"ارتىق اقشا"
ءبىر جىگىت، كوشەدە ءجۇرىپ، جۇرتتان زاكاز قابىلداپ، اناۋ پىناۋ جۇمىستارىن ىستەپ بەرىپ، كۇنىنە بەس مىڭ تەڭگە تاباتىن ءبۇر كۇنى سول جىگىت ءبىر كۇندە ون ەكى مىڭ تەڭگە تابىس تاپتى. سوعان ىشتەي قۋانىپ ءجۇر.
ۇيگە قايتاردا وعان :
"وسى بەس التى مىڭ تەڭگەمەن بايىپ كەتپەسپىن، بۇگىن ءبىر قىدىرايىنشى" دەگەن وي كەلدى. جولدان كەزدەسكەن ءبىر قىزدى كافەگە الىپ كىرىپ. بىرەر دونەر، سوسىن ءجۇز گرامنان الىپ، ەكەۋى بىرەر ساعات ۋاقىت وتكىزدى.
جىگىت ۇيىنە كەلگەندە ساعات تۇنگى ون ەكىدەن كەتىپ ەدى.
ايەلى ۇيقىلى وياۋ:
ء"بۇيتىپ نەگە كەش ءجۇرسىڭ؟" دەپ سۇرايدى.
جىگىت:
"بۇگىن ءبىر جاقسىلاۋ جۇمىس كەزدەسىپ قالىپ، ءبىر ەكى مىڭ تەڭگە ارتىق تاپتىم" دەپ ماقتانىپ، قالتاسىنداعى اقشاسىن ايەلىنە بەرەيىن دەپ، قولىن سۇقسا، قالتاسىندا اقشاسى جوق! انا قالتاسىن، مىنا قالتاسىن اقتارىپ قارايدى، اقشا جوق. جىگىت ساسىپ:،
"اتەڭە نالەت، قالتامنان ءتۇسىپ قالعان با؟ ،ۇيدە جەيتىن بىرنارسە بار ما ەد؟ى" دەپتى
"جوق! ءتىپتى سۋدا جوق!" دەپ كەلىنشەگى ايعايلاپتى.
سوندا نە ىستەرىن بىلمەي تۇرعان جىگىت:
"ساسپا! ەرتەڭ سودان ەكى ەسە كوپ اقشا اكەپ بەرەم!" دەگەن ەكەن.
"باقىت" تۋرالى ەكەۋدىڭ ديالوگى
ايدالادا قاڭعىپ، شارشاپ، دەمالعان ەكەۋ اڭگىمەلەسىپ وتىر:
--وسى "باقىت" دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟
--بىلەم
--ول نە سوندا؟
--باقىت" دەگەن قالاسا باسىڭا قوناتىن، قالاماسا، ۇشىپ كەتەتىن قۇس سياقتى.
--ءوزىڭ باقىتتى بوپ كوردىڭ بە؟
--ارينە. مەكتەپتى ءبىتىرىپ، عاشىق بولعان قىزىمدى العاش سۇيگەندە باقىتتى بولعام.
--سوسىن؟
--سوسىن ادەمدەگى ەڭ سۇلۋ قىزعا ۇيلەنگەندە باقىتتى بولدىم.
--سوسىن شە؟
--سوسىندا باقىتتى بولدىم. ەڭ العاشقى تۇڭعىش ۇلىم دۇنيەگە كەلگەندە..
--سودان كەيىن؟..
--سودان كەيىن دە باقىتتى سەزىمدەر كوپ بولدى، ۇلىم العاش رەت اياعىن ءتاي ءتاي باسقاندا... سونى ەسىمە السام، جۇرەگىم قاق ايىرىلادى..
--سودان كەيىن؟...
--قازىر باقىتسىزبىن.
--قالاي؟
--ايەلىم، العاش رەت مەنى باسقا بىرەۋگە ساتىپ كەتكەندە..
--قازىر شە؟
--ءوزىڭ قىزىق جان ەكەسىڭ، سەنىمەن بىرگە دالا كەزىپ، قاڭعىباس بولىپ جۇرسەم، قالاي باقىتتى بولام؟ باقىت قۇسى مەنىمەن وسىدان تالاي بۇرىن قوشتاسقان.
--ايەلىڭ شە؟
--ول كۇندە باقىتتى شىعار
--قالاي؟
--ەندى، ءوزى اڭساعان، ارمانداعان ەركەكتەرمەن كۇندە جۇرە الادى عوي! دەپتى ەكىنشىسى
"مۇنىڭ باعاسى تەمىردەن گورى قىمباتىراق..."
ءبىر كىسى ەرىگىپ وتىرىپ، قاسىنداعى اراققا جاقىنداۋ كىسىگە كۇمىستى كورسەتىپ:،
"مىناۋ نە؟"- دەپ سۇراسا ،اناۋ:
"تەمىر"- دەپتى. سوسىن ول التىندى كورسەتىپ:،
"مىناۋ نە؟"- دەپ سۇراسا، اناۋ تاعى:
"تەمىر عوي" -. دەپتى. سوسىن الگى جىگىت اناعان سپيرت قۇيىلعان شاعىن شىنى ىدىستى كورسەتىپ:،
"مىناۋ نە ەكەن؟"- دەپ سۇراسا، اناۋ شىنىنىڭ اۋزىن يىسكەپ:
"ويباي، مىناۋ الگى تەمىرلەرىڭنەن قىمبات اراق قوي!" دەپ ورنىنان ۇشىپ تۇرىپتى.
ەلۋ جىل ازاپ كورسەتتى، ەلۋ جىل قىزىق كورسەتتى"
اياق قولى سيديعان كەمپىر اۋرۋحانادا جاتىر. مەدبيكەلەر، كەمپىرگە قولىنان كەلگەن كومەگىن جاساۋدا، ەگەدى، ءدارى بەرەدى. كەمپىر سۇراماساڭدا اڭگىمەنى ايتا بەرەتىن اڭگىمەشىل كىسى.
قاسىنداعى ايەل:
--جاسىڭىز قانشاعا كەلدى اپا؟-- دەپ سۇرايدى.
--سەن ەركەك ەمەسسىڭ عوي، جاسىمنىڭ قانشاعا كەلگەنىن ايتايىن. سوعىستان كەيىن تۋدىم، جەتپىستەن استىم.
--وگووو! بالالارىڭىز بار ما؟
--بار عوي، بىراق ولاردان قايىر جوق، جان جاققا شاشىراپ كەتكەن.
--شالىڭىز قايدا؟
--شالىم وسىدان بىرەر جىل بۇرىن ولگەن. بىراق، سول شالىم كەرەمەت جان ەدى!
--ەگەە...
--كەرەمەت بولعاندا ومىرىمدە ونداي باسقا ەركەك كورگەن جوقپىن. ول ماعان ەلۋ جىل ازاپ كورسەتتى، ەلۋ جىل قىزىق كورسەتتى. ەلۋ جىل ءسۇيدى، ەلۋ جىل قۇشاعىنان ايىرمادى --دەپتى كەمپىر سوندا.
جۇمات انەسۇلى، اقىن، جازۋشى، يۋموريست
