بۇگىن حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىندا ماجارستاننىڭ سىرتقى ساۋدا جانە سىرتقى ىستەر ءمينيسترى پەتەر سييارتو مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى – سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردىنىڭ قاتىسۋىمەن اكادەميانىڭ ماجارستان باعىتىندا شىعارعان بىرقاتار كىتاپتارىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى.
اتاپ ايتقاندا، اتى اڭىزعا ايتالعان عۇن ءامىرشىسى اتتيلا تۋرالى “The Lord of Europe Attila” (ەۋروپا ءامىرشىسى اتيللا) اتتى عىلىمي ەڭبەك تانىستىرىلدى. اكادەميانىڭ قولداۋىمەن اعىلشىن تىلىندە جارىق كورىپ وتىرعان اتالعان كىتاپتىڭ اۆتورىم كورنەكتى عالىم، ماجارستاننىڭ موڭعولياداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بوربالا وبرۋشانسكي.
سونىمەن قاتار، جىر الىبى جامبىلدىڭ ماجار تىلىندەگى تۇڭعىش جىر جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى. ۇلى دالا جىرشىسىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى اياسىندا جارىق كور ءىپ وتىرعان «جامبىل جىرلارى – Dzsambul muvei» جيناعى قازاق-ماجار تىلدەرىندە سالىستىرمالى تارتىپپەن بەرىلگەن ولەڭدەرمەن قاتار، مازمۇندى زەرتتەۋ ماقالالاردى دا قامتىعان. جيناقتى قۇراستىرىپ، باسپاعا ازىرلەۋگە حينايات باباقۇمار، تاكاچ يبويا سىندى عالىمدار اتسالىستى.
بۇعان قوسا، حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى مەن تۇركى كەڭەسىنىڭ بۋداپەشتتەگى وكىلدىگى بىرلەسىپ ازىرلەگەن ايگىلى ماجار ساياحاتشىسى، ماجار تۇركولوگياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى ارمين ۆامبەري تۋرالى «تۇركى دۇنيەسىنىڭ ماجار عالىمى» اتتى جاڭا ەڭبەك وقىرمانعا جول تارتتى. تاريحي فوتوسۋرەتتەرمەن كوركەمدەلگەن شاعىن كىتاپ ارمين ۆامبەريدىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولى تۋرالى قازاق، اعىلشىن تىلدەرىندە سىر شەرتەدى.
سونداي-اق جۋىقتا جارىق كورگەن كورنەكتى تۇركولوگ يشتۆان قوڭىر ماندوكيدىڭ «ۇزىلمەس تامىرلار» اتتى عىلىمي ەڭبەگى مەن «ماندوكي قوڭىر يشتۆان بيبليوگرافياسى» اتتى كىتاپتار دا كوپشىلىك نازارىنا ۇسىنىلدى.
اكادەمياسىنىڭ ماجار باعىتىندا جارىق كورگەن ەڭبەكتەرىنىڭ تانىستىرىلىمىنا ماجارستاننىڭ سىرتقى ساۋدا جانە سىرتقى ىستەر ءمينيسترى پەتەر سييارتو، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى – سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى، حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى، ماجارستاننىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ميحاي گالوشفاي، سونىمەن قاتار ماجارستان دەلەگاتسياسى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى قاتىستى.
كەزدەسۋ اياسىندا ارمين ۆامبەريدىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولىنا ارنالعان «تۇركى دۇنيەسىنىڭ ماجار عالىمى» اتتى ارنايى كورمە ۇيىمداستىرىلدى.
سونداي-اق، پەتەر سييارتو باستاعان ماجار دەلەگاتسياسى تۇركى اكادەمياسى كىتاپحاناسىنىڭ قۇندى قولجازبالار جانە قوڭىر ماندوكي قورىمەن تانىستى. ءوز كەزەگىندە مارتەبەلى مەيمان كىتاپحانا قورىنا ماجار تىلىندەگى باعالى باسىلىمداردى تارتۋ ەتتى.
تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى ءوز سوزىندە القالى جيىننىڭ كورنەكتى تۇركولوگ قوڭىر ماندوكي اتىنداعى كىتاپحانادا ءوتۋىنىڭ سيمۆوليكالىق ءمانى زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى. اكادەميا باسشىسى ماجارستان باعىتىندا جۇزەگە اسىپ جاتقان جوبالارمەن تانىستىرا كەلىپ، الداعى ۋاقىتتا اتقارىلاتىن جۇمىستاردى اتاپ ءوتتى.
ءوز كەزەگىندە مارتەبەلى مەيمان پەتەر سييارتو تامىرلاس ەلدەردىڭ ورتاق قۇندىلىقتارىن زەرتتەپ، حالىقتاردىڭ باۋىرلاستىعىن ارتتىرۋدا اكادەميا اتقارىپ جاتقان جۇمىستارعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ، جوعارى باعالايتىنىن جەتكىزدى. سونىمەن قاتار، تاراپتار ەكىجاقتى عىلىمي ىنتىماقتاستىقتى ودان ارى دامىتىپ، كەلەشەكتە بىرلەسكەن جوبالار جۇرگىزۋگە ۋاعدالاستى.
كەزدەسۋ بارىسىندا دارحان قىدىرالى مارتەبەلى مەيمان پەتەر سييارتو مىرزاعا ارنايى قۇرمەت كورسەتىپ، اكادەميانىڭ التىن مەدالىمەن ماراپاتادى.
ايتا كەتۋ كەرەك، 2017 جىلى ماجارستان حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنا باقىلاۋشى مارتەبەسىن الىپ، تۇركى الەمىنىڭ ىنتىماقتاستىق ينستيتۋتتارى اراسىندا وسى مارتەبەنى يەلەنگەن العاشقى مەملەكەت بولدى.
اكادەميا ماجارستان مەن تۇركى الەمى ىقپالداستىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا بىرقاتار ءىس-شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. اتاپ ايتقاندا، نەمەت ديۋلا، ديورد الماشي، قوڭىر ماندوكي سىندى ماجار تۇركولوگتارىنىڭ ميراسى مەن تاعىلىمىنا قاتىستى عىلىمي جوبالاردى قولعا الىپ، بىرقاتار ەڭبەكتەردى جارىققا شىعاردى.
حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ
ءباسپاسوز قىزمەتى
8705 114 7978
