قر دسم قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعى دەنساۋلىققا قاتىستى بالالار اراسىندا جۇرگىزىلگەن ساۋالنامانى جاريالادى.
HBSC زەرتتەۋ جاسوسپىرىمدەر اراسىندا تەمەكىنى تۇتىنۋدىڭ اۋقىمى مەن ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتىپ بەردى.
وسىنى نازارعا الا وتىرىپ، قر دسم قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعى 2018 جىلى مەكتەپتەردە 11-15 جاس ارالىعىنداعى بالالارعا «مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ دەنساۋلىققا قاتىستى مىنەز-قۇلقى» (HBSC) تاقىرىبىندا ساۋالناما جۇرگىزدى.
قدسۇو جۇرگىزگەن ۇلتتىق ساۋالناما دەرەكتەرى قازاقستانداعى 11, 13 جانە 15 جاستاعى 36000-عا جۋىق وقۋشى ومىرىندە ايتەۋىر ءبىر تەمەكى تارتىپ كورگەنىنىن (4,8%) كورسەتەدى.
11 جاستان 15 جاسقا دەيىنگى ارالىقتا تەمەكى تۇتىنۋشىلار سانى ءۇش ەسەگە ارتقان، بۇل رەتتە قىزدارعا قاراعاندا 15 جاستاعى ەر بالالار تەمەكىنى كوبىرەك تارتادى.
اۋىلدىق جەرلەردە تۇراتىن بالالار قالا بالالارىمەن سالىستىرعاندا تەمەكىنى سيرەك شەگەدى.
تاياۋداعى تەمەكى شەگۋ، ياعني سوڭعى 30 كۇن ىشىندە تەمەكى شەگۋ ەر بالالار اراسىندا ەداۋىر ارتتى، 11 جاستاعىلار اراسىندا 2%، 13 جاستاعىلار اراسىندا 2,7% جانە 15 جاستاعىلار اراسىندا 6,7%-عا كوبەيدى. 11,13 جانە 15 جاستاعى قىزدار اراسىندا تاياۋداعى تەمەكى شەگۋ تاجىريبەسى تيىسىنشە 2%، 1,8% جانە 3,5%-عا كوبەيگەن.
11, 13, 15 جاستاعى وقۋشىلاردىڭ 2,5% -ى كۇن سايىن تەمەكى شەگەدى. كۇن سايىن تەمەكى شەگۋ ۇل بالالار اراسىندا 13 جاستان 15 جاسقا دەيىن ارتىپ وتىر.
سونداي-اق، ەلەكتروندى سيگارەت جانە قىزدىرىلاتىن تەمەكى ونىمدەرى جاھاندىق تەمەكى ىندەتىنە قارسى كۇرەس ءۇشىن پروبلەما تۋعىزادى.
ەلەكتروندى سيگارەتتەرگە كەلەتىن بولساق، قدسۇو دەرەكتەرى 13000-عا جۋىق ءجاسوسپىرىم (14%) جانە 5600 قىز (6%), 15 جاستاعى مەكتەپ وقۋشىلارى، بولماعاندا 1-2 كۇن ەلەكتروندى سيگارەتتى شەگىپ كورگەندىگىن كورسەتىپ وتىر.
ايتا كەتۋ كەرەك، ەلەكتروندى سيگارەتتەردە، ادەتتە نيكوتين بولادى، ول كۇشتى تاۋەلدىلىك تۋدىرادى جانە ميدىڭ دامۋىنا زيان كەلتىرۋى مۇمكىن.
قر دسم قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ عىلىم جانە كاسىبي دامۋ ءبولىمىنىڭ باس مامانى شىنار ابدراحمانوۆانىڭ پىكىرىنشە، جاستاردى تەمەكى ونىمدەرىن تۇتىنۋدان قورعاۋعا بولادى، ەگەر:
- اتا-انا وزدەرى تەمەكى تارتپاي، بالالارىنا ۇلگى بولا بىلسە; ولار جاستارمەن تەمەكىنىڭ زيانى تۋرالى سويلەسە الادى.
- اتا-انا مەن وتباسى مۇشەلەرى ۇيدە تەمەكىنى قولدانباۋ ەرەجەلەرىن قولداناتىن بولسا;
- اكىمشىلىك پەن مۇعالىم مەكتەپتە تەمەكىسىز ساياساتتى قولداناتىن بولسا;
- مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى جاستارعا كەز كەلگەن تەمەكى ونىمدەرىن تۇتىنۋعا قارسى كەڭەس بەرىپ وتىرسا; وندا جاستاردى زياندى ادەتتەن ارىلتۋعا بولادى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
