جۇما كۇنى ۆيتسە-پرەمەر سمايىلوۆ تاۋارلار مەن قىزمەتتەر ءۇشىن ءموبيلدى اۋدارىمدارعا سالىق سالۋدى ۇسىندى. وسىعان بايلانىستى تانىمال زاڭگەر جانگەلدى سۇلەيمەنوۆ ماسەلەنىڭ زاڭدى تۇستارىنا توقتالىپ، سالىقتىڭ بۇل ءتۇرىن زاڭسىز دەپ جازدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
ايتا كەتەيىك، بۇل جەردەگى ۆيتسە-ءمينيستردىڭ ءموبيلدى اۋدارىمدار دەپ وتىرعانى، قازىرگى كەزدە ەكىنىڭ ءبىرى قولداناتىن ۇيالى تەلەفونداعى بانكينگ جۇيەسى. ياعني، ەگەر ءسىز ماسەلەن، «كاسپيگولد» ارقىلى ساتىپ العان تاۋارعا اقشا اۋدارساڭىز، سول ءۇشىن سالىق تولەمى ۇستالۋى مۇمكىن. ارينە، ەگەر زاڭ قابىلدانسا. بۇل رەتتە "كاسپيگولدتى" مىسالعا بەكەر كەلتىرىپ وتىرعانىمىز جوق. سەبەبى، ەلىمىزدە اقشا اۋدارۋدىڭ وسى "گولد" ارقىلى ءتۇرىن ميلليونداعان ادام قولدانادى. حالىق اراسىندا كەڭىنەن تاراعان ءموبيلدى اقشا اۋدارۋدىڭ ءدال وسى ءتۇرى بيلىكتەگىلەرگە كوپتەن بەرى ءتۇرلى ۇسىنىس جاساۋعا تۇرتكى بولىپ جۇرگەنى جاسىرىن ەمەس. وسىعان بايلانىستى زاڭگەر سمايلوۆتىڭ ۇسىنىسىن زاڭسىز دەپ سانايتىنىن جانە زاڭعا تومپاق تۇستارىن تۇتاس جازىپ كورسەتتى.
«ۇكىمەت بۇل سالىق ساتىپ الۋشىلاردان ەمەس، كاسىپكەرلەردەن وندىرىلەتىنىنە سەندىرەدى.
اقىر سوڭىندا بۇل سالىق ءبىزدىڭ قالتامىزعا سالماق تۇسىرەدى دەپ قورقامىن، ويتكەنى كاسىپكەرلەر مۇنداي سالىق شىعىندارىن وتەۋ ءۇشىن باعانى كوتەرەدى.
اۋدارىم سالىعى يدەياسى سالىق زاڭناماسىنا قايشى كەلەدى.
سالىق كودەكسىندە كاسىپكەرلەر ءۇشىن تابىس سالىعىنىڭ ەكى ءتۇرى قاراستىرىلعان. بۇل كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى جانە جەكە تابىس سالىعى.
قاراپايىم كىرىستەرگە سالىق ەسەپتەۋ ءپرينتسيپى-جەڭىلدەتىلگەن دەكلاراتسيا بويىنشا سالىقتان باسقا، شىعىنداردى الىپ تاستاعاندا، بارلىق كىرىستەرگە سالىق سالىنادى.
تابىس-بۇل تاۋارلار مەن قىزمەتتەر ءۇشىن الىنعان بارلىق اقشا. تولەم نىسانىنا قاراماستان، ياعني موبيلدىك تولەمدەر دە.
مىسالى: جك تاۋاردى 1 000 تەڭگەگە ساتىپ الدى، 1 200 تەڭگەگە ساتتى. تاۋار بىرلىگىنە تاعى ءبىر شىعىن - 50 تەڭگە بولسىن، بۇل جالعا الۋ، كوممۋنالدىق جانە ت.ب.
سوندا 1200-1000-50= 150 تەڭگە، مىنە وسى سومادان سالىق ەسەپتەلەدى. ەگەر جك جالپى بەلگىلەنگەن رەجيمدە جۇمىس ىستەسە، وندا جتس 150 تەڭگەدەن 10%، سوندا 15 تەڭگە بولادى. قازىر سولاي.
ال قارجى مينيسترلىگىنىڭ «ارمانى» نە؟
جك سونداي-اق تاۋاردى ساتتى جانە ونى ءموبيلدى اۋدارىممەن تولەدى. قارجى مينيسترلىگى بارلىق اۋدارىمعا سالىق سالعىسى كەلەدى، سالىق 1% بولسىن، سوندا اۋدارىمنان سالىق 12 تەڭگە بولادى. ەگەر سالىق 3 نەمەسە 5% بولسا؟
ءسىز قوس سالىق سالىمىن الاسىز، ءبىرىنشى رەت-تابىس سالىعى، ەكىنشىسى – اۋدارىم سالىعى. ءونىم ءبىر رەت ساتىلدى، بىراق ەكى رەت قاپتالدى.
قارجى مينيسترلىگىنىڭ مۇنداي ۇسىنىسىنا جول بەرۋگە بولمايدى.
دەپۋتاتتاردان مۇنداي سالىق ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ قابىلداماۋدى سۇرايمىن.
قارجى مينيسترلىگى ءوز ۇسىنىسىن كاسىپكەرلەر دەكلاراتسيالارداعى ءموبيلدى تولەمدەردى كورسەتپەيتىندىگىمەن نەگىزدەيدى. بىراق بۇل ءۇشىن سالىقتىق باقىلاۋ بار. سونىمەن، سالىق تولەۋشىلەر سالىقتىق باقىلاۋدى جەڭە المايدى جانە جاڭا سالىقتى ەنگىزۋدىڭ ەڭ وڭاي ءادىسىن ويلاپ تاپتى.
سونداي-اق مۇنداي ءتاسىل سالىق كودەكسىنىڭ 8-بابىنا قايشى كەلەدى، وعان سايكەس "سالىق تولەۋشىنىڭ سالىق مىندەتتەمەسىن ورىنداۋى جونىندەگى ءىس-ارەكەتتەردى جۇزەگە اسىرۋىنىڭ ادالدىعى كوزدەلەدى.»
ءموبيلدى تولەمدەرگە قاتىستى ادالدىق كاسىپكەردىڭ ءوزى بۇل تولەمدەردى تابىس رەتىندە كورسەتىپ، ولاردان سالىق تولەيتىنىن بىلدىرەدى.
قارجى مينيسترلىگى ادالدىق ءپرينتسيپىن بۇزادى جانە كاسىپكەرلەرگە سەنبەيدى.
ەگەر ءبىز جاڭا سالىققا قارسى كۇرەسپەسەك، ەرتەڭ ولار اۋاعا سالىق سالادى جانە بۇل ەندى ءازىل ەمەس»، -دەپ جازادى زاڭگەر.
