اناردىڭ ويىنشىقتارىنا ءۇندىستان، افريكا، تۇركيا، رەسەي ەلىنەن تاپسىرىس تۇسكەن

بۋىنى اۋىراتىندىقتان انار كوپ جۇرە المايدى. بىراق سوعان بولا تاعدىرىنا نالىپ، ومىرىنە ەشۋاقىتتا وكپە ارتقان ەمەس. كەرىسىنشە، وعان قاراپ، الەمدى مەيىرىمگە تولتىرعىسى كەلەتىن، اينالاسىنا ىزگىلىكتىڭ شۋاعىن شاشىپ جۇرگەن قايسار دا نازىك ارۋدى كورەسىڭ.

"جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقان اكەمدى ۇلگى تۇتامىن"

ول توعىزىنشى سىنىپقا دەيىن بارلىق بالا سەكىلدى جالپى ورتا مەكتەپتە ءبىلىم الدى. تاۋعا شىققاندى جاقسى كورەتىن. جاڭبىردان كەيىن قۇربىلارىمەن ساڭىراۋقۇلاق جينايتىن. توعىزىنشى سىنىپتى ءبىتىرىپ، قولىنا كۋالىك العان سوڭ، و.تاڭسىقباەۆ اتىنداعى الماتى ساندىك قولدانبالى ونەر كوللەدجىنىڭ گرافيكالىق ديزاينەر ماماندىعىنا قۇجات تاپسىردى. بىراق وقۋىن جالعاستىرا المادى. دەنساۋلىعى كۇرت ناشارلاپ، اۋرۋحانا توسەگىنە تاڭىلدى. ۇزاق ۋاقىت ەم قابىلدادى.

– سول جىلدارى قاتتى اۋىردىم. ءۇي مەن اۋرۋحانانىڭ ەكى ورتاسىندا ءجۇردىم. كىشكەنتايىمنان سۋرەت سالعاندى ۇناتاتىنمىن. ديزاينەر بولامىن دەگەن ارمانىم جايىنا قالدى. ەڭ باستىسى – اتا-انام مەن باۋىرلارىم جانىمدا. باقىت دەگەن – جاقىندارىڭنىڭ اماندىعى، ولاردىڭ جۇزدەرىندەگى كۇلكى جانە قولداۋى ەكەن.

ۇيدە ءتورت قىزبىز. مەن ءۇشىنشىمىن. اتا-انامىز ءبىزدى قاتاردان كەم قىلماي ءوسىردى. بار جىلى-جۇمساعىن اۋزىمىزعا توستى. بالا كەزدەن بىرگە ويناپ-وسكەن قۇربىلارىم قيىندىقتا جانىمنان تابىلدى. سوندىقتان شىعار، ءوزىمدى مۇگەدەكپىن دەپ، وزگەلەردەن وزگەشە سەزىنگەن ەمەسپىن.

اكەم سايلاۋ لەپەسوۆتى ۇلگى تۇتامىن. ول 1986 جىلى جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقان. تاياق جەپ، قامالعان. ونىڭ الدىندا ورتەنىپ جاتقان ۇيگە قويىپ كەتىپ، ەكى ورىس قىزدى قۇتقارىپ قالعان ەكەن. سونىڭ وتەۋى بولار، ءبىر پوليتسيا بوساتىپ جىبەرىپتى.

بالا كەزىمدە "بالدىرعان" جۋرنالىن، "جاس الاش", "قازاق ادەبيەتى" گازەتتەرىن وقىتىپ قوياتىن، ءوزى دە ءجيى ماقالالار جازىپ تۇردى. ءبىزدى اسىراۋ ءۇشىن كۇزەتشى بولىپ تا ىستەدى. اۋلا دا سىپىردى. قازىر جۋرناليستيكا سالاسىنا قايتا ورالدى، – دەيدى انار.

"جارناما قاعازىن ىلۋدەن باستادىم"

انار اتا-اناسىنىڭ قولىنا قاراپ، كۇنۇزاق ءتورت قابىرعاعا قامالىپ، ۇيدە وتىرعاندى ءجون كورمەيدى. كۇش-قۋاتىن جيناپ، جۇمىس ىزدەۋگە كىرىسەدى. تابىلعانى – كوشە-كوشەنى ارالاپ، ايالداماعا، پودەزدگە حابارلاندىرۋ جابىستىرۋ. ۇزاق ۋاقىت ادىمداپ جۇرە المايتىنىن بىلسە دە، امالسىز كەلىسەدى. ويتكەنى ءدارى-دارمەك الۋ كەرەك.

– سول كەزدە "مەگالاين" مەن ءۇيفوننىڭ ساۋداسى قىزۋ ءجۇرىپ جاتقان. كۇنىنە 300 قاعاز بەرەدى. سونى ءىلىپ شىعۋىم كەرەك. كوپقاباتتى ءۇي ءتورايىمدارى مەن تۇرعىندارىنان ءسوز ەستيمىن. كۇنى بويى مەجەلى جەرگە جابىستىرىپ ۇلگەرەمىن دەپ شارشايمىن. سونداعى الاتىن كۇندىك تابىسىم – 600 تەڭگە. بىراق بۇل جۇمىس ماعان ازعا قاناعات ەتۋدى، قيىندىققا مويىماۋدى ۇيرەتتى. سولاي جارناما قاعازىن ءىلىپ ءجۇرىپ، ءبىر كۇنى باسپاعا ادام ىزدەپ جاتقان حابارلاندىرۋدى كوزىم شالدى، – دەيدى انار.

"باسپاحانادا وتكەن بەس جىلىم"

مەكەنجايىن قاعازعا ءتۇرتىپ العان ول باسپاحاناعا بارادى. ەكى-ءۇش كۇن تاجىريبەدەن وتەدى. بىراق اناردىڭ دەنساۋلىعىنا الاڭداعان باسشىلار جۇمىسقا قابىلداعىسى كەلمەيدى. قايسارلىعىنىڭ، تاباندىلىعىنىڭ ارقاسىندا عانا ...

– كوپ مەكەمەلەر مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامداردى جۇمىسقا العىسى كەلمەيدى عوي. باسىندا باسشىلار قورىقتى. كەيىن ءبىر جاعداي بولىپ قالسا، ەشكىمگە كىنا ارتپايتىنىمدى جازىپ بەردىم. سوسىن بارىپ جۇمىسقا كىرىستىم. جۇمىس تاڭعى 8.00-دەن كەشكى 18.00-گە دەيىن. كەشىكپەي بارۋعا جانىمدى سالدىم. جۇمىسىمدى جاقسى كورىپ، ءار ىسىمە ۇقىپتىلىقپەن قارادىم. ءوزىمدى بىرەۋگە كەرەك ەكەنىمدى سەزىندىم.

– ءبىز قوراپ جەلىمدەدىك، ونى قۇراستىردىق، تاسىدىق. ايىنا 30 مىڭ تەڭگە جالاقى الدىم. ونىڭ ءوزى ۇلكەن مەدەۋ. بۇل باسپاحانادا بەس جىل جۇمىس ىستەدىم. سوڭعى جىلى جەلىمنىڭ، وزگە دە بوياۋدىڭ ءيسى مەن اۋىر جاشىكتەردى كوتەرۋ دەنساۋلىعىما كەرى اسەر ەتە باستادى. قۇلشىنىسىم ازايا بەردى. بىراق "بۇل جۇمىستان كەتسەم مەنى كىم الادى؟" دەگەن وي بولدى. شىداپ، ءوزىمدى توقتاتىپ ءجۇردىم. بىراق ءبارىبىر دەنساۋلىق قىمبات قوي، اۋىرا بەرگەن سوڭ، ۇيرەنىسىپ قالعان ورتادان كەتۋگە ءماجبۇر بولدىم، – دەيدى انار.

"ويىنشىق توقۋدى قالاي باستادىم؟"

قايتادان اۋرۋحانا مەن ءۇيدىڭ ورتاسىنداعى سابىلعان ءومىر باستالادى. ويىنشىق توقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتىڭ ويانعانى دا وسى كەز.

بىردە ينتەرنەتتەن توقىلعان ويىنشىقتاردى كورىپ قالادى. قايتالاپ، جاساپ كورمەك بولادى. ەڭ ءبىرىنشى توقىعان ويىنشىعى – كەرىك. ونى ءوزى كۇلىپ ەسكە الادى.

– كوڭىلدى كەرىكتى توقىعىم كەلگەن، بىراق ۇسقىنسىز بولىپ شىقتى. ءبىر اياعى ۇزىن، ءبىر اياعى قىسقا. بىراق وزىمە سونداي قاتتى ۇنادى. تۋىس-تۋعاندارعا، ءتىپتى كورشىلەرىمە دەيىن ماقتانىپ كورسەتىپ شىقتىم. كەيىن قۇربىلارىمنىڭ تۋعان كۇندەرىنە ويىنشىق توقىپ سىيلادىم. ينستاگرام الەۋمەتتىك جەلىسىنەن @anarik_komarik پاراقشاسىن اشىپ، ويىنشىقتارىمنىڭ سۋرەتتەرىن سوندا جاريالاي باستادىم. ولگا ريابەۆا ەسىمدى ەرىكتى قىز ماعان كوپ كومەكتەستى. ول كاسىپكەرلەرگە، دوستارىنا مەنىڭ ويىنشىقتارىمدى جارنامالادى. سولاي اقىرىنداپ تاپسىرىس تۇسە باستادى. كەيىن "ينستاگرامدا" ءبىراز انشىلەرگە ءوزىمنىڭ جاعدايىمدى ايتىپ، "پاراقشاڭىزدا جارنامالاپ بەرسەڭىز، سىزگە ويىنشىق سىيعا تارتامىن" دەپ ۇسىنىس ايتىپ، حات جازىپ شىقتىم، – دەيدى انار.

"نۇرتاس ادامباي ۇيىمداستىرعان اۋكتسيوندا قۋىرشاعىم 300 مىڭعا ساتىلدى"

انشىلەردىڭ ىشىنەن انارعا "رينگو" توبىنداعى دانيار وتەگەن ەڭ ءبىرىنشى بولىپ جاۋاپ جازىپ، تاپسىرىس جاساپتى. ءۇش كەرىك توقىپ بەرگەن ەكەن. ول كەزدە ويىنشىقتاردىڭ باعاسى – 1500 تەڭگە.

– باسىندا باسقا ويىنشىق جوقتاي، تەك كەرىك توقي بەرىپپىن. قازىر ولاردىڭ ءتۇرىن كوز الدىما ەلەستەتسەم، كۇلكىم كەلەدى. ويتكەنى ولار اياعىن نىق باسىپ تۇرا المايتىن، تەك جاتاتىن. كەيىن ايقىن تولەپبەرگەنگە مۋلتفيلم كەيىپكەرىن توقىپ بەردىم.

ال اسەل سادۋاقاسوۆا 300 مىڭعا ويىنشىق توقۋعا تاپسىرىس بەرگەن. قىس بويى تەك سونىڭ تاپسىرىسىن ورىندادىم. بىردە نۇرتاس ادامباي "كەلينكا سابينكا" قۋىرشاعىن توقىپ بەرۋدى سۇراعان. ول كەزدە اۋرۋحانادا جاتقان ەدىم. باس تارتايىن دەپ ويلادىم دا، ول قۋىرشاق اۋكتسيون ارقىلى ساتىلاتىنىن، تۇسكەن قارجىنىڭ مۇگەدەك ادامنىڭ ەمىنە جۇمسالاتىنىن ەستىپ، كەلىستىم. جارتىسىن اۋرۋحانادا، جارتىسىن ۇيدە توقىپ، ءبىر ايدا ءبىتىرىپ بەردىم. ەڭبەگىمدى 15 مىڭعا باعالادىم. اۋكتسيوندا ول قۋىرشاقتىڭ باستاپقى باعاسى – 20 مىڭ تەڭگە بولىپتى.

ءۇش كۇننىڭ ىشىندە باعاسى ءوسىپ، 300 مىڭعا ساتىلىپتى. نۇرتاس ادامباي سول قارجىسىن قولىنا ۇستاپ، "اۋكتسيوننان تۇسكەن اقشانى سىزگە بەرگىم كەلدى" دەپ قايتا كەلىپ تۇر. قۋاندىم، قاتتى ريزا بولدىم. ول اقشاعا شيپاجايدا ەمدەلىپ، ءبىراز ءدارى-دارمەگىمدى الدىم. ال "رەكەتير" فيلمىنە تۇسكەن سايات يسەمباەۆ جارنامالاعاندا كەلەسى كۇنى بىردەن 20 تاپسىرىس تۇسكەن. وسىلايشا ويىنشىق توقۋ ماعان ءلاززات سىيلاپ عانا قويماي، تابىس كوزىنە دە اينالدى، – دەيدى انار.

"دامۋ"-دان 3 ميلليون تەڭگە گرانت ۇتىپ الدىم"

انار ويىنشىققا تاپسىرىستى "فەيسبۋك" جانە "ينستاگرام" الەۋمەتتىك جەلىسى ارقىلى الادى. بۇگىندە "ينستاگرامدا" 15 مىڭنان استام جازىلۋشىسى بار. ول ءاربىر ويىنشىقتى بار ىنتا-ىقىلاسىمەن توقيدى. جانە ساپاسىنا اسا قاتتى كوڭىل بولەدى.

ساپالى يىرىلگەن جىپكە اقشانى ايامايمىن. سول سەبەپتى مەنىڭ ويىنشىقتارىمدى كىر جۋ ماشيناسىندا قورىقپاي جۋا بەرۋگە بولادى. ءتۇسى وزگەرمەيدى، ءتۇتىلىپ كەتپەيدى. ولاردى ىلمەكپەن توقيمىن. ول ستيل جاپوندىق­تارعا جاقسى تانىس، اميگۋرۋمي دەپ اتا­لادى. سونداي-اق، ادامدارعا جىلىلىق پەن مەيىرىم سىيلايتىن، كوڭىلدى كوتەرەتىن ويىنشىقتار توقىعىم كەلەدى. كەيدە مەنەن قورقىنىشتى كينو مەن مۋلتفيلمدەردەگى كەيىپكەرلەردى توقۋدى ءوتىنىپ جاتادى. ونداي تاپسىرىستاردان باس تارتامىن. ويىنشىقتار تەك قۋانىش سىيلاۋ ءۇشىن كەرەك.

ەگەر تاپسىرىس جاقسى بولسا، ايىنا 80 مىڭداي اقشا تابامىن. ونى ءدارى-دارمەگىمە جۇمسايمىن. جەكەمەنشىك اۋرۋحانالاردا ەم قابىلداعاندى ءجون كورەمىن. مەملەكەتتىك اۋرۋحانالاردا ەمدەلۋ قيىن. قاعازدارى كوپ. جۇگىرىپ جيناۋىڭ كەرەك. ونى وتكىزۋىڭ كەرەك. سوسىن ايلاپ كۇتۋىڭ كەرەك. ال ماعان دەنساۋلىق قىمبات. 2016 جىلدىڭ جازىندا "دامۋ" قورىنان 3 ميلليون تەڭگە گرانت ۇتىپ العانمىن. ول قارجىعا ءۇيىمنىڭ قاسىنان شەبەرحانا سوعىپ، ىشىنە جيھاز بەن قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار الدىق.

– قالادان ءسال الىستاۋ. سول جاعى قيىن. ەندى قالانىڭ ىشىنەن ويىنشىق دۇكەنى، شەبەرحانا اشقىم كەلەدى. سونداي-اق، قاسىما كومەكشىلەر الىپ، بالالارعا ارنالعان ءتۇرلى كيىمدەر توقيتىن ەدىك. ۋكراينادا ويىنشىق توقيتىن سۆەتلانا پەرتسوۆا دەگەن كىسى بار. وزىمە ۇلگى تۇتامىن. توقۋعا قاتىستى سۇراقتارىمدى سول كىسىدەن سۇرايمىن، – دەيدى انار.

"شەتەلدەردەن تانىمايتىن ادامدار ءجىپ جىبەرىپ تۇرادى"

– نەگىزى استانا، الماتى، شىمكەنت، اقتاۋ قالالارىنان كوپ تاپسىرىس تۇسەدى. رەسەي، تۇركيا، ءۇندىستان، افريكا ەلدەرىنەن دە تاپسىرىس تۇسكەن. قازىر كوز­دى جۇمىپ قويىپ تا ويىنشىق توقي بەرەمىن. ۇيرەنىپ كەتكەنمىن. ەكىنشىدەن توقىما كوزىمە زيانىن تيگىزەدى. كوز جانارىمدى ساقتاعىم كەلەدى. مە­­نىڭ ويىن­شىق­تارىم­نىڭ باعاسى – 5-15 مىڭ تەڭگە ارالى­عىندا. وسى كۇنگە دەيىن شاما­مەن 4 مىڭ­داي قۋىر­شاق توقىعان شىعارمىن.

– بىلەسىز بە، ومىردە تانىماسا دا قول ۇشىن سوزاتىن مەيىرىمدى ادامدار كوپ. مىسالى، رەسەيدەن ءبىر كىسى "سەنىڭ ويىنشىقتارىڭ قاتتى ۇنادى، ءبىز ساعان ءجىپ جىبەرەيىك دەگەنبىز، مەكەن-جايىڭىزدى ايتساڭىز" دەپ، فەيسبۋك ارقىلى حات جازىپ جىبەرگەن. ءبىراز كۇن وتكەن سوڭ، پوشتادان "كەلىپ، الىپ كەتىڭىز" دەگەن حابار كەلدى. بارسام، ۇلكەن ەكى قوراپ. ءىشى مەن جەر-كوكتى شارلاپ ىزدەپ جۇرگەن قىمبات جىپتەرگە تولىپ تۇر. ۇيگە ارەڭ جەتكىزگەنمىن. تاعى بىردە گەرمانيا مەن فرانتسيادان ءبىر قىزدار وسىنداي سىي جاساعان. ولار مەنى ومىرىندە كورگەن ەمەس، بىلمەيدى. وسى قولداۋ قانات ءبىتىردى. كەيىن ويىنشىق توقىپ، ريزاشىلىعىمدى ءبىلدىرىپ، حات جىبەردىم.

سوسىن الماتىدا وتكەن ءبىر بيزنەس لەكتسياعا قاتىسقان بولاتىنمىن. ول جەردە ءوزىمنىڭ ويىنشىقتارىم تۋرالى ايتتىم. ەسىمى ەلگە بەلگىلى كاسىپكەر اعا قانداي قولداۋ كەرەك ەكەنىن سۇرادى. ماعان كولىك كەرەك ەدى. ويتكەنى، ويىنشىقتارىمدى قالانىڭ ىشىندە ءوزىم تاسىعىم كەلەتىن. كۋرەرلەر كەيدە ۋاقىتىنان كەش جەتكىزەدى. نەمەسە، تاپسىرىستى جەتكىزىپ بەرمەي تاستايتىن كەزدەر بولادى. ودان بولەك، اۋرۋحاناعا ءجيى بارامىن. كولىك جۇرگىزۋ كۋالىگىم دە بار ەدى، تەك اقشا جيناي الماي جۇرگەنمىن. ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن كاسىپكەر اعا كولىك تارتۋ ەتتى. بىراق ءوزىنىڭ اتى-ءجونىن اتاماۋدى ءوتىندى. قازىر سول كولىكپەن ءجۇرمىن. ول كىسىگە اللا رازى بولسىن، – دەيدى انار.

ول قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرعىسى جوق. ينتەرنەتتەن ونلاين دارىستەر قاراپ، شەبەرلىگىن شىڭداپ، ءبىلىمىن جەتىلدىرۋگە ۇمتىلادى. ادامعا كوتەرىڭكى كوڭىل سىيلاپ، مەيىرىم شۋاعىن توگەتىن ويىنشىق توقىپ، اينالاسىنا جىلۋلىق سىيلاسام دەيدى. ءدارى-دارمەگى مەن تولاسسىز ەمىنە ءوزى اقشا تاپقىسى كەلەدى. ءسىز بەن ءبىز، اناردىڭ ويىنشىعىن ساتىپ الۋ ارقىلى وعان كومەكتەسە الامىز. ءبىر-بىرىمىزگە قۋانىش سىيلايىق.