جۋىردا "BI Group" كومپانياسى شىمكەنت قالاسى اكىمشىلىگىنە قازىرگى يپپودرومدى قالانىڭ سىرتىنا كوشىرىپ، ورنىنا زاماناۋي تۇرعىن ءۇي كەشەنىن سالۋ بويىنشا ۇسىنىسىن جاريالاعان ەدى. سول كۇننەن باستاپ يپپودروم ماسەلەسى حالىقتىڭ پىكىرىن ەكىگە ءبولدى.
ءبىر تارابى قارسىلىق ءبىلدىرىپ، قۇرىلىستىڭ قالا ەكولوگياسىنا كەرى اسەرى بولاتىنىن العا تارتسا، ەكىنشى جاق – ينۆەستيتسيالىق جوبانىڭ قالا ەكونوميكاسىنا وڭ اسەر بەرەتىنىن ايتىپ قولداۋدا.
وسى ماسەلەگە بايلانىستى قالانىڭ ءاربىر تۇرعىنى سالىستىرمالى تۇردە شەشىم قابىلداۋى ءۇشىن، بەيتاراپتىقپەن جاساعان تومەندەگى زەرتتەۋىمدى جاريالاۋدى ءجون كوردىم.
ەكولوگياعا اسەرى
ءاربىر قالانىڭ ەكولوگياسى – ەڭ باستى قۇندىلىقتارىنىڭ ءبىرى ەكەندىگى داۋسىز. سوندىقتان قۇرىلىس نىساندارى سالىناردا قالانىڭ ەكولوگياسىنا اسەرى جايلى، ارنايى سالا ماماندارىنىڭ زەرتتەۋلەرى ەسكەرىلۋى قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن. ەكولوگ مامانداردان سۇراستىرا وتىرىپ انىقتاعانىم:
1.قازىرگى يپپودروم 33 گەكتار اۋماقتى الىپ جاتىر;
2. 33 گەكتار جەردىڭ 1,5 گەكتارى جاسىل جەلەكتى القاپ;
3. ءبىر ادامنىڭ وتتەگىنى كۇندىك تۇتىنۋ مولشەرى شامامەن 600 ليتر.
دەمەك قازىرگى يپپودرومداعى جاسىل جەلەكتىڭ بولەتىن وتتەگىسى ءبىر كۇندە 150 ادامنىڭ عانا قاجەتتىلىگىن وتەي الادى. جەر استى قويناۋى دا زەرتتەلىپ، ەشقانداي قازبا بايلىعى جوقتىعى انىقتالعان. 30 مەتر تەرەڭدىككە دەيىن جەر استى سۋى جوق.
ينۆەستيتسيالىق جوبا
الدىمەن «ينۆەستيتسيا دەگەنىمىز نە» دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرسەك. (ويتكەنى كەيبىر ازاماتتار ينۆەستيتسيا مەن بيۋدجەت قارجىسىن ءالى كۇنگە اجىراتا الماي ءجۇر – اۆت.)
ينۆەستيتسيا – ءبىر تۇلعانىڭ، توپتىڭ، نە كومپانيالاردىڭ بەلگىلى ءبىر جوبالارعا ءوز قارجىسىن قۇيۋى. بۇل جەردە حالىقتىڭ قارجىسىنا (بيۋدجەتكە) ەشقانداي قاتىسى جوق.
"BI Group" كومپانياسىنىڭ ۇسىنعان 5 جىلعا ارنالعان ينۆەستيتسيالىق جوباسى:
- 6000 پاتەرلى تۇرعىن ءۇي سالۋ;
- بيزنەسكە ارنالعان 150 نىسان سالۋ.
بۇلارعا 122 ميلليارد تەڭگە جۇمسالادى.
قالالىق اكىمشىلىكتىڭ قۇزىرىنا بەرىلەتىن نىساندار:
1.جاڭا يپپودروم – 2 ملرد ت;
2.جاڭا مەكتەپ (1500 ورىندىق) – 5 ملرد ت;
3.جاڭا ەمحانا (200 ادامدىق) – 1,7 ملرد ت;
الەۋمەتتىك ينفروقۇرىلىمىنا
ۇلكەن پلەيحاب (ويىن الاڭى،اۋلانى كوگالداندىرۋ، اعاشتار 20 گا – اۆت.) – 13 ملرد ت.
بارلىعىن قوسقاندا 135 ملرد تەڭگە جۇمسالادى.
وسى قارجىنىڭ 40 ملرد تەڭگەسى، ياعني 30 پايىزى جۇمىسشىلاردىڭ اقىسىنا، 94 ملرد تەڭگەسى (70 %) قۇرىلىس زاتتارىنا جۇمسالادى.
ەندى تارازىعا سالىپ كورەيىك.
يپپودرومنىڭ قازىرگى كوگالداندىرىلعان جەرى 1,5-2 گەكتار اۋماقتى الىپ جاتىر. ال قۇرىلىس بىتكەندە مۇنداي جەر 20 گەكتارعا جەتەدى.
وتتەگىمەن كۇندىك قامتاماسىز ەتۋى:
1)قازىر – 150 ادام;
2)قۇرىلىس اياقتالعاندا 1500 ادام.
ينۆەستيتسيا جوبا بويىنشا 6000 پاتەرمەن قامتاماسىز ەتەدى. بۇل پاتەرلەردىڭ:
- 70%-ى كومفورت;
- 30%-ى بيزنەس ساناتىنا جاتادى
- 8000 ادام 5 جىل بويى تىكەلەي سول جەردە تۇراقتى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
- 20-25 مىڭ ادام وسى قۇرىلىسقا كەرەكتى ماتەريالداردى وندىرۋگە، تاسىمالداۋعا ت.ب. جۇمىس جاسايدى.
باستاپقىدا 70% قۇرىلىس زاتتارى جەرگىلىكتى وندىرۋشىلەردەن الىنادى.
بۇل دەگەنىمىز – 65-75 ملرد تەڭگە جەرگىلىكتى وندىرۋشىلەردىڭ قازىناسىنا تۇسەدى دەگەن ءسوز.
تۇراقتى جۇمىسشىلاردىڭ ايلىق تابىسى 120 000 - 500 000 ارالىعىندا بولادى.
جوبا تولىق اياقتالعاندا:
1) جاڭا يپپودروم;
2) 1500 ورىندىق جاڭا مەكتەپ;
3) 200 ادامدىق جاڭا ەمحانا;
4) ۇلكەن پلەيحاب ويىن الاڭى;
5) 20 گا كوگالداندىرىلعان اۋماق پايلانۋعا بەرىلەدى.
2500 ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلىپ، 1000 ادام وفيستىك كەڭسەلەردە جۇمىس جاسايدى.
قالا بيۋدجەتىنە قوسىمشا 15 ملرد تەڭگە كىرىس كىرەدى (سالىقتان – اۆت.).
وسى قارجىعا ون پارك سالىپ الۋعا بولادى.
ءوزىمنىڭ قورىتىندى تاڭداۋىم
شاڭى شىعىپ جاتقان، قالا تۇرعىندارىنا ەكولوگيالىق تا، ەكونوميكالىق تا ەشقانداي پايداسى جوق (قازىرگى احۋالىندا پايداسى جوق دەۋگە ابدەن بولادى - اۆت.), جىلىنا ەكى رەت ات جارىس پەن كوكپار، ءبىر رەت ناۋرىز تويلاناتىن بۇل يپپودرومنان، 30 000 حالىقتى 5 جىل جۇمىسپەن قامتىپ، قالامىزعا مەگاپوليسكە لايىق كورىك بەرەتىن قۇرىلىس پەن بيزنەس نىساندارىنىڭ بولعانىن ارتىق كورەمىن.
وسى ورايدا قارسى تاراپتاعى ۇسىنىپ جۇرگەن جوبالاردى دا زەرتتەپ كورگەنىمدى ايتا كەتەيىن. ول جەردە دە كافە-رەستوراندار، ساۋدا ورىندارى بار ەكەن. دەمەك ولاردىڭ ەگەلەرى قۇرىلىس سالۋى ءۇشىن، الدىمەن مەملەكەتتىك اكتى الۋى كەرەك بولادى. ول دەگەنىمىز – جەرىن ءبارىبىر بىرەۋلەرگە ساتىپ جىبەرۋى مۇمكىن.
ءبىزدىڭ جەرگىلىكتى "ەليتامىزدىڭ" بار قيالدارىنىڭ جەتكەن جەرلەرى تويحانا مەن كافە-رەستوران، دۇكەن سوعۋعا دەيىن عانا جەتەتىنىن ەسكەرسەك، ەلگە ۇسىنىپ جۇرگەن جوبا ارحيتەكتورلارىنا "جەلدىڭ قايدان" سوعىپ جاتقانىندا تۇسپالداۋعا بولاتىن سياقتى.
ادەتتە كەز-كەلگەن قالانىڭ دامۋشى قالا ەكەندىگىنىڭ بەلگىسى بولىپ، قوسىمشا-جاناما ينۆەستيتسيالاردىڭ اعىمىن بۇرۋشى قۇبىلىستاردىڭ ءبىرى – اسەم دە كورىكتى، بيىك تە ەرەكشە عيماراتتار بولىپ كەلەدى (كۋالا-لۋمپۋر، دۋباي ت.ب – اۆت.).
سوندىقتان دا وسىنداي زاماناۋي كورىكتى عيماراتتارعا ينۆەستيتسيا سالۋ ارقىلى قالانىڭ ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەتىن جوبالاردىڭ كوپ بولعانىن قالايمىن.
مىسالى، قالاداعى بايلاردىڭ ءاربىرىنىڭ نۇر-سۇلتان مەن الماتىدا ۇيلەرى بار. كەز-كەلگەن وسى قالانىڭ تۇرعىنى بايىسا، سول جاقتان ءۇي الارى حاق. ويتكەنى ول جاقتى دامۋشى ءوڭىر رەتىندە كورەدى. جانە العانىم ءۇشىن ەشقاشان ۇتىلمايمىن دەپ ويلايدى. ولارعا سونداي سەنىم بەرەتىن كۇش – سول قالانىڭ دامۋشى قالا ەكەندىگىنىڭ الگىندەي "سيمۆولدارى".
بۇعان قوسىمشا باي كاسىپكەرلەر وسىندا جيعان قارجىلارىن سول قالالاردىڭ ەكونوميكاسىنا سالادى. ياعني شىمكەنتتىڭ قارجىسى ۇنەمى باسقا قالالارعا اعۋمەن بولادى.
جادىلارىڭىزدا بولسىن!
قارجىنىڭ باسىم بولىگى قالتالى ازاماتتاردا. سولاردىڭ قارجىسى قاي قالاعا قۇيىلادى، سول قالا دامي باستايدى. نەمەسە قاي قالا قالتالى ازاماتتاردىڭ قارجىسىن وزدەرىنە بۇرا السا، سول قالانىڭ دامي تۇسەتىنىنە ءشۇباڭىز بولماسىن.
بۇل جوبا وسىنداي ءۇردىستىڭ باستاماسى بولسا دەپ ۇمىتتەنەمىن.
الدىعا ستراتەگيالىق جوسپارلاردى ويلاپ، كەلە جاتقان ۇلكەن كريزيستى ەسكەرسەك، قۇرىلىس نىسانىنا الداعى 5 جىلدا 30 000 وتباسىنى "اشتان ولتىرمەيتىن" مۇمكىندىكتىڭ ءبىرى رەتىندە قاراۋعا بولادى.
پاندەميا باستالعالى قالامىزدا جارتى ميلليونداي ادام تۇراقتى جۇمىسىنان ايرىلعانىن ەسكەرسەك، وسىنداي قيىن كەزەڭدە ەكونوميكاعا ەكولوگيانى قارسى قويۋشىلارعا ايتارىم: ورازا-ناماز توقتىقتا!
رۇستەم اشەتاەۆ،
جۋرناليست
