قاراعاندىدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعى اياسىندا قازاق كۇنتىزبەسىندەگى ايشىقتى داتا قازاق حاندىعىنىڭ قالىپقا كەلتىرىلگەنىنە 180 جىل تولۋ قۇرمەتىنە وراي تاعىلىمى مول شارالار وتەدى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالىنىڭ ءتىلشىسى.
قازاق مەملەكەتتىلىگىن قالپىنا كەلتىرۋ جايلى ءسوز بولعاندا الماعايىپ كۇردەلى كەزەڭدە تاۋەلسىزدىك ءۇشىن كۇرەسىپ،قازاق دەگەن كوشپەلى جۇرتتىڭ تۋىن جىقپاي، سانالى عۇمىرىن ات ۇستىندە وتكىزگەن ۇلت قايراتكەرلەرى كەنەسارى حان، ءالىمحان ەرمەك، ءاليحان بوكەيحان، احمەت بايتۇرسىن،مۇستافا شوقاي، مۇحامەتجان تىنىشپاەۆ جانە باسقا دا ۇلىلارىمىز ەسكە تۇسەدى.
ولاردىڭ ءبىرى قازاقتىڭ باتىرلار ينستيتۋتىنا ءتان كۇرەسكەرلىك جولدى تاڭداسا، ەندى ءبىرى ساياسي، ديپلوماتيالىق جولمەن قازاق مەملەكەتتىلىگىن قالپىنا كەلتىرۋگە ۇلەس قوستى. ۇلت قايراتكەرلەرىنىڭ بۇل ەڭبەكتەرى زايا كەتكەن جوق. 1841 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە بارشا قازاق رۋلارى كەنەسارى قاسىمۇلىن اق كيىزگە كوتەرىپ، حان سايلادى. وسى ارقىلى قازاق حالقىنىڭ مەملەكەتتىلىگى ابىلاي حان قايتىس بولعاننان كەيىن 60 جىل وتكەن سوڭ قايتا جاڭعىردى.
2021 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە وسى تاريحي ءمانى تەرەڭ وقيعاعا 180 جىل تولادى. جالپى العاندا قازاق مەملەكەتتىلىگىن جاڭعىرتۋ جولىندا قازاق شەكاراسىن بەلگىلەۋگە قاتىسقان ءا.ەرمەكتىڭ، 1917 جىلى قۇرىلعان الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى بولعان ءاليحان بوكەيحاننىڭ، 1917 جىلى قۇرىلعان تۇركىستان اۆتونومياسىنىڭ باستاۋىندا تۇرعان مۇحاممەدجان تىنىشپاي جانە مۇستافا شوقايدىڭ ەڭبەكتەرى زور. بۇل تاريحي كۇندى كەلەر ۇرپاققا ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا قازاق كۇنتىزبەسىندەگى 15 قىركۇيەك قازاق مەملەكەتتىلىگى قالپىنا كەلتىرىلگەن كۇن بولىپ بەلگىلەندى.
وسى ايتۋلى داتانى اتاپ ءوتۋ ماقساتىندا قالالىق انەت بابا مەشىتىندە ۇلت تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن تۇلعالارعا ارناپ قۇران وقىلدى. ۇيىمداستىرۋشى ن.سۇرشاۇلىنىڭ سوزىنشە مۇنداي تاريحي داتالاردى ۇلىقتاۋ، ءارى ولاردى جاس ۇرپاققا ناسيحاتتاۋ جاستار تاراپىنان ۇلتتىق تاريحقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى وياتادى. سونداي-اق اتالعان شاراعا قوعامدىق نەگىزدە قۇرىلعان ۇلتتىق جوبالاردى قارجىلاندىرۋدى ماقسات تۇتاتىن "قازاق جىگىتتەرى جانە قازاق قىزدارى" مەتسەناتتار كلۋبى قولداۋ ءبىلدىردى.
ايتا كەتۋ كەرەك، "قازاق حالقىنىڭ مۇراسى-ماڭگىلىك ەل" كىتاپتار سەرياسى جوباسى اياسىندا جۇرتشىلىققا بۇعان دەيىن تاۋەلسىزدىك لەنتاسى، جاۋىنگەرلىك داڭق لەنتاسى مەن قازاق كۇنتىزبەسى سياقتى بىرەگەي جوبالار ۇسىنىلعان بولاتىن. 15 قىركۇيەكتەن باستاۋ الاتىن شارالار ايدىڭ اياعىنا دەيىن جالعاسادى دەپ جوسپارلانۋدا.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
