اكىمىنىڭ سالاعا سوڭعى بىرنەشە جىل بويى جەتەكشىلىك ەتكەن ورىنباسارىنىڭ سالعىرتتىعىنان با ەكەن، ەكىباستۇزداعى الەۋمەتتىك سالا قازىر قاتتى توقىراپ تۇر. سونىڭ ىشىندە مادەنيەت پەن ونەر سالاسىنىڭ توز-توزى شىعىپ تۇرعانىنا كەنشىلەر مەكەنىندەگى باس ساراي – «ونەردىڭ» «شاتىرى كەتكەن» شاراسىز كەيپى كۋا.
ءبىراز ۋاقىتتان بەرى «ونەر» قالالىق مادەنيەت سارايىن ديانا ارىستانوۆا باسقارىپ وتىر. ديانا مۇساقىزىنىڭ ماماندىعى – ءبيشى. جوعارى ءبىلىم الىپ قارىق قىلماعان. باسشىلىق قىزمەتتەگى ەڭبەك ءوتىلى اناۋ ايتقانداي ماردىمدى ەمەس. بۇدان بۇرىن لايىقتى ادام تابىلماعان سوڭ ءبىر-ەكى جىلداي ەكىباستۇزدىڭ «دوستىق ءۇيىن» باسقاردى.
جاسىراتىن ەشتەڭەسى جوق، «ونەرگە» دە ديانا حانىم كەزدەيسوق كەلدى. ياعني، تاعى دا لايىقتى ادام تابىلماعان سوڭ. جانە نەفەدوۆا مەن مادەنيەت سالاسىن باسقاراتىن ا.جۇماباەۆاعا ءوز ءسوزىن ءلاببايلاپ تىڭدايتىن ادام كەرەك بولعان سوڭ. «لايىقتى ادام تابىلماعان» دەگەن تىركەستى ويلاپ تاۋىپ وتىرعان ءبىز ەمەس، ارينە. وسى سالاعا ەڭبەگى سىڭگەن تالاي ءدۇلدۇلدى مەنسىنبەي، باسشىلىق قىزمەتكە لايىق دەپ تاپپاعان نەفەدوۆا (اكىمنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى) مەن مادەنيەت سالاسى باسشىسىنىڭ تالعامىنىڭ كورسەتكىشى بۇل.
ديانا حانىمنىڭ دەڭگەيىن جالپى «ونەردىڭ» جىل بويعى تىم-تىرىس قالپىمەن باعالاۋعا بولادى. قازىر، جارايدى، كارانتين، بىراق كارانتينگە دەيىن دە ديانا حانىم تاربيەلىك ءمانى زور شارا وتكىزىپ جارىلقاعان ەمەس. جارىلقاۋعا ورەسى جەتپەيدى دە! ەستۋىمىزشە، ول بۇرىنعى باسشى ايمان برالينانىڭ ايتقانىمەن ءجۇرىپ-تۇرادى-مىس. ال برالينانىڭ دا «ونەردىڭ» ابىرويىن اسقاقتاتىپ كەتكەنى شامالى.
بۇدان بۇرىن بىرنەشە جىل قاتارىنان «ونەرگە» قازىنادان قوماقتى قارجى ءبولىنىپ، سىرتقى كەلبەتى، جەرتولەسى، ىشكى بولمەلەرى باستان-اياق جوندەۋدەن وتكىزىلگەن بولاتىن. ميلليونداعان قارجىنىڭ يگىلىگىن جۇرتشىلىقتىڭ ۇزاق جىلدار كورەتىنىنە سەنىمدى ەدىك. بىراق سەنىمىمىزدى ارىستانوۆا حانىم كۇل-پارشا قىلدى. ءمانىسى مىنادا: بيىل تاعى دا مادەنيەت سارايىن جوندەۋگە ميلليونداعان قارجى ءبولىندى. بۇل جولى شاتىر جوندەۋ كەزەگى كەلدى. جوندەۋ جۇمىسىن موينىنا العان مەردىگەر شاتىردىڭ ۇستىڭگى قاباتىن ءاي-ءشاي جوق، تۇگەل الىپ تاستاپتى. مەردىگەر مەن ديانا ارىستانوۆا اقىلداسىپ، قاداعالاپ وتىرۋى ءتيىس ەدى.
عالامتورعا قاراپ، اۋا رايىنىڭ ىڭعايىن ءبىلىپ، سوسىن «شاتىردىڭ ۇستىڭگى قاباتىن تۇگەل الماڭىزدار، جاۋىن-شاشىن قاۋپى بار، الدىمەن از عانا بولىگىن ءبىتىرىپ، كەزەڭ-كەزەڭىمەن جاساڭىزدار»، - دەۋگە ءبىلىم-بىلىگى جەتپەگەن عوي، تۋراسىن ايتقاندا. وسىلايشا، «ونەردىڭ» ءىشى سوڭعى كۇندەردەگى قاتتى جاۋىنداردا تۇگەلىمەن سۋعا كەتكەن. مۇنىڭ سوڭى ارىستانوۆانىڭ ءوزىنىڭ ەدەن جۋىپ كەتۋىنە ۇلاسقان. دەڭگەيى سول بولعان سوڭ قايتسىن! ەدەن جۋعانى جاي عوي، بيۋدجەتتىڭ ميلليونداعان قارجىسىنا جوندەلگەن قابىرعالاردىڭ، توبەنىڭ، تەحنيكانىڭ بۇلىنگەنىن ايتساڭىزشى! ءوزىنىڭ ايىبىن مويىنداۋ ورنىنا ارىستانوۆا وزگەلەردى كىنالاپ، قاراماعىنداعىلاردان تۇسىنىكتەمە تالاپ ەتىپ، ارىپتەستەرىن مەزى ەتەتىندىكتەن، نەبىر مايتالمان ماماننىڭ جۇمىسپەن قوش ايتىسقان جايى بار.
ارىپتەستەرى «ونەردەن» مەتالل ارتقان جۇك كولىكتەرىنىڭ ەشقانداي باقىلاۋسىز اتتانىپ جاتقانىنا دا نارازى. ياعني، ول جەردەن شىققان بۇيىمدى قاداعالاپ، ودان قانشا اقشا تابۋعا بولاتىنىن ەكشەپ جاتقان ەشكىم جوق!
قولىنان تۇك كەلمەيتىن يكەمسىز باسشىلار ويىنا كەلگەنىن ىستەپ، جەلگە شاشا بەرەتىن بولسا، مۇنداي ماقساتقا قارجى ءبولۋدىڭ كەرەگى نە؟ ودان دا ول قاراجاتقا مۇقتاجدارعا باسپانا سالىپ بەرۋ الدەقايدا ساۋاپتى ەمەس پە؟!
جاۋىنمەن شايىلىپ كەتكەن قابىرعالاردى، بۇلىنگەن دۇنيەنى ەندى كىم ورنىنا كەلتىرەدى؟ جەلگە ۇشقان قارجىنىڭ سۇراۋى كىمنەن؟!
P.S. ايتپاقشى، ءبىراز ۋاقىت بۇرىن ەل اۋزىندا «الەۋمەتتىك سالاداعى بىرنەشە باسشى قوسىلىپ تاپقان-تايانعان اقشاسىمەن وزدەرىنە جەتەكشىلىك ەتكەن بۇرىنعى باسشىنىڭ نەسيەسىن جابادى ەكەن-مىس» دەگەن ءسوز جەلدەي ەسپەسى بار ما! بۇل ءسوزدىڭ وتىرىك-شىنىن جۇرت بەتىنە پەرىشتەدەي بولىپ جىميا قاراعان سول باسشىلاردىڭ ار-وجدانىنا، اتا-باباسىنىڭ ارۋاعىنا تاپسىرۋدان باسقا لاج جوق! ال ەندى ناقتى فاكتىلەرگە سۇيەنسەك، تاياۋدا «ونەردىڭ» بىرەر قىزمەتكەرى وبلىس اكىمىنىڭ سايتىنا شاعىم حات جازدى. «ونەردەگى» ورەسكەلدىكتەر تۋرالى. بىراق ول حات سايتقا جاريالانباي، مىسىقتىڭ «تەزەگىندەي» جاسىرۋلى كۇيدە ارىستانوۆانىڭ ءوز قولىنا قايتىپ كەلىپتى. ول حاتتان ەكىباستۇز قالاسىنىڭ اكىمى ەرجان يمانزايپوۆ تا بەيحابار سياقتى.
اكىم مەن ونىڭ قازىرگى ورىنباسارى ماريام ماليكوۆا وسى ماقالادان سوڭ بۇل ماسەلەنىڭ ءمان-جايىنا جەتىپ، اق-قاراسىن اجىراتادى. كەزىندە اللا پۋگاچەۆا مەن روزا رىمباەۆالاردىڭ تابانى تيگەن قاسيەتتى ساحنانى دارىنسىز باسشىدان اراشالايدى دەپ سەنەمىز. «ونەردىڭ» جاڭبىر سۋىنىڭ استىندا قالۋى – ارىستانوۆانىڭ ءبىز بىلەتىن ءبىر «مينۋسى» عانا!
الپامىس ايدارحان،
ەكىباستۇز
