قازاقستان پارلامەنتى زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن قاجەتتىلىكتەرگە ماقساتتى پايدالانۋدى كوزدەيتىن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەكونوميكالىق ءوسۋدى قالپىنا كەلتىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭدى قابىلدادى. بۇل تۋرالى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
زاڭعا سايكەس 2021 جىلدان باستاپ قازاقستاندىقتارعا زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋعا، قىمبات تۇراتىن ەمدەلۋگە اقى تولەۋگە نەمەسە جەكە باسقارۋشى كومپانيالارعا باسقارۋعا بەرۋگە پايدالانۋ قۇقىعى بەرىلەتىن بولادى.
زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن ناقتى قاجەتتىلىكتەرگە پايدالانۋ قۇقىعىن كەلەسى ازاماتتار پايدالانا الادى:
- جۇمىس ىستەيتىن، ءتيىستى جاستا زەينەتاقى جيناقتارى «جەتكىلىكتىلىك شەگىنەن» اساتىن ازاماتتار;
- ساقتاندىرۋ كومپانيالارىمەن بجزق-دا قالعان زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ سوماسى شەگىندە ءومىر بويى اننۋيتەتتىك تولەمدەردى قامتاماسىز ەتەتىن زەينەتاقى اننۋيتەتى شارتتارىن جاساسقان ادامدار;
- زەينەتكەرلىككە شىققان ازاماتتار (ونىڭ ىشىندە الەۋەتتى قۇرىلىمدار قاتارىنان) - بجزق-دا قالعان زەينەتاقى قاراجاتىنىڭ 50%-ىنان اسپايتىن شەكتە. ەگەر ولاردىڭ زەينەتاقىسىنىڭ جيىنتىق مولشەرى (جاسىنا بايلانىستى نەمەسە ەڭبەك سىڭىرگەن جىلدارى ءۇشىن زەينەتاقىنى، بازالىق زەينەتاقىنى قوسا العاندا) جوعالعان تابىستى حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلەتىن دەڭگەيدە (كەمىندە 40%-عا) الماستىرۋدى قامتاماسىز ەتكەن جاعدايدا.
بەلگىلى ءبىر جاستاعى سالىمشى ءۇشىن ونىڭ تابىسىنان بجزق-عا الداعى 10% تۇراقتى زەينەتاقى جارنالارىن (ەڭ تومەنگى جالاقىدان از ەمەس) ەسكەرە وتىرىپ، ەڭ تومەنگى زەينەتاقى مولشەرىنەن از بولمايتىن زەينەتاقى تولەمدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ەڭ تومەنگى قاجەتتى سوماسى «جەتكىلىكتىلىك شەگى» رەتىندە قاراستىرىلادى.
«جەتكىلىكتىلىك شەگى» ايەلدەر مەن ەرلەر ءۇشىن بىردەي بەلگىلەنەدى جانە ءاربىر جاس ءۇشىن ەسەپتەلەدى. بۇل رەتتە ول قالىپتاسقان پارامەترلەرگە (كىرىستىلىك، ينفلياتسيا، ەڭ تومەنگى تولەم مولشەرى جانە ت. ب.) سۇيەنە وتىرىپ، جاڭا الۋشىلار ءۇشىن قايتا ەسەپتەلەتىن بولادى.
زاڭدا سونداي-اق جوعارىدا اتالعان ساناتتاعى ازاماتتار زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن وزدەرى، جۇبايلارى نەمەسە جاقىن تۋىستارى (اتالارى/اجەلەرى، اتا-انالارى، بالالارى، نەمەرەلەرى، اعا-ىنىلەرى/اپا-سىڭلىلەرى) ءۇشىن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ ماقساتىندا نەمەسە ەمدەلۋگە اقى تولەۋگە پايدالانا الادى دەپ كوزدەلگەن. ماقساتتى پايدالانۋ ءۇشىن كورسەتىلگەن وتباسى مۇشەلەرىنىڭ قاراجاتىن بىرىكتىرۋگە بولادى.
بەلگىلەنگەن تالاپتارعا سايكەس كەلگەن جاعدايدا الىپ قويۋلاردىڭ سانى بويىنشا شەكتەۋلەر كوزدەلمەگەن، ياعني ازاماتتاردىڭ زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن سول ءبىر نە باسقا ماقساتقا قايتا پايدالانۋىنا جول بەرىلەدى.
زەينەتاقى جيناقتارىن تولەۋ ەسەبىنەن تۇرعىن ءۇي جاعدايلارىن جاقسارتۋ ءتارتىبىن قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى بەكىتەدى.
ازاماتتاردى ەمدەلۋگە جىبەرۋ قاعيدالارىن قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ايقىندايدى.
زەينەتاقى اكتيۆتەرىن سەنىمگەرلىك باسقارۋعا بەرۋ قاعيدالارىن قر قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى ايقىندايدى.
زاڭ مەملەكەت باسشىسىنا قول قويۋعا جىبەرىلدى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
