باۋىرلاس ەل تۇركيانىڭ قازاقستانعا دەگەن كوزقاراسى مەن قۇرمەتى ايرىقشا. اسىرەسە، عالىمدارى مەن جاس زەرتتەۋشىلەرىنىڭ قازاق تاريحىنا، ادەبيەتى مەن تىلىنە، مادەنيەتىنە، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي جاعدايىنا دەگەن ىنتالارى سۇمدىق. ىزدەنىپ، جاڭالىق اشۋعا ۇمتىلىپ تۇرادى. تالاي ساقا عالىمداردىڭ اڭگىمەسىن تىڭداپ، قاتارلاس جاستارمەن پىكىر الماستىم. ءبارىنىڭ ايتاتىنى سول — تۇركيانىڭ ۇلت كىتاپحاناسى مەن ۇلتتىق كىتاپحاناسىنداعى قازاق كىتاپتارىنىڭ ازدىعى جانە ساپاسى (!).
مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن استاناداعى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانا جىل سايىن زەينەتكەر ءۇمىتحان مۇڭالباەۆا دەگەن پروفەسسور، دوكتور عىلىمي اتاق-دارەجەسىن تولىق يەمدەنىپ العان اپايىمىز دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنا الدىنا ادەبيەت، مادەنيەت سالاسىنان دەلەگاتسيانى سالىپ الىپ، “قازاق ادەبيەتىنىڭ ورتالىعىن” (رەسمي اتى سولاي) اشىپ جاتادى. اشقانى — دۇرىس. ۋلاتىپ-شۋلاتىپ جارناماسىن “ولتىرەدى”. بىراق سول اتى دارداي ورتالىق ورتالىق ەمەس، جاي عانا بۇرىش ەكەن(؟!). وسىنداي پيارششيكتەردىڭ كەسىرىنەن قازاقستاننىڭ اتىنا داق ءتۇسىپ، ايداي الەمگە قازاقتىڭ ادەبيەتىن ماسقارالاپ جاتىرمىز! قۇداي اقىرىن بەرسىن!
“ايداعانى بەس ەشكى — ىسقىرىعى جەر جارادى” دەگەن وسى. الدىنا قازاق زيالىسىن سالىپ الىپ، باقىرىپ-شاقىرىپ جۇرەتىن وسى كىسىنى الماستىرار 19 ميلليون قازاق ىشىنەن بىرەۋ قۇرىپ قالدى ما؟! زەينەتكەر نەگە ورنىن بوساتپايدى؟! ەلوردامىزداعى ۇلتتىق دەگەن اتى بار رۋحانيات ورداسى پاراساتتى باسشىعا جارىمادى عوي، تەگى! پرەزيدەنتكە دە، ۇكىمەتكە دە، وقىرمانعا دا زيان كەلتىرىپ جاتقانىن ويلاساڭ، ازا بويىڭ قازا بولادى… تۇركياداعى وقىرمان قاۋىم كوزبوياۋشىلىقپەن اينالىساتىن وسى “ورتالىق” اشۋ ءىسىنىڭ ماستەرى بولعان اپامىزدىڭ جۇمىسىنا نارازى.
مەملەكەت قارجىسىنان ء(سىز بەن ءبىزدىڭ سالىعىمىزدىڭ ەسەبىنەن) ءىس-ساپار ۇيىمداستىرىپ، كىتاپتار الىپ بارادى. قانداي كىتاپتار دەيسىز عوي؟! ەشكىمگە كەرەگى جوق، ەشكىم ەشقاشان وقىمايتىن كىتاپتار. ماسەلەن، تۇركيادا نەمەسە باسقا ەلدەگى وسىنداي بۇرىشتا تۇرعان ەرمەك امانشاەۆ دەگەن شەنەۋنىك “جازۋشىنىڭ” كىتابى مەن اسسامبلەيا دەگەن ارامتاماق ۇيىمنىڭ وتىرىك ەسەپتەرى جيناقتالعان كىتاپتار، “مەن توكە تاناۇلىمىن” ء(بىر بايدىڭ كىتابى) سياقتى كىتاپتار كىمگە كەرەك؟!
ەل ىزدەيتىن، وقىرمانعا اسا قاجەتتى كىتاپتاردى نەگە جەتكىزبەيدى؟ ماسەلەن، قىرعىز، وزبەك سىقىلدى قانداس اعايىننىڭ كىتاپ بۇرىشىندا ۇلتتىق ەنتسيكلوپەدياسىنان باستاپ كلاسسيك جازۋشىلارىنىڭ، تانىمال عالىمدارىنىڭ كىتاپتارى، سول مەملەكەتتى تانىتاتىن ناعىز كەرەك ءام پايدالى كىتاپتار سامساپ تۇر! قازاقتىڭ كىتاپ بۇرىشى — جەتىم بۇرىش سىقىلدى… ءبىزدىڭ ۇلتتىق 12 تومدىق ەنتسيكلوپەديا، “اباي”، “مۇحتار اۋەزوۆ” سياقتى تۇلعالىق ەنتسيكلوپەديا، “شاڭىراق” ەتنوگرافيا ەنتسيكلوپەدياسى، “قازاقستان تاريحى” كوپتومدىعى سياقتى كىتاپتار قايدا؟! “اباي جولى” رومانىنىڭ قازاقشاسى جوق، ەسەسىنە ورىسشاسى بار. ورىسشا كىتاپتار ىعى-جىعى. بۇل قازاقستاننىڭ ەمەس، رەسەيدىڭ بۇرىشى سياقتى كوزگە قوراش كورىنەدى. ابدەن ورىسقۇل بولىپ كەتىپپىز عوي. تىم بولماسا ءوز سورەگىمىزگە انا تىلىمىزدەگى كىتاپتى قويا المادىق. ال تۇرىكتەر ورىسشانى وقي ما؟
جارايدى، ەۋروپانىڭ ءبىر مەملەكەتى بولسا، كوز جۇماتىن ەدىك. بۇل قازاقشا بىلەتىن اعايىن ەل ەمەس پە؟ نەگە كىتاپ سورەسىندە اكادەميك رابيعا سىزدىق باستاعان لينگۆيستەردىڭ، اكادەميك سەرىك قيراباەۆ باستاعان قازاق ادەبيەتتانۋ عىلىمىنىڭ اسا كەرەكتى كىتاپتارى كورىنبەيدى؟!
نەگە شەتەل كىتاپحانالارىنا جىبەرىلەتىن كىتاپتار تانىم-تالعام سۇزگىسىنەن وتپەيدى؟! نەگە بايلاردىڭ شيماي-شاتپاي ولەڭسىماقتارى مەن شەجىرە، ءومىربايانىندارى جىبەرىلگەن؟! سۇراق كوپ…
ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانا — ەلدىڭ ايناسى. وكىنىشكە قاراي، اينامىز قىيسىق بولىپ تۇر! وسى ارزۋىمدى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانانىڭ ۇرانشىل توبىنا ايتساڭىزدار!
بىرقاتار قر بيلىك وكىلدەرىن وسى جازباعا بەلگىلەدىم. قۇزىرلى ورگاننىڭ قاپەرىنە الۋىنا جاردەم بەرسەڭىزدەر.
