قازاقتان ءدال قازىر كەنەسارىداي كوش باستايتىن قازاق ازاماتى شىقسا، ونى ىشىمىزدەگى ساتقىندار جۇندەي تۇتەتىنىنە، سوڭىنان شىراق الىپ، جولىن كەس-كەستەيتىنىنە كۇمانىم جوق. ءبىزدىڭ عاسىرلار بويى وتارسىزدانباعان سانامىز قانداي كوشباسشى شىقسا دا، سوڭىنان شىراق الدىرىپ جۇگىرتەدى. وتارلانعان سانادا جالتاقتىق، ساتقىندىق، اشكوزدىك — وپاسىزدىقتىڭ بارلىق ءتۇرى بولادى. بۇل عاسىرلار بويىنا جالعاسىپ كەلە جاتىر. بۇل جاعىنا كەلگەندە بىرجاقتى عانا بيلىكتى كىنالاعان دۇرىس ەمەس، قوعامدى دا ساۋ دەۋ — ابسۋرد. ءبىزدى ماركسيزم مەن لەنينيزم يدەولوگياسى قۇل-قۇتاندار مەن بولشەۆيكتەرگە اينالدىرىپ، سانامىز بەن رۋحىمىزدا ساۋ تامتىعىمىزدى قالدىرماعان. وسىنىڭ سالدارىنىن ءبىر رۋدى ءبىر ءوزى باسقارىپ، ءبىر رۋدى ءبىر ءوزى اسىراپ وتىرعان تالاي باي-باعلاندىرىمىز بەن تەكتىلەرىمىزدەن، بەكزات بولمىستى اسىلدارىمىزدان ايىرىلىپ قالدىق. بۇل ءبىزدىڭ باسىمىزداعى وتە وكىنىشتى جاعداي. قازاقتىڭ ىشىنەن ەلىن ويلايتىن، جۇرتىن جولدان قالدىرمايتىن باي-باقۋىتتى، اۋقاتتى، ناعىز كاسىپكەر ازاماتتاردىڭ وتە كوپ بولۋى جامباسىمىزعا قيسىق كەلە مە؟ ادال، باي-باقۋاتتى ادامدار كوپ بولعان سايىن ۇلت تا ساۋىعا تۇسەدى. مالايزيانىڭ كورەگەن باسشىسى موحامماد ماحاتحير مالاي اۋقاتتىلارىن كوبەيتىپ، باسقا ۇلتتاردان كاسىپتىڭ بارلىعىن تارتىپ الىپ، مالايلىقتاردى تاۋعا شىعارعان. ال ءبىزدى كىم شىعاردى؟ نازارباەۆ پا؟ كەزىندە ءبىزدىڭ اۋقاتتىلاردى ەلدەن بەزدىرىپ، بارلىعىن قۇرتتى، جويدى. تاريحتاعى كەز كەلگەن يمپەريا ىشكى جاۋلاردىڭ كەسىرىنەن قيراعان. كەز كەلگەن تاريحي ەپوحا مۇنى ايعاقتايدى. سوندىقتان دا مەن قىتاي مەن ورىستان گورى ىشىمىزدەگى الاۋىز رۋشىلدار مەن انتيقازاقشىلداردان الدەقايدا قاۋىپتەنەمىن. بۇلار ۇلتتى ىشتەن ءىرىتىپ، ىشتەن جويىپ جاتىر. مۇنىڭ بارلىعى كەشەگى تەكتى كەنەسارىنىڭ ارۋاعىنا قاراتا ايتىلعاننان تۋىنداپ وتىر. كەنەسارى پەرىشتە ەمەس. مۇحامەد پايعامبار دا پەرىشتە ەمەس. تولستوي مەن كەننەدي دە پەرىشتە ەمەس. اباي مەن شاكارىم دە پەرىشتە ەمەس. كەنەسارىنىڭ تاريحي جەڭىلىسى دە قازاق اراسىنداعى شونجارلاردىڭ ساتقىندىعى مەن الاۋىزدىعىنان بولدى. قازاقتىڭ ءدال سول كەزدەگى رەسەيشىل شونجلارلارىنىڭ ورتاق يدەياعا جۇمىس ىستەي الماۋىنان كەنەسارى ساتقىندىقتىڭ قۇربىنىنا اينالدى. ومىردەگى بارلىق دارىندىلاردىڭ جولىن باقتالاستىق پەن زۇلىمدىق قانا كەسەدى. بيلىكتەگى باقتالاستار مەن زۇلىمدار و باستان ساناسى وتارلانعان ادامدار. ساناسى وتارلانعان ادامدار قانداي ەپوحا بولسا دا، قانداي فورما بولسا دا قوعامنىڭ مۇددەسىنە قارسى جۇمىس ىستەي بەرەدى. ساتقىندىق، وپاسىزدىق، جەمقورلىق، جاعىمپازدىقتىڭ بارلىعى وسىلاردان شىعادى. ەلدى، مەملەكەتتى جويىپ جىبەرۋ دە وسىلاردىڭ قولىنان كەلەدى. سوندىقتان دا كەشەگى كەنەسارى مەن احمەتتەرگە، ءاليحان مەن الىمحاندارعا جاسالعان ساتقىندىقتىڭ جالعاسى ءبىزدىڭ قوعامنىڭ، اسىرەسە قازاقتىڭ ساناسى وتارسىزدانباي جالعاسىن تابا بەرەتىنىنە كۇمانىم جوق. سانانىڭ وتارسىزدانۋى ۇزاق مەرزىمدى تاريحي پروتسەسس. ءبىز ودان ءالى وتە الماي جاتىرمىز. كەشەگى كەنەسارىنىڭ ارۋاعىنا قاراتا سويلەگەندەر مۇنى تاعى دا ايعاقتاپ بەردى. وتارلانعان سانا ەشقاشان دا ورتاق ۇلتتىق يدەياعا جۇمىس جاساي المايدى. ونداي شىرىگەن قوعامدا عىلىم دا، ءبىلىم دە، وركەنيەت تە جوق. ورتاق ۇلتتىق يدەياعا جۇمىس جاساۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ ءاربىرى ءاربىرىنىڭ پىكىرىن سىيلاپ، جاعىزىم دەگەن يدەولوگياعا توپتاسۋى كەرەك. رۋلىق دەڭگەيدەن ۇلتتىق دەڭگەيگە شىعۋى كەرەك. بۇلاي بولماي قازاقتىڭ ساناسىنا وتارسىزدانۋ پروتسەسى ەشقاشان دا كەلمەيدى. بۇل جۇيەنى ونسىز وزگەرتەمىز دەۋ ءبىزدىڭ ۇلتتىڭ قازىرگى جاھاندانۋ داۋىرىندەگى ۇلكەن قاتەلىگى بولىپ كەتۋى دە ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان سىزدەردىڭ ءاربىرىڭىز ۇلتتىق ورتاق يدەياعا جۇمىس جاساۋ، جول تابۋ دەگەن نە ەكەنىنە قازىرگى رەالي ومىردە كوز جەتكىزگەندەرىڭىز دۇرىس. كوزىمىز جەتپەسە، ارتتا قالا بەرەمىز.
بەكبولات قارجان
