جەڭگە – تۋىستىق اتاۋ، اعانىڭ ايەلى. بىرگە تۋعان باۋىرلاردىڭ جاسى ۇلكەنىنىڭ ايەلى ءىنى-قارىنداستارىنا جەڭگە بولادى. قازاق حالقىنىڭ داستۇرىندە جاقىن بولماسا دا، وزىنەن ۇلكەننىڭ ايەلىن جەڭگە، جەڭەشە دەپ اتاي بەرەدى. كەيدە جەڭگەنىڭ قاينى، قايىن سىڭلىلەرىنەن جاسى كىشى بولۋى دا مۇمكىن. جاسى ۇلكەندەر ءۇشىن كەلىن، كىشىلەرى ءۇشىن جەڭگە اتالاتىن بۇل ادامنىڭ اۋىل، ءۇي، ءتالىم-تاربيە ءۇشىن ورنى ەرەكشە. ول، اسىرەسە، وزىنەن كىشى قاينىلارى مەن قايىن سىڭلىلەرى ءۇشىن ءازىل-قالجىڭى ارالاسا جۇرەتىن سۇيكىمدى دە سىيلى ادام. جەڭگە داستارقان باسىندا بۇلاردان تومەن وتىرادى. ابىسىنداردىڭ كىشىسى ۇلكەنىن، جاسى كىشى، تۋىستىعى جاقىن ەر ادامدار جەڭگەسىن جەڭەشە دەپ اتايدى.
جەڭگە مەن قايىن ءسىڭلى، قايىن ءىنى اراسىنداعى ءوزارا سىيلاستىق، ءبىر-بىرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك تۋعان ءتىلىن، قازاقي سالت-ءداستۇردى قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەيتىنى ءسوزسىز. جەڭگە مەن قايىن ىنىلەر قارىم-قاتىناسى اپكە-ىنىلىك قارىم-قاتىناستا بولادى. جەڭگەلەر قايىن ىنىلەرىن ەركەلەتىپ، «تەنتەگىم»، «تورەم»، «مىرزا جىگىت»، «مولدا بالا» دەگەن سياقتى جاراسىمدى اتتار قويىپ جەلپىندىرىپ، بولاشاقتا جاقسى ازامات بولىپ ەسەيۋلەرىنە تىلەكتەس بولىپ وتىرادى. سونداي-اق قايىن ىنىلەرىن ءوزىنىڭ تۋعان باۋىرلارىنداي كورىپ، اقىل-كەڭەس، ءازىل-قالجىڭدارىن ايتىپ، ولاردىڭ توپ ىشىندە ەڭسەلەرى بيىك، جۇزدەرى جارقىن بولۋى ءۇشىن بىركيەر كيىمدەرىن ساندەپ، ەل نازارىن اۋداراتىنداي ەتىپ كيىندىرەدى. ەل-جۇرتقا جاعىمدى بولۋى ءۇشىن ولەڭ-جىر ۇيرەتىپ، «اقىن»، «سەرى جىگىت» اتانۋلارىنا قولدارىنان كەلگەنشە جاردەمدەسەدى. جەڭگەلەر قايىن سىڭلىلەرىن «اقىلدىم»، «اياۋلىم»، «اق قىز»، «سىرعالىم»، «سۇلۋىم» دەپ ەركەلەتەدى. قايىن سىڭلىلەر جەڭگەگە اعىنان جارىلىپ، اشىق-جارقىن اڭگىمەلەسەدى. ال اقىلدى، ءبىلىمدى، سۇڭعىلا جەڭگەلەر قايسى بىرەۋلەرشە ۇرىس-كەرىس تۋدىرماي-اق قايىن ءىنى، قايىن سىڭلىلەرى ارقىلى اتا-ەنە، تۋىس-تۋعاندارىنا وتكىزە الماعان سوزدەرى مەن ىستەتە الماعان جۇمىستارىنىڭ ەبىن تاۋىپ، ءجونىن كەلتىرىپ، شارۋانى دوڭگەلەتىپ اكەتە الادى. ال ءوز كەزەگىندە الىمدى دا العىر قايىن ءىنى مەن قايىن سىڭلىلەر ىسكەر جەڭگەلەرى ارقىلى جار تاڭداپ، ماڭىزدى ىستەردە اتا-انا، اعا-باۋىرلارىنا كومەك كورسەتىپ، سۇيگەن جار، تاڭداعان قالىڭدىقتارىنا قوسىلىپ، ارمان-تىلەكتەرىنە جەتەدى. ەشقاشان جەڭگەلەرىن رەنجىتپەي، ءوز قۇرداستارىنداي ازىلدەسىپ، سىرلاسىپ، ءومىر بويى تاتۋ-ءتاتتى وتەدى.
قىزدى كورسەتىپ كورىمدىك سۇراۋدا دا جەڭگەنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى ايتارلىقتاي. قۇدالىق تويدىڭ ەرتەسىندە نەمەسە قۇدالىق وتكەن سوڭ داستارقان ۇستىندە وتىرعاندا بولاشاق كەلىن بولاتىن قىزدى ەكى جەڭگەسى ەرتىپ اپارىپ جىگىت جاقتان كەلگەن قۇدا-قۇداعيعا كورسەتىپ «بولاشاق كەلىنىڭىز مىنە، كورىمدىك بەرىڭىز» دەپ قولقالايدى. قىزدى بولاشاق اتا-ەنەسى مەن قايىن جۇرتىنان كەلگەن ادامدارعا «كورىمدىكتى» سىلتاۋراتىپ بارىپ جۇزدەستىرۋىنىڭ دە وزىندىك عىلىمي نەگىزى مەن تاماشا ءتالىم-تاربيەلىك ءمانى بار. بىلاي ىستەۋ بولاشاق كەلىن بولاتىن قىزدىڭ كوڭىل كۇيىن ورنىقتىرادى. بولاشاق اتا-ەنەلەرى مەن قايىن جۇرتىن كورىپ بەلگىلى تۇسىنىككە يە بولادى. ەكىنشى ءبىر جەردە كەزدەسىپ قالسا سىي-قۇرمەت كورسەتۋگە مۇمكىندىگى بار. وسىلايشا ءارتۇرلى ۇياتتى ىستەرگە جولىعىپ قالۋدىڭ دا الدىن الادى.
بۇرىنىراقتا قىزعا تالاساتىن جىگىتتەردى ارازداستىرماۋ ماقساتىندا «قىز قاشار» دەگەن دە ءداستۇر بولعان. اۋىل جاستارى كۇن ۇزاققا ءان سالىپ، كۇي تارتىپ، كۇرەس، بايگە، قىز قۋ ويىندارىن وتكىزەدى. كۇيەۋ جىگىت قىز جەڭگەسىنە «قىز قاشارعا» دەپ ءبىر جورعا نەمەسە باعالى كيىم، ول بولماسا لايىقتى ءبىر سىيلىق بەرەدى. قىز جەڭگەلەرى قىزدى كىلەمگە وتىرعىزىپ اكەسىنىڭ وڭاشا ءبىر ۇيىنە الىپ بارادى. سونىمەن قاتار جەڭگەلەر رەتىن تاۋىپ «كۇيەۋ شاقىرار» كادەسىن الادى. جىگىتتى ەرتىپ بارا جاتقان جولىندا جەڭگەلەر ءارتۇرلى كادەلەر الۋىنا بولادى. مىسالى، جەلىدەن ءوتىپ بارا جاتسا «جەلى تارتار»، «يت ىرىلداتار»، «باقان سالار»، ۇيگە جەتىپ كەلگەندە «تابالدىرىق اتتار»، ءتىپتى قالىڭدىقتىڭ بولمەسىنىڭ الدىندا وتىرىك ءولىپ جاتقان ءبىر كەمپىرگە «كەمپىر كادە» بەرىپ، ونى ءتىرىلتىپ جولىنا سالادى. شىمىلدىق اشقان جەڭگەلەرىنە «شىمىلدىق اشار»، توسەك سالعان جەڭگەلەرىنە «توسەك سالار»، سونداي-اق «قول ۇستاتار»، «شاش سيپاتار» سياقتى تولىپ جاتقان ءجون-جورالعىلار جاسالادى. ال قىز بولسا ءوز جۇرەگىن جاۋلاعان جىگىتكە جەڭگەلەرىنىڭ ىقپالىمەن قوسىلا الادى.
قۇداي دەپ قۇدا بولىسىپ، ءوزارا باتالاسىپ، قۇيرىق-باۋىر اساسقان جاعدايدا ەگەر كۇيەۋ جىگىت قايتىس بولىپ كەتسە، قۇدالىقتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ەكى جاق كەلىسىپ، قارالى قالىڭدىقتى كۇيەۋ جىگىتتىڭ ىنىسىنە الىپ بەرگەن. سونداي-اق جەڭگەسىن ىنىسىنە قوسۋ جاعدايلارى دا بۇرىنعى قازاق ومىرىندە ورىن العان ەكەن. بۇنىڭ ءوزى ادامدار اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى نىعايتىپ، بەرەكە-بىرلىكتى جالعاستىرۋعا، ۇرىس-كەرىستىڭ الدىن الۋعا ىقپال ەتكەنى انىق. بۇنداي جاعداي ەكى جاقتىڭ دا اۋىر ۋايىم-قايعىلارىن از دا بولسا جەڭىلدەتىپ، ۇمىتكەرلىككە جەتەلەگەنى ءسوزسىز.
قىزعا ۇرىن بارعان كەزدە دە جىگىتتەر قىز جەڭگەلەرىنىڭ كومەگىنە جۇگىنىپ، ولارعا سالەم-ساۋقات جولداپ، بىلەزىك-سىرعا، القا-جۇزىك، قول ورامالدار، جاۋلىقتار سىيلاعانىن ادەبي جانە تانىمدىق كىتاپتاردان كەزىندە وقىپ بىلگەنبىز. اۋىلدىڭ قىزىنا جىگىتتەر ادەتتە قىزدىڭ جەڭگەسى ارقىلى ءسوز سالاتىن بولعان. وڭاشا كەزدەسۋگە الىپ شىعۋعا نەمەسە سويلەستىرۋ ءۇشىن ولاردىڭ اراسىندا جەڭگە جۇرگەن. «قالمادى باستا بورىك، بەلدە بەلبەۋ، جەڭگەسىن قىزدى اۋىلدىڭ سىيلاي-سىيلاي» دەگەن ولەڭ جولدارى تەگىننەن-تەگىن ايتىلماسا كەرەك. ويتكەنى جەڭگەنىڭ كوڭىلىن تابۋ ءۇشىن جىگىت وعان سىيلىقتار بەرەتىن بولعان.
ءتۇرلى جىر-دۋمان، كەزدەسۋلەر، ىرىم-سىرىمداردىڭ بارلىعى دا بولاشاق جۇبايلاردى ادامگەرشىلىككە، اتا-بابا داستۇرىنە قۇرمەت ەتۋگە، ار-ۇيات پەن ادالدىقتى ساقتاۋعا، ۇستامدىلىققا، سەزىمدەرىن اقىلعا جەڭدىرۋگە باۋليتىنىنا كۇمانىمىز جوق.
ۇزاتىلاتىن قىزدى تۋعان ۇيىنەن شىعارىپ سالىپ، قۇتتى ورىنعا قوندىرۋ قازاق سالتىندا اسا قۋانىشتى، ەرەكشە يگىلىكتى ءىس بولىپ سانالادى. قىزدى اتتاندىراردا ەكى جەڭگەسى ەكى جاعىنان قولتىقتاعان كۇيى جاياۋلاتىپ الىپ شىعادى. قىزدى العاش ءوز ۇيىنەن ۇزاتىپ شىعارار الدىندا قىز جەڭگەلەرى ونى وڭاشا ءبىر ۇيگە اپارىپ وتىرىپ قالاعان-سۇراعانى بولسا بەرىپ، وكپە-رەنىشى، ارمان-تىلەگى بولسا ايتقىزىپ، ەل-جۇرتتى ۇمىتپاي ۇدايى كەلىپ-كەتۋىن، سونداي-اق بارعان جاڭا ەل-جۇرتىندا تاتۋ-ءتاتتى ءومىر ءسۇرۋىن ۇگىتتەپ، ءتۇرلى ءازىل-قالجىڭ ايتىپ كۇلدىرىپ، كوڭىلىن ورنىقتىرىپ اتتاندىرادى.
كەلىنگە ارناپ بەتاشار جىرى ايتىلعان جانە بەتىن اشاتىن كەزدە دە ەكى جەڭگەسى ەكى قولتىعىنان دەمەپ تۇرادى.
تاياۋدا نازگۇل ەسىمدى تانىس كەلىنشەكتىڭ ايتقان اڭگىمەسى وسىندايدا ويعا ورالادى.
ء–ىنىم ءىستى بولىپ ويلاماعان جەردەن اقتاۋدان استاناعا بارماقشى بولدىم. قايدا توقتارىمدى بىلمەدىم. ەسىمە ەلدەگى ءبىر ادامداردىڭ بالالارى ءتۇستى. بالالىق شاقتاعى اۋىلىمىز ءبىر بولعاندىعى ءۇشىن عانا ەرىكسىز گۇلجانعا جاعدايدى ايتىپ تەلەفون سوقتىم. –وي، ەش قىسىلما، كەل،–دەپ تۇراتىن مەكەنجايىن سمس-پەن جازىپ جىبەرىپتى. مۇنداي قۋانباسپىن. ءتۇن ورتاسىندا مەنى ۆوكزالدان ۇلى كۇتىپ الدى. ەت اسىپ، گۇلجان داستارحاندى جايناتىپ قويىپتى. سودان تاڭعا دەيىن بەينەۋدەگى بالالىق كۇنىمىزدى اڭگىمەلەپ كوز ىلمەدىك. ءومىرى كورمەگەن گۇلجاننىڭ كۇيەۋىن اعالاپ، گۇلجاندى جەڭگەلەپ ءجۇرىپ بۇكىل شارۋامدى ءبىتىرىپ الدىم. سول جولى بايقاعانىم گۇلجاننىڭ ۇيىنە قايىن ءىنى، سىڭلىلەرى دە توپىرلاپ كەلىپ جاتتى. ەشقايسىنا قاباعىن شىتپايتىن، تارىلمايتىن وسىنداي جانى ىزگى جانداردىڭ بولعانى قانداي جاقسى. وسىنداي ادامداردىڭ ارقاسىندا عانا جەر ءوز كىندىگىنەن اجىراماي اينالىپ كەلەدى ەمەس پە؟!
كوپتەگەن ءوزىم قاتارلاس ايەلدەر جەڭگەلەرىنە تىم باتىل بولعاندىعىن جاسىرماي ايتىپ بەردى. جۇمىسباستى اعالارىنان گورى جەڭگەلەرىنە جاقىن بولىپتى. ال كەيىنگى ۇرپاق جەڭگەلەرى تۋرالى قانداي ويدا؟
قورقىت اتامىز ايەلدىڭ ءتورت ءتۇرى بولاتىنىن (سالاق ايەل، ىنساپسىز ايەل، ءۇيدىڭ قۇتى بولاتىن ايەل، ادام ءتىلىن المايتىن كەسىر ايەل) ايتىپ كەتكەن عوي. دەمەك، جەڭگەلەر دە وسكەن ورتاسىنا، ءومىردىڭ كورگەن-تۇيگەنىنە بايلانىستى سان الۋان بولىپ كەلەتىنى شىندىق. بۇگىنگى كۇنى جاستاردى جاراستىرۋ، ولارعا ءتالىم-تاربيە بەرۋدىڭ ورنىنا تەرىس جولعا يتەرمەلەيتىن، جاس قىزداردىڭ ءتانىن ساۋدالاۋعا، جەڭىل جۇرىسكە يتەرمەلەپ، سول ارقىلى ناپاقا تاباتىن «جەڭگەتايلاردىڭ» بوي كورسەتىپ جاتاتىنى وكىنىشتى. ماتەريالدىق يگىلىك ءبىرىنشى ورىنعا شىققاندىقتان اقشانى اردان جوعارى قوياتىندار بار. اكەسىندەي ادامنىڭ قوينىنا ون ەكىدە ءبىر گۇلى اشىلماعان قىزدى سالىپ بەرەتىن جەڭگەلەر تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟! ماسەلەن، الماتىدا جىن-ويناق ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن «ماما روزا» ەسىمدى جەڭگەتاي رەتىندە بەلگىلى ولگا حامبۋلاتوۆا ايىپتى دەپ تانىلىپ، 7 جىلعا سوتتالدى. ۇكىمدى قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوت شىعاردى.
الەۋمەتتىك جاعىنان قورعالماعان قىزداردى ءتانىن ساتۋعا ماجبۇرلەيتىن قىلمىستىق توپتىڭ باسىندا «جەڭگەتايلار» ءجۇرۋىنىڭ ءوزى ۇيات نارسە ەمەس پە؟!
اقتوبەدە وقۋشى قىزداردى جەزوكشەلىككە ماجبۇرلەدى دەگەن كۇدىك بويىنشا 33 جاستاعى ايەل سوتتىڭ سانكتسياسىمەن تۇتقىنعا الىندى. وقۋشىلاردى جەزوكشەلىككە ماجبۇرلەگەن 33 جاستاعى اقتوبەلىك ايەلدىڭ ەسىمى – شولپان. ول «جەڭگەتاي» بولعان قىزداردىڭ ەڭ كىشىسى – 14 جاستا. جەزوكشەلىكپەن اينالىسقانداردىڭ اراسىندا 16, 17 جاستاعى قىزدار دا بار.
قازاقتىڭ ءاۋ باستاعى سالت-داستۇرىندە ۇيگە كەلىن بولىپ تۇسكەن سوڭ ۇلكەندەرگە ءىلتيپات، كىشىلەرگە قامقورلىق تانىتاتاتىن نازىك جاندىلاردىڭ ورنى ەرەكشە. ويتكەنى شاڭىراقتاعى ۇل – ۇلاعاتتى، قىز – يناباتتى بولىپ وسۋىنە جەڭگەلەردىڭ كورەگەندىلىگى ايتارلىقتاي اسەر ەتەدى. ءتىپتى ەنەسى دۇنيەدەن وتسە قايىن ىنىلەرىن ۇيلەندىرىپ، قايىن سىڭلىلەرىن ۇزاتۋعا بار كۇش-جىگەرىن ارنايدى. جەڭگەلەر دەگەنىمىز، ەڭ الدىمەن، انا. انا تۋعان بالالارىنا ۇلگى بولا ءبىلۋى كەرەك. دەمەك، ادامزات بالاسىنىڭ ءومىر ءجىبىنىڭ ءۇزىلىپ كەتپەۋىن قاداعالايدى. ءومىردىڭ ىستىق-سۋىعىنا ءتوزىپ، وتباسىنىڭ بەرەكە-بىرلىگىن ويلايدى. اتا-بابادان قالعان قۇندى زاتتاردى كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋ سىندى داستۇرلەرگە بەرىكتىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. ءسويتىپ، شاڭىراقتىڭ ۇيىتقىسى، اۋلەتتىڭ اناسىنا اينالادى. اۋىلداعى جەڭگەلەردىڭ قايسارلىعىنا، نامىسشىلدىعىنا تالاي رەت كۋا بولعانىمىز بار. جەڭگەنىڭ قادىر-قاسيەتىنە جەتپەسە حالىق اۋزىندا «ايداپ سالدىم جىلقىمدى تەپسەڭ جەرگە، سىزدەي ادام تابىلماس ەكسەم جەرگە» دەپ باستالاتىن ءان تۋماس ەدى عوي. سونداي-اق ا.مەكەباەۆ پەن ن.تىلەنديەۆتىڭ تاماشا تۋىندىسى «ارالداعى جەڭەشە-اي» دەپ اتالادى. اۋەلەگەن انگە ورانعان جىر جولدارىن تىڭداپ وتىرساڭىز، كوز الدىڭىزعا اقكوڭىل، كەڭ جۇرەكتى، ۇلكەن-كىشىگە قايىرىمدى، مىنەزى جىبەكتەي نازىك جاندى جەڭگەلەردىڭ بەينەسى كەلە قالادى. جۇرەگى جىلى، ءجۇزى جارقىن جەڭگەلەردىڭ جاراتىلىسقا، تۇرمىسقا دەگەن وزىندىك فيلوسوفياسى، تەرەڭ سەزىمى قالىپتاسقان. زەردەلى جەڭگەلەر ءۇي ءىشىنىڭ بەرەكە-بىرلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي، ءبىر اۋىلعا، تىپتەن تۇتاس ۇلتقا ۇلگى-ونەگە بولا بىلەدى. كۇيەۋىنىڭ قىزمەتتە جاقسى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋىنە، جارقىراپ كورىنۋىنە كومەكتەسەتىن دە جەڭگەلەر بولىپ سانالادى.
روزا مادياروۆا، قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىنىڭ قىزمەتكەرى:
– شىركىن، باياعىنىڭ جەڭگەلەرى-اي. ولاردىڭ قادىرىن ءوزىم جەر ورتاسىنا كەلگەندىكتەن تەرەڭ تۇسىنەمىن. مەن قازىرگى الماتى وبلىسىندا تۋىپ-ءوستىم. مەنىڭ اۋدانىم ول كەزدە اندرەەۆكا دەپ اتالاتىن-دى. بۇگىنگى تاڭدا وسى اۋداننىڭ كوپ جەرىن الاكولگە، جارتىسىن ۇشارالعا قوسىپ جىبەردى عوي. بالالىق شاقتا مەنىڭ حاليماش، باتەس، تولەۋحان دەيتىن التىن جەڭگەلەرىم بولعان ەدى. اسىرەسە، اكەمنىڭ ءىنىسىنىڭ ايەلى، اۋىلدا ساۋىنشى بولىپ جۇمىس ىستەيتىن حاليماش جەڭگەم جانىما جاقىن بولدى. مەنىڭ بويىم بۋلىعىپ كەش ءوستى. «كىشكەنتايىم»، «ساپ-سارىم» دەپ ەركەلەتىپ مەنى جەڭگەم كوبىنەسە ارقالاپ جۇرەتىن. قازىر جوعارىدا اتى اتالعان ءۇش جەڭگەم دە ومىردەن ءوتىپ كەتتى. ولارعا دەگەن ساعىنىشىم جانىمدى تەربەيدى.
مارات بالتاباەۆ، «يگىلىك» قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ جۇرگىزۋشىسى:
– وتكەن عاسىردىڭ 70-جىلدارى الماتىعا وقۋ ىزدەپ سولتۇستىك وڭىردەن كەلگەن كەزىم. دەمالىس ساياباعىنا جاقىن تۇستا تۇراتىن شاعىن ۇيگە اۋىلداس اعايىننىڭ ۇيىنە ءجيى بارعىشتايتىنمىن. بىردە ەسكەرتۋسىز ءبىر توپ جولداستارىمدى ەرتىپ بارعانىم بار. جەڭگەمىز جايدارى قارسى الدى. وسىعان ابدەن ۇيرەنىپ الىپ، كەيىن قارنىمىز اشسا بولدى سول ۇيدەن شىقپايتىنبىز. تىپتەن ءۇيدىڭ كىلتىن قاي جەرگە تىعىپ كەتەتىنىن جەڭگەمنەن سۇراپ بىلگەندىكتەن، تالاي رەت وزدەرى ۇيدە جوقتا ەمىن-ەركىن توڭازىتقىشتا تۇرعان بار تاماقتى جەپ كەتە باراتىنبىز. ايگۇل جەڭگەمە ۇناتقان قىزىمدى اكەلىپ تانىستىرعانىمدا ول كىسى قاتتى قۋاندى. ءتىپتى ۇيلەنگەن كەزدە دە كوپتەگەن قولعابىس تيگىزدى. وسى كۇنى ءوزىم ءۇيلى-باراندى بولعان سوڭ كوپ جايدى ءتۇسىندىم. كەڭپەيىل، مومىن، قوناقجاي ايگۇلدەي جەڭگەلەر كوپ بولسا ءومىر سونشالىقتى جارقىن بولار ەدى عوي. اتتەڭ، قازىرگى زاماندا بىرەۋدىڭ ۇيىنە رۇقساتسىز كىرۋ تۇگىلى، بارعان ءۇيىڭنىڭ ادامدارىنىڭ قاس-قاباعىن باعۋ دا وڭاي ەمەس-اۋ.
روزا راحمەتوۆا، اق «قازاقتەلەكوم» جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنىڭ مەنەدجەرى:
– اكەمنىڭ ناعاشى اعاسىنىڭ ايەلى جۇماعىزدى ءبارىمىز جەڭگە دەپ اتايتىنبىز. مىنەزى جۇمساق جان بالالاردىڭ بابىن تابا بىلەتىن. كەيدە قولىمىزداعى ناندى كەز كەلگەن جەرگە تاستاي سالساق قاباعىن شىتاتىن. اقىرىن سويلەپ بىزگە ۇقىپتىلىق، وبال-ساۋاپ تۋرالى اڭگىمە ايتىپ بەرەتىن-ءدى. ءبىزدىڭ اۋىلدا كوشەدە ايقايلاپ جۇرەتىن ەرەكشە ءبىر بالا بولدى. ونىڭ دەنە مۇشەسىندەگى كەمشىلىكتى كورىپ «قيسىق باس» دەپ مازاقتاۋشىلاردى مەنىڭ جەڭگەم توقتاتتى. بىرەۋدىڭ كەم-كەتىكتەرىن بەتىنە باسپاۋ، كەمسىتپەۋ، كەلەمەجدەمەۋ، اۋرۋ-سىرقاۋ ادامعا ءۇڭىلىپ، تەسىلىپ قاراۋعا بولمايتىنىن اۋىل بالالارىنا ءتۇسىندىردى. وسى جايت ەسىمدە مىقتاپ ساقتالىپ قالدى. قازىرگى كۇنى نەمەرە، شوبەرە ءسۇيىپ وتىرعان جۇماعىز جەڭگەم استانادا تۇرادى. ول كىسىنىڭ كوپتەگەن جاقسى قاسيەتتەرىن كورىپ وسكەندىكتەن بولار، ومىردە اسىپ-تاسپاۋعا، ادال ءجۇرىپ-تۇرۋعا كوبىمىز كەزىندە ساباق العان سياقتىمىز.
