Baýyrlas el Túrkııanyń Qazaqstanǵa degen kózqarasy men qurmeti aıryqsha. Ásirese, ǵalymdary men jas zertteýshileriniń qazaq tarıhyna, ádebıeti men tiline, mádenıetine, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne saıası jaǵdaıyna degen yntalary sumdyq. Izdenip, jańalyq ashýǵa umtylyp turady. Talaı saqa ǵalymdardyń áńgimesin tyńdap, qatarlas jastarmen pikir almastym. Báriniń aıtatyny sol — Túrkııanyń Ult kitaphanasy men Ulttyq kitaphanasyndaǵy qazaq kitaptarynyń azdyǵy jáne sapasy (!).
Mádenıet mınıstrliginiń qoldaýymen Astanadaǵy Ulttyq akademııalyq kitaphana jyl saıyn zeınetker Úmithan Muńalbaeva degen professor, doktor ǵylymı ataq-dárejesin tolyq ıemdenip alǵan apaıymyz dúnıeniń tórt buryshyna aldyna ádebıet, mádenıet salasynan delegaııany salyp alyp, “QAZAQ ÁDEBIETINIŃ ORTALYǴYN” (resmı aty solaı) ashyp jatady. Ashqany — durys. Ýlatyp-shýlatyp jarnamasyn “óltiredi”. Biraq sol aty dardaı ORTALYQ ortalyq emes, jaı ǵana BURYSh eken(?!). Osyndaı pıarıkterdiń kesirinen Qazaqstannyń atyna daq túsip, aıdaı álemge qazaqtyń ádebıetin MASQARALAP jatyrmyz! Qudaı aqyryn bersin!
“Aıdaǵany bes eshki — ysqyryǵy jer jarady” degen osy. Aldyna qazaq zııalysyn salyp alyp, baqyryp-shaqyryp júretin osy kisini almastyrar 19 mıllıon qazaq ishinen bireý quryp qaldy ma?! Zeınetker nege ornyn bosatpaıdy?! Elordamyzdaǵy Ulttyq degen aty bar rýhanııat ordasy parasatty basshyǵa jarymady ǵoı, tegi! Prezıdentke de, Úkimetke de, oqyrmanǵa da zııan keltirip jatqanyn oılasań, aza boıyń qaza bolady… Túrkııadaǵy oqyrman qaýym kózboıaýshylyqpen aınalysatyn osy “ortalyq” ashý isiniń masteri bolǵan apamyzdyń jumysyna narazy.
Memleket qarjysynan (siz ben bizdiń salyǵymyzdyń esebinen) is-sapar uıymdastyryp, kitaptar alyp barady. Qandaı kitaptar deısiz ǵoı?! Eshkimge keregi joq, eshkim eshqashan oqymaıtyn kitaptar. Máselen, Túrkııada nemese basqa eldegi osyndaı buryshta turǵan Ermek Amanshaev degen sheneýnik “jazýshynyń” kitaby men Assambleıa degen aramtamaq uıymnyń ótirik esepteri jınaqtalǵan kitaptar, “Men Tóke Tanaulymyn” (Bir baıdyń kitaby) sııaqty kitaptar kimge kerek?!
El izdeıtin, oqyrmanǵa asa qajetti kitaptardy nege jetkizbeıdi? Máselen, qyrǵyz, ózbek syqyldy qandas aǵaıynnyń kitap buryshynda Ulttyq enıklopedııasynan bastap klassık jazýshylarynyń, tanymal ǵalymdarynyń kitaptary, sol memleketti tanytatyn naǵyz kerek ám paıdaly kitaptar samsap tur! Qazaqtyń kitap buryshy — jetim burysh syqyldy… Bizdiń ulttyq 12 tomdyq enıklopedııa, “Abaı”, “Muhtar Áýezov” sııaqty tulǵalyq enıklopedııa, “Shańyraq” etnografııa enıklopedııasy, “Qazaqstan tarıhy” kóptomdyǵy sııaqty kitaptar qaıda?! “Abaı joly” romanynyń qazaqshasy joq, esesine orysshasy bar. Oryssha kitaptar yǵy-jyǵy. Bul Qazaqstannyń emes, Reseıdiń buryshy sııaqty kózge qorash kórinedi. Ábden orysqul bolyp ketippiz ǵoı. Tym bolmasa óz sóregimizge ana tilimizdegi kitapty qoıa almadyq. Al Túrikter orysshany oqı ma?
Jaraıdy, Eýropanyń bir memleketi bolsa, kóz jumatyn edik. Bul qazaqsha biletin aǵaıyn el emes pe? Nege kitap sóresinde akademık Rábıǵa Syzdyq bastaǵan lıngvısterdiń, akademık Serik Qırabaev bastaǵan qazaq ádebıettaný ǵylymynyń asa kerekti kitaptary kórinbeıdi?!
Nege shetel kitaphanalaryna jiberiletin kitaptar tanym-talǵam súzgisinen ótpeıdi?! Nege baılardyń shımaı-shatpaı óleńsymaqtary men shejire, ómirbaıanyndary jiberilgen?! Suraq kóp…
Ulttyq akademııalyq kitaphana — eldiń aınasy. Ókinishke qaraı, aınamyz qyısyq bolyp tur! Osy arzýymdy Ulttyq akademııalyq kitaphananyń uranshyl tobyna aıtsańyzdar!
Birqatar QR bılik ókilderin osy jazbaǵa belgiledim. Quzyrly organnyń qaperine alýyna járdem berseńizder.
