاتسيالىق جابدىقتار، وپتيكالىق پريبورلار، ەلەكتروندى دەتالدار ءوندىرىسى، ەلەكتر جارىقتاندىرۋ جابدىقتارى جانە ت.ب. اۆتوونەركاسىپ پەن تەمىرجول ماشينا جاساۋ بەلسەندى دامىدى، اۋىل شارۋاشىلىعى، ەلەكتر تەحنيكاسى، تاۋ-كەن جانە مۇناي-گاز ماشينا جاساۋ سالالارى ەداۋىر جاڭارتىلىپ، كۇشەيتىلدى.
سالانى دامىتۋعا Alstom, General Electric, سمس–JAC Motors, Hyundai جانە باسقالارى ءتارىزدى ءىرى ترانسۇلتتىق كورپوراتسيالار تارتىلدى. ەكسپورتقا ارنالعان ءونىم شىعارۋ جەلىسى كەڭەيتىلدى (اۆتوموبيل ونىمدەرى، مويىنتىرەكتەر، ۆەنتيلياتورلار، اككۋمۋلياتورلار، ترانسفورماتورلار، لوكوموتيۆتەر). قازاقستان قوسىلعان قۇننىڭ جاھاندىق تىزبەگىنە تابىستى كىرىگە باستادى. ماسەلەن، «سيلۋمين-ۆوستوك» جشس قۋاتتىلىقتارىنداعى Schneider Electric ەلەكتر تەحنيكالىق ونىمدەر ءوندىرىسى، «الماتى جەلدەتكىشتەر زاۋىتى» جشس-ىندا LG Electronics جەلدەتكىش جابدىقتارىن شىعارۋ.
كووپەراتسيالىق بايلانىستاردى دامىتۋ ءۇشىن بيىل ءساۋىر ايىندا قازاقستان مەن رەسەي فەدەراتسياسى اراسىندا بىرلەسكەن ءىس-قيمىل باعدارلاماسى قابىلداندى. وندا «كاماز» جاق، «پەتەربۋرگ تراكتور زاۋىتى» اق جانە باسقالارىمەن بىرقاتار بىرلەسكەن جوبالاردا كووپەراتسيا ورناتۋدى قاراستىرادى. اعىمداعى جىلى ءساۋىر ايىندا «Hyundai» ماركالى جەڭىل اۆتوموبيلدەر شىعاراتىن «Hyundai Trans Kazakhstan» جشس جاڭا زاۋىتىنىڭ العاشقى ىرگەتاسى قالاندى. قىتايلىق سەرىكتەستەرمەن ىنتىماقتاستىق اياسىندا شينالار مەن دۆيگاتەلدەر وندىرەتىن زاۋىتتى ىسكە قوسۋ جوسپارلانعان، بۇل ءبىزدىڭ ەلىمىزدە اۆتوكومپونەنتتى بازانىڭ دامۋىنا باستاۋ بولادى. 2018 جىلى قازاقستاندا 6 مىڭنان اسا جەڭىل اۆتوموبيل وندىرىلگەن. ولاردىڭ جارتىسى باسقا ەلدەرگە ەكسپورتقا جىبەرىلدى، اتاپ ايتقاندا — رەسەي، وزبەكستان، قىرعىزستان، تاجىكستان. قازاقستانداعى ماشينا جاساۋ: قازىرگى جاي-كۇيى 2019 جىلدىڭ 8 ايىندا ەلىمىزدە 30 مىڭعا جۋىق اۆتوموبيل قۇراستىرىلعان. اتالمىش كەزەڭنىڭ قورىتىندىلارى بويىنشا ماشينا جاساۋداعى ءوندىرىس كولەمىنىڭ ءوسۋى وتكەن جىلدىڭ وسىنداي كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 18% قۇرادى.
سالا قۇرىلىمىندا ماشينا جاساۋدىڭ ىشكى سالالارىنىڭ اراسىندا جوعارى ءوسۋ ديناميكاسىن اۆتوموبيل جاساۋ سالاسى كورسەتىپ وتىر. قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا اۆتوكولىك قۇرالدارىنىڭ بارلىق ساناتتارى وندىرىلەدى. ەلىمىزدە 167 اۆتوموبيل مودەلى قۇراستىرىلادى، ونىڭ ىشىندە 39 – جەڭىل مودەل، 22 – الەمدىك برەند. ەكى بەسجىلدىقتا اۆتوموبيل جاساۋ قازاقستاننىڭ ماشينا جاساۋ سالاسىنىڭ درايۆەرلەرىنىڭ بىرىنە اينالدى. ءىرى توراپتى قۇراستىرۋدان (DKD) ۇساق توراپتى قۇراستىرۋعا (CKD) كوشۋ قولعا الىندى. مىسالى، شاناقتاردى دانەكەرلەۋ مەن بوياۋ بويىنشا تەحنولوگيالىق وپەراتسيالار ەنگىزىلدى. 2010 جىلدان بەرى ءوندىرىس كولەمىن 8 ەسەگە ارتتىرۋ مۇمكىن بولدى (2010 جىلى 4 مىڭ بىرلىك بولسا، 2018 جىلى 32 مىڭ بىرلىككە دەيىن). جالپى ماشينا جاساۋ كولەمىندەگى اۆتوموبيل ونەركاسىبىنىڭ ۇلەسى 2010 جىلى 4% قۇراسا، بۇل كەزەڭدە 19,2%-عا جەتتى.
ەلەكتروتەحنيكالىق ماشينا جاساۋ سەكتورى ماشينا جاساۋداعى باسقا سەكتورلارمەن سالىستىرعاندا، اسا تۇراقتى ءوندىرىس ديناميكاسىمەن جانە ءوندىرىستىڭ تەرەڭىرەك جەرگىلىكتەندىرىلۋىمەن سيپاتتالادى. سەكتورداعى ءىرى ويىنشىلار — قاينار-اكب، Alageum Electric, كازتسەنترەلەكتروپروۆود، كازەنەرگوكابەل باسىم بولىگى ەكسپورتقا كەتەتىن باسەكەلى ونىمدەر شىعارادى.
قازاقستانداعى تەمىرجول، اۋىل شارۋاشىلىعى، تاۋ-كەن جانە مۇنايگاز ماشينا جاساۋدا وتاندىق كاسىپورىندار ەلەكتروۆوزدار، لوكوموتيۆتەر، ۆاگوندار،تۇتاس تاپتامالى دوڭگەلەكتەر، تراكتورلار، كومبايندار، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىن، مۇناي سەرۆيستىك كومپانيالار مەن جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلار ءۇشىن ءتۇرلى جابدىقتار شىعارادى. اتالعان سالالار وندىرىستە روبوتتاندىرىلعان دانەكەرلەۋ كەشەندەرىن (يندۋستريا 4.0 ەلەمەنتتەرىن) پايدالانۋمەن سيپاتتالادى. س
الانىڭ كورنەكتى مىسالدارى: «پرومماشكومپلەكت» جشس، «قازاقستان اگرو يننوۆاتسيالىق كورپوراتسياسى» جشس، «مەيكەر» جشس، «جىگەرمۇنايسەرۆيس» جشس، «وسكەمەن ارماتۋرا زاۋىتى» اق جانە ت.ب. اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينا جاساۋ سەكتورىندا 2018 جىلدان بەرى ءوندىرىس ءوسىمى بايقالىپ وتىر، وعان ءونىمدى وتكىزۋ كەزىندە ققس تولەۋدەن بوساتۋ ءتارىزدى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى ىقپالىن تيگىزدى. تەمىر جول ماشينا جاساۋ سالاسى يندۋستريالاندىرۋدىڭ سوڭعى جىلدارى بەلسەندى دامي باستادى.
سونىمەن قاتار تاۋ-كەن ماشينا جاساۋ سالاسىندا ءوندىرىس كولەمىنىڭ ۇلعايۋى بايقالادى، بۇل بۇرعىلاۋ جانە قازباوتكىش ماشينالار ءۇشىن قوسالقى بولشەكتەر ءوندىرىسىنىڭ وسۋىمەن بايلانىستى، ولار تاۋ-كەن ماشينا جاساۋ قۇرىلىمىندا 73% قۇرايدى. ماشينا جاساۋ ونىمدەرىنىڭ كوپ نومەنكلاتۋراسىن يمپورت الماستىرۋ ەسەبىنەن مۇناي-گاز ماشينا جاساۋدى دامىتۋ ءۇشىن زور الەۋەت بايقالادى.
