Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi habarlaǵandaı, ındýstrııalandyrý baǵdarlamasyn júzege asyrǵan jyldary mashına jasaý salasynda 276 mlrd teńgege jýyq somaǵa 114 joba iske asyrylyp, 11 myńǵa jýyq jumys orny quryldy. 2000 jyldan bastap Qazaqstanda mashına jasaý óndirisiniń kólemi 24 esege ósip, 2018 jyldyń qorytyndysy boıynsha 1,1 trln teńgeni qurady.
10-15 jylda sala quraýysh jáne qosalqy bólshekterdi óndirýden túpkilikti ónim túrlerin shyǵarýǵa kóshti: teplovozdar, elektrovozdar, jolaýshylar jáne júk vagondary, júk jáne jeńil avtomobılder, avtobýstar, astyq jınaıtyn kombaındar, sorǵy jabdyqtary, lıftter jáne basqa da joǵary tehnologııaly ónimder. Jańa ónim túrleri paıda boldy: lokomotıvter, transformatorlar, kommýnıkaııalyq jabdyqtar, optıkalyq prıborlar, elektrondy detaldar óndirisi, elektr jaryqtandyrý jabdyqtary jáne t.b. Avtoónerkásip pen temirjol mashına jasaý belsendi damydy, aýyl sharýashylyǵy, elektr tehnıkasy, taý-ken jáne munaı-gaz mashına jasaý salalary edáýir jańartylyp, kúsheıtildi.
Salany damytýǵa Alstom, General Electric, SMS–JAC Motors, Hyundai jáne basqalary tárizdi iri transulttyq korporaııalar tartyldy. Eksportqa arnalǵan ónim shyǵarý jelisi keńeıtildi (avtomobıl ónimderi, moıyntirekter, ventılıatorlar, akkýmýlıatorlar, transformatorlar, lokomotıvter). Qazaqstan qosylǵan qunnyń jahandyq tizbegine tabysty kirige bastady. Máselen, «Sılýmın-Vostok» JShS qýattylyqtaryndaǵy Schneider Electric elektr tehnıkalyq ónimder óndirisi, «Almaty jeldetkishter zaýyty» JShS-ynda LG Electronics jeldetkish jabdyqtaryn shyǵarý.
Kooperaııalyq baılanystardy damytý úshin bıyl sáýir aıynda Qazaqstan men Reseı Federaııasy arasynda Birlesken is-qımyl baǵdarlamasy qabyldandy. Onda «Kamaz» JAQ, «Peterbýrg traktor zaýyty» AQ jáne basqalarymen birqatar birlesken jobalarda kooperaııa ornatýdy qarastyrady. Aǵymdaǵy jyly sáýir aıynda «Hyundai» markaly jeńil avtomobılder shyǵaratyn «Hyundai Trans Kazakhstan» JShS jańa zaýytynyń alǵashqy irgetasy qalandy. Qytaılyq seriktestermen yntymaqtastyq aıasynda shınalar men dvıgatelder óndiretin zaýytty iske qosý josparlanǵan, bul bizdiń elimizde avtokomponentti bazanyń damýyna bastaý bolady. 2018 jyly Qazaqstanda 6 myńnan asa jeńil avtomobıl óndirilgen. Olardyń jartysy basqa elderge eksportqa jiberildi, atap aıtqanda — Reseı, Ózbekstan, Qyrǵyzstan, Tájikstan. Qazaqstandaǵy mashına jasaý: qazirgi jaı-kúıi 2019 jyldyń 8 aıynda elimizde 30 myńǵa jýyq avtomobıl qurastyrylǵan. Atalmysh kezeńniń qorytyndylary boıynsha mashına jasaýdaǵy óndiris kóleminiń ósýi ótken jyldyń osyndaı kezeńimen salystyrǵanda 18% qurady.
Sala qurylymynda mashına jasaýdyń ishki salalarynyń arasynda joǵary ósý dınamıkasyn avtomobıl jasaý salasy kórsetip otyr. Qazirgi tańda Qazaqstanda avtokólik quraldarynyń barlyq sanattary óndiriledi. Elimizde 167 avtomobıl modeli qurastyrylady, onyń ishinde 39 – jeńil model, 22 – álemdik brend. Eki besjyldyqta avtomobıl jasaý Qazaqstannyń mashına jasaý salasynyń draıverleriniń birine aınaldy. Iri torapty qurastyrýdan (DKD) usaq torapty qurastyrýǵa (CKD) kóshý qolǵa alyndy. Mysaly, shanaqtardy dánekerleý men boıaý boıynsha tehnologııalyq operaııalar engizildi. 2010 jyldan beri óndiris kólemin 8 esege arttyrý múmkin boldy (2010 jyly 4 myń birlik bolsa, 2018 jyly 32 myń birlikke deıin). Jalpy mashına jasaý kólemindegi avtomobıl ónerkásibiniń úlesi 2010 jyly 4% qurasa, bul kezeńde 19,2%-ǵa jetti.
Elektrotehnıkalyq mashına jasaý sektory mashına jasaýdaǵy basqa sektorlarmen salystyrǵanda, asa turaqty óndiris dınamıkasymen jáne óndiristiń tereńirek jergiliktendirilýimen sıpattalady. Sektordaǵy iri oıynshylar — Qaınar-AKB, Alageum Electric, Kazentrelektroprovod, Kazenergokabel basym bóligi eksportqa ketetin básekeli ónimder shyǵarady.
Qazaqstandaǵy temirjol, aýyl sharýashylyǵy, taý-ken jáne munaıgaz mashına jasaýda otandyq kásiporyndar elektrovozdar, lokomotıvter, vagondar,tutas taptamaly dóńgelekter, traktorlar, kombaındar, aýyl sharýashylyǵy tehnıkalaryn, munaı servıstik kompanııalar men jer qoınaýyn paıdalanýshylar úshin túrli jabdyqtar shyǵarady. Atalǵan salalar óndiriste robottandyrylǵan dánekerleý keshenderin (Indýstrııa 4.0 elementterin) paıdalanýmen sıpattalady. S
alanyń kórnekti mysaldary: «Prommashkomplekt» JShS, «Qazaqstan Agro Innovaııalyq Korporaııasy» JShS, «Meıker» JShS, «Jigermunaıservıs» JShS, «Óskemen armatýra zaýyty» AQ jáne t.b. Aýyl sharýashylyǵy mashına jasaý sektorynda 2018 jyldan beri óndiris ósimi baıqalyp otyr, oǵan ónimdi ótkizý kezinde QQS tóleýden bosatý tárizdi memlekettik qoldaý sharalary yqpalyn tıgizdi. Temir jol mashına jasaý salasy ındýstrııalandyrýdyń sońǵy jyldary belsendi damı bastady.
Sonymen qatar taý-ken mashına jasaý salasynda óndiris kóleminiń ulǵaıýy baıqalady, bul burǵylaý jáne qazbaótkish mashınalar úshin qosalqy bólshekter óndirisiniń ósýimen baılanysty, olar taý-ken mashına jasaý qurylymynda 73% quraıdy. Mashına jasaý ónimderiniń kóp nomenklatýrasyn ımport almastyrý esebinen munaı-gaz mashına jasaýdy damytý úshin zor áleýet baıqalady.
