ەرلان سايروۆ بەيرۋتتاعى جارىلىسقا بايلانىستى پىكىر ءبىلدىردى

2254
Adyrna.kz Telegram

ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ەرلان سايروۆ بەيرۋتتاعى جارىلىسقا بايلانىستى پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا”  قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساپ.

«ءبىر كەزدەرى ليۆان دامىعان ەكونوميكاسى بار گۇلدەنگەن مەملەكەت، الەمنىڭ شيەلەنىسكەن وڭىرىندەگى بەيبىتشىلىك القابى بولعان ەدى. تەك تاياۋ شىعىستىڭ عانا قارجى جانە بانك ورتالىعى ەمەس-ءتىن. ىشكى ساياسي ايتىس-تارتىس، تۇراقسىز سىرتقى ورتا ءوزىنىڭ سۇرقاي ءىسىن جاسادى. بۇگىندە ليۆان ءدىني جانە ۇلتتىق بەلگىلەر بويىنشا سەكتورلارعا بولىنگەن.

ورتالىقتاندىرىلعان مەملەكەت ءىس جۇزىندە جوق دەسەك تە بولادى. پالەستيندىكتەر، حەزبوللا، الەمنىڭ ءتۇرلى ارنايى قىزمەتتەرى، يزرايل، اقش، رەسەي، فرانتسيا، ىشكى توپتارمەن تىعىز بايلانىستاعى مەملەكەتتەر شاعىن عانا ەلدى كىشكەنتاي بولشەكتەرگە بولۋدە. جوعارىدا ايتىلعانداي، ورتالىقتاندىرىلعان مەملەكەت ءىس جۇزىندە عانا بار.

بيلىك قۇرىلىمىنىڭ ءوزى ءدىني بەلگىلەر بويىنشا بولشەكتەلگەن. ال ليۆان ەستە جوق ەسكى زاماننان ساۋدا مەن گۇلدەنۋ ورتالىعى رەتىندە بەلگىلى ەدى. پ.كوەلو ءوزىنىڭ «بەسىنشى تاۋ» دەگەن كىتابىنا ءدال قازىرگى ليۆان اۋماعىن سيپاتتاعان بولاتىن»، - دەپ جازدى ساياساتتانۋشى Facebook پاراقشاسىندا. ونىڭ پايىمىنشا، ساياسي پروتسەستى «ليۆانيزاتسيالاۋ» كەز كەلگەن مەملەكەتتە ورىن الۋى مۇمكىن ەڭ جامان نارسە.

«ءبىز قانداي قورىتىندى شىعارۋىمىز كەرەك؟ زەردەلەپ، سارالاپ، قورىتىندى شىعارىپ، ءبىزدىڭ جاعدايىمىز ءۇشىن تەرىس ساتتەردى جويۋ قاجەت. ورتالىقتاندىرىلعان مەملەكەت (قازاقستان) بىزدەگى ءپوزيتيۆتى دۇنيە. بۇل اسپەكتىنى ساقتاپ، دامىتۋ كەرەك. ءيا، مەملەكەتىمىزدە دە كوپتەگەن اقاۋ، كەمشىلىك بار. بىراق، بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز. دەموكراتيا مەن پىكىر ءپليۋراليزمىن دامىتا وتىرىپ، مەملەكەتتىك پوزيتسيادا نىق تۇرۋعا ءتيىسپىز. بىزگە دەموكراتيا كەرەك. بۇل - قوعامدى جايلاستىرۋدىڭ امبەباپ مودەلى. الايدا، دەموكراتياعا قاراي ىلگەرىلەۋ مەملەكەتتىك قۇندىلىقتاردى قۇنسىزداندىرماۋى ءتيىس.

ساياسي كوزقاراستار مەن قوعامدىق ارتىقشىلىقتاردان جوعارى (مەملەكەتتىك) قۇندىلىقتار بولۋى كەرەك. بيلىككە الەۋمەتتىك ترانسفورماتسيا مەن ساياسي رەفورمالار جۇرگىزۋ قاجەت»، - دەدى ول. ساياساتتانۋشى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى مەملەكەتتىلىكتى ساقتاۋدىڭ ەڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى ەكەندىگىن باسا ايتادى. «كەدەيلەر مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردى قاجەتسىنبەيدى. تەڭسىزدىك كەز كەلگەن نيگيليزمنىڭ قاينار كوزى سانالادى. سوندىقتان ەلىمىزدەگى ادامنىڭ دامۋ يندەكسىن ارتتىرۋ قاجەت»، - دەدى ەرلان سايروۆ. ەسكە سالا كەتەيىك، 4 تامىزدا ليۆاننىڭ اسكەري-تەڭىز كۇشتەرى (اتك) بازاسىنا جاقىن بەيرۋت پورتى اۋدانىندا جويقىن جارىلىس بولدى. جارىلىس سالدارىنان قازاقستاننىڭ ءسىم ليۆانداعى قازاقستاننىڭ ديپلوماتيالىق ميسسياسى عيماراتىنا زيان كەلگەن.
جارىلىس كەزىندە ديپلوماتيالىق ميسسيانىڭ قىزمەتكەرلەرى جۇمىس كۇنى اياقتالعاننان كەيىن جۇمىس ورنىنان كەتىپ قالعان.

كونسۋل جۇمىستا قالعان بولاتىن جانە جارىلىس تولقىنى سالدارىنان جەڭىل جاراقات الدى. بۇعان دەيىن حابارلاعانداي، 5 تامىز كۇنى بەيرۋت ۋاقىتىمەن ساعات 00:30-دا ليۆاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى مۇحاممەد حاسان جارىلىستان قازا تاپقاندار سانى 70-كە جەتكەنىن، 4 مىڭعا جۋىق تۇرعىن جاراقات العانىن مالىمدەدى. الەم ەلدەرىنىڭ، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ باسشىلارى مەن پرەمەر-مينيسترلەرى 4 تامىزدا ليۆاننىڭ اسكەري-تەڭىز كۇشتەرى (اتك) بازاسىنا جاقىن بەيرۋت پورتى اۋدانىندا بولعان جارىلىسقا بايلانىستى ليۆان حالقىنا كوڭىل ايتىپ، شۇعىل كومەك كورسەتۋگە دايىن ەكەنىن ءبىلدىردى. 5 تامىز كۇنى جارىلىستىڭ سەبەبى انىقتالدى. بيلىك مالىمدەمەسىنە سايكەس، امموني نيتراتىنىڭ ۇلكەن پارتياسى (اممياك سەليتراسى دەپ تە اتالايدى) پورتتا ۇزاق ۋاقىت ساقتالىپ، قاۋىپسىزدىك تالاپتارى ساقتالماعان.

“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر