ءبىراز ۋاقىتتان بەرى قازاقستان زەينەتاقى قورىنداعى (بجزق) بىلىق- شىلىقتىڭ بەتىن اشىپ، يگەرىلگەن قاراجاتتاردىڭ زاڭدىق جاعىن ءجىتى تەكسەرىپ جۇرگەن زاڭگەر جانگەلدى سۇلەيمەنوۆ «بجزق باسقارما باسشىسىن جۇمىستان قۋ كەرەك» دەپ مالىمدەدى.
زەينەتاقى قورىنىڭ باسقارما باسشىسى ماۋلەن وتەعۇلوۆقا رەسمي ساۋال جولداعان زاڭگەر ءوز سۇراقتارىنىڭ تەك ەكەۋىنە عانا جاۋاپ العانىن ايتا كەلىپ: «بجزق-دا دارەتحانا قاعازىن پايدالانۋدىڭ وزىندىك نورماتيۆتەرى بار ەكەن! سول سەبەپتى دە ورتالىق اپپاراتتاعى 434 قىزمەتكەر ءۇشىن 24 000 (!) بۋما دارەتحانا قاعازى ساتىپ الىنعان. ەسەپتەپ شىقتىق، 24000دى ءبىر جىلداعى جۇمىس كۇندەرىنىڭ سانىنا بولدىك. ءبىر جىلدا 249 كۇن بار. دەمەك، ءبىر كۇندە 96,ز بۋما دارەتحانا قاعازى پايدالانىلادى ەكەن.
ءار بۋمادا 23 مەتر، دەمەك، بجزق قىزمەتكەرلەرى ءبىر كۇندە 2214 مەتر، نەمەسە ءار ادام كۇنىنە 5.1 مەتر دارەتحانا قاعازىن پايدالاندى ەكەن. جۇمىس ورنىندا. ارينە، ەگەر قىزمەتكەرلەر كۇن سايىن جۇمىسقا تۇگەل كەلسە. اۋىرىپ، سۇرانىپ، ءىسساپار سياقتى سەبەپتەرمەن جۇمىسقا كەلمەي قالعاندارى بولسا، وندا ءار ادام 6 مەترگە دەيىن پايدالانادى»، دەپ جازادى جانگەلدى سۇلەيمەنوۆ ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا. زاڭگەر جاۋابىن العان ەكىنشى سۇراق بجزق-داعى جارناما مەن ماركەتينگكە جۇمسالعان قاراجات ەسەبى ەكەن.
«دەلويت قاتەلەسىپ كەتكەن سياقتى، سودان قاتە اقپار كورسەتىلگەن دەگەن سىڭايدا جاۋاپ بەرىپتى. باسقارما باسشىسىنىڭ سوزىنە سەنسەك، 277 ملن تەنگە «اقپاراتتىق قىزمەتتەر» بولىپ جازىلىپ كەتىپتى ءمىس. بۇلاي بولۋى مۇمكىن ەمەس! دەلويت شىعىن اتاۋلارىن شاتىستىرىپ جازا المايدى. وزگەرتتى دەگەن كۇننىڭ وزىندە بۇل زاڭ بۇزۋشىلىق بولىپ تابىلادى. ولاي بولسا، بجزق مۇنداي قارجى ەسەبىن قابىلداماۋعا ءتيىس ەدى عوي؟! ال ەڭ باستىسى، 2018 جىلى ماۋلەن وتەعۇلوۆ شامامەن 27 ملن تەڭگە جالاقى العان. زاڭسىز ءاۋديتتى 43 ملن تەڭگەگە قابىلداپ العان. بۇل اقشانىڭ بارلىعى اسپاننان جاۋعان جوق قوي، حالىقتىڭ، ءسىز بەن ءبىزدىڭ اقشامىز! ولاي بولسا، وتەعۇلوۆ حالىققا مىنا ميلليوندار ءۇشىن رەسمي ەسەپ بەرۋى كەرەك» دەگەن سۇلەيمەنوۆتىڭ بجزق-داعى باسقا دا ماسەلەلەر بويىنشا سۇراعىن ءتىزىپ شىقتى:
- 5000 تەڭگەلىك جۇمىس داپتەرىن نە ءۇشىن ساتىپ الدىڭىزدار؟
- باسشىلىققا نە سەبەپتى 2018 جىلى اي سايىن 2.2. ملن. تەڭگە، ال قىزمەتكەرلەرگە 400 000 تەڭگەدەن جالاقى بەرىلدى؟
- 2018 جىلعى قارجى ەسەبىندەگى 306 ملن. تەڭگە دەپ كورسەتىلگەن باسقا دا شىعىندارعا نە جاتادى؟
- نە سەبەپتى 2018 جىلى بجزق اۋديتورلىق ەسەپتىڭ ورنىنا اۋديتورلىق قورىتىندىنى قابىلداپ الدى؟ گود اۋديتورسكوە زاكليۋچەنيە؟
- نەلىكتەن بجزق اكتيۆ ءاۋديتىنىڭ ورىنان اكتيۆتەردىڭ اۋديت جۇيەسىن ساتىپ الدى؟
- ورتالىق اپپاراتتاعى قىزمەتكەرلەر سانى نەگە سونشا كوپ؟ 434 ادام وراتالىق اپپپارات ءۇشىن تىم كوپ ەمەس پە؟
10 548 910 زەينەتاقى قورىنا اي سايىن جارنا تولەپ وتىرعان قازاقستاندىقتار وسى سۇراقتىڭ ناقتى جاۋابىن كۇتەمىز!» دەگەن زاڭگەر: «ەگەر زاڭدى تۇردە تالاپ ەتسەك، حالىق بولىپ تۇتاسىپ تالاپ ەتسەك، زەينەتاقى قورىنداعى اقشامىزدى تۇگەل قايتارىپ الا الامىز. بۇل ءۇشىن بار بولعانى بىرلەسە وتىرىپ، تالاپ ەتۋ»، -دەيدى.
پاندەميا كەزىندە زەينەتاقى قورىنداعى اقشاسى ەسىنە تۇسپەگەن قازاقستاندىق كەمدە كەم. ويتكەنى كوبى جۇمىسسىز، تابىسسىز قالدى. ۇكىمەت بەرەتىن 42500 تەڭگەنى ءبىرى السا، ءبىرى المادى. سونداي قينالعان شاقتا «زەينەتاقى قورىنداعى ءوز اقشامىزدى بەرسىن» دەپ اۋىق اۋىق حالىق تاراپىنان ۇسىنىس بولعانى ەستە. الايدا بۇل جولى دا بجزقدان ءبىر تيىندى كەرى شىعارىپ الۋ مۇمكىن ەمەسىن، ول اقشالار بولاشاق ءۇشىن ەكەنىن ايتىپ رەسمي بيلىك حالىقتىڭ ءۇمىت وتىن ءسوندىردى.
بولاتىن بولاشاق پا، بولمايتىن بولاشاق پا، بەلگىسىز. الايدا كارانتين ونسىز دا قينالعان حالىقتىڭ قوس ءبۇيىرىن قىسىپ، كۇنكورىسىن ءتىپتى تومەندەتىپ جىبەرگەنى شىندىق. بالكىم، بيلىك باسىنداعىلار اشىعا باستاعان حالقىن امان ساقتاۋ ءۇشىن بجزق جاققا نازارىن ءبىر اۋدارىپ، ويلانىپ كورەر، كىم ءبىلسىن؟
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.