وتكەندە مامين باستاعان، دالەنوۆ (ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى) قوستاعان سۇيىكتى
ۇكىمەتىمىز ن.سماعۇلوۆ، ا.راحىمباەۆ، پ. فوستەر، ب.مۋسين، ۆ.كيم («فوربسقا» مۇشە
ميللياردەر) سەكىلدى الپاۋىتتار مەن Mega Center, «Almaty Motors Premium»، BI Group,
ەير استانا، سامرۋك-ەنەرگو، «كازاحمىس»، “High Vill Kazakhsatan” سەكىلدى الىپتارعا
مەملەكەت قارجىلاي كومەك بەرەتىن بولعان 361 كاسىپورىننىڭ تىزبەسىن شىعارىپ، ەلدى
ەسىنەن ءبىر تاندىرىپ ەدى، ەندى 240 ملرد.تەڭگەگە 20 كوتەرمە-ءونىم ورتالىعىن (كوو)
سالماقشى كورىنەدى. سوندا بۇگىنگى تاڭدا قولداعى بار قويما-عيماراتتار ازشىلىق ەتىپ، بۇل
ورتالىقتارعا كۇيىپ تۇرعان قاجەتتىلىك بولعانى ما؟ ول جايلى ءسوز جوق. «ولاردا
ساقتالاتىن وتاندىق ءونىم بە، جوق الدە نەگىزىنەن شەتەلدىك، بەرىسى وزبەكستان مەن
قىرعىزستاننان، ارىسى ارگەنتينا مەن برازيليادان جەتكىزىلگەن ءونىم بە؟» دەگەن
باستى سۇراققا دا جاۋاپ جوق...
ەندەشە، دوستار، «سپاسەنيە ۋتوپايۋششيح دەلو رۋك ساميح ۋتوپايۋششيح» دەپ ك.پرۋدكوۆ
ايتپاقشى، مىنالار تاعى ءبىر «كەرەمەت» جوبا جاساپ، شالقامىزدان تۇسىرمەي تۇرىپ،
بولاشاقتا بىزگە نە كەرەك؟ قانشا كەرەك؟ قاشانعا كەرەك؟ كىم ىستەيدى؟
قاراجاتتى قايدان الامىز؟ دەگەن 5 سۇراق توڭىرەگىندە، ۇكىمەت قولعا الىپ
جاتقان داعدارىسقا قارسى جوباعا (ول قابىلدانىپ كەتسە كەش بولادى) بالاما رەتىندە 1
جىلدان 5 جىلعا دەيىنگى اتقارىلار مەرزىمى، جاۋاپتى تۇلعالارى، جۇمسالار قارجىسى ناقتى
كورسەتىلگەن، سۇرىپتالعان ىستەردىڭ كەشەندى باعدارلاماسىن جاساۋعا كىرىسەيىك.
وندا ەكونوميكانىڭ بارلىق سالاسى قامتىلۋى ءتيىس. 1992-93 جىلدارى قازاقستاندا تiكەلەي
حالىقارالىق ۆاليۋتا قورىنىڭ ايتۋىمەن د.سەمباەۆ باستاعان توپ نارىققا ءوتۋدىڭ
«شوكوۆايا تەراپيا»، وعان قارسى ا.ەسەنتۇگەلوۆ، ق.بەرەنتاەۆ، ت.ب. كىرگەن توپ بالاما
نۇسقاسىن جاساعاندا، 1-نۇسقا ءوتىپ، ودان تاپقان پايدامىز، جەتكەن جەرىمىز بەلگىلى. بۇگىن دە
ءدال سونداي، ارتىق-كەمى جوق، ۇلت تاعدىرى شەشىلەتىن كەزەڭ.
ەڭ باستى – قارجى ماسەلەسىنە كەلسەك، ونى ۇلتتىق قوردان الۋعا بولادى. (بۇگىن
الماعاندا قاشان الامىز؟..) ويتكەنى، ول ءبارىبىر باتىستىڭ بانكتەرiندە جاتىر. نەگiزiنەن
امەريكالىق كومپانيالاردىڭ قۇندى قاعازىنا جۇمسالعان. ودان كورiپ وتىرعان پايدامىز
جىلىنا 3-4 پايىز شاماسىندا. ال، بۇگىن بىزگە ونداعان ميلليارد دوللار ينۆەستيتسيا
اۋاداي قاجەت.
اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى ءبىر-ەكى اۋىز عانا ايتار بولساق، ت.راحىمباەۆ «163
اۋدانعا 1ملرد.تەڭگەدەن 163 ملرد.تەڭگەنى شارۋا قوجالىقتارى مەن قوسالقى
شارۋاشىلىققا ناقتى وندىرىسكە بولەيىك» دەيدى. وتە دۇرىس! مەن وتكەندە 100 ملرد.تەڭگەنى
ناقتى 40 مىڭ وتباسىعا 50 ساۋلىق قويدان (نەمەسە 50 مىڭ وتباسىعا 40 ساۋلىق قويدان),
بارلىعى 2 ملن.قويدى ساتىپ اپەرۋگە جۇمسايىق دەدىم. توكەڭنىڭ ەسەبى قانداي ەكەنىن
قايدام، مەن ۇسىنعان جوبا بويىنشا 2020 جىلى اپەرگەن 2 ملن.قويىمىز 2029 جىلى 30
ملن.باسقا اينالادى. جوبامىزدىڭ ءبارى وسىنداي ناقتى بولۋى ءتيىس...
جالپى، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن ادام سانى ەل تۇرعىنىنىڭ ۇشتەن
بىرىنە جەتپەۋى، ونىڭ وندىرىسىنە كەتەر شىعىن دە ۇلتتىق كىرىستىڭ ۇشتەن بىرىنەن اسپاۋى
ءتيىس. ول سوندا عانا ءتيىمدى بولا الادى. ال، بىزدە ولاي ەتۋگە ابدەن بولادى. سەبەبى، جەرىمىز
كەڭ، امەريكالىقتار سەكىلدى تەحنيكانى بارىنشا مول پايدالانۋعا مۇمكىندىك كوپ ءارى
ەگىنشىلىگىمىز دە بار، ول مال شارۋاشىلىعىنىڭ جەم-شوپتەن باستاپ تىڭايتقىشقا دەيىن
كوپ سۇرانىسىن قامتاماسىز ەتە الادى. ول ەكى سالاعا قاجەت ماشينا، اگرەگات، ميني-
تەحنيكانىڭ ءبارىن دە ءوزىمىز شىعارۋعا قاۋقارلىمىز. ايتا بەرسەك ءسوز كوپ، ىسكە كوشەيىك...
تج مەن كارانتين اشىلعانان كەيىن، ايتالىق 1-ماۋسىمنان باستاپ ءبىر توپ ينجەنەر،
اگرونوم، ۆەتەرينار، ماتەماتيك پەن ەكونوميست ءبىر ۇيدە ارى كەتسە 1اي وتىرساق، تولىق
جازىپ شىعامىز دەپ ويلايمىن. ءدال سوعان دەمەۋشىلىك ەتەر ۇلتشىل ازاماتتار دا تابىلار...
دوستار، قيمىلدايىق، ارقايسىمىز قولىمىزدان كەلگەندى ىستەي بەرەيىك.
ومىرزاق اقجىگىت
