ايتىسكەر اقىن رينات زايتوۆتىڭ 2021 جىلعى 8 اقپاندا «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى» كمقك-نىڭ ديرەكتورى بولىپ تاعايىندالعانى بەلگىلى. قازاقستاندا، ءتىپتى الەمدە بالاماسى جوق بىرەگەي تەاترعا ەسىمى التى الاشقا ءماشھۇر ءبىرتۋار اقىن كەلگەلى قانداي ءىس-شارالار اتقارىلدى دەگەن سۇراق كوبىنىڭ كوكەيىندە جۇرگەنى ءسوزسىز.
كەز-كەلگەن مەكەمەنىڭ ينستيتۋتتسيونالدىق جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ، جەتىلدىرۋ كەرەك ەكەنى انىق. رينات زايتوۆ بۇل بويىنشا بىلاي دەيدى: «بۇل تەاتردىڭ ماقساتىن، جالپى باعىتىن ايقىنداۋ ءۇشىن ءبىز ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ءداستۇرلى ءان ونەرىن، كۇي ونەرىن دارالاۋعا تىرىستىق. مىسالى، «كەز بولعان سوڭ كەر زامان» اتتى مۋزىكالىق قويىلىم-كونتسەرتتە قازاقتىڭ ءداستۇرلى ءان ونەرىندەگى بەس مەكتەپ (ارقا، جەتىسۋ، باتىس، سىر، التاي-تارعىباتاي) قامتىلدى. ال «التىباقان» ويىن-ساۋىق ءان كەشىندە ءبىر ءداستۇرلى ءاندى، ياعني «سارىارقانى» ءۇش ءانشى ورىندادى. بۇعان دەيىن مۇنداي تاجىريبەنى تەك وپەرا ورىنداۋشىلارى، اتاپ ايتقاندا لۋچانو پاۆاروتتي، پلاسيدو دومينگو جانە ت.ب. تەنورلار قولداناتىن. ءبىزدىڭ ءداستۇرلى اندەرىمىز كەيبىر ەسترادا اندەرى سياقتى جولاي شىعارىلا سالعان اندەر ەمەس، اربىرەۋىنىڭ ارتىندا ءبىر-ءبىر تاريح تۇر. سول تاريحتى كورىنىس ارقىلى قىسقاشا بايانداپ، ءاننىڭ تابيعاتىن جەتكىزۋگە جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. قازىر دە، الداعى ۋاقىتتا دا نەگىزگى اكتسەنتتى ءداستۇرلى حالىق اندەرى، حالىق كومپوزيتورلارىنىڭ شىعارمالارىنا بەرەمىز».
وسى باعىتتا قولعا الىنعان ءداستۇرلى ونەرمەن سينتەزدەلگەن تەاترلىق قويىلىمداردىڭ ءبىرى – 30 مامىردا الماتى قالاسى اكىمدىگى جانە الماتى قالاسى اكىمدىگىنە قاراستى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنا قاراستى «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترىندا» وتكەن «كەز بولعان سوڭ كەر زامان» اتتى مۋزىكالىق قويىلىم-كونتسەرت (قويۋشى-رەجيسسەر – جۇلدىزبەك جۇمانباي، قۇراستىرۋشى اۆتور – ارداق بەركىمباي). بۇل قازاق تەاترىنىڭ تاريحىندا ءسوز بولماعان تىڭ جاڭالىق بولدى. قويىلىم-كونتسەرتتە ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان ۇكىلى ىبىراي، ءيمانجۇسىپ قۇتپانۇلى، تۇرماعامبەت ىزتىلەۋۇلى، قاپەز بايعابىلۇلى، سۇلۋباي، امانعالي سىندى ونەر تۇلعالارى جانە شاكەرىم قۇدايبەردىۇلى، احمەت بايتۇرسىنۇلى، مىرجاقىپ دۋلاتۇلى، جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى، ماعجان جۇماباي، ساكەن سەيفۋللين سياقتى ۇلتتىق ساياسي-مادەني ەليتانىڭ اندەرى ايتىلىپ، رۋحتى مۇرالارى ناسيحاتتالىپ، ساحنالاندى.
سونىمەن قاتار جوسپاردا حالقىمىزدىڭ مادەني، ساياسي، ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك ومىرىندە اسا ماڭىزدى ءرول اتقارعان، قاجىمۇقان، بالۋان شولاق، ءيمانجۇسىپ سياقتى تالانت يەلەرى ونەر كورسەتكەن اتاقتى قوياندى جارمەڭكەسىن وتكىزۋ بار ەكەنىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون.
«الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى جايلى ءبىر اۋىز سوزبەن ايتاتىن بولساق، بۇل تەاتر «ۇلتتىق» ستاتۋس الۋعا ابدەن لايىق دەگەن ويدامىن. بۇل حالىقتىڭ پىكىرى دەسە دە بولادى!
8 اقپاننان كەيىن اتقارىلعان ءىس-شارالار تومەندەگىدەي:
9 اقپان – «مۇقاعاليمەن سىرلاسۋ» پوەتيكالىق كەشى.
(اقيىق اقىن م. ماقاتاەۆتىڭ 90 جىلدىعىنا ارنالعان)
13 اقپان – «ايتىس» ء(جۇرسىن ەرماننىڭ 70 جاس مەرەيتويىنا ارنالعان «Assyl dombra» 2021 ايتىس بايگەسىنىڭ تۇساۋكەسەرى)
14 اقپان – «الاتاۋ الابىندا» («الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترىنىڭ ءداستۇرلى ءانشىسى، قازاق ونەرىنىڭ قايراتكەرى الما امانجولوۆانىڭ شىعارماشىلىق كەشى)
27 اقپان – «مەن ءومىردى سۇيەمىن» (كورۋ جانە ەستۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ قايىرىمدىلىق كونتسەرتى)
8 ناۋرىز – «اناعا تاعزىم» (حالىقارالىق ايەلدەر مەرەكەسىنە ارنالعان سالتاناتتى ءىس-شارا)
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگىنىڭ جانە مادەنيەت باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى ساۋىقتىق-تانىمدىق باعدارلامار توپتاماسىن ونلاين ۇسىندى.
20 ناۋرىز – «قىدىربەكتىڭ قىزىقتى كۇنى نەمەسە الماتى ناۋرىزىمەن تانىسۋ» تانىمدىق تەلەجوباسى.
21 ناۋرىز – «ايتىس تۇرلەرى» اتتى ساۋىقتىق قويىلىم.
22 ناۋرىز – «قوش كەلدىڭ ناۋرىز» اتتى ءداستۇرلى مۋزىكالىق كونتسەرت.
1 مامىر – قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى كۇنىنە ارنالعان «ءبىر شاڭىراق استىندا» اتتى ونلاين بايقاۋ (وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق حالىق اندەرىن ورىنداۋلارى بويىنشا). سونداي-اق وسى كۇنگە وراي الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى «ۇلت بىرلىگى – ۇلى بايلىق» اتتى سازدى جانە ساۋىقتىق ونلاين ءىس-شارانى وتكىزدى.
7 مامىر – وتان قورعاۋشىلار كۇنىنە جانە 9 مامىر ۇلى جەڭىس كۇنىنە وراي ۇيىمداستىرىلعان ونلاين «ايتىس» (الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن)
9 مامىر – ۇلى جەڭىس كۇنىنە ارنالعان مەرەكەلىك كونتسەرت. (ونلاين فورماتتا الماتى تەلەارناسىمەن)
30 مامىر – ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە ارنالعان «كەز بولعان كەر زامان» اتتى مۋزىكالىق قويىلىم-كونتسەرت ءوتتى.
1 ماۋسىم – بالالار كۇنىنە وراي بەينەسيۋجەتتەر ءتۇسىرىلىپ، تەاتر اتىنان «الاتاۋ» تاتتىلەرى ۇسىنىلدى.
4 ماۋسىم – «قر مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنىنە» وراي تەاتر ۇجىمى قر مەملەكەتتىك گيمنىمەن جۇمىس كۇنىن باستادى. سونداي-اق قازاق اۋەندەرىمەن بىرىگە وتىرىپ، الماتى مادەنيەت باسقارماسىنا قاراستى الماتى تۆ تەلەارناسىندا وتكەن مەملەكەتتىك كونتسەرتكە تەاتر ۇجىمى اتىنان 5 ونەرپاز بەن انسامبل مۋزىكانتتارى قاتىستى.
20 ماۋسىم – حالىقارالىق اكەلەر كۇنىنە وراي ارنايى سيۋجەتتىك ۆيدەوقۇتتىقتاۋلار بولدى. تەاتردىڭ شىعارماشىلىق توبىمەن قاتار تەاتردىڭ اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرى دە قاتىستى.
23 ماۋسىم – «التىباقان» ويىن-ساۋىق ءان كەشى ءوتتى. اتالمىش قويىلىم مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ باستاماسىمەن «رۋحاني جاڭعىرۋ» اياسىندا ىسكە اسىرىلدى.
«الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى اتقارعان جۇمىستارى (قارالىم بويىنشا):
YouTube: 1 200 557
Facebook : ورتا ەسەپپەن 30 000
Instagram: 71 552
جالپى سانى: 1 302 109
اۋديتوريانى قامتۋ بويىنشا شامامەن 1 952 109
قۋانىش جۇمابەكۇلى
PhD دوكتورى،
«الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى ادەبيەت ءبولىمىنىڭ باسشىسى
